1 / 30

ORMAN EKOSISTEMINDEKI KARBON HAVUZLARININ LULUCF KILAVUZUNA G RE TANIMLARI ve KONUMLARI

GIRIS. Rio - Helsinki srecine ve Kyoto Protokolne imza atan lkelerin karbon bilanolarini ve stoklarindaki karbon degisimlerinin IPCC kilavuzuna uygun olarak hesaplamalari gerekmektedir. Bu kilavuza gre btn orman ekosistemleri karbon birikimi aisindan ana, bes tali havuz halinde dsnlm

brittnee
Download Presentation

ORMAN EKOSISTEMINDEKI KARBON HAVUZLARININ LULUCF KILAVUZUNA G RE TANIMLARI ve KONUMLARI

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

    1. ORMAN EKOSISTEMINDEKI KARBON HAVUZLARININ LULUCF KILAVUZUNA GRE TANIMLARI ve KONUMLARI Ahmet DUYAR 18.09.2008 ANKARA

    2. GIRIS Rio - Helsinki srecine ve Kyoto Protokolne imza atan lkelerin karbon bilanolarini ve stoklarindaki karbon degisimlerinin IPCC kilavuzuna uygun olarak hesaplamalari gerekmektedir. Bu kilavuza gre btn orman ekosistemleri karbon birikimi aisindan ana, bes tali havuz halinde dsnlmekte ve hesaplamalar ana havuz (Canli bitkiselktle, l organik madde ve toprak) zerinden yrtlmektedir. Ekosistem iindeki toplam karbon degisimi, bu havuzdaki degisimlerin toplami olarak hesaplanmaktadir.

    3. IPCC Kilavuzuna Gre Orman Ekosistemlerindeki Karbon Havuzlarinin Temel Bilesenleri

    5. Tek Agata Bitkiselktle Bilesenleri Tm Aga: ( Kkler + Gvde + Dal ) Odunu + Kabuk + Yaprak Toprak st : (Gvde + Dal ) Odunu + Kabuk + Yaprak Toprak Alti : Kkler (2 mm den kalin) Endstriyel Odun : Ince utaki api 4 cm ye kadar olan gvde odunu (Ibrelilerde kabuksuz) Yakacak Odun : Ince utaki api 3 cm ye kadar olan kabuklu gvde ve dal odunlari Satilabilir Hacim : (Endstriyel + Yakacak ) Odun Toprak st Kesim Artiklari : Ibrelilerde kabuk dahil, (Dip Ktk + Ince Dal + U) Odunu + Yaprak

    7. LULUCF kilavuzunda herbir karbon havuzundaki stoklarinin yillik degisimini belirlemek amaciyla asagidaki temel denklem nerilmektedir. ?C = ?ijk [Aijk* (CI-CL) ijk ] Denklemde: ?C = Havuzdaki karbon stokunun yillik degisimini ( ton), A = Havuz alanini ( ha), ijk = i, iklim tipindeki ; j, orman tipinin; k, ynetim ve isletme biimi . CI = Karbon kazan miktarini (brt bitkiselktle retimi iindeki) (ton / ha*yil), CL = Karbon kayip miktarini (kesim ve diger nedenlerle azalan bitkiselktle iindeki ( ton / ha*yil) olarak gstermektedir.

    8. Grldg zere, Havuzlardaki yillik degisimi belirleyebilmek iin ormanlik alanlarin nce * iklim tiplerine, sonra da *orman tipi ve ynetim biimine gre ayrica alt kategorilere ayrilmasi gerekmektedir.

    9. IKLIM TIPLERININ BELIRLENMESI LULUCF kilavuzunda iklim tiplerinin ayrilmasinda 1-yillik ortalama sicaklik (C ) 2-yillik ortalama yagis (mm) 3-potansiyel evapotranspirasyon (mm) parametreleri kullanilmaktadir. Kilavuzda Tm dnya iin belirlenen iklim tipleri sunlardir: Polar-Boreal Kuru, Polar-Boreal Nemli, Soguk Kuru, Soguk Nemli, Sicak Kuru, Sicak Nemli, Tropik Kuru, Topik Nemli, Tropik Islak

    10. IPCC Kilavuzuna Gre Iklim Tiplerinin Ayrim Kriterleri ve Sinirlari

    12. ORMANLIK ALANLARIN DEGISIK AMALARA GRE ALT KATEGORILERE AYRILMASI

    13. lkemiz ormanlari 2006 yili itibari ile 5411 isletme sinifina ayrilmis olarak isletilmektedir. Bu isletme siniflari; Bastan beri orman Dnsen alan Isletilen Korunan Koru Baltalik Iklim tipi (4 tip) Aga tr (Yaklasik 40) olmak zere alt kategoriler halinde degerlendirilmektedir.

    15. LULUCF Kilavuzu, orman alanlarindaki karbon stok degisimini 2 ayri kategoride ele almaktadir Bastan beri orman olan arazilerdeki degisimin Kisim 3.2.1 de verilen esaslara gre, degisik arazi kullanim kategorilerinden son 20 yil iinde ormana dnsen arazilerdeki karbon stok degisimin ise, Kisim 3.2.2, de verilen esaslara gre hesaplanmasini ngrmektedir.

    16. HESAPLANMASI GEREKEN VERILER 3.2.1 Orman Arazisi Olarak Kalan Orman Arazisi 3.2.1.1 Yasayan biyoktledeki karbon stok degisimi 3.2.1.2 l organik maddedeki karbon stok degisimi 3.2.1.3 Topraktaki karbon stok degisimi 3.2.1.4 CO2 disi sera gazi emisyonlari 3.2.2 Orman Arazisine Dnstrlen Arazi(agalandirma veya dogal) 3.2.2.1 Yasayan biyoktledeki karbon stok degisimi 3.2.2.2 l organik maddedeki karbon stok degisimi 3.2.2.3 Toprakdaki karbon stok degisimi 3.2.2.4 CO2 disi seragazi emisyonlari

    17. Bastan Beri Orman Olan Arazilerde Yillik Karbon Degisiminin Belirlenmesi

    18. TEMEL FORMUL ?C = ?ijk [Aijk* (CI-CL) ijk ] (3.1.1 Nolu) Denklemde: ?C = Havuzdaki karbon stokunun yillik degisimini ( ton), A = Havuz alanini ( ha), ijk = i, iklim tipindeki ; j, orman tipinin; k, ynetim ve isletme biimi . CI = Karbon kazan miktarini (brt biyoktle retimi iindeki) (ton / ha*yil), CL = Karbon kayip miktarini (kesim ve diger nedenlerle azalan biyoktle iindeki ton / ha*yil) olarak gstermektedir.

    19. ORMAN OLARAK KALAN ORMAN ARAZISI EKOSISTEMINDEKI KARBON STOKUNUN YILLIK DEGISIMI ?CFF = (?CFF-LB + ?CFF-DOM + ?CFF-Soils ) (3.2.1) Denklemde: ?CFF = Bastan beri orman olan arazideki yillik karbon stoku degisimi, ton C yil-1 ?CFF-LB= Orman arazisinde, yasayan biyoktledeki yillik karbon stoku degisimi (yeralti ve yerst biyoktleler dahil) , ton C yil-1 ?CFF-DOM = Orman arazisinde, l organik maddedeki yillik karbon stoku degisimi (l aga ve l rt dahil) , ton C yil-1 ?CFF-Soils = Bastan beri orman olan arazide, topraktaki yillik karbon stoku degisimi, ton C yil-1

    21. 3.2.1.1- Canli bitkisel ktle iindeki yillik degisim Canli bitkisel ktle iindeki yillik degisim, hacim agirlik olarak bitkisel ktledeki artma ve azalma arasindaki farkin uygun karbon orani ile (LULUCUF kilavuzunda 0,5 neriliyor) arpilmasi ile hesaplanir. Artislar bitkisel ktledeki bymelerden kaynaklanir. Azalmalara ticari kesimler, yakacak olarak toplamalar ve dogal kayiplar dahildir.

    22. Artim ve kayip farki ?CFF-LB = ?CFF-G - ?CFF-L (3.2.2) Denklemde: ?CFF-LB= Orman arazisinde, canli bitkisel ktledeki yillik karbon stoku degisimi ton C yil-1 ?CFF-G = Yillik cari bitkisel ktle artimindan kaynaklanan karbon stok kazanci, ton C yil-1 ?CFF-L = Yillik bitkisel ktle kaybindan kaynaklanan karbon stok azalmasi, ton C yil-1

    23. Karbon Stokunda Artimdan Kaynaklanan Yillik Kazanimlarin (?CFF-G ) Belirlenmesi Metotta kullanilan denklemin ilk parametresi yillik bitkiselktle kazanimi(?CFF-G ) dir. Bu parametrenin hesabi iin asagidaki denklem kullanilir. ?CFF-G = ?ij (A ij * GTOTAL-ij) * CF (3.2.4) Denklemde ?CFF-G = Orman arazisindeki canli bitkiselktledeki yillik karbon stoku artisi (ton C / yil-1) (orman tipi ve iklim blgelerine gre A ij= Orman tipi (i=1den ne) ve iklim blgesi (j= iden me) itibariyle orman alani (ha) GTOTAL-ij = Kuru madde olarak bitkiselktledeki yillik ortalama artis hizi, orman tipi (i=1den ne), iklim blgesi (j= iden me), ton d.m.ha-1 yil-1 CF= Kuru madde iindeki karbon orani (varsayilan=0.5) ton C, (ton d.m.)-1 (ton d.m.ha-1 yil-1=yilda bir hektarda ton kuru madde )

    24. GTOTAL = GW * (1+R) Denklemde GTOTAL= Yeralti ve st bitkisel ktledeki ortalama yillik artis, ton d.m. ha-1 yil-1 GW = Yerst bitkiselktleki ortalama yillik artis, ton d.m. ha-1 yil-1; R= Artislara uygun root to sohot orani, boyutsuz, IV= Endstriyel islemlere uygun, hacimdeki ortalama yillik net artis; m3, ha-1 yil-1 D= Hacim agirligi, ton d.m. m-3; BEF1= Yillik net artisi (kabuk dahil) yerst aga bitkiselktle artisina evirmek iin bitkiselktle genisletme faktr gstermektedir.

    25. GW tahmini iin net hacim artisi IV kullanildiginda GW = IV * D * BEFi Trkiye de amenajman planlarindan saglanabilecek veri Iv olduguna gre canli bitkiselktlede yillik artimi belirlemek iin Uygun forml GTOTAL = [ (IV * D * BEFi ) * (1+R)] olur

    26. Hacim agirliklar (D) ve bitkiselktle genisletme faktr (BEF), orman tipi, yas, byme kosullari, aga toplulugu yogunlugu ve iklime gre degisir. IPCC Kilavuzlarinda orman tipi ve iklim blgesine gre, minimum ap araliklarini da vererek, BEF iin varsayilan degerleri gsterilmektedir. BEF degerleri, IPCC Kilavuzlarinda genisletme oranlari yerine kullanilirlar ve bunlardan kesim sirasinda olusan ve rmeye birakilan, satilabilir olmayan bitkiselktlenin (byk dal, kk agalar, vb) hesaplanmasinda faydalanilir.

    28. Bitkiselktle Kayiplarindan Kaynaklanan Yillik Azalmanin (?CFF-L ) Belirlenmesi Metodun kullandigi denklemin ikinci parametresi yillik bitkiselktle kaybidir ?CFF-L ) dir. ?CFF-L = LKesim + LYakit + LDiger Kayiplar Denklemde : ?CFF-L = Bitkiselktle Kaybindan Dolayi Karbon Stoklarindaki Yillik Azalma LKesim = Ticari kesimlerden dolayi yillik karbon kaybi, ton C yil-1 LYakit = Yakit olarak toplamalardan dolayi yillik karbon kaybi, ton C yil-1 LDiger Kayiplar = Diger yillik karbon kayiplari ton C yil-1

    29. Kesimlerden dolayi yillik karbon kaybi LKesim =H * D * BEF2 * (1-fBL) * CF Denklemde: LKesim = Kesimlerden dolayi yillik karbon kaybi, ton C yil-1 H = Yillik olarak alinan hacim, yuvarlak aga, m3, yil-1 D = Hacim agirligi, ton d.m. m-3; BEF2 = Alinan yuvarlak aga hacmini toplam yerst bitkiselktleye (kabuk dahil) evirmek iin bitkiselktle genisletme faktr, fBL = Ormanda rmeye birakila bitkiselktle orani (l organik maddeye dnsen) CF = Kuru maddenin karbon orani (varsayilan= 0.5) ton C (ton d.m.)-1

    30. Yakacak olarak toplamalardan dolayi yillik karbon kaybi LYakit =FG * D * BEF2 * CF Denklemde: LYakit = Yakit olarak toplamalardan dolayi yillik karbon kaybi, ton C yil-1 FG = Yillik yakit olarak toplanan hacim, m3, yil-1 D = Temel aga yogunlugu, ton d.m. m-3; Tablo 3A.1.9. BEF2 = Alinan yuvarlak aga hacmini toplam yerst bitkiselktleye (kabuk dahil) evirmek ,inbitkiselktle genisletme faktr, CF = Kuru maddenin karbon orani (varsayilan= 0.5) ton C (ton d.m.)-1

More Related