Anlatım Ve Özellikleri

1. Anlatıma Hazırlık Anlatımda Tema ve Konu Anlatımda Sınırlandırma Anlatımın Ve Anlatıcının Amacı Anlatımda Anlatıcının Tavrı Anlatımın Özellikleri Anlatımın Oluşumu Anlatım Türlerinin Sınıflandırılması Anlatım Ve Özellikleri

2. Test Sorularından Örnekler ve Açıklamaları 

3. A) gözlem yapmak B) okumak C) düşünmek D) alınan notlar E) üslup belirlemek Cevap : C Çünkü anlatıcı dile getireceği konu hakkında gözlem yapmalı, araştırmalı,o konu hakkında bilgi toplamalı,notlar tutmalı, çeşitli kaynakları okumalı ve kendisine bir anlatım şekli belirlemelidir. Yani doğru cevap C ‘dir. 1-Aşağıdakilerden hangisi bir anlatımın hazırlık aşamasında etkili değildir ?

4. A) bakış açılarının B) görüşlerinin C) sanat anlayışlarının D) temalarının E) anlatım biçimlerinin Cevap: D Çünkü her kişinin bakış açısı farklı olabilir. Her insan belli bir konuyu farklı açılarla anlatabilir. Görüşler de insandan insana değişir her insanın konu üzerindeki görüşü aynı değil birbirinden farklıdır. Sanat anlayışları ve anlatım biçimleri de konu üzerinde dağılabilir. Fakat tema belli bir ortak noktada buluşur. 2- Yunus Emre’nin ve ondan yüzyıllar sonra yaşamış Aşık Veysel’in “sevgi”den bahsetmesi bu iki şairin hangi yönlerinin ortak olduğunu gösterir ?

5. 3- “Tüm genellemeler tehlikelidir hatta bu genelleme bile” sözünden anladıklarınızı yazınız. • Her konunun detayında önemli bir püf noktası vardır. Önemli olan o noktayı yakalayabilmektir. İstisnalar üzerinde durulması gerekir. Ufak görünen yerlerde büyük şeyler vardır. Herkes aynı kaba konulamaz. Eğer böyle bir şey olursa genel olarak çöküntüye uğrarız.

6. A) Savaş B) Hayvanlar C) Yiyecekler D) Eğitim E) Sevdiğim Yemek Cevap: E Çünkü savaş denildiği zaman aklımıza tarihteki tüm savaşlar gelebilir. Hayvanlar denildiğinde is tüm hayvan grubu aklımıza gelir. Yiyecekler ise tüm yiyecekleri kapsar. Eğitimde de üniversite, ilk öğretim, ilkokul .. Gelir. Sevdiğim yemek denildiği zaman yemeklerden sevdiğimiz yemek aklımıza gelir. 4- Aşağıdaki konulardan hangisi daha dar kapsamlıdır ?

7. A) bilgiyi iletmek B) bilgiyi açıklamak C) bilgiyi kanıtlamak D) bilgiyi tartışmak E) bilgiyi zihinde canlandırmak Cevap: E Bilimsel bir buluşu veya araştırmayı toplumla paylaşmak amacıyla yazılır. Bilimsel bir yazının en önemli özellikleri açıklık ve kesinliktir. Bu yüzden bilimsel yazıları canlandırmak yerine diğer şıkları uygulamak gerekir. 5- Aşağıdakilerden hangisi bilimsel bir yazının amacı olamaz ?

8. A) kanaat B) izlenim C) tahmin D) tatma E) öngörü Cevap: D soyut anlam duyu organları ile algılanamayıp da zihinde var olan kavramları gösterir. Tatma da beş duyu organımızdan biriyle algılanabildiği için soyut anlamda kullanılmaz. 6- Aşağıdakilerden hangisi soyut anlatımlarda kullanılmaz ?

9. A) işitme B) tatma C) koklama D) dokunma E) görme Cevap: E Karşımızı çıkan o muhteşem manzara derken görme organından yararlanılmıştır. 7- “Uludağ’da karşımıza çıkan o muhteşem manzara hepimizi etkilemişti.” cümlesinde hangi duyu organından yararlanılmıştır ?

10. A)cümle ögeleri özne’-tümleç-yüklem’ şeklindedir B) Devrik ve uzun cümlelere yer verilir. C) Özne-yüklem uyumu vardır D) kelimeler doğru anlamlarında kullanılır. E) Uzun cümleler fazla kullanılmaz. Cevap: B Devrik ve uzun cümleler okuyucu sıkar. Akıcı metinler de kelimeler doğru anlamda kullanılmalı,kısa ve uyumlu cümleler kullanılmalıdır. Devrik cümleler ve uzun cümleler akıcı metinlerde bulunmamalıdır. 8- Aşağıdaki yargılardan hangisi akıcı bir metnin özelliği olamaz ?

11. A) ses B) kelime C) paragraf D) cümle E) anlam Cevap: E Ses , kelime , paragraf , cümle , metni oluşturan unsurlardır. Bu kavramlar olmazsa metin oluşmaz. Ama anlam metnin içeriğidir. 9- Aşağıdakilerden hangisi metni oluşturan birimlerden değildir ?

12. A) nesnellik B) ilişki kurma C) benzetme D) tartışma E) öğretme Cevap: D Tartışma bir anlatım türüdür. Ama diğer şıklarda gösterilen kavramlar anlatımın amacıdır. 10- Aşağıdakilerden hangisi bir anlatım türüdür ?

13. A) Türk Romanı B) 19. yüzyıl Türk romanı C) Reşat Nuri’nin roman anlayışı D) Toplumcu roman yazarlarının görüşleri E) Türk romanının en önemli özellikleri Cevap: A Türk romanı denildiği zaman tüm Türk romanları , tüm yüzyıllardaki Türk romanları , tüm Türk yazarların Türk romanları aklımıza gelir. 11- Ağıdakilerden hangisi daha geniş kapsamlıdır?

14. A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. Cevap: B Ekmek sözcüğünün kökü ekmektir. Sıratın kökü de sırattır. Bugün kelimesinin kökü bugündür. Fakat eyledik kelimesinin kökü eylemekten gelir yani fiildir. 12- Ekmeği (I) bol yedik / acıyı bal eyledik (2) / Sıratı (3) yol eyledik / geldik bugüne (4).yukarıdaki numaralandırılmış sözcüklerden hangisi isim değildir ?

15. A) yalan yanlış şarkılar söyledin. B) dur, geçme! Dediğimiz en güzel anda gittin. C) çiçeği burnunda bir patron olmuşsun. D) her akşamki yoluma koyulmuş, gidiyorum. E) çekip giderken yine seni düşünüyorum. Cevap: E A) yalan yanlış B) en güzel an C) çiçeği burnunda patron D) her akşamki yol E) - 13- Aşağıdakilerden hangisinde sıfat kullanılmamıştır ?

16. A) heyecan B) mutluluk C) dini duyarlılık D) yüceltme E) öğretme Cevap: E Okuyucuyu coşturan, heyecanlandıran, hüzünlendiren, sevindiren ya da okuyucuya acı veren anlatım biçimidir. Öğretici değildir. 14- Aşağıdakilerden hangisi “lirik” anlatımda kullanılan ögelerden değildir ?

17. A) masal B) destan C) öykü D) roman E) tiyatro Cevap: B Destan coşkulu bir anlatım biçimidir. Okuyucuyu heyecanlandırmak ister. Abartılarak anlatım söz konusudur.yiğitlik kahramanlık vb. konuları coşkulu anlatır. 15- Aşağıdakilerden hangisinde coşkulu anlatım söz konusudur ?

18. A) dede korkut hikayeleri B) milli marşlar C) varsağı D) kahramanlık şiirleri E) koşma Cevap: E Destansı anlatım yiğitlik, kahramanlık, göç, marşlar vb. konuları işler. Koşma ise aşk, özlem vb. konuları ele alır. 16- Aşağıdakilerden hangisi destansı bir anlatıma sahip değildir ?

19. A) Esir kuşlar gibi bir oraya bir buraya sıçrıyorum bazen B) Gece geç saatlerde evine dönmesine rağmen işinden bıkmıyordu. C) Yıllar önce görüştüğü arkadaşlarıyla karşılaşınca heyecandan dili tutuldu. D) Her şeye rağmen okumayı uyumaya tercih ederim. E) Gölgesinden korkan biri için bu iş çok ağır olmaz mı? Cevap: C Dönüşlü çatılı fiil; Öznesi, hem işi yapan, hem de işten etkilenen durumunda olan fiillere denir.Dönüşlülük “-l, -n” ekleri ile yapılır. C şıkkında da arkadaşlarıyla görüşen kendisi dili tutulanda kendisi yani etkilenende kendisi olduğu için dönüşlü fiildir. 17- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yüklem, dönüşlü çatılı bir eylemdir ?

20. A) Terapi B) Nasihat C) Varsayım D) Tahmin E) Eleştiri Cevap: B Emredici anlatım kesinlik ve vazgeçilmezlik vardır. Tahmin, eleştiri, varsayım olamaz. Karşısındakine nasihat, tavsiye verir. Bu yüzden doğru cevap B’ dir. 18-Aşağıdakilerden hangisi emredici bir anlatım özelliği taşır ?

21. A) Geniş zaman B) Şimdiki zaman C) Şart Kipi D) Emir Kipi E) istek Kipi Cevap: D Emir kipleri emir ve yasaklamalar içerir. Ve karşısındakine istediği konuyu yaptırma olanağı daha yüksektir. Örneğin; çimlere basmayınız, sigara içilmez vs. Bu yüzden doğru cevap emir kipidir. 19-Aşağıdaki fiil kiplerinden yaptırım gücü daha fazladır?

22. A) kanunlar B) trafik kuralları C) yönetmelikler D) kullanma kılavuzu E) sanat yazıları Cevap: E Sanat yazıları okuyucuya estetiklik kazandırmak , onu heyecanlandırmak amacıyla yazılır. Sanat yazılarında emredici cümlelere yer verilmez. Bu yüzden cevap E’dir. 20- Aşağıdakilerden hangisi emredici anlatım türüne girmez ?

23. D şıkkındaki fethedilsin sözcüğü bileşik bir fiildir. Çünkü fetih ve etmek kelimelerinden birleşmiştir. Ve fethedilsin kelimesi birleşik bir fiil olmuştur. A) ßütün satranç oyunlarının galibi sendin. B) keşifler çağındayız şimdi, atlar denize sürülmüyor. C) nedir canlının hakikati, eşyanın hakikati ? D) bu keşifler çağında fethedilsin her gezegen. E) yandıkça parıldayan bir elmas gibisin. Cevap : D 21- Aşağıdakilerin hangisinde birleşik fiil vardır ?

24. A) Ah, nerede o eski güzel günler! B) Oh, nihayet sevgili yurduma kavuşabildim! C) Uf, elime iğne battı! D) Amanın dostlar, yetişin! E) E! Ne olacak bunun sonu ? Cevap: B Oh, nihayet sevgili yurduma kavuşabildim cümlesinde özlemin sona erdiği ve mutlu olduğunu, sevindiğini dile getirilmiştir. Yani ünlemin amacı sevinmektir. 22- Aşağıdakilerden hangisinde sevinme anlamında bir ünlem kullanılmıştır ?

25. A) Eyvah, herkes yerimizi öğrenmiş! B) Gençliğim gitti arada, ah, neden sonra anladım! C) Vay be , demek bizi artık ne arayacak ne de soracak! D) Hey durun! Siz bensiniz, bensiz nereye gidersiniz? E) Tüh, artık eskisi gibi yürümeyecekmiş ha! Cevap : C vay be, artık bizi ne arayacak ne de soracak ha! Cümlesinde ondan beklememe anlamı ve aramayacağı için şaşırma anlamı vardır. 23- Aşağıdakilerden hangisinde şaşırma anlamında ünlem kullanılmıştır?

26. A) Bilimsel yazı B) Tarihi yazı C) Sohbet D) Makale E) Şiir Cevap: C Yazarın kişisel görüş ve düşüncelerini fazla derinleştirmeden, muhatabıyla konuşuyormuş hissini verecek bir üslûpla makale plânında yazdığı fikir yazısına sohbet denir.Sıcak bir dille yazılır. Mizahi anlatımda etkilidir. 24- Aşağıdaki metin türlerinden hangisinde mizahi anlatımdan yararlanılır ?

27. A) Bundan sonra böyle hareketler yapmayacaksınız! B) Yarın bizimle birlikte tiyatroya gelir misin ? C) Senin söylediklerini ben hiçbir zaman anlayamıyorum. D) Sinemayla ilgili bildiğim her şeyi ilk defa size anlatıyorum. E) Bir gün bende belki meşhur bir şair olurum. Cevap: D Sinemayla bildiği her şeyi ilk defa size anlatıyorum cümlesinde zaman kayması yoktur. Çünkü o anda anlattığı için şimdiki zaman kipiyle çekimlemiştir.bu yüzden D şıkkında zaman kaymasına rastlanamaz. 25- Aşağıdakilerden hangisinde anlam kayması yoktur ?