340 likes | 576 Views
Thema 1: Hoezo dyslexie? Dyslexie in het VO. Dyslexie???. Protocol Dyslexie VO (2004). Missie Dyslectische leerlingen onderwijs laten volgen dat past bij hun niveau Doelen Leerlingen leren omgaan met de problemen die ze ondervinden als gevolg van hun dyslexie
E N D
Protocol Dyslexie VO (2004) Missie • Dyslectische leerlingen onderwijs laten volgen dat past bij hun niveau Doelen • Leerlingen leren omgaan met de problemen die ze ondervinden als gevolg van hun dyslexie • Functionele lees- en spellingvaardigheid optimaliseren (maximaal haalbaar voor deze leerling in deze situatie)
Protocol Dyslexie VO (2004) Uitgangspunten • Begeleiding gedurende de hele schoolloopbaan • Economisch principe • Geïntegreerde aanpak
Definitie De Stichting Dyslexie Nederland (SDN) hanteert de volgende beschrijvende definitie: ‘Dyslexie is een stoornis die gekenmerkt wordt door een hardnekkig probleem met het aanleren en het accuraat en/of vlot toepassen van het lezen en/of spellen op woordniveau’ www.stichtingdyslexienederland.nl
Problemen dyslectische leerlingen Dyslectische leerlingen in het voortgezet onderwijs hebben problemen met: • lezen en/ of spellen op woordniveau in het Nederlands en in de moderne vreemde talen (nieuwe klank-tekenkoppelingen, ingewikkelde spellingafspraken) • het snel en accuraat lezen (decoderen) van teksten bij alle vakken • het snel en accuraat spellen (coderen) bij functioneel schrijven bij alle vakken
Dyslexie en…. • TekstbegripGough en Tunmer (1986): begrijpend lezen = technisch lezen x begrijpend luisteren • Problemen met spelling • Intelligentie
Definitie De Stichting Dyslexie Nederland (SDN) hanteert de volgende beschrijvende definitie: ‘Dyslexie is een stoornis die gekenmerkt wordt door een hardnekkig probleem met het aanleren en het accuraat en/ of vlot toepassen van het lezen en/ of spellen op woordniveau’ • Criterium van achterstand • Criterium van didactische resistentie
Criterium van achterstand Het niveau van de leerling op lezen en spellen moet onder het niveau liggen dat op basis van leeftijd en gevolgd onderwijs verwacht mag worden
Criterium van achterstand • Genormeerde toetsen • Vergelijking met een relevante groep
Criterium van didactische resistentie De achterstand op lees- en spellinggebied blijft bestaan, ondanks intensieve, systematische en effectieve leesbegeleiding
Criterium van didactische resistentie • Een leerling boekt geen of nauwelijks vooruitgang gedurende een half jaar intensieve leesbegeleiding • Gegevens basisschool
Criterium van didactische resistentie • Een leerling boekt geen of nauwelijks vooruitgang gedurende een half jaar intensieve leesbegeleiding • Gegevens basisschool • Interventie inzetten
Niet alle leerlingen met dyslexie zijn hetzelfde! • Onderkennende diagnose • Verklarende diagnose • Indicerende diagnose
Onderkennende diagnose • Criterium van achterstand • Criterium van didactische resistentie
Verklarende diagnose • Factoren die dyslexie bij een bepaalde leerling veroorzaken. • Deze factoren hoeven niet bij alle leerlingen met dyslexie gelijk te zijn!
Verklarende diagnose Dyslexie als specifieke leerstoornis • Leesproces niet geautomatiseerd • Tempodruk zorgt voor afname nauwkeurigheid en tempo
Verklarende diagnose Dyslexie als specifieke taalstoornis • Tekorten in de fonologische verwerking en het werkgeheugen • Lagere benoemsnelheid (rapid naming)
Rapid naming 9 1 2 3 5 9 8 7 6 2 9 4 5 2 3 4 9 0 1 2 3 4 7 6 5 0 8 1 2 4 3 0 9 8 1 4 5 0 8 1 2 3 4 0 8 9 1 3 04 7 5 4 9 5 4
Verklarende diagnose Dyslexie als specifieke stoornis in de hersenen • Laatste jaren wordt hier veelvuldig onderzoek naar gedaan.
Verklarende diagnose Dyslexie en erfelijkheid • Er is sprake van een erfelijke component, maar…..
Weer even terug naar de verschillende diagnosen • Onderkennende diagnose • Verklarende diagnose • Indicerende diagnose
Indicerende diagnose (handelingsgerichte diagnose) • Aanpak die wordt ingezet om de negatieve gevolgen van dyslexie zo veel mogelijk te ondervangen • Belemmeringen hangen samen met de eisen die de omgeving stelt en de beschermende factoren
Comorbiditeit Combinatie van stoornissen- beperkte intelligentie- ADHD- zintuiglijke stoornis
Dyslexie vaststellen • Psychodiagnostisch onderzoek door gekwalificeerde professional. • Een remedial teacher of logopedist is niet bevoegd om een dyslexieverklaring af te geven
Dyslexieverklaring • Geeft ernstige belemmeringen aan • Geeft maatregelen, faciliteiten, materialen en begeleidings- en behandelvormen aan • Geldigheidsduur onbepaald; soms is aanpassing gewenst • Kort document • Verklaring in het basisonderwijs en voortgezet onderwijs
Dyslexiepas • Rechten en plichten • Geen standaardvoorziening • Samen opstellen en bijstellen
Dyslexiecoach • Belangenbehartiger van de dyslectische leerling • Gehele schoolloopbaan • Remedial teacher, mentor, dyslexiespecialist
Zelfstudie Henneman, K., Kleijnen, R., & Smits, A. E. H. (2004). Protocol Dyslexie Voortgezet Onderwijs. ’s-Hertogenbosch: KPC Groep. Deel 1: Inleiding en hoofdstuk 2