320 likes | 1.14k Views
Seks bij vissen. ?. Vergelijkende anatomie en fysiologie van het voortplantingsstelsel bij vissen. door Mieke Eggermont. Inhoud. Evolutieboom en taxonomie Vissen I. ANATOMIE Uitwendig voortplantingsstelsel Inwendig voortplantingsstelsel II. FYSIOLOGIE
E N D
Seks bij vissen ? Vergelijkende anatomie en fysiologie van het voortplantingsstelsel bij vissen. door Mieke Eggermont
Inhoud Evolutieboom en taxonomie Vissen I. ANATOMIE Uitwendig voortplantingsstelsel Inwendig voortplantingsstelsel II. FYSIOLOGIE Werking van het voortplantingsstelsel
Evolutieboom gewervelden zoogdieren MAMMALIA AVES REPTILIA AMPHIBIA OSTEICHTHYES beenvissen CHONDRICHTHYES protochordata VISSEN PLACODERMI gewervelden kraakbeenvissen ACANTHODII AGNATHA kaakloze vissen CHORDA DIEREN
Taxonomie vissen CHONDRICHTHYES of KRAAKBEENVISSEN Roggen Haaien Katvissen OSTEICHTHYES of BEENVISSEN 95 % van alle vissen AGNATHA of KAAKLOZE VISSEN (Placodermi) † (Acanthodii) †
1. ANATOMIE Het uitwendige voortplantingsstelsel Vissen Kraakbeenvissen Beenvissen
KRAAKBEENVISSEN Geen penis, wel spermageleidend orgaan of ‘clasper’ • Geleidt sperma in de cloaca van het vrouwtje clasper cloaca Clasper van een haai haai Clasper van een haai rog Clasper van een rog
1. ANATOMIE Het uitwendige voortplantingsstelsel Vissen Kraakbeenvissen Beenvissen
BEENVISSEN • Seksen van vissen: • Wat? • Geslacht bepalen • Hoe? • Heel eenvoudig tot onmogelijk • Soortafhankelijk Monomorfisme Uitwendig geen verschil merkbaar tussen de 2 geslachten.
Dimorfisme • Uitwendig verschil zichtbaar tussen beide geslachten • Kleur • Vinnen • Vorm, etc. Zeepaardje mannetje vrouwtje ? of broedzak Broedzak dus mannetje
Dimorfisme Vissen Vrouwtje Mannetje Mannetje en vrouwtje
2. ANATOMIE Het inwendige voortplantingsstelsel Vissen Kraakbeenvissen Beenvissen
KRAAKBEENVISSEN Haai bijbal teelbal zaadblaasje
Haai Eischaal- klier Rechter eierstok Baarmoeder 2 hoornen De eischaalklier maakt eihuls aan rond bevruchte eicel.
2. ANATOMIE Het inwendige voortplantingsstelsel Vissen Kraakbeenvissen Beenvissen
BEENVISSEN Geen baarmoeder Geen vagina teelballen • Gonaden of voortplantingsorganen (teelballen en eierstokken) • gepaard zoals bij mensen • soms enkel microscopisch te onderscheiden qua uitzicht • inwendig (in de buikholte) gelegen dus geen balzak
3. FYSIOLOGIE De werking van het voortplantingsstelsel Vissen Kraakbeenvissen Beenvissen
KRAAKBEENVISSEN Ovipaar Eitjes ontwikkelen buiten het lichaam Vivipaar Eitjes ontwikkelen binnen het lichaam Jongen krijgen voeding direct van de moeder (via moederkoek of baarmoedermelk) Rog die ei legt Ovovivipaar Eitjes ontwikkelen binnen het lichaam Jongen voeden zich met hun dooierzak Ei Haai Ei Rog Haaifoetus met dooierzak
OVIPAAR: Een blik binnenin het eitje van een rog ogen mondopening kieuwen dooierzak Opengesneden wand van eihuls
Uitkomen ei van rog Eihuls net voor uitkomen Opgevouwde rog komt uit ei Rog ontvouwt zich… … en zwemt weg
OVIPAAR Foetus haai in opengesneden eihuls dooierzak eihuls Foetus haai De eihuls hecht zich voor de ontwikkeling van de vrucht vast aan bodemsubstraat of planten.
OVOVIVIPAAR: Haai vroege dracht Eierstokken gevuld met bevruchte eitjes baarmoederhoornen Vrouwelijke haai met in beide eierstokken bevruchte eitjes,klaar voor transport naar de baarmoeder
OVOVIVIPAAR: Haai-embryo embryo De bevruchte eitjes bestaan uit embryo en dooierzak (voeding). Haai einde dracht Dooierzak Baarmoeder Verdere ontwikkeling bevruchte eitjes in de baarmoeder. Voeden zich volledige draagtijd met dooier. dooierzak foetus
VIVIPAAR Embryo hamerhaai Geboorte citroenhaaipup navelstreng Staart babyhaai • Jong wordt geboren met de staart eerst
KRAAKBEENVISSEN • Inwendige bevruchting: • Mannetjes gaat op vrouwtje liggen en met de stekels op zijn vleugels grijpt hij haar stevig vast en brengt 1 clasper in haar vagina gedurende 1-4u • Mannetjeshaai houdt vrouwtje vast door haar te bijten terwijl hij 1 clasper inbrengt • Bevruchting in de eileider • Secretie van hoornachtig beschermend kapsel rond het bevruchte ei bij ovipare dieren ROG HAAI
3. FYSIOLOGIE De werking van het voortplantingsstelsel Vissen Kraakbeenvissen Beenvissen
BEENVISSEN • 90% van de vissen zijn OVIPAAR • met uitwendige bevruchting: • Vrouwtje legt eitjes in het water of op planten • Mannetje zwemt erover en loost zijn zaad over de eitjes • Bevruchting in het water • Soms gebeurt dit tegelijkertijd bij veel vissen en kleurt het • water troebel door sperma en eicellen. • Sommige maken een nest voor de eitjes en bewaken dit • na bevruchting
Leggen Ontwikkelen van viseitjes Uitkomen
Haring Wolken sperma en eitjes
Zonnevis Mola Mola Legt meeste eieren in 1x : 30 miljoen !!!