Bebek beslenmesi

1. Bebek beslenmesi ANNE SÜTÜ VE BEBEK DOSTU HASTANE Prof.Dr.Ayşe Sevim Gökalp Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Kocaeli - 24.09.2007

2. ANNE SÜTÜNÜN TEŞVİKİ ve BDH PROGRAMI-1991 den beri AMAÇLAR • BESLENME BOZUKLUKLARININ ÖNLENMESİ , • BEBEK ÖLÜMLERİNİN AZALTILMASI Kocaeli - 24.09.2007

3. Beslenme: • Çocuklar zihinsel ve fiziksel büyüme potansiyellerine ancak yeterli ve dengeli beslenme ile ulaşabilirler. Kocaeli - 24.09.2007

4. ERKEN BEBEKLİK DÖNEMİNDEKİ BESLENME BEBEĞİN YAŞAMINI PROGRAMLAR • Beyin yapısı ve nörolojik gelişme • Bilişsel fonksiyonlar, öğrenme • Kan basıncı, kan lipidleri • Barsak fonksiyonları • Obezite, insülin direnci • Kemik sağlığı • Atopik hastalıklar Kocaeli - 24.09.2007

5. ANNE SÜTÜ Bebeklerin yaşam pasaportu Kocaeli - 24.09.2007

6. Tarihçe • Sanayide kadın işçiler- 20. yy.- mamalar • 1980 den sonra anne sütünün önemi • 1990 İtalya- Floransa DSÖ/UNICEF • Innocenti bildirgesi (İtalya): Anne sütünü teşvik, bebek dostu hastaneler Kocaeli - 24.09.2007

7. 429 HASTANE BDH PLAKETİ ALDI (2005) • KONYA, • MANİSA, • BALIKESİR, • TRABZON, • ISPARTA, • BOLU, • YALOVA, • AYDIN BEBEK DOSTU 8 İL MANİSA SOMA İZMİR KEMALPAŞA BEBEK DOSTU 2 İLÇE Kocaeli - 24.09.2007

8. PROGRAMIN UYGULANMASI DOĞUM ÖNCESİ DOĞUM SIRASI DOĞUM SONRASI Anne Sütünün Önemi Emzirme Teknikleri Bilgilerin Uygulanması Emzirme Sıklığı Meme Bakımı Uygulamanın Değerlendirilmesi Laktasyonun Devamı Anne Beslenmesi Emzirme Teknikleri Kocaeli - 24.09.2007

9. Bebek beslenmesi • Yaşamın ilk iki yılı büyüme ve gelişmenin en hızlı olduğu dönemdir. • DSÖ anne sütü ile beslenmeyi 2 yaşına kadar önermektedir.. • Anne sütü 0-6 ay arasındaki süt çocuğunun ihtiyacı olan kalori ve besinlerin %100’ünü karşılayabilir. • 6-12 ay arasında %35’ini karşılayabilmektedir ve bu nedenle 6. ayda ek besinlere geçilir. • İlk 6 ayda su dahil hiçbir ek besin verilmemesi önerilmektedir (Doğal beslenme). Kocaeli - 24.09.2007

10. Anne Sütünün yararları • Bebek sağlığı yönünden anne sütü ile beslenmenin avantajları • İshal • Solunum yolları enfeksiyonları,otitis media • İdrar yolu enfeksiyonları • Nekrotizan enterokolit (6 kat) • Yenidoğan sepsisi, bakteriyemi ve menenjit • Mekonyum ileusu • Ani bebek ölümü sendromu • Aneljezik etki Kocaeli - 24.09.2007

11. Anne Sütünün yararları • Anne sağlığı yönünden • Doğum sonrası kanama azalmaktadır (aneminin önlenmesi) • Kemik mineralizasyonunda gelişme (osteoporoz önlenmesi) • Kanserlere karşı koruyucu (meme, uterus) • Doğum öncesi kiloya daha kolay erişme Kocaeli - 24.09.2007

12. Anne Sütünün yararları • Besin içeriği ve beslenme avantajları • Anne sütünün biyolojik yapısındaki üstünlükler • Düşük böbrek solit yükü • Sindirim kolaylığı • İmmünolojik avantajlar • Antimikrobial ajanlar • Antiinflamatuar ajanlar • İmmünomodülatörler Kocaeli - 24.09.2007

13. Anne Sütünün yararları • Gelişimle ilgili avantajları • Anne-bebek arasındaki duygusal yaklaşım • Zihinsel gelişme ve yeteneklerde, okul başarısı, zeka düzeyinde • Ekonomik avantajlar • Bebek beslenmesinde en ucuz yöntem • Toplum sağlığı maliyetinde azalma • Çevresel avantajlar • Atık azaldığı için çevre dostu Kocaeli - 24.09.2007

14. Anne Sütünün yararları • Erişkin sağlığına etkisi • Büyüme – gelişme • Şişmanlığın önlenmesi • Kalb hastalıklarının önlenmesi • Diş sağlığı, çene-ağız gelişmesi • Otitis medianın azalması • Atopik hastalıklar ve astımda azalma, • Malign hast., çöliak, ülseratif kolit Kocaeli - 24.09.2007

15. Bebek beslenmesinde hedef: İlk 6 ay “sadece” anne sütü 2 yaşına kadar ek gıda+anne sütü Kocaeli - 24.09.2007

16. Gerçekler: 1998 2003 Emzirilen % 95 % 97 İlk 1saatte emzirme % 50 % 54 “Tek başına” anne sütü 0-1 ay %14%44 2-3 ay % 6 % 16 4-5 ay % 2 % 11 6.ay % 1,8 Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırmaları Enstitüsü Kocaeli - 24.09.2007

17. 6 aydan küçük bebeklerin: Sadece % 11’i tek başına anne sütüyle besleniyor Kocaeli - 24.09.2007

18. 1.Yazılı emzirme politikası oluşturmak 2.Sağlık görevlileri için eğitim programı geliştirmek 3.Tüm hamile kadınları emzirme hakkında bilgilendirmek 4.Annelere doğum sonrası ilk yarım saatte emzirmeye başlamaları için yardım etmek 5.Annelere nasıl emzireceklerini göstermek, bebeklerinden ayrı kalsalar da emzirmeyi nasıl sürdüreceklerini öğretmek 6.Tıbbi bir gereksinme olmadıkça anne sütü dışında besin vermemek 7.Anne ve bebeğin 24 saat aynı odada kalmasını sağlamak 8.İsteğe bağlı emzirmeyi özendirmek 9.Biberon veya emzik vermemek 10.Emzirme destek gruplarının oluşmasını, annelerin hastaneden çıktıktan sonra bu organizasyonlara başvurmasını sağlamak BAŞARILI EMZİRME ve BEBEK DOSTU HASTANE OLMAK İÇİN 10 ADIM Kocaeli - 24.09.2007

19. AYRICA; • Sağlık Kuruluşlarında mamayı özendirici afiş, broşür bulundurulmaması • Anne sütünün önemini vurgulayan afişlerin koridorlara ve annelerin görebileceği alanlara asılması • Emzirme odalarının veya bölümlerinin oluşturulması • Üzerinde mama reklamı olan büyüme eğrisi, aşı kartı, takvim, kalem , poster vb. araç ve gereçlerin kullanılmaması veya mama ismi ve firma adının kapatılarak kullanılması Kocaeli - 24.09.2007

20. Neler yapmalıyız? • Eğitim • Anneler • Toplum • Doktorlar Kocaeli - 24.09.2007

21. ANNE SÜTÜNDE ISRARCI OLMALIYIZ Kocaeli - 24.09.2007

22. NASIL BDH OLUNUR ? • BDH Adayı Hastaneler Öncelikle Anne Sütünün Teşviki ve BDH Danışmanlık Eğitimine Alınır, • Eğitim Alan Hastaneler Kendi Hastanelerindeki Diğer Sağlık Personelini de Eğitirler ve uygulamalarını düzenlerler. Kocaeli - 24.09.2007

23. NASIL BDH OLUNUR ? • BDH Olmaya Hazır Hastaneler Sağlık Müdürlüğü Tarafından Değerlendirilerek Genel Müdürlüğe Bildirilir. • Bu Hastaneler Ulusal Değerlendirme Ekibi Tarafından Yeniden Değerlendirilerek 80 ve Üstünde Alanlar Üst Komitenin Onayına Sunulur. Kocaeli - 24.09.2007

24. BEBEK DOSTU İL KAVRAMI • GEREKLİ KRİTERLER • İl merkezinde bulunan Çocuk Hastaneleri ile Doğum Yaptırılan Hastanelerin (Devlet Has.,Doğumevleri,SSK Has., Üniversite Has.,Askeri Has.,Özel Has. v.b) tamamının BDH olmasının sağlanması, • İlde mama kodu uygulamaları ile ilgili çalışmalar yapılması, • İlde 1.basamak sağlık hizmeti veren sağlık kuruluşlarının en az % 10 ‘unun Bebek Dostu olmasının sağlanması , • 4) Topluma anne sütü uygulamalarını yaygınlaştırmak ve bilinçlendirmek için en az 3 faaliyette bulunulması. Kocaeli - 24.09.2007

25. Hayvanlarda, Kocaeli - 24.09.2007

26. Yavru memeye kendi ulaşıyor! Kocaeli - 24.09.2007

27. Özgüven Doğru teknik İnsanda, Kocaeli - 24.09.2007

28. Annenin özgüveni Tek başına anne sütüyle beslenme süresinin en güçlü belirleyicisi Ertem İÖ,Votto N,Leventhal JM. Pediatrics 2001;107 Kocaeli - 24.09.2007

29. Teknik “ Erken dönemde doğru teknikle emzirmenin öğrenilmesi tek başına anne sütüyle beslenme süresini artırıyor” Turan M,Coşkun A,Gökçay G.İst Tıp Fak Mec 2000;63 Kocaeli - 24.09.2007

30. 18 PROLAKTİN Her emzirme sonrasında salgılanır. Bir sonraki emzirme için süt oluşturur Meme başından duygusal uyarı Kandaki prolaktin ·Gece daha fazla prolaktin salgılanır • Ovulasyonu baskılar Kocaeli - 24.09.2007

31. 19 OKSİTOSİN REFLEKSİ : Boşalma refleksi Emzirmeden önce veya emzirme sırasında oluşur. Sütün oluşmasını sağlar. Meme başından duygusal uyarı Kandaki oksitosin Bebek emiyor Uterusun kasılmasını sağlar Kocaeli - 24.09.2007

32. Oksitosin Kasılmayı sağlar Kas hücresi Prolaktin süt salgısını uyarır Süt salgılayan hücreler Laktiferöz sinüsler (süt sinüsleri) Süt burada birikir 17 Süt kanalları Meme başı Areola Montgomeri bezleri Alveol Destek bağ ve yağ dokusu Kocaeli - 24.09.2007

33. Nasıl Emzirelim? Kocaeli - 24.09.2007

34. Bebeği emzirmeye başlamadan; • Anne, ellerini su ve sabunla yıkamalı, • Meme başları temiz olmalı, • Çocuğun altı temiz olmalıdır. Kocaeli - 24.09.2007

35. Teknik Başarılı bir emzirme için öncelikle annenin rahat bir pozisyonda olması sağlanmalıdır. Kocaeli - 24.09.2007

36. Pozisyonlar Kocaeli - 24.09.2007

37. Emzirmenin Aşamaları -1 • Bebeğin dudakları uyarılır. • Meme başı bebeğin dudaklarına temas ettirilir. Kocaeli - 24.09.2007

38. Emzirmenin Aşamaları -2 • Bebeğin ağzını açarak meme başını ve areolayı ağzının içine alması sağlanır. • Koyu renkli kısım dudakları ile çevrelenmelidir Kocaeli - 24.09.2007

39. Anne göğsünü desteklerken, memesini bebeğe doğru sıvazlayabilir. Emzirmenin Aşamaları -3 Kocaeli - 24.09.2007

40. Teknik DOĞRU YANLIŞ Kocaeli - 24.09.2007

41. Emzirmenin Aşamaları -4 Bebek emerken ağzında meme, yüzü annesine dönük eliyle memeye temas eder. Kocaeli - 24.09.2007

42. Emzirmenin Aşamaları -5 • Bebek bedeninin anneye yakın durması sağlanır. • Bedeni ile de temas halinde olması bebeğe güven verir. Kocaeli - 24.09.2007

43. Emzirmenin Aşamaları-6 • Emzirme eylemi hem anne hem de bebek için keyif verici bir olay olmalıdır. • Doyan bebek memeyi bırakabilir Kocaeli - 24.09.2007

44. Kocaeli - 24.09.2007

45. Anne sütü dinamik bir sıvıdır • Emzirmenin başladığı günden itibaren • Emzirme esnasında • Günün farklı zamanlarında değişiklik gösterir. Kocaeli - 24.09.2007

46. Anne sütü • Kolostrum • Doğumdan sonraki ilk birkaç günde üretilir. • Yüksek protein içerir. • Bağışıklığı sağlayan faktörler mevcuttur. • Olgun süt • Doğumdan birkaç gün sonra üretilmeye başlar. Kocaeli - 24.09.2007

47. Emzirme süresince • Önsüt : Çok miktarda üretilir, yüksek miktarda protein ve laktoz içerir. Bebeğin tüm sıvı ihtiyacını karşılar. • Sonsüt: Yüksek oranda yağ içerir, enerjinin büyük bölümünü karşılar. Kocaeli - 24.09.2007

48. Emzirme süresi: • Bebeği memeden kısa sürede ayırmamak, kendi bırakana kadar memede tutmak gerekir. • İlk günler toplam süre 45 dk • Daha sonra 10-15 dk Kocaeli - 24.09.2007

49. Anne sütü yeterli mi? • İdrar / gayta çıkışı: • İlk 3-5 gün: 3-5 kez idrar, 3-5 kez gayta • Tartı: 20-30 g/gün • 3-5.günde >%7 tartı kaybı olmamalı • 10-14.günde doğum ağırlığını yakalamalı Kocaeli - 24.09.2007

50. Sıkca sorulanlar • Sağlıklı bir annenin günlük süt üretimi ne kadardır? • 750-1000 cc, ortalama 850 cc • Bebek hangi sıklıkla emzirilmelidir? • İlk 2 hafta süt az gelebilir. Yarım saatte bir emzirilmelidir. • İlk 6 hafta her istediğinde meme almalıdır. • 6 haftadan sonra 1-4 saatte bir (kendisi düzenler). • Bir meme ne kadar sürede boşalır? • Term bebek 10-15 dakikada boşaltır. Kocaeli - 24.09.2007