Task Force

1. Task Force Uitvoeringsplan SALKDinsdag 16 juli 2013

2. SALK actieplan - inhoud 2 • Inleiding • Actieplan • Deel 1: Te ondernemen acties op korte termijn 3 • Deel 2: Business cases • Deel 3: Acties die inspelen op de randvoorwaarden • Samenvattende financieringstabel • Opvolging en monitoring 11 23 31 33

3. 1. Inleiding Aankondiging sluiting Ford Genk Op 24 oktober 2012 kondigde Ford de sluiting van haar vestiging te Genk aan. Dat betekent een rechtstreeks verlies aan 6.000 jobs bij Ford en de rechtstreeks verbonden toeleveranciers. Met de onrechtstreekse jobverliezenerbij wordt het aantal verloren jobs geschat op 10.000 in Limburg. Expertenrapport Onmiddellijk na de sluiting richtte de Vlaamse Regering een Taskforceop die de nodige acties dient voor te bereiden voor de reconversie van Limburg. Daarna werd een expertengroeponder leiding van prof H. Daems belast met het opmaken van een concreet plan dat de gevolgen van de sluiting in kaart diende te brengen en de nodige maatregelen voor te stellen die noodzakelijk zijn voor de reconversie van Limburg. Op 1-02-2013 stelde prof Daems in aanwezigheid van de experten het rapport voor. Het rapport bevatte voorstellen voor maatregelen op korte termijn, evenals voorstellen die de economie van Limburg kunnen versterken, versnellen en nieuwe activiteiten te ontwikkelen. Tenslotte ook voorstellen die als randvoorwaardengelden . Met deze voorstellen achtte de Expertengroep het mogelijk om 10.000 jobs te creëren nodig als compensatie voor het verlies aan jobs als gevolg van de sluiting. Uitvoeringsplan Na de bekendmaking van het rapport heeft de Vlaamse regering samen met de Taskforce beslist om een uitvoeringsplan op te maken. Voor de opmaak van dit uitvoeringsplan hebben de ministers concrete voorstellen uitgewerkt die ze aftoetsten met de lokale actoren in Limburg. Zoals bekend waren er immers tegen einde maart bijna 800 fiches met concrete voorstellen uitgewerkt. Nu het bedrijf op 1 juli met de beëindiging van de 1ste fase van de Wet Renault de sluiting definitief aankondigde kon de Vlaamse regering haar werkzaamheden rond het uitvoeringsplan beëindigen. De eerste werknemers zullen vanaf nu het bedrijf verlaten. Het bedrijf sluit ten laatste einde 2014 definitief. De bespreking in de Taskforce op 16 juli vomt het sluitstuk van de aftoetsing van de voorstellen aan de diverse partners die deel uitmaken van de Taskforce. Zo kunnen we stellen dat er voor het plan een ruim draagvlakgezocht wordt. Uitvoeringstermijn De uitvoeringstermijn van het SALK-plan is voorzien voor 2013-2019. Het is de bedoeling nog dit jaar acties te nemen en op te starten om de gevolgen van de sluiting te temperen. Daarnaast zijn er acties die maar op langere termijn effecten zullen ressorteren. Tenslotte werken we ook aan de randvoorwaarden op de verschillende domeinen waar Limburg een zekere achterstand in op te tekenen heeft.

4. Actieplan (1/9) 2.1 Deel 1:Te ondernemen acties op korte termijn I. Acties binnen de eerste SALK pijler ‘Acties op korte termijn’ ( tot juni 2014) De eerste categorie maatregelen betreft de acties die op korte termijn uitgevoerd kunnen worden en/of een effect op korte termijn om de gevolgen van de sluiting te temperen. Onderstaande figuur biedt een overzicht van de thema’s waarop deze acties betrekking hebben. 1 Arbeidsmarkt 2 Reconversie van de Ford-terreinen 3 Versnelling procedures 4 Versnelde uitvoering van reeds besliste publieke infrastructuurwerken 5 Aantrekken nieuwe en versterken bestaande economische activiteiten voor creatie nieuwe en behoud bestaande jobs 6 Lopende investeringdossiers 7 Sociale economie 8 Sociale woningen 9 Gerelateerde federale initiatieven

5. Actieplan (2/9) 2.1 Deel 1:Te ondernemen acties op korte termijn Arbeidsmarkt Actie (uitgevoerd of aanhangig) Omschrijving Betrokkenen • Begeleidingsstuurgroep: VDAB, vakbonden Ford en toeleveranciers, inter-professionele partners , • Hertewerkstelling van werknemers Ford en toeleveranciers versnellen • Aanduiden van 1 centraal punt voor bedrijven die interesse hebben in werknemers Ford & toeleveranciers. Er wordt 1 centrale accountmanager, website en databank aangesteld en opgezet 1 • Oprichten van een herplaatsingsloket voor het ondersteunen van getroffen werknemers in hun zoektocht naar een nieuwe job • Loopbaanagesprekken met getroffen werknemers in functie van een snellere overstap naar competentieversterking en/of wedertewerkstelling. • Verbetering matching vraag en aanbod - hertewerkstellen • Matching van openstaande vacatures verbeteren door gerichte bemiddelingsacties i.f.v. beschikbaar aanbod aan openstaande vacatures • Sectorale clustering als instroomproject: bedrijven met eenzelfde of gelijkaardige problematiek worden geclusterd in één loopbaan- en diversiteitsplan en de begeleiding hiervan. • Laaggeschoolde 50+ door opleiding en begeleiding aan de slag helpen in voedingssector, bouw & toerisme. Werkloosheid bij 50+ terugdringen. • Jeugdwerkloosheid - Opleiding & vorming • Uitbreiding van onderwijskwalificerende trajecten OKOT ism verschillende onderwijsniveaus. Via deze trajecten worden werkzoekenden in staat gesteld om met een VDAB-opleidingscontractonder bepaalde voorwaarden een onderwijskwalificatie te behalen.

6. Actieplan (3/9) 2.1 Deel 1:Te ondernemen acties op korte termijn Arbeidsmarkt (vervolg) Actie (uitgevoerd of aanhangig) Omschrijving Betrokkenen • Jeugdwerkloosheid - Opleiding & vorming (vervolg) • Versterken van beroepskwalificerende opleidings-trajecten (BKOT). Samen met de centra voor volwassenenonderwijs worden beroepskwalificerende projecten vorm gegeven. Deze centra voor volwassenenonderwijs stellen hun aanbod open voor werkzoekenden die een intensief traject met relatief korte doorlooptijd (max. 6 maanden) kunnen volgen. 1 • Uitbreiding campagne ‘School’s out, work’s in’ om schoolverlaters te ondersteunen en ‘trainen’ in hun sollicitatievaardigheden. De formules ‘jobhunting’ en ‘jobcoaching’ vormen voor lager gekwalificeerde jongeren een zinvolle uitbreiding op het aanbod ‘School’s out, work’s in’. • E-coaches VDAB en provinciale Arbeidsmarktcompe-tentie coaches • Bijkomende competentieversterking van kwetsbare werkzoekenden : zeer laaggeschoolden, Nederlandstaalzwakke en Nederlandstaalonkundige werkzoekenden : investeren in geïntegreerde trajecten opleiding werk/NT2 • Ondersteuning van werk-naar-werk-trajecten door competentieversterking gedurende periode van tijdelijke werkloosheid (2.000 opl in 2013 en 2014) • Werkplekleren: werken en leren binnen een onderneming of organisatie en kadert in een traject met een gedefinieerd opleidingsplan en met attestering van het geleerde of de verworven competenties. Men verwerft algemene en beroepscompetenties in een arbeidssituatie als leeromgeving. • Versterken van de labofunctie van POM Limburg: nieuwe arbeidsformules en organisatieontwikkeling. • Impulsprogramma stageplaatsen : collectief stagecoördinatiecentrum voor kwalitatieve stages voor alle zorgberoepen

7. Actieplan (4/9) 2.1 Deel 1:Te ondernemen acties op korte termijn Arbeidsmarkt (vervolg) Actie (uitgevoerd of aanhangig) Omschrijving Betrokkenen • Ondernemerstrajecten • Organisatie van flexibele trajecten naar ondernemerschap voor werkzoekenden, personen in tijdelijke werkloosheid en personen bedreigd door werkloosheid. Deze trajecten worden op maat ontwikkeld en georganiseerd voor de doelgroep, in samenwerking met stakeholders - o.m. VDAB, maar ook het bedrijfsleven. 1 • Partnerschappen • Een actief, maatgericht gemeentelijk arbeidsmarktbeleid. Vanuit een continue monitoring en analyse en in samenspraak met de betrokken stad of gemeente een gebiedsgerichte aanpak (mijngemeenten, Maasland, …) opzetten die proactief, gedragen en structureel is zodat er een werkgelegenheidsbeleid ontwikkeld wordt, afgestemd op de lokale noden. • Meer werk voor beter groen. Door een excellent partnerschap uit te bouwen met vertegenwoordigers uit het onderwijs, de VDAB, de sociale economie, kennisinstellingen en bedrijven, en uitgaande van een innovatieve leervorm, kunnen er meer werkzoekenden instromen in de groensector en kunnen bestaande jobs in deze tak van de arbeidsmarkt behouden worden. • Logistiek Platform Limburg. Via het coördinatie- en dienstverleningsplatform Logistiek wil het Logistiek Platform Limburg, actief onder de koepel van POM Limburg, i.s.m. haar partnerorganisaties de matching tussen vraag en aanbod op de logistieke arbeidsmarkt in Limburg bevorderen. • Opleiding en arbeidsmarkt aansluiten op de behoeften van de arbeidsmarkt o.a. excellente centra en/of partnerschappen. • Via het platform zorglandschap partnerschappen tss. Onderwijs, zorgorganisaties, bedrijven, VDAB, … om in te spelen op de vraag naar arbeidskrachten in de zorgsector.

8. Actieplan (5/9) 2.1 Deel 1:Te ondernemen acties op korte termijn Reconversie van de Ford-terreinen Actie (uitgevoerd of aanhangig) Omschrijving Betrokkenen • Verwerving en sanering van de Ford-terreinen • Aantrekken van duurzame industriële werkgelegenheid • (Vlaamse) overheid, stad Genk 2 3 • Aantrekken van duurzame industriële werkgelegenheid • (Vlaamse) overheid, stad Genk • Opmaak van een masterplan voor de herbestemming van de terreinen • Aantrekken van duurzame industriële werkgelegenheid • Bouwrijp maken van de terreinen • (Vlaamse) overheid, stad Genk Versnelling procedures voor realisatie privé initiatieven Actie (uitgevoerd of aanhangig) Omschrijving Betrokkenen • Afbakening regionaal stedelijk gebied Hasselt - Genk • Vlaams Strategisch Investeringsproject met het oog op vestiging van IKEA in Hasselt • Vlaamse overheid, lokale overheden • realisatie bouw plasma demonstratie installatie ter demonstratie van de hoog innovatie valorisatiemogelijkheden ruimtelijk mogelijk maken • Vlaamse overheid, lokale overheden • Closing the circle

9. Actieplan (6/9) 2.1 Deel 1:Te ondernemen acties op korte termijn Versnelde uitvoering van reeds besliste publieke infrastructuurwerken Actie (uitgevoerd of aanhangig) Omschrijving Betrokkenen • Noord-Zuidverbinding • Ondersteuning realisatie Noord-Zuidverbinding Limburg door o.m. het bieden van toekomstzekerheid op korte termijn aan bedrijven die onteigend worden • (Vlaamse) overheid 4 5 • Ondersteuning realisatie sneltramlijn 1 van Spartacus 1 door o.m. het voorleggen (goedkeuren) van de verschillende overeenkomsten met de betrokken partijen aan (door) de Vlaamse Regering • SPV: aannemer(sgroep), LRM, en Lijninvest • Spartacus 1 • Ondersteuning verhoging bruggen Albertkanaal door o.m. het voorleggen (goedkeuren) van de selectie bijkomend te realiseren projecten PPS aan (door) de Vlaamse Regering • Vlaamse Overheid, nv De Scheepvaart, VIA-Invest • Verhoging bruggen Albertkanaal: Aantrekken van nieuwe en versterkten bestaande economische activiteiten met het oog op het behoud en creëren van jobs Actie (uitgevoerd of aanhangig) Omschrijving Betrokkenen • Uitwerking competitiviteits- en tewerkstellingspact tussen alle Belgische overheden • Inzetten van de beschikbare reguliere instrumenten • 1) Het ondersteunen van de exportvraag, 2) het stimuleren van privé investeringen via een Bankenplan en via maatregelen ter versterking van het eigen vermogen en 3) het op peil houden van de overheidsinvesteringen en investeringen in O&O • Strategische investerings- en opleidingssteun, ecologiesteun, … • Vlaamse overheid en federale overheid • AO, FIT, IWT, VDAB, Ondernemers-platform

10. Actieplan (7/9) 2.1 Deel 1:Te ondernemen acties op korte termijn Lopende investeringsdossiers die een engagement vereisen van FED en Vlaamse Regering Actie (uitgevoerd of aanhangig) Omschrijving Betrokkenen • Toeristische verblijfsinfrastructuur • Faciliteren van de lopende investeringsprojecten inzake toeristische verblijfsinfrastructuur via oplossingsgericht overleg en samenwerking • Vlaamse Regering, Provincie Limburg en betrokken gemeenten, betrokken ondernemingen en investeerders 6 • Verlenen van sloopvergunning voor gedeelte van beschermde gebouwen • Betrokken overheden, LRM • Be-Mine • Verlenen van premies en subsidies voor restauratie van infrastructuur en ontsluiting van de site • Vlaamse Regering, Provincie Limburg, stad Beringen, LSM, nv Mijnen, LRM, DMI vastgoed, Van Roey Project • Versterken van de zorgcomponent door bouw rust-en verzorgingstehuis en assistentiewoningen; studie naar verdere ontwikkeling zorgcomponent. • LRM, Aedifica, Senior Living Group, projectvennootschap Be-Mine • Duikproject TODI: ontwikkeling van een duikfaciliteit op de mijnsite • Projectvennootschap Be-Mine, Todi bvba, LRM • Ontwikkeling Terril als Avonturenberg • Provincie Limburg, stad Beringen, Toerisme Vlaanderen • Ontwikkeling Event Center in elektriciteitscentrale • Stad Beringen • Realiseren landschapspark kolenspoor • Stad Beringen, Provincie Limburg

11. Actieplan (8/9) 2.1 Deel 1:Te ondernemen acties op korte termijn Lopende investeringsdossiers die een engagement vereisen van FED en Vlaamse Regering (vervolg) Actie (uitgevoerd of aanhangig) Omschrijving Betrokkenen • Opzet centrum voor werk en opleiding West-Limburg voor de centralisatie van de verschillende diensten begaan met arbeidsmarktbeleid, bemiddeling en opleiding • VDAB, Werkwinkel, stad Beringen • Be-Mine(vervolg) 6 7 • Studie voor het in kaart brengen van de mobiliteitseffecten van het nieuwe masterplan • Nv Be-Mine; Adm Wegen en Verkeer • Herontwikkeling van de voormalige mijnterreinen van Eisden-Lanklaar tot o.m. een bezoekers- en veldstudiecentrum, hoogwaardige verblijfsaccommodatie en het Ecotronproject • LRM / MVDC, RLKM, gemeenten Maasmechelen / Dilsen-Stokkem, Uhasselt, Immo Moran • Terhills • Herbestemming en restauratie van de voormalige mijnsite van Waterschei (incl. hoofdgebouw) tot een hoogwaardig bedrijvenpark met wetenschapspark • Luik erfgoed in kader van meerjarige overeenkomst • Stad Genk, KULeuven / KHLim, UHasselt, Imec, Pom-Limburg, VDAB, Agoria, Syntra, Onroerend Erfgoed, Agentschap Ondernemen • Thorpark Sociale woningen Actie (uitgevoerd of aanhangig) Omschrijving Betrokkenen • Investeringen in de versnelde uitvoering van energierenovatieprojecten van de Kantonnale Bouwmaatschappij van Beringen in Herk-de-Stad, Beringen en Heusden-Zolder en van Nieuw Dak in Genk • Sociale huisvesting

12. Actieplan (9/9) 2.1 Deel 1:Te ondernemen acties op korte termijn 8 Behoud en versterking van tewerkstelling binnen de sociale economie Actie (uitgevoerd of aanhangig) Omschrijving Betrokkenen • Inzetten op innovatieve activiteiten ter heroriëntatie van de bestaande activiteiten en herbestemming van de wasserij • BEWEL • BEWEL (toeleverancier Ford) • Versterken functie ‘economische uitdagingen’ voor 2 jaar • Opstarten van nieuwe samenwerkingsverbanden met reguliere bedrijven binnen de filosofie van het maatwerkdecreet • Vlaams Subsidieagentschap WSE, betrokken maatwerkbedrijven • Park Rangers • Bijkomende financiering ter continuering van het project Park Rangers dat de koppeling maakt tussen jobcreatie in de sociale economie en onderhoud van toeristisch-recreatieve infrastructuur • Vlaams Subsidieagentschap WSE, LSM, provinciebestuur 9 Gerelateerde Federale initiatieven die tot een directe tewerkstellingseffect kunnen leiden Actie (uitgevoerd of aanhangig) Omschrijving Betrokkenen • Inplanting nieuwe gevangenissen • Federale regering • Federale overheid, Provincie Limburg, PLOT • Federale overheid • Federale overheid • Competitiviteits- en tewerkstellingspact • Concept veiligheidscampus • Uitbouw van de infrastructuur en exploitatie van de NMBS ten behoeve van de bereikbaarheid van en in Limburg. • Maatregelen in het kader van het federaal werkgelegenheidsbeleid • Mogelijkheden voor specifieke competitiviteitsmaattregelenoareconversiezones

13. Actieplan (1/12) 2.2 Deel 2: Versnel, versterk, ontwikkel - Business Cases • II. Acties op langere termijn, inspelend op activiteiten (‘V2O’) (vanaf juli 2014 tot juni 2016) De tweede reeks van maatregelen heeft betrekking op een aantal grote structurerende projecten voor specifieke sectoren die een significante impact kunnen hebben op de werkgelegenheid in voornamelijk de private sector. Versterk Versnel • Deze Business Cases zijn opgebouwd cfr. de conceptnota “slimme specialisatie-strategie voor een gericht clusterbeleid”. Ze passen in FullyRegionalInnovation Systems, zoals door Europa aanbevolen. Ontwikkel

14. Actieplan (2/12) 2.2 Deel 2: Business cases Actie Omschrijving Doelstelling: versterken van de maakindustrie door het aanbieden van structurele en intensieve wetenschappelijke ondersteuning aan de Limburgse maakindustrie, door: Maakindustrie • Opleidingen • Opleidingen gerelateerd aan de maakindustrie (Limburg: UHasselt, KHLIM, Xios Hogeschool, PHL, …). • Innovatiestages voor industrieel ingenieurs • Het initiatief innovatiestages voor industrieel ingenieurs kan een bijkomende hefboom worden om de implementatie van nieuwe technologie te versnellen in de industrie • Strategisch Onderzoekscentrum Maakindustrie • Voor de uitvoering en de valorisatie van strategisch top-onderzoek dat gericht is op de noden van de maakindustrie en de verankering van deze activiteiten in Vlaanderen. • Made Different programma (MD) • Het MD programma speelt een sleutelrol in een brede implementatie van de onderzoeksresultaten via resultaatdiffusie, transformatie- en innovatieondersteuning bij een grote groep van bedrijven in de maakindustrie, en dit over heel Vlaanderen. Het dient nauw samen te werken met SOC. • Limburg MakesIt • Een initiatief met als doel Limburgse bedrijven te ondersteunen bij hun innovatie, meer specifiek aangaande het gebruik van materialen in producten en het testen van materiaalkarakteristieken. Dit initiatief richt zich tot dezelfde doelgroep als de SOC, maar dan op lokaal niveau. • Flanderssynergy • Specifiek in Limburg • Een cruciaal onderdeel van de transformatie van de maakindustrie naar Fabrieken van de Toekomst is de transformatie naar “humancenteredproduction”. De kennis en expertise die uitgebouwd wordt in het innovatieplatform FlandersSynergy is daarbij een zeer belangrijke component. • Coördinatiecel SOC in Limburg, versterking onderzoekscluster Mechatronics & Vehicletechnology in Lommel en versterking advancedmanufacturing onderzoekscluster in Diepenbeek (demonstratieplaats)

15. Actieplan (3/11) 2.2 Deel 2: Business cases Actie Omschrijving • Doelstelling: komen tot een groene en slimme mobiliteit en het realiseren van een duurzaam logistiek landschap, door op basis van onderzoek een antwoord te bieden op bestaande problemen in mobiliteit en logistiek die de bereikbaarheid van de economische poorten via de verschillende transportmodi (weg, spoor, water of lucht) ernstig belemmeren. Logistiek en mobiliteit • Strategisch basisonderzoek • Vlaanderen beschikt over veel expertise in het domein van logistiek, transport en mobiliteit, maar deze expertise is versnipperd over meerdere kennisinstellingen en competentiepolen. Om deze versnippering tegen te gaan, worden in het kader van het SALK extra middelen ter beschikking gesteld voor basisonderzoek. Om versnippering tegen te gaan verwacht de Vlaamse regering dat bij de aanvraag samengewerkt wordt.

16. Actieplan (4/11) 2.2 Deel 2: Business cases Actie Omschrijving Vrijetijdseconomie - Vrijetijdsbeleving Doelstelling: de toeristische waardenketen strategisch versterken en het toeristisch ondernemerschap in Limburg stimuleren en verder professionaliseren. 2 • Uitbouwen van thematische product-marktcombinaties met een beleving • Hierbij wordt gefocust op drie thema’s die de positionering ‘Limburg: Park van Vlaanderen’ versterken: mijnerfgoed, kindvriendelijk erfgoed en 50 tinten bronsgroen. Er wordt ingezet op de toeristische ontsluiting en verhoging van de attractiewaarde van deze thema-gerelateerde kernattracties. Toerisme • Versterking van de competitiviteit van de toeristische sector • Via zes concrete acties waaruit keuzes gemaakt zullen worden : • Kwaliteitsscan Toerisme Vlaanderen versneld inzetten voor de Limburgse logiessector • Subsidies voor de verbetering van de kwaliteit van het logiesaanbod • Financiële impulsen voor innovatie • Toeristische ondernemers faciliteren op het vlak van ruimtelijke ordening • R&D centrum TourVille oprichten en uitbouwen • Oprichten van een leerhotel • Uitbouw Alden-Biezen • Verdere uitbouw van Alden-Biezen als toeristisch centrum. • Uitbouw rentmeesterswoning • De uitbouw van de rentmeesterswoning van Alden-Biezen te Bilzen als verblijfsaccomodatie . • Bokrijk • Afspraken met het provinciebestuur over een duurzame toekomst voor het domein Bokrijk

17. Actieplan (5/11) 2.2 Deel 2: Business cases Actie Omschrijving Doelstelling: creëren en versterken van een industrieel weefsel op het vlak van duurzame energievoorziening, door de bundeling van know-how op de Thor-site te koppelen aan continue interactie en informatie-uitwisseling met bedrijven. Energyville • EnergyVille uitbreiding • Rond Thor/EnergyVille in Genk komen een nieuw laboratorium en een geïntegreerde onderzoeksgroep die systematisch heel de PhotoVoltaïschewaarde-keten bedienen, van materialen tot netgekoppelde PV-systemen. • EnergyVilleQuadratic • Het Quadratic-project zet een grootschalige proeftuin rond energie-voorziening in steden op in Limburg. Hierbij wordt voortgebouwd op resultaten van de succesvolle proof-of-concept demo’s zoals Linear en SmartE. • De stad Genk wil samen met de aan Thor gelinkte partners (LRM, Energyville, Infrax) een netwerk uitbouwen om warmte en koude uit te wisselen tussen de diverse gebouwen/projecten op het THOR-park • Netwerk voor warmte/koude uitwisseling • Mogelijkheden om KMO’s op terrein te laten opgroeien

18. Actieplan (6/11) 2.2 Deel 2: Business cases Actie Omschrijving Creatieve economie, ICT en digitale media Doelstelling: het opstellen van een programma management voor de creatieve economie, om te zorgen dat er een echte geïntegreerde samenwerking kan worden opgezet. De focus van activiteiten op het vlak van creatieve economie zal liggen op het ontwikkelen, incuberen en begeleiden van creatief ondernemerschap in onderstaande domeinen : • Gaming • De gaming industrie, met vooral de focus op ‘seriousgaming’, heeft al een basis in Limburg en kan op termijn een waardevolle ‘nieuwe’ sector worden binnen de provincie. • ICT en Digitale Media • De aanwezigheid van iMinds in combinatie met de middelen, ervaring en het netwerk van LRM zal via een incubator de nodige boost kunnen geven aan de ICT en Digitale Media activiteiten in Limburg. Er is daarbij ook een duidelijk link naar de gaming sector. • Design & Mode • Met Cultuurplatform Design Limburg, C-Mine en het Innovatie & Design Euregio ontwikkelen reeds drie overkoepelende organisaties activiteiten rond design in Limburg. Meer afstemming kan de synergie nog verhogen.

19. Actieplan (7/11) 2.2 Deel 2: Business cases Actie Omschrijving • Doelstelling: het verder ontwikkelen en ondersteunen van innovatieve en versterkende initiatieven rond land- en tuinbouw door: Landbouw • Exportpotentieel van het Limburgse fruit verbeteren en versterken • Verbeteren en versterken van de exportmogelijkheden, met verdere toename van de tewerkstelling in de sector als gevolg. Binnen deze doelstelling zijn drie subdoelstellingen geformuleerd : • Professionele monitoring en controle op quarantaineziekten; • Ondersteuning export peren naar derde landen (in het bijzonder China en Canada); • Ondersteuning bij opmaak dossiers fytosanitaire eisen voor markttoegang tot derde landen. Fruitteelt • Innovatie - PCfruit • Acties ondersteunen van PCfruit vzw, in samenwerking met kmo- bedrijven (zoals het fruitverwerkend bedrijf Konings), de fruitveilingen, kennisinstellingen en overheidsorganisaties. Het betreft investeringen in innovatie en nieuwe beloftevolle rassen, het verbeteren van de productkwaliteit en het introduceren van innovatieve technologieën en innovatief ondernemerschap. • Dit project beoogt de concentratie van bedrijven gerelateerd aan de fruitsector uit te breiden met structurele maatregelen, o.a. de bouw van een incubatiecentrum, het ontwikkelen van 15ha thematische bedrijvenzone gericht op de fruitsector en aanverwante bedrijven. • Fruitport Limburg – Sint-Truiden • Versterken Noord-Limburgs tuinbouwpotentieel • Dit project bevat acties die gericht zijn op een verdere transformatie van het economisch weefsel richting tuinbouw op langere termijn. Het beoogt de clustervorming rond twee belangrijke spelers uit de agro-voedingssector (ScanaNoliko en Farm Frites) met een belangrijk tewerkstellingspotentieel te ondersteunen. Tuinbouw • Agropolis - Kinrooi • In het Agropolis project zit de ontwikkeling vervat van een innovatief, cleantech agrarisch bedrijventerrein van circa 35 ha, met o.a. aandacht voor algenkweek, vissen, biomassaverwerking, nieuwe groenten en gewassen en nieuwe productietechnologie

20. Actieplan (8/11) 2.2 Deel 2: Business cases Actie Omschrijving • Doelstelling: versterken van de bouwsector door de transformatie van Limburgse bouwsector tot onder meer een sterke bouw-milieu-energiecluster. Bouw – Limburg CO2-neutraal • Praktijkgerichte opleidingen en onderzoek • Opzetten van praktijkgerichte opleidingen en onderzoek die de interface moeten vormen tussen innovatie en uitvoering: • Construction Academy (i.s.m. PXL en Uhasselt); • Applicatiecentrum Betonbouw; • Kennisplatform proeftuin; • Proeftuin bouwinnovatie inz. duurzame renovatie in de woningbouw.

21. Actieplan (9/11) 2.2 Deel 2: Business cases Actie Omschrijving Financiering Zorginnovatie, Biotech, Medtech Doelstelling: verder ontwikkelen van deze innovatieve sector vanuit de reeds aanwezige bouwstenen, door verder in te zetten op kennisontwikkeling, innovatie, internationalisatie en communityformation, waarbij de hele waardeketen beschikbaar dient te zijn om innovaties succesvol naar de markt te kunnen brengen. • Aandacht voor opleiding en tewerkstelling • Geen nieuwe opleidingen, maar bestaande opleidingen beter richten op arbeidsmarkt via goede stageplaatsen, talent aantrekken/behouden (alumni beleid),… • Uitbouw van medisch wetenschappelijk onderzoek (in selectieve domeinen) in Limburg via het Limburg Clinical Research Programme (LCRP). • Uitbouw VIB groep in UHasselt in niche immunologische ziekten (verankering in VIB netwerk) (SOC programma). • Onderzoek en ontwikkeling: biotech en medtech • Onderzoek en ontwikkeling: zorg • Uitbouw van iMinds- Digital Health Innovation (DHI) expertisecentrum in Limburg – uitbouw niche ICT in gezondheidszorg (SOC programma) • Verdere uitbouw patientsafety en gezondheidseconomie in UHasselt (specifieke niche in Vlaamse landschap) • Gegevensdeling in de zorg: focus op de uitbouw van een innovatief ecosysteem dat gericht is op de automatisering van de gegevensuitwisseling in de zorg. • Assistieve technologie: uitbouw van een volwaardig ecosysteem, ingebed in een bredere community waarin de brede zorgsector en de bestaande bedrijven betrokken worden. • Uitbouw van een zorglogistiek platform: organisatie en realisatie van een gemeenschappelijk logistiek platform voor de Limburgse algemene en psychiatrische ziekenhuizen op één centrale locatie.

22. Actieplan (10/11) 2.2 Deel 2: Business cases Actie Omschrijving Financiering Zorginnovatie, Biotech, Medtech Doelstelling: verder ontwikkelen van deze innovatieve sector vanuit de reeds aanwezige bouwstenen, door verder in te zetten op kennisontwikkeling, innovatie, internationalisatie en communityformation, waarbij de hele waardeketen beschikbaar dient te zijn om innovaties succesvol naar de markt te kunnen brengen. • Onderzoek en ontwikkeling: zorg • Versterken en versnellen van zorgtoerisme: de economische opportuniteiten van de niche zorgtoerisme versterken om te komen tot nieuwe formules en economisch rendabele exploitatiemodellen waarbij volgende cruciale randvoorwaarden worden geïntegreerd: • Een toegankelijke infrastructuur: het vervoer van/naar en ter plaatse op de vakantiebestemming. • Een zorgomkadering in de vorm van de aanwezigheid van medische verzorging, assistentie en hulpmiddelen. • Living labs / proeftuinen • Uittesten nieuwe innovaties via living labs / proeftuinen: • Uitbouw Clinical Trial Center Limburg (als onderdeel van LCRP): Uittesten van nieuwe medtech en biotech producten in zorgsector; • Uitbouw van proeftuin CareVille Limburg: uittesten van nieuwe zorginnovaties in ouderenzorg • Ecosysteem en valorisatiefactor • Uitbouw ecosysteem / smart community door LifeTechLimburg, het bestaande succesvolle platform voor biotech/medtech/Caretech ontwikkelingen. Naast deze communityformation wordt ook ingezet op ‘branding’ van de cluster. • Investeerder en incubator • Investeerder: LRM team Health and Care (LRM heeft reeds een portfolio van 15 bedrijven in deze sector), andere: oa PMV, FC Invest, GIMV Healthcare, ARKIV, .. •  Incubator: BioVille. Eerste fase vrijwel volledig ingevuld met 20-tal lifesciences bedrijven en organisaties. Momenteel uitbreiding met bijkomende 2000 m² ruimte. Ruimte voor O&O en kleinschalige productie (Lab-2-Fab activiteiten) is voorzien. Verdere optimalisatie (evt zorgincubator) is wenselijk.

23. Actieplan (11/11) 2.2 Deel 2: Business cases Actie Omschrijving Zorginnovatie, Biotech, Medtech Doelstelling: verder ontwikkelen van deze innovatieve sector vanuit de reeds aanwezige bouwstenen, door verder in te zetten op kennisontwikkeling, innovatie, internationalisatie en communityformation, waarbij de hele waardeketen beschikbaar dient te zijn om innovaties succesvol naar de markt te kunnen brengen. • Volledige waardeketen • Om de volledige waardeketen voor deze sector te realiseren is naast deze bouwstenen nood aan: • Uitbouw van een high level groep zorginnovatie: nood aan afstemming en coördinatie; • Productiefaciliteiten: prototyping of kleinschalige productie kan in BioVille, in gespecialiseerde productiefaciliteiten in Limburg (vbcleanrooms), digitale prototyping in FabLabs (Genk), …; • Implementatie: acties ter bevordering van de marktintroductie van nieuwe innovatie producten, diensten en technologie: dit kan via de bestaande kanalen zoals FC-demoprojecten, CareVille, Hospilim, …;

24. Actieplan (1/8) 2.3 Deel 3: Maatregelen die inspelen op de randvoorwaarden • III. Acties op lange termijn, inspelend op randvoorwaarden (‘Limburgse zeshoek’) De derde categorie van maatregelen en acties heeftbetrekking op het intensifiëren van bestaande overheidsmaatregelen/overheidssubsidies of creatie van nieuwe maatregelen die inspelen op de randvoorwaarden. Vooral het uitdiepen en ondersteunen van de optimale randvoorwaarden is bij deze maatregelen essentieel. Voor de randvoorwaarden wordt m.b.t ‘community formation’ vooral een inbreng van de provincie verwacht. Randvoorwaarden (cf. SALK rapport)* Deze pijler wordt beschouwd als het overkoepelende doel van SALK en is bijgevolg verwerkt in de verschillende categorieën Welzijn* • * Bijkomende toelichting: • Aangezien “Welzijn” ook een belangrijk thema is in de reconversie van Limburg, werd deze dimensie toegevoegd aan de randvoorwaarden ter ondersteuning van de business cases. • De doelstelling die bij elk van deze randvoorwaarde wordt omschreven in het SALK rapport, dient als “kapstok” voor de categorisering van de actie. • De projecten zelf die betrekking hebben op innoveren en internationaliseren werden geclusterd in het thema “Innovatie, ondernemerschap en internationalisering”.

25. Actieplan (2/8) 2.3 Deel 3: Maatregelen die inspelen op de randvoorwaarden Projectcluster Actie Omschrijving Ontsluiting Doelstelling: het bevorderen van een degelijke ontsluiting, teneinde zowel het goederen- als het personenverkeermet de naburige regio’s alsook de mobiliteit binnen de provincie Limburg optimaal te doen verlopen. Prioritaire dossiers op basis van de proceduriële stand van zaken : • Tijdelijke aanpassingen Noord-Zuid verbinding • In overleg met de gemeente worden bijkomende tijdelijke maatregelen voorgesteld. • Beringen • Met het project wordt een nieuwe weg tussen de E313 (complex 25a Tessenderlo) en de N72 bedoeld, de N73. Over het tracé is consensus en het streefbeeld werd ook goedgekeurd in de PAC. • Omleidingweg Tongeren • De noordoostelijke en zuidoostelijke omleidingsweg moeten de beperkte bereikbaarheid van het regionaal bedrijventerrein Overhaem aanpakken, evenals de beperkte doorstroming op ‘de Wallen’ te verbeteren. • Ontsluiting nieuwe gevangenis Leopoldsburg • IKEA • Er wordt een nieuwe gevangenis gepland in Leopoldsburg in de zone Reigersvliet. Om de gevangenis te kunnen realiseren is een aangepaste/nieuwe ontsluiting essentieel. Er loopt op dit ogenblik nog onderzoek naar de meest aangewezen optie voor de ontsluiting. • Het is de bedoeling om de eventuele toegankelijkheid- en mobiliteitsaspecten rond Ikea te onderzoeken en de nodige acties te ondernemen binnen de reguliere middelen • Het project is de verbeterde ontsluiting van Sint-Truiden naar de autosnelwegen, zowel E40 als E313.  De ontsluiting naar de E313 bestaat via de primaire N80 tot Hasselt, maar moet vlotter gemaakt worden.  Voor de ontsluiting naar de E40 loopt nu een plan-MER om mogelijk een tracé te vinden.  • Aansluiting Sint-Truiden op E40 • Twee nieuwe tracé’s worden afgewogen tegen het bestaande nulalternatief in de doortocht Neerpelt. Dit dossier is nog niet afgerond: bijkomende toetsing aan de natuurwaarden voor gewestplantracé is nog lopende. • OmleidingswegNeerpelt

26. Actieplan (3/8) 2.3 Deel 3: Maatregelen die inspelen op de randvoorwaarden Projectcluster Actie Omschrijving Ontsluiting Doelstelling: meer bedrijventerreinen voorzien voor KMO’s • Genk-Zuid-West(en Termien) • Dit betreft de ontwikkeling van een nieuw bedrijventerrein Genk Zuid-West te Diepenbeek. • Zolder Lummen - Zuid • Dit betreft de uitbreiding van een bestaand bedrijventerrein. Studie lopende rond 2 scenario’s die deel uitmaken van de globale plan-MER ENA die in zomer 2013 ingediend zal worden voor goedkeuring. • Genk Zuid Oost • Hier wordt bekeken welke ruimtelijke uitbreiding voor het bedrijf EBEMA haalbaar is. • Albertknoop • Binnen het grensoverschrijdend strategisch project ‘Albertknoop’ wordt de realisatie van de industriële nabestemming van het bedrijventerrein Lanaekerveld opgenomen . • Tervant • Overleg over de effectieve ontwikkeling en de start van de opmaak RUP-procedure in de loop van 2013.Stad Beringen wenst geen verdere ontwikkeling in dit gebied . Het dossier staat onhold. • Tongeren-Oost • Uitbreiding van Tongeren-Oost met 50 hectare. De plan-MER is bijna afgerond. Bedoeling het plan- en vergunningentraject snel af te ronden.

27. Actieplan (4/8) 2.3 Deel 3: Maatregelen die inspelen op de randvoorwaarden Projectcluster Actie Omschrijving Doelstelling: gerichter aansluiten van onderwijs en opleiding bij de concrete behoeften van de Limburgse arbeidsmarkt en in het bijzonder het stimuleren van techniek en technologie. Beteropleiden • Realisatie van een geïntegreerde campus op de THOR-site Waterschei die start vanuit een gezamenlijk kennisplatform, een gezamenlijk leerplatform en een gedeelde infrastructuur. Doel is de keten rond technologie opleiding van basis, over middelbaar naar hoger inclusief beroepsopleiding en herscholingen samenbrengen. Een campus waar leerlingen, studenten, werkenden en werkzoekenden samen aan competentieverwerking doen en waar opleiding samen georganiseerd worden. • T2-campus op Thor-site – Genk • LAB’s • LAB’s’ bieden (mobiele) infrastructuur waar leerlingen, studenten, werkzoekenden en werknemers een specifiek trainingsprogramma kunnen doormaken rond technische en generieke competenties in bedrijfssimulatie (SWE: ‘SimulatedWork Environment’). Hierdoor worden ze meer betrokken bij de reële productie en noden van de bedrijven, waardoor er een betere afstemming zal ontstaan tussen vraag en aanbod aan geschikte technische profielen.

28. Actieplan (5/8) 2.3 Deel 3: Maatregelen die inspelen op de randvoorwaarden Projectcluster Actie Omschrijving Doelstelling: Limburgs talent beter opleiden door toonaangevend hoger en universitair onderwijs. Beteropleiden • Bedrijfseconomische wetenschappen • Dit project focust zich op de vorming van managers en ondernemers met een dienstverleningsprofiel en op het verzekeren van een voldoende aanbod van mensen met dienstverleningsprofiel door gepast hogeschool opleidingsaanbod. • Voorstel voor aanvraag om Ba en Ma Handelswetenschappen ook aan de UHasselt in te richten. • Vormingsprogrammatoerisme, management • Voorstel aanvraag oprichten van een opleiding internationale productmarketing in ICT • Voorstel aanvraag opleiding Gaming aan de MAD faculty • Uitbouw toegepast onderzoek (toerisme/marketing) bij PXL en KHLIM • Inrichten van een nieuwe opleiding Hospitality • Voorstel aanvraag toerisme en toeristische marketing in opleiding TEW en handelswetenschappen (Uhasselt). • Reverse braindrain • Nood aan een instrument om aanbod en behoeften in de lifesciences arbeidsmarkt vanuit een Euregionaal perspectief op mekaar af te stemmen. • Nood aan specifieke vormingstrajecten voor lifesciences specialisten om tegemoet te komen aan de behoeften vanuit de groeiende lifescienceshub in Limburg. • Applicatiecentrum voor Betonbouw • Projectvoorstel voor de oprichting van een applicatiecentrum voor beton (ACB), verbonden aan de faculteit Industriële Ingenieurswetenschappen van de Uhasselt.

29. Actieplan (6/8) 2.3 Deel 3: Maatregelen die inspelen op de randvoorwaarden Projectcluster Actie Omschrijving Doelstelling:ondersteunen en stimuleren van ondernemerschap in de regio en inzetten op groei door innovatie en internationalisering en het aantrekken van buitenlandse ondernemingen die zich wensen te vestigen in de provincie Limburg. Dit alles door een slagkrachtig organisatie- en werkingsmodel, met volgende kern-elementen: Innovatie, ondernemerschap en internationaliseren • Coördinatie en richten • De werkgeversorganisaties hebben recent het initiatief genomen zich in een ondernemersplatform te organiseren. Zij vertalen hierbij het actieplan Limburg in concrete initiatieven voor en door ondernemers. • Versterking van de innovatie- en accountwerking • Het Innovatiecentrum wordt versterkt teneinde bedrijven te begeleiden richting innovatiestimulering en met het oog op business development. • Versterking van de acquisitie-strategieën • Om nieuwe activiteiten binnen te halen wordt, naast de invalshoek op ontwikkeling en innovatie, ingezet op het aantrekken van buitenlandse bedrijven via Locate in Limburg • Versterking van het ondernemerschap • Ondernemersorganisaties kunnen hun voorstellen indienen bij de reguliere oproepen en programma’s van het Agentschap Ondernemen en FIT. • Er komt een programma ‘on top’ voor acties ter ondersteuning van de versterkende, versnellende en ontwikkelende acties i.k.v. het SALK. Dit programma wordt overlegd met het Ondernemersplatform en door externe experten geëvalueerd . • Operationele afstemming • Er komt een programma-office waar werkgevers zich vrijwillig willen inzetten om de businesscases op te volgen en specifiek aandacht zullen besteden aan de vertaalslag naar potentiele tewerkstellingsgenerende initiatieven.

30. Actieplan (7/8) 2.3 Deel 3: Maatregelen die inspelen op de randvoorwaarden Projectcluster Actie Omschrijving Doelstelling: opzetten van gecoördineerde initiatieven om gezinnen te versterken en kinderarmoede tegen te gaan. • Kinderarmoede • Bestrijding van kinderarmoede door geïntegreerd kinderarmoedeplanin 13 gemeenten die meest getroffen zijn inzake kinderarmoede en dit vanuit lokale samenwerkingsverbanden. • Onderwijs • Specifieke preventieve acties organiseren in het kleuter- en lager onderwijs, om taalachterstand bij aanvang van het onderwijs terug te dringen (Student-Tutoring) . • Het project Limburgs Kapitaal heeft tot doel onderwijs/opleiding en arbeid beter op mekaar af te stemmen. Het beoogt het inzetten op de verbetering van de algemene taalvaardigheid enerzijds en op de arbeidsmarkt toegespitste taalvaardigheden anderzijds. Welzijn • Welzijn • Investeren in zorginfrastructuur: in 2013 wordt 36.700.000 euro vastgelegd voor de bouw van nieuwe woonzorgcentra in Limburg, om aan de stijgende vraag naar rustoordbedden te kunnen voldoen. • Het verlenen van bijstand: uitbouw van hulplijn / aanspreekpunt en aanbod van informatie bij bedrijfssluiting. • Het uitwerken van een distributief model voor gezonde voeding, waarbij dit model kan dienen als hefboom voor sociale activering. • Preventieve gezinsondersteuning om het welbevinden van aanstaande ouders en gezinnen met kinderen en jongeren te bevorderen, door hen te ondersteunen op het gebied van welzijn en gezondheid met o.a. gradueel uitbouw Instapje in de 13 gemeenten. • Het programma ‘pedagogische taaltrainers’ dient om te gaan met de diversiteit maar vooral met de problematiek van taalachterstand en taalvaardigheid in Limburgse kleuterscholen. • Kinderopvang vormt een belangrijke factor voor de tewerkstelling van ouders en stimuleert de ontwikkeling van jonge kinderen. Uitbreiding met 200 extra plaatsen.

31. Actieplan (8/8) 2.3 Deel 3: Maatregelen die inspelen op de randvoorwaarden Projectcluster Actie Omschrijving • Doelstelling: Ondersteunen en stimuleren van ondernemerschap in de regio en bieden van aangepaste ondersteuning aan Limburgse bedrijven. Rol van LRM. • Klim-Op lening • LRM wil een bijzonder extra product aanbieden voor de kleinere KMO’s en voor investeringen tot maximaal 250 dz EUR. Dit product richt zich tot KMO’s met een belangrijke tewerkstelling om deze tewerkstelling te handhaven of uit te breiden. • Versterken bestaande domeinen • Bijkomende financiering blijven voorzien binnen de reeds bestaande domeinen. Sterker ondernemen / LRM • Nieuwe domeinen vrijetijdseconomie en logistiek • Meer aandacht hebben voor logistiek en vrijetijdseconomie als nieuwe domeinen . • Verderzetting strategie (pre-Ford) • Onderzoek naar mogelijkheden LRM in dbfm formule scholenbouw • Aandeelhouderslening van 100 mio € voor realisatie LRM-strategie • Door de economische moeilijke situatie is er bijkomende financiering nodig om de doelstellingen van LRM blijvend te realiseren. Vooral het uitblijven van een “exit” markt maakt dat er op vandaag weinig of geen opportuniteiten zijn om uit dossiers te stappen. • Momenteel wordt onderzocht in welke mate derden een rol kunnen opnemen in scholenbouw via een dbfm-formule met terbeschikkingstellingsvergoedingen. Kan lrm een actor zijn in dergelijke formule voor scholenbouw in Limburg ? • Lening via PMV in schijven van 20 mio € per jaar.

32. 3. Samenvattende financieringstabel (1/1) In onderstaande samenvattende tabel wordt een voorstel gedaan voor de concrete invulling van de middelen:

33. 4. Opvolging en monitoring (1/2) • Europa en SALK: • Extra budget van 66,5 mio€ voor Limburg door beslissing van de Europese Raad • Deze middelen worden ingezet voor SALK • Deze kunnen toegekend worden tussen 2014-2020 • Geen specifiek operationeel programma maar wel oprichting van een specifiek provinciaal technisch comité voor de voorbereiding en implementatie van het deelprogramma Limburg met betrokkenheid actoren TaskForce. De beheersautoriteiten voor ESF en EFRO staan in voor het secretariaat, elk voor hun luik. De beslissingen zullen genomen worden door het Vlaams Comité van Toezicht. • De Vlaamse regering is verantwoordelijk voor definitieve goedkering van Vlaamse operationele programma’s (EFRO, ESF, ELFPO, EFMZV) • Limburgse actoren kunnen projecten indienen binnen de reguliere Europese middelen in kader van het Cohesiebeleid.

34. 4. Opvolging en monitoringOpvolgingsstructuur • De verschillende betrokken partijen zullen de volgende rol op zich nemen: • Taskforce: monitoring van de uitvoering, evaluatie van de bereikte resultaten en desgevallend uitwerken van oplossingen voor problemen waarmee men geconfronteerd wordt. • SALK directiecomité: opvolging van de implementatie van het.uitvoeringsplan, detecteren van “hands on” uitvoeringsmogelijkheden en ontwikkelen van gepaste domeinoverschrijdende oplossingsgerichte acties. Het verzekert tevens een gestructureerd overleg en kan werkgroepen opzetten voor specifieke problemen. • Bestaande instellingen en instanties: uitvoering van het plan. Taskforce Overleg- en supervisieorgaan Vlaamse regering – Federale regering – Vertegenwoordigers Provincie - Stad Genk - Limburgse actoren – Sociale partners SALK-directiecomité Opvolging implementatie uitvoeringsplan Kabinetchef minister-president – ambtelijk vertegenwoordiging van het provinciebestuur Bestaande instellingen & instanties Uitvoeren implementatie

35. 4. Opvolging en monitoring (2/2) 4.2 Monitoring Het rapport van de expertengroep geeft aan dat monitoring fundamenteel is voor het welslagen van het SALK en dat het daarom essentieel is dat er om de zes maanden een voortgangsrapport gemaakt wordt zodat de realisatie van SALK kan opgevolgd worden. (SALK-rapport, 105).  Met het oog op een objectieve meting van de geboekte vooruitgang van het SALK wordt de monitoring toevertrouwd aan het departement DAR. De betrokkenen hebben reeds heel wat ervaring opgedaan met dergelijke monitoring (onder meer vorig Limburgplan maar ook voor opvolging regeerakkoord, VIA en Oeso-rapportering. De Vlaamse Regering zal in overleg met de taskforce een monitoringsinstrument implementeren om zowel de voortgang van de verschillende projecten in het SALK te meten als de impact van de uitvoering van het plan op langere termijn op het economisch weefsel in Limburg.