Bir Akademisyen Olarak Şehir Plancısı: Kimliği – Sorumlulukları – Sorunları-Öneriler

1. Bir Akademisyen Olarak Şehir Plancısı: Kimliği – Sorumlulukları – Sorunları-Öneriler Sunum: Ceylan Işık PLN 4444Mesleki Uygulama Esasları - 2012

2. Bu çalışmada yararlanılan kaynaklar: • D.E.Ü. Şehir ve Bölge Planlama Bölümü Akademisyenleri ile 5 adet röportaj • http://www.felsefe.gen.tr/akademia_nedir.asp, Sosyolog Ömer YILDIRIM • Anadolu üniversitesi sosyal bilimler dergisi Cilt/Vol.: 10 - Sayı/No: 3 : 127–142 (2010) KÜRESELLEŞEN DÜNYADA AKADEMİSYEN OLMAK, Prof. Dr. H. Ferhan Odabaşı* Arş. Grv. Mehmet Fırat,Arş. Grv. Serkan İzmirli, Arş. Grv. Serkan Çankaya, Arş. Grv. Z. Abidin Mısırlı • http://ik-sosyal-medya-grubu.blogcu.com/neden-akademisyenlik-nasil-akademisyenlik/10661481 1 PLN 4444Mesleki Uygulama Esasları - 2012

3. AKADEMİ KAVRAMI Akademisyen ve akademisyenlik kavramlarının kökünü oluşturan Akademia, bir terim olarak milattan önce 387 yılında Platontarafından kurulan ve girişinde "Matematiksel olanı kavramamış olan, buraya girmesin! (Ageometretos medeis eisito!)" yazısı bulunan felsefe okulu , tarihteki ilk akademidir. AKADEMİA Okulun girişinde bulunan bu metin, Akademia'nın matematiksel ve akılcı bir düşünceyle temellendirildiğine işaret etmektedir. Bu terim, günümüzdeki "üniversite" kavramını oluşturan bileşenlerden birisi olan "akademi" terimine öncülük ve işaret etmektedir. 2 PLN 4444Mesleki Uygulama Esasları - 2012

4. AKADEMİSYEN ve AKADEMİSYENLİK KAVRAMLARI: Yakın zamanda yapılan bir tanımlamaya göre Akademisyenlik; ÖĞRETİM, BULUŞ, BÜTÜNLEŞTİRME, UYGULAMA VE AÇIK AMAÇLAR, YETERLİ DERECEDE HAZIRLIK, UYGUN YÖNTEMLER, ÖNEMLİ SONUÇLAR, ETKİLİ SUNUŞLAR VE AYRINTILI BİR ŞEKİLDE ELEŞTİRİLMİŞ ÖZELLİKLERE SAHİP UĞRAŞLARDIR (CCPH, 2005). Akademisyenlik kavramı ve akademik etkinliklerin toplumda ve dolayısıyla yükseköğretimde oluşan değişimler, eğilimler ve yeni paradigmalar sonucunda sürekli güncellendiğini söylemek mümkündür. AKADEMİSYENLİK 3 PLN 4444Mesleki Uygulama Esasları - 2012

5. AKADEMİSYENLERİN TEMEL ETKİNLİKLERİ Akademik etkinlikleri öğretim, araştırma, toplum hizmeti ve yönetim başlıkları altında incelemek mümkündür. 1. Öğretim Akademisyenlerin temel görevlerinden biri öğretmenliktir. Öğretim, öğrencilerin bilgisini, zihnini, karakterini veya yeteneğini geliştirmektir. Sadece bilgiyi iletmeyi değil, aynı zamanda bilgiyi transfer etmeyi ve geliştirmeyi de içermektedir. ÖĞRETİM İLE AKTİF ÖĞRENEN, ELEŞTİREL VE YARATICI DÜŞÜNEN ÖĞRENCİLER YETİŞTİRİLMESİ AMAÇLANMAKTADIR (Boyer, 1990). Buradan hareketle öğretmenlik; bilginin aktarılması, etkili öğrenme gerçekleştirmeleri için öğrencilere rehberlik yapılması ve öğrencinin ahlaki ve entelektüel gelişimine katkıda bulunulması için yapılır (Verburgh, Elen, ve Lindblom-Ylanne, 2007). TEMEL ETKİNLİKLER 4 PLN 4444Mesleki Uygulama Esasları - 2012

6. 2. Araştırma Bilimsel araştırma, keşfetme ve alanyazına katkıda bulunmak için yapılır (Verburgh vd., 2007). Üniversitelerde akademisyenlerden bir başka deyişle öğretim elemanlarından öğretmenlik yapmalarının yanı sıra ARAŞTIRMA YAPMALARI VE BULGULARINI YAYINLAMALARI İSTENMEKTEDİR.Akademisyenlerin yapacakları araştırmalar bilimin ilerlemesi için atılan adımlardır. TEMEL ETKİNLİKLER 5 PLN 4444Mesleki Uygulama Esasları - 2012

7. 3. Toplum hizmeti Akademisyenler toplum hizmeti boyutunda toplumun gelişimine büyük katkı sağlamaktadırlar. Bu kapsamda akademisyenler uzman oldukları konularda çeşitli seminerler düzenleyerek, medyayı kullanarak toplumu bilgilendirmektedirler. Bunların yanında üniversite-sanayi-devlet işbirliğiyle (Odabaşı ve Odabaşı, 2007), akademisyenler kamuda ve sanayide de kalkınmaya katkıda bulunabilmektedirler. KISACASI AKADEMİSYENLER TOPLUMA HİZMET MİSYONLARI İLE TOPLUMUN GELİŞİMİNE YARAR SAĞLAMAKTADIRLAR. Akademisyen kendine “Bilgi önemli problemlere nasıl uygulanabilir?”, “Bilginin önemli problemler için uygulanması bireylere ve kurumlara nasıl faydalı olabilir?” sorularını sorar. TEMEL ETKİNLİKLER 6 PLN 4444Mesleki Uygulama Esasları - 2012

8. 4. Yönetim Akademisyenlerin öğretim, araştırma ve toplum hizmeti sorumluluklarının yanında yönetim sorumluluğu da bulunabilmektedir. Yönetim boyutunda öğretim elemanları üniversitelerde rektör ve rektör yardımcısı, fakültelerde dekan ve dekan yardımcısı, yüksekokullarda müdür ve müdür yardımcısı, bölümlerde bölüm başkanı ve bölüm başkan yardımcısı görevleri gibi idari görevler alabilmektedirler. TEMEL ETKİNLİKLER 7 PLN 4444Mesleki Uygulama Esasları - 2012

9. AKADEMİSYEN PLANCILARDAN YORUMLAR: AKADEMİSYEN KİMDİR? ROLÜ NEDİR? *Toplumla ilgili bir meseleyi kendine dert eder ve NEDEN diye sorar. Ve doğruyu bulabilmek adına BİLİMSEL BİLGİyleuğraşır. *2 temel ayak; bilgi üretip kendini geliştirmek ve öğretmek Analiz-sentez-aktarma ( ARAŞTIR-YAZ-ÖĞRET) *Amacı; ULUSAL VE ULUSLARARASI MESLEK VE BİLİM CAMİASIna,bir şeyler üretip, yenilikler katmak olmalı. *Olması gerekeni belirleme ve mevcut durumu değerlendirme yani BİR KANUN GİBİ ÇERÇEVE BELİRLEME rolü vardır. Aynı zamanda öğrenci ile KARŞILIKLI bir eğitim ve öğretim süreci içinde YÖNLENDİRİCİ bir role sahiptir.Analitik DÜŞÜNCE SİSTEMİni ve yaklaşımların öğretir. AKADEMSİYENLERDEN YORUMLAR 8 PLN 4444Mesleki Uygulama Esasları - 2012

10. AKADEMİSYENLİĞİN DEZAVANTAJLI YÖNLERİ: -VAKİT SORUNU, sürekli kafanda bir şey düşünüyorsun, okuldaki vakit yetersiz kalıyor. -İş saati bittiğinde düşünmeye devam etmek. -Kendine vakit ayıramama. -EKONOMİK olarak emeğine karşılık yetersiz . -Alt-üst ilişkisi, kadro meselesi, -Bir akademisyenin başarı anlayışı geçerli başarı kriterlerinden farklı olmalıdır ki eleştirebilesin.Karşılık olarak paradan daha DEĞERLİ OLAN SONUCA ULAŞABİLMEK. AKADEMİSYENLERDEN YORUMLAR AKADEMİSYENLİĞİN AVANTAJLI YÖNLERİ: -İstediğin konuya yönelip araştırma yapabiliyorsun, o konuda bir şeyler yapma fırsatın oluyor. -Düşünce ve yaratıcılığa açık bir alan, ÖZGÜRsün istediğini yazabilirsin. 9 PLN 4444Mesleki Uygulama Esasları - 2012

11. AKADEMİK ORTAMIN SORUNLARI ve TESPİTLER -Kamu ve Özel sektörden kaçış olarak görülüyor. Prestijli bir alan olarak görüldüğünden tercih edilebiliyor. -Piyasa ve akademi taban tabana farklı.İcra etmek, başka alanlarla ilişkili ve geniş bir alan olmasından, dolayı zor.Kuram ve pratik değişiyor. -Eğitim ve öğretim alanında fiziki olanaklar yetersiz, yeterli donanım ve kaynak yok. -Akademik anlamda; kurumsallaşmanın tam oturmamış olması. Tek tip davranış olmalı, öznel davranışlar olabiliyor. AKADEMSİYENLERDEN YORUMLAR 10 PLN 4444Mesleki Uygulama Esasları - 2012

12. AKADEMİK ORTAMIN SORUNLARI ve TESPİTLER -Piyasa nasıl aşınıyorsa, akademi de aşınıyor. Sistem akademisyenleri stüdyolardan koparıp,odaya kapatıyor. -Akademi; diğer kurumlara göre olaylara daha eleştirel bakabilme özgürlüğünün olduğu bir yer olmalı ancak bugün statükocu bir yaklaşım var ve iktidar ilişkisi var. - Bilimsel bilgi paylaşımı, tartışma, çatışma, fikir üretme ortamı, karşıt fikirlerin var oluşu önemli. Ancak bugün buna uygun alanlar yetersiz. -Eleştirel olmalı diyoruz ama; YÖK’e bağlı ne kadar eleştiri yapabilir? AKADEMSİYENLERDEN YORUMLAR 11 PLN 4444Mesleki Uygulama Esasları - 2012

13. Akademisyenlikle ilgili günümüzde hala güncelliğini koruyan tartışma konularından biri olan araştırma-öğretim ikilemi ile ilgili alanyazında çok sayıda çalışma bulunmaktadır. Bu çalışmalarda akademisyenlerin araştırma üretkenliği ile öğretmenlik başarısı arasındaki ilişki en çok araştırılan konulardan biridir. Deem ve Lucas (2007) tarafından yapılan araştırma sonucunda, akademisyenlerin çoğunun bilimsel araştırma yapmaya öğretmenlikten daha fazla değer verdikleri ortaya çıkmıştır. Çünkü bilimsel araştırmaları sonucu yayın yapan akademisyenler akademik kariyerinde yükselme şansını elde ederler. ARAŞTIRMA-ÖĞRETİM İKİLEMİ 12 PLN 4444Mesleki Uygulama Esasları - 2012

14. AKADEMİSYEN OLMANIN İLK ADIMLARI Mezuniyet ortalamanızın 4  üzerinden EN AZ 2.5 not ortalamasının üzerinde olması gerekmekle İkinci olarak araştırma görevlisi ilanlarında sıklıkla karşılaşılan falanca bölümde yüksek lisans yapıyor olmak, yapmış olmak ya da doktora yapıyor olmak, yapmış olmak gibi ibareler önemli bir engel ve sınırlayıcıdır. Üniversiteler, yüksek lisans ya da doktorasını tamamlayanları araştırma görevlisi olarak aldığı gibi henüz yüksek lisans ve doktora programlarında öğrenci olanları da araştırma görevlisi olarak almaktadır. Bu tür hedefi daraltılmış ilanları sık sık görmek mümkün. Araştırma görevlisi adaylarını zorlayan iki önemli sınav var. Birincisi ALES yani Akademik Personel ve Lisansüstü Eğitimi Giriş Sınavı’dır. Araştırma görevliliğine müracaat ettiğiniz bölümün üniversite girişte tabi olduğu puan türüne göre, sizin başvuruda kullanabileceğiniz puan türü aynıdır. BAŞVURU KOŞULLARI 13 PLN 4444Mesleki Uygulama Esasları - 2012

15. İkinci sınav ise dil sınavı.  Dil sınavlarından geçmek için herhangi birinden yeterli puanı almanız gerekiyor. Genellikle KPDS ve ÜDS sınavları kullanılıyor ve 50 puan barajdır. Bu sınavlar dışında TOEFL, IELTS gibi uluslararası geçerliliği olan sınavların herhangi birinden üniversitenin istediği puanı ya da puanın dengini almak da yeterli olabiliyor. Eğer KPDS ve ÜDS dışında başka bir sınava girmeyi düşünüyorsanız YÖK’ün en son ilan ettiği yabancı dil denklik çizelgesini dikkatle incelemenizde büyük yarar vardır. Bazı üniversitelerde eğitim dili İngilizce olduğundan araştırma görevlilerinden YÖK’ün belirlediği barajdan daha yüksek puanlar isteyebiliyorlar. Örneğin ALES barajı 70 iken 80; ÜDS, KPDS barajı 50 iken 80 istenebiliyor. Çoğunlukla vakıf üniversiteleri yüksek puan talep etmektedir. BAŞVURU KOŞULLARI 14 PLN 4444Mesleki Uygulama Esasları - 2012

16. Bütün bu puanları cebinde olan adayın önünde, istediği bölümlerde ve üniversitelerde ilan çıkmasını beklemek süreci başlıyor. Araştırma görevliliği ve tüm akademisyenlik ilanları YÖK’ün ilgili sayfasından duyuruluyor. Bu adres takip edildiğinde tüm üniversiteleri tek tek takip etmek zorunda kalınmıyor. Araştırma görevlisi ilanlarında bazı koşullar hepsinde aynıdır. Aşağıya genel koşulları sıraladım. Ancak dediğim gibi, üniversitelerin sınav barajını yukarı çekme hakları var. Başvuru Koşulları 1-  657 Sayılı Kanunun 48. maddesinde belirtilen şartları taşımak 2- Son başvuru tarihi itibariyle 35 yaşından gün almamış olmak 3- ALES’ten 100 üzerinden alanında en az 70 puan almış olmak 4-  Kamu Personeli Yabancı Dil Bilgisi Seviye Tespit Sınavından (KPDS) veya Üniversitelerarası Kurul Yabancı Dil Sınavından (ÜDS) İngilizce sınavından 100 üzerinden en az 50 puan veya eşdeğerliği Yükseköğretim Kurulunca kabul edilen bir sınavdan bu puan muadili bir puan ve üzeri puan almış olmak BAŞVURU KOŞULLARI 15 PLN 4444Mesleki Uygulama Esasları - 2012

17. Peki sonra? Araştırma görevliliği ilanına müracaat ettiğinizde, önce KPDS/ÜDS dil puanının, ALES puanının, lisans mezuniyet notunun belli oranları alınıp bir puan elde ediliyor ve ilk 4 denilen mülakata girme hakkı kazanan kişiler belirleniyor. Sanırım dil puanının %30′u, ALES’in %50′si, lisans mezuniyet notunun %20′si alınarak söz konusu puan oluşturuluyor. Bu yüzdelerden çok emin değilim, sizi yanıltmasın. Ardından, belirlenen dört aday mülakata alınıyor. Bazı üniversiteler sözlü mülakat yaparken, bazıları yazılı bilimsel yeterlilik sınavı yapıyor. Her halûkarda elde edilen puan kabul edilebilmek için çok büyük önemi haiz oluyor. En son aşamada, KPDS/ÜDS dil puanının %10′i, ALES puanının %30′u, lisans mezuniyet notunun %30′u ve mülakat notunun %30′u alınarak adayların puanları belirlenir. En yüksek puanı alan aday araştırma görevliliği kadrosuna hak kazanır. BAŞVURU KOŞULLARI 16 PLN 4444Mesleki Uygulama Esasları - 2012

18. Sonuç olarak; *Kuram ve uygulama arasındaki uçurumun giderek arttığı şu günlerde, aslında Akademisyenlerin sorumlulukları daha artmış, üstelik bilimsel çalışma alanları Bologna Süreci gibi yeni yaptırımlar ile yeni bir forma girmiş bulunmaktadır ve bu alanda Akademisyenler kendi mücadelesini vermektedir. *Akademisyenlik ilkeleri,bilimsel bilgi üretme ve paylaşma ve öğretme çerçevesinde, negatif anlamda zorlayıcı ve akademisyen kimliğini dönüştürücü koşullar altındadır. SONUÇ 17 PLN 4444Mesleki Uygulama Esasları - 2012

19. ANCAK Unutulmamalıdır ki; günümüz sisteminde tüm sektörlerde bir yarış söz konusu, ancak akademik ortamın farkı yarışın kişinin kendi içinde olması zorunluluğudur. Akademisyenlik; dünyaya çok açık bir meslektir.Sınırlar olamadan üretilen bilgilerin meslektaşlar ile paylaşılma imkanı vardır. İyi bir akademisyen olabilmek önce tıpkı diğer çalışma alanlarında da olduğu gibi Mesleğimizi sevmekle ilgilidir; ki kişinin hem sürekli gelişmeleri takip etmesi hem de kendini sürekli geliştirmesi söz konusu olabilsin. SONUÇ 18 PLN 4444Mesleki Uygulama Esasları - 2012

20. Tüm zor koşullara rağmen bir akademisyenin sorumluluklarını yerine getirebileceği sağlıklı bilimsel ortamlar zorunludur. • Bu anlamda; • Hem bilgi üretimi hem de öğretimi aşamasındaki,donanım eksiklikleri giderilmelidir. • -Bilimsel bilgi odalardan çıkıp, özgür bir ortamda tartışılıp paylaşılabilmelidir ki düşünceler birbirini ivmelendirebilsin.Bu açıdan her anlamda sağlıklı paylaşım alanları yaratılmalıdır. • -Akademisyenler akademik çalışmalar ve eğitim-öğretim dengesini dengelemelidir, nitekim gelecekteki Meslektaşlarını yetiştirmek olduklarının her an farkında olmalıdırlar. ÖNERİLER 19 PLN 4444Mesleki Uygulama Esasları - 2012

21. SON SÖZ Bir akademisyen olarak Şehir Plancısı da diğer alanlardaki meslektaşları gibi zorluklar yaşamaktadır. Ancak burada görülmesi gereken nokta Akademisyenin hem sorumluluğun hem de avantajlarının fazla olduğudur. İdeal olan bilimsel bilginin hızla üretilmeye ve geliştirilmeye devam edilmesi gereklidir ki, diğer plancılar referansını kaybetmesin.Bu anlamda hem topluma hem de meslektaşlarına ışık tutma sorumluluğu AKADEMİSYEN ŞEHİR PLANCISI’nın dır. SON… 20 PLN 4444Mesleki Uygulama Esasları - 2012