Programy eradykacji chorób zakaźnych

1. Choroby zakaźne nowo pojawiające się. Bioterroryzm Programy eradykacji chorób zakaźnych

2. Eradykacja • wykorzenienie choroby zakaźnej w danym środowisku (np. bakterii Helicobacterpylori z żołądka lub czarnej ospy globalnie) ze zniszczeniem czynnika zakaźnego.

3. Warunki jakie powinny być spełnione aby przebiegła skuteczna eradykacja choroby: • Rezerwuarem zarazka i źródłem zakażenia powinien być człowiek • Nie powinna być bezobjawowa • Brak nosicielstwa zarazka • Brak skażenia środowiska danym patogenem • W dyspozycji wysoko skuteczny środek profilaktyczny ( w postaci bezpiecznej i skutecznej szczepionki)

4. Z kalendarza WHO • 1955 Wprowadzenie programu eradykacji malarii. Jego cel został zmodyfikowany w 1969 r. Programy eradykacji były kolejno przekształcane w programy kontroli • 1958 Światowe Zgromadzenie Zdrowia wprowadza program eradykacji ospy • 1979 Globalna komisja potwierdza erydykację ospy na całym świecie.

5. 1988 Stworzenie Globalnej Inicjatywy EradykacjiPoliomyelitis we współpracy z Rotary International, amerykańskimi Centrami Kontroli i Zapobiegania Chorobom oraz UNICEF • 1991 Światowe Zgromadzenie Zdrowia ogłasza rezolucję w sprawie eliminacji trądu

6. 1995 Stworzenie Międzynarodowej Komisji ds. Ogłoszenia Eradykacji Drakunkulozy

7. Programy eliminacyjne

8. Ospa prawdziwa • Całkowita likwidacja choroby • Ostatnie endemiczne zachorowanie w 1977 roku (zakażenia laboratoryjne)

9. Poliomyelitis • Program: - eliminacja przypadków klinicznych związanych z dzikimi szczepami wirusów • Eliminowanie wszelkich dzikich szczepów wirusa wykrytych na świecie drogą pobierania kału oraz badania ludności i środowiska • Wprowadzenie w życie niezależnego procesu • Potwierdzenia wykorzenienia wirusa z możliwością wstrzymania szczepień przeciw tej chorobie w razie osiągnięcia założonych celów

10. Powołanie Światowej Komisji ds. Potwierdzenia wykorzenienia Polimyelitis

11. Eradykacja chorób poprzez szczepienia

12. Chemioterapia jako metoda nie do końca skuteczna:pojawienie się szczepów opornych. • Oporność owadów na środki owadobójcze .

13. CHOROBY ZAKAŹNE NOWO POJAWIAJĄCE SIĘ Choroby wywołane są przez patogeny, które pojawiły się w populacji ludzkiej po raz pierwszy w trakcie ostatnich 2-3 dekad . Przykłady • Choroby prionowe • Niektóre gorączki krwotoczne • Erlichioza • Kryptosporydioza u dzieci • Wirus ptasiej grypy • Choroba legionistów • Borelioza • SARS

14. CHOROBY NAWRACAJĄCE • Wywołane przez patogeny , które występowały wcześniej ale w ostatnich 20 latach obserwuje się wyraźny wzrost zachorowań ludzi oraz szersze występowanie • Cholera • Dżuma • Błonnica • Gruźlica • Ksztusiec

15. Dlaczego patogeny pojawiają się ponownie? • Zmiany w genomie patogenu (mutacje, dryf genetyczny, naturalne selekcje, transfer genów między organizmami) • Zmiany środowiska • Czynniki żywicielskie (zmiany demograficzne, zmiany behawioru, niedobory immunologiczne, predyspozycje genetyczne)

16. BIOTERRORYZM

17. to rodzaj terroryzmu z użyciem środków pochodzenia biologicznego; najczęściej są to: -bakterie - wirusy

18. Skąd tak duże zainteresowanie bronią biologiczną? • jest to broń bardzo skuteczna • prosta w produkcji a zarazem bardzo tania • bardzo łatwo ukryć produkcję • ma szerokie spektrum zastosowań • atak przy użyciu czynników biologicznych jest trudno wykrywalny • jest łatwa w transmisji ( łatwość rozprzestrzeniania się czynników zakaźnych)

19. Wady broni biologicznej • Skuteczność zależy od wielu czynników, np. warunków środowiska • Trudność w przechowywaniu broni biologicznej • Produkcja broni biologicznej niesie ryzyko zakażenia ludności cywilnej i skażenia środowiska • Użyta broń biologiczna jest niekontrolowana

20. 1972r., „The FasistOrder of Rising Sun” (USA): zgromadzenie 72 kg bakteriidurubrzusznego Salmonella typhi • 1984r., sekta „RajneeshPuram”, Dallas: zakażenie sałatek w barach bakterią duru brzusznego Salmonella typhimurium(751 zachorowań, koszt ataku ok. 100 $) • 1995r., sekta „Najwyższa Prawda” (Japonia): trzy nieskuteczne próby rozproszenia bakterii wąglika i toksyny botulinowej, zgromadzenie środków do produkcji aerozoli biologicznych, próby pozyskania wirusa Ebola, później atak chemiczny swmetrze tokijskimi jokohamskim, z 12 ofiarami śmiertelnymi 1997r. grupa „CounterHolocaustLobbyist of Hitler”, (Waszyngton, DC): podrzucenie płytek Petriego oznaczonych nazwami zarazków dżumy i wąglika. Był to „fałszywy alarm”: koszt poniżej 1 $,ewakuacja i kwarantanna kilkuset ludzi, odkażanie przechodniów, wysokie koszty identyfikacji mikrobiologicznej. • 2001-2002, (USA): serie niewyjaśnionychprzypadkówrozsyłania pocztą listów z zarodnikami wąglika: ok. 20 zachorowań, 5 zgonów. • 2002, „Al-Khaida” (Afganistan) –wykrycie przygotowań do ataku bioterrorystycznego(bakterie wąglika).

21. KATEGORIE PATOGENÓW

22. KATEGORIA A • wysoka zakaźność, łatwa metoda rozsiewu i transmisja między ludźmi • wysoka śmiertelność • Możliwość wywołania paniki i poważnych skutków społecznych • Wymaga specjalnych działań

23. 1.Wąglik (anthraxanthrax): Bacillusanthracis 2.Jad kiełbasiany (botulismusbotulismus): toksyna Clostridium botulinum 3.Dżuma (pestispestis): Yersiniapestis 4.Ospa prawdziwa (variolamavariolamaiioror): orthopoxvirus 5.Tularemia: Francisellatularensis 6.Wirusowe gorączki krwotoczne: filovira, np. Ebola, Marburg oraz arenavira, np., Lassa, Machupo)

24. Kategoria B • Patogeny charakteryzujące się: •umiarkowanie łatwą rozsiewalnością •umiarkowaną zachorowalnością i niską śmiertelnością •wymagające rozszerzenia diagnostyki i wzmożenia nadzoru

25. 1.Bruceloza: Brucellasp. • 2.Zagrożenie skażenia żywności, np. Salmonellasp., Eschrichiacoli O157:H7, Shigella sp. • 3.Pseudonosacizna(mmelioidosiselioidosis): Burkholderiapseudomallei • 4.Papuzica(psittacosis): Chlamydiapsittaci • 5.Gorączka Q: Coxiellaburnetii • 6.Intoksykacja olejem rycynowym z rącznika • 7.Zatrucie enterotoksynąB: Staphylococcussp. • 8.Dur plamisty: Rickettsiaprowazekii • 9.Wirusowe zapalenia mózgu: alphavira(np. wenezuelskie końskie zapalenie mózgu, wschodniekońskie zapalenie mózgu, zachodniekońskie zapalenie mózgu) • 10.Zagrożenieskażenia wody, np.: Vibriocholerae, CryptosporidiumparvumPatogeny

26. KATEGORIA C • Patogeny nowo pojawiające się, które mogą być obiektem manipulacji genetycznych oraz narzędziem ataku biologicznego ze względu na: •dostępność, •łatwość rozsiewania, •duży potencjał powodowania wysokiej śmiertelności i znaczny wpływ na zdrowie publiczne.

27. 1.gorączka krwotoczna z zespołem nerkowym: Hantaviruses 2.gruźlica oporna na leki: Mycoplasmasp. 3.malajaskie(japońskie) zapalenie mózgu: Nipahvirus 4.kleszczowe zapalenia mózgu 5.kleszczowa gorączka krwotoczna 6.żółta febra: Flavovirus

28. Obecny problem rzadkich, niezwykłych Obecny problem rzadkich, niezwykłych i dawno wygasłych chorób, wynika z:

29. migracji i podróżowania ludzi oraz zwierząt, przenoszących lokalne patogeny do nieuodpornionych populacji (XV w., podobnie jak po odkryciu Ameryki); • postępu metod diagnostycznych umożliwiających szczegółowsze różnicowanie patogenów; • starzenia się populacji, wpływu leków i ksenobiotyków zwiększających podatność na patogeny; • zmian w środowisku naturalnym ułatwiających rozplem i zwiększających wirulencję niektórych patogenów; • postępu technologii i nauki zwiększających dostępność i umożliwiających modyfikację patogenów dla celów zbrodniczych.

30. OSPA PRAWDIZWA

31. +duża zakaźność: ok. 100 cząstek wirusa wchłoniętych z powietrza powoduje chorobę, +rosnąca podatność populacji (u nieszczepionych osób podatność wynosi 100%) +wysoka zaraźliwość epidemiczna w postaci kropelkowej (każdy chory stanowi źródło zakażenia 10-20 osób nieszczepionych), poza tym zakaźne są także przedmioty i pościel +wysokie prawdopodobieństwo wymknięcia się epidemii spod kontroli +wysoka śmiertelność (ok. 30 % populacji nieszczepionej) +stabilność wirusa w postaci areosolu +budzący przerażenie wygląd chorych -trudność w uzyskaniu wirusa

32. DŻUMA Spojrzenie terrorystów na dżumę: +duża zakaźność100-500 bakterii wchłoniętych z powietrza stanowi dawkę zakaźną, ukłucie pchły wprowadza 24 000 komórek +dość duża zaraźliwość dwutorowość szerzenia się epidemii: przez pchły (możliwość skrytego ataku) i drogą kropelkową (typowy atak terrorystyczny) +krótki okres wylęgania 1-4 dni, +wysoka śmiertelność w postaci płucnej i posocznicowatej (50-100%) -istnienie skutecznej szczepionki i antybiotyków

33. +duża zakaźność: 2500 przetrwalników wchłoniętych z powietrza powoduje postać płucną, +wysoka podatność populacji i śmiertelność przy ataku areosolowym z powietrza (ok. 90000 zgonów po rozpyleniu 50 kg zawiesiny nad półmilionowym miastem) +Trwałość bakterii w postaci przetrwalnikowej (kilkadziesiąt lat w glebie) +duża ilość zgromadzonych zapasów na świecie, łatwość pozyskania i produkcji +trudności z wyprodukowaniem w pełni skutecznej szczepionki (nabycie odporności u ok. 70% szczepionych po kilkukrotnych szczepieniach), częste reakcje poszczepienne-mała zaraźliwość: nie szerzy się epidemicznie (nie przenosi się z człowieka na człowieka)