Rekenproblemen en Dyscalculie

1. Dyscalculie en behandeling van rekenproblemen/dyscalculie Rekenproblemen en Dyscalculie Om dyscalculie te onderkennen is meer nodig dan het uitvallen op de automatiseringstoets. Voort de onderkenning worden onderstaande criteria gehanteerd: -de rekenvaardigheid wijkt significant af van wat verwacht mag worden op basis van leeftijd, intelligentie en scholing -de rekenstoornissen interfereert ernstig met de schoolvorderingen in het algemeen. -Als er sprake is van een zintuiglijke stoornis, dan is het rekenprobleem ernstiger dan gewoonlijk

2. Dyscalculie en behandeling van rekenproblemen/dyscalculie Rekenproblemen en Dyscalculie Uitgangspunten voor het definiëren van dyscalculie: -de definitie omvat de beschrijving en classificatie van de stoornis en zegt niets over de mogelijke oorzaken -de definitie betreft de stoornis zoals die zich manifesteert. Objectief waarneembaar -Dyscalculie is een hardnekkig fenomeen, samenhangend met de individugebonden condities -Dyscalculie hoeft zich niet te manifesteren in het leren rekenen, maar kan zich ook op latere momenten in het leerproces uiten wanneer compenserende strategieën niet meer werken. Dyscalculie is een stoornis, die gekenmerkt wordt door hardnekkige problemen met het leren en vlot/accuraat toepassen/oproepen van reken- en wiskundekennis (feiten/afspraken)

3. Dyscalculie en behandeling van rekenproblemen/dyscalculie Rekenproblemen en Dyscalculie Behandeling rekenproblemen en dyscalculie Er zijn veel remediërende programma’s op de markt gebracht zonder dat hun werkzaamheid vaststaat. Dat wil niet zeggen dat het niet kan werken. Het is cruciaal om alle resultaten van eigen hulp goed bij te houden. Voor de keuze van het remediërende programma dien je je wat vragen te stellen en afwegingen te maken: t.a.v. noodzakelijke voorwaarden: is programma taakgericht aansluiting bij didactische probleemstelling praktisch uitvoerbaar qua tijd, middelen zijn er evaluatietoetsen t.a.v. zeer gewenste voorwaarden: effectiviteit wetenschappelijk onderzocht theoretische onderbouwing toepasbaar in groep af te stemmen op leerplan/methode directe instructie en goede sturing leerproces zijn tussendoelen helder aangegeven

4. Dyscalculie en behandeling van rekenproblemen/dyscalculie Rekenproblemen en Dyscalculie Vervolg behandeling rekenproblemen en dyscalculie t.a.v. praktische uitvoering: Binnen of buiten de klas Individueel of in groepjes Door RT? Met of zonder extra oefening thuis Wel/geen pc als extra oefening pragmatische aandachtspunten: Financiële implicaties Hoe snel kan worden begonnen Zijn er oorzaken bekend van eerdere mislukkingen Wie verantwoordelijk tussentijdse beslissingen en rapportage Wie is aanspreekpunt voor ouders

5. Dyscalculie en behandeling van rekenproblemen/dyscalculie Rekenproblemen en Dyscalculie De behandelingscyclus omvat 4 stappen: -Verkennende behandelingsanalyse. Deze is diagnostisch van aard. Hier wordt ingeschat met welke belemmerende of faciliterende factoren rekening gehouden moet worden. Deze fase gaat vooraf aan de daadwerkelijke hulpverlening, maar stopt niet tijdens de behandeling. -Voorspellen van reacties. Dit is het verwoorden van verwachtingen op de korte of langere termijn. “Als ik dit model gebruik dan……”. Voorspellen betekent impliciet dat er een keuze wordt gemaakt voor de interventie, die de meeste kans van slagen heeft. De keuzes kunnen gemaakt worden binnen de thema’s: * type kennis en kwaliteit ervan(taakspecifieke kennis: tafel van 4 en niet-taakspeficifieke kennis zoals begrippen: delen, overhouden enz. * instructieprincipe: welke instructievorm kies ik * Type stimulus respons en gevraagd proces. Op iedere aangeboden stimulus wordt een respons gevraagd. Als in de responsen duurzame kwalitatieve handelingen optreden, is er sprake van leren. -Toetsende behandeling. Bij hardnekkige problemen is er tijdens de behandeling een voortdurende toetsing om zicht te krijgen en te houden op het probleem. -Evaluatie

6. Dyscalculie en behandeling van rekenproblemen/dyscalculie Rekenproblemen en Dyscalculie Een wezenlijk onderdeel van het instructieproces is het geven van feedback en observeerbare responsen in het leerproces. Feedback beïnvloedt de kans dat het gedrag, waaraan het gekoppeld is, een volgende keer weer optreedt. De meest bekende principes in dit verband zijn: bekrachtiging (positief/negatief); straffen en negeren. Feedback kan zowel uit externe bron komen (Dat heb je goed gedaan!!) als zich intern afspelen (Dat heb ik aardig gedaan). Dikwijls zal er een overgang zijn van extern naar intern. Dan komt ook de verandering van instructiestijl: van directe instructie met externe feedback naar zelfinstructie met intrinsieke regulatie. Leersituaties voor rekenzwakke leerlingen moeten zo opgezet worden, dat er geen fouten gemaakt worden. Maakt het kind toch een fout….negeer die dan. Neem dan de schuld op je: Ik heb het niet goed uitgelegd. Kijk dan wel hoe het komt dat die fout gemaakt kon worden. Is de insteek misschien te hoog gegrepen?

7. Dyscalculie en behandeling van rekenproblemen/dyscalculie Rekenproblemen en Dyscalculie Toetsend behandelen komt pas wanneer de RT geen nut heeft gehad. Tijdens de toetsende behandeling vinden twee typen toetsingen plaats: -voortdurende toetsing of de aanpak zowel op korte als lange termijn aan de evaluatiecriteria beantwoordt: in welke mate komen de verwachtingen van de stap ‘voorspellen van reacties’ uit en is bijstelling nodig. -Toetsing van de geldigheid van de conclusies uit de stappen in het diagnostisch proces. Voorbeeld van een behandelingsplan