BÜTÜNLEŞİK KIYI ALANLARI PLANLAMASI

1. İZMİR ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK İL MÜDÜRLÜĞÜ İMAR VE PLANLAMA ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ BÜTÜNLEŞİK KIYI ALANLARI PLANLAMASI A.Gözde ÖZBEY (Şehir Plancısı) Özlem DİLSİZ (Şehir Plancısı)

2. KIYI NEDİR? • Kıyı: “deniz ile karanın ara yüzü” ya da “kara, su ve havanın bir araya geldikleri yer” • Kıyı bölgesi: “yakınlığı nedeniyle denizden etkilenen kara ve yakınlığı nedeniyle karadan etkilenen deniz parçası” • Kıyı alanı: coğrafi olarak kıyı bölgesinden daha geniş olup sınırları çok katı olmayan bir biçimde tanımlanmaktadır. Bu kavram bütünleşik kıyı alanları yönetimi süreci için önemlidir.

4. KIYI ALANLARI YÖNETİMİ • Kıyı alanları yönetimi; kıyı alanlarında sürdürülebilir gelişme için sürekli önlem alıcı bir kaynak yönetim süreci olarak tanımlanmaktadır. • Kıyı alanları yönetiminin kıyının deniz ve kara yönünde birlikte sürdürülmesi gerektiği kabul edilmektedir. • Kıyı yönetimi; • Plan yapma • Uygulama olmak üzere genel olarak iki aşamadan oluşmaktadır. Geleneksel kıyı yönetimi, kıyının kara yönündeki alanlarına odaklanmıştır.

5. BÜTÜNLEŞİK KIYI ALANLARI YÖNETİMİ • BKAY: “Fiziksel, sosyal ve ekonomik koşulların sınırlılıklarına ilaveten yasal, mali ve yönetsel sistemler ile kurumların sınırlılıkları altında kıyı alanlarında çevresel yönden sürdürülebilir gelişme hedeflerine ve amaçlarına ulaşma süreci.” Olarak tanımlanmaktadır. • BKAY’ın dört ayrı açıdan bütünleşmesinin sağlanması gerekmektedir: • ulusal, bölgesel ve yerel yönetim düzeyleri arasında; • yönetimin uygulanacağı alan olarak kıyının kara ve denize doğru uzantıları arasında; • kıyı bölgelerinde yer alan çeşitli ekonomik sektörler arasında • yönetim sürecinde yararlanılacak bilim dalları arasında

6. KIYI ALANLARINA İLİŞKİN YASAL ÇERÇEVE NEDİR? • Anayasa’nın 43. Maddesi • 644 sayılı KHK • 3621 sayılı Kıyı Kanunu

7. KIYI KANUNU UYARINCA PLANLAMA SÜRECİ NASILDIR? • Teklif • Bakanlık incelemesi • İlgili kurum ve kuruluş görüşlerinin alınması • Olur alınması ve onama

8. BU SÜRECİN OLUMSUZ YANLARI NELERDİR? • Konu özelinde değerlendirme • Talep planlaması • Bütüncül değil parçacıl planlama • Birbirlerinden kopuk, niteliksiz, gecekondu kıyı yapıları • Kısa vadeli geçici çözümler

9. ÇÖZÜM: • Kıyı alanlarının sadece kıyı ve sahil şeridinden oluşan bir mekan değil, bir bölge olarak ele alınması • Sürdürülebilir bir yaklaşımla, koruma kullanma dengesinin gözetilmesi • Ülkemiz kıyılarının parçacıl planlama yerine bütünleşik olarak üst ölçekten planlanması • Tüm kurumlar ve sektörler arasında bütünleşme ve eşgüdümün sağlanması • Uzun vadede gelişebilecek süreçleri kapsayacak uyumlu ve esnek bir perspektif geliştirilmesi • Şeffaf ve katılımcı yöntemlerin benimsenmesi

10. BKAY PLANLAMA İLKELERİ NELERDİR? Sektörel • Yatırımların sürdürülebilir kullanımının sağlanması • Koruma kullanma dengesinin sağlanması Doğal • Deniz, akarsu ve tatlı su kaynaklarının kirlenmesinin önlenmesi • Kıyı karakterinin, doğal plajların korunması • Kıyı erozyonunun önlenmesi • Doğal, kültürel zenginliklerin ve duyarlı ekosistemlerin korunması

11. BAKANLIĞIMIZIN BÜTÜNLEŞİK KIYI ALANLARI PLAN ÇALIŞMALARI • İskenderun Körfezi Bütünleşik Kıyı Alanı Planı • Samsun Bütünleşik Kıyı Alanı Planı • İzmir Bütünleşik Kıyı Alanı Planı • Antalya Bütünleşik Kıyı Alanı Planı • Sinop Bütünleşik Kıyı Alanı Planı • Artvin-Rize İlleri Bütünleşik Kıyı Alanı Planı • İzmit Körfezi Bütünleşik Kıyı Alanı Planı • Van-Erçek Gölleri Bütünleşik Kıyı alanı Planı

12. İZMİR BÜTÜNLEŞİK KIYI ALANI PLANI Çevre ve Şehircilik Bakanlığı‟nın Teşkilat ve Görevleri ile ilgili 4 Temmuz 2011 tarih ve 644 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile kurulan ‟Mekansal Planlama Genel Müdürlüğü‟‟nün görevleri arasında ‟Bütünleşik Kıyı Alanları Yönetimi ve Planlaması çalışmaları, kıyı alanlarının düzenlenmesine dair iş ve işlemler ile bu alanlara ilişkin jeolojik ve jeoteknik etütleri yapmak, yaptırmak ve onaylamak, kıyı kenar çizgisini tespit etmek, onaylamak ve tescilini sağlamak‟‟ konuları yer almaktadır. Söz konusu Kararname ile Bakanlığa 3621 sayılı Kıyı Kanunu‟nun yanı sıra, kıyı alanlarının bütünleşik yönetim ve planlaması konularında yeni görevler vermektedir. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Bütünleşik Kıyı Alanları Yönetim ve Planlaması konusunda pilot projeler geliştirilmiş olup, bunlardan birsi de İzmir İli Bütünleşik Kıyı Alanları Yönetim ve Planlama Projesi‟dir.

13. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Bütünleşik Kıyı Alanları Yönetim ve Planlaması konusunda pilot projeler geliştirilmiş olup, bunlardan birsi de İzmir İli Bütünleşik Kıyı Alanları Yönetim ve Planlama Projesi‟dir. Proje kapsamında, alan araştırmalarına, kurum görüşlerine, potansiyeller, sorunlar, tehdit ve fırsatlara dayalı olarak katılımcı bir yöntemle geliştirilecek olan mekansal strateji planı, çevre düzeni planı, imar planı ile sektörel plan ve proje ve uygulamaları yönlendirici, onlara girdi olabilecek ilke ve stratejileri ortaya koymaya yöneliktir.

14. İZMİR İLİ BÜTÜNLEŞİK KIYI ALANLARI YÖNETİM VE PLANLAMA PROJESİ’NİN HEDEFLERİ Kıyı alanlarında sürdürülebilir gelişme ilkesi doğrultusunda; doğal ve kültürel kaynaklardan yararlanmada sektörler arası uyumun sağlanması ve duyarlı ekosistemlerin korunması, kıyıya erişebilirlik ve kıyılardan yararlanmada kamu yararı ve eşiklik ilkesi çerçevesinde mekansal gelişme stratejilerinin geliştirilmesi, İzmir ili kıyı alanlarında yetki ve sorumluluğu olan kurumlar ile kıyıda faaliyet gösteren sektörler arası uyum ve eşgüdüme yönelik Yönetim Modeli‟nin oluşturulması, planlama ve yönetime ilişkin uygulama araçlarının geliştirilmesi olarak tanımlanmıştır.

15. İZMİRİN KIYI ALANLARINDA YER SEÇEN FAALİYETLER NELERDİR • Yerleşmeler ve Kentsel Kıyının Kullanımı • İkinci Konut Gelişmeleri • Turizm ve Rekreasyon, Yat Turizmi, Kruvaziyer Turizmi • Deniz Ulaştırması, Limanlar, İskeleler, Boru Hatları • Kara ve Demiryolu Bağlantıları, Lojistik Merkezler • Gemi İnşa ve Bakım Sanayi, Tersaneler • Balıkçılık Faaliyetleri, Su Ürünleri Yetiştiriciliği • Enerji Üretimi, Petrol Rafinerileri, Petrokimya Sanayi • Askeri Alanlar, Güvenlik Bölgeleri, Sahil Güvenliği • Doğa Koruma ve Sit Alanları Deniz Koruma Alanları

16. İZMİR İLİ KIYI ALANLARI PROJE BÖLGELERİ • Aliağa Bölgesi Mekansal Strateji Planı (Aliağa-Bergama İlçeleri) • Dikili Bölgesi Mekansal Strateji Planı (Dikili İlçesi) • Foça Bölgesi Mekansal Strateji Planı (Foça İlçesi) • Gediz Deltası Bölgesi Mekansal Strateji Planı (Menemen-Çiğli İlçeleri) • Merkez Kent Bölgesi Mekansal Strateji Planı (Komak-Bayraklı-Karşıyaka-Balçova İlçeleri) • Urla Aksı Bölgesi Mekansal Strateji Planı (Narlıdere-Güzelbahçe-Urla-kuzey kıyıları- İlçeleri) • Karaburun Bölgesi Mekansal Strateji Planı (Karaburun-Mordoğan-Urla –batısı- İlçeleri • Çeşme Bölgesi Mekansal Strateji Planı (Çeşme İlçesi) • Urla Güneyi Bölgesi Mekansal Strateji Planı (Urla güney kıyıları) • Seferihisar Bölgesi Mekansal Strateji Planı (Seferihisar İlçesi) • Selçuk- Menderes Bölgesi Mekansal Strateji Planı (Menderes-Selçuk İlçeleri)

17. İZMİR İLİ KIYI ALANLARI ALT BÖLGELERİ

18. İZMİR İLİ KIYI ALANLARI PROJE BÖLGELERİ VE ALTBÖLGELERİ

19. ÖNCELİKLİ SEKTÖRLER VE KULLANIMLAR

20. ÖNCELİKLİ SEKTÖRLER VE KULLANIMLAR

21. ÖNCELİKLİ SEKTÖRLER VE KULLANIMLAR

22. TEŞEKKÜRLER!