SRH als herstelgerichte vorm van ondersteuning

1. SRH als herstelgerichte vorm van ondersteuning Werken aan Partnerschip Workshop in het kader van de Kick Of Vormingsprogramma functie 3 Psychosociale Rehabilitatie Toon Walravens Dirk den Hollander Rinogroep Utrecht, Nederland

2. Wat kunt U verwachten? Een afwisselend programma waarin aan de orde komt: • De kernprincipes van herstel • Het belang van ervaringsdeskundigheid hierbij • Het SRH als herstelondersteunende zorg • Hoe ziet een vormingsprogramma SRH eruit en wat zijn de onderliggende didactische principes? • Afwisseling en plezier

3. Partnership

4. Een filmpje: De kracht van woorden http://www.youtube.com/watch?v=PpVSeV_V1ug

5. Definitie van Herstel volgens Anthony Herstel is een intens, persoonlijk en uniek proces van verandering van je attitudes, waarden, gevoelens, doelen, vaardigheden en/of rollen. Het is een manier om een bevredigend, hoopvol en betekenisvol leven te leiden, met of zonder de beperkingen die veroorzaakt worden door de aandoening. Herstel betekent ook de ontwikkeling van nieuwe betekenis en doelen in je leven, terwijl je over de gevolgen van levenscatastrofes heen groeit. Toon Walravens & Dirk den Hollander

6. Patricia Deegan Ik vind het belangrijk om te zeggen dat ik een handicap heb, maar ik niet een gehandicapte persoon ben…. Ik leid een compleet en gezond leven en ik heb een psychiatrische handicap… Een van de lessen die ik moest leren was dat herstel niet hetzelfde is als genezing… Herstel is een houding, een manier om de dag tegemoet te treden en de uitdagingen die ik zal tegenkomen… (1993, Journal of PsychiatricRehabilitation) Toon Walravens & Dirk den Hollander

7. De kernprincipes van herstel(Perkins & Repper, 2003, Shepherd 2013) • Hoop – het geloof houden dat het mogelijk is om je levensdoelen te halen. Hoop is een persoonlijk iets, maar relaties zijn hierbij essentieel • Controle : – Het (her) winnen van controle over je leven en je symptomen. Het belang van persoonlijke zingeving en begrip. Keuze hebben bij de inhoud van de interventies en hulpbronnen. Evenwicht tussen bewezen interventies en persoonlijke voorkeuren • Mogelijkheden– De noodzaak om een leven op te bouwen ‘over de ziekte heen’ toegang hebben tot dezelfde mogelijkheden die voor iedereen bestaan mbt wonen, werkensociale steun etc.

8. Herstel-ondersteunende zorg (HOZ) Wilma Boevink, Madeleine Prinsen, Lenneke Elfers, Jos Dröes, Mitchell Tiber en Greet Wilrycx (2009) Herstelondersteunende zorg; een concept in ontwikkeling. In Tijdschrift voor Rehabilitatie, april 2009. • De hulpverlener heeft een attitude van hoop en optimisme • Is present(aandachtig aanwezig) • Gebruikt zijn professionele referentiekader op een terughoudende en bescheidenwijze • Maakt ruimte voor, ondersteunt het maken van en sluit aan bij het eigen verhaal van de cliënt • Herkent en stimuleert het benutten van eigen kracht van de cliënt (empowerment) zowel individueel als collectief • Erkent, benut en stimuleert de ontwikkeling van ervaringskennis van de cliënt • Erkent, benut en stimuleert de ondersteuning van de cliënt door belangrijke anderen • Is gericht op het verlichten van lijden en het vergroten van eigen regie/ autonomie

9. Belangrijke mensen mbt herstel voor Nederland en Belgie: : Charlie Rapp William Anthony Wilma Boevink Jean Pierre Wilken Andries Baart

10. Wat we over herstel weten is gebaseerd op 2 bronnen: 1.Herstelverhalen (o.a. Patricia Deegan, Wilma Boevink, toon Walravens) Herstel als proces • Wetenschappelijk onderzoek (o.a. Wilken, Courtnay Harding, John Strauss)

11. Herstelverhaal Toon • Van mijn 11e tot 32e • levensjaar een leven • binnen instellingen. • - Verslavingszorg • - Gevangenissen • - GGz Zorg • - Forensische zorg verlaat de gevangenis zonder te betalen Toon Walravens & Dirk den Hollander

12. Toon Walravens & Dirk den Hollander

13. Een filmpje: Gaat dit over hockey of gaat dit over uw 2 werk? http://www.youtube.com/watch?v=_tUaHxNzjxI

14. Onderzoek naar herstel • Studies leveren bewijs dat herstel bij mensen met ernstige psychiatrische aandoeningen mogelijk is. • 25-35% zowel medisch als sociaal herstel • 35-90% symptomen c.q. kwetsbaarheid blijven bestaan maar wel sociaal herstel • We weten beter hoe herstelprocessen kunnen verlopen • We weten wat belangrijke factoren voor herstel kunnen zijn • We kunnen onze zorg meer herstelondersteunend maken

15. Goede zorg We willen goede zorg leveren, maar wat is goede zorg? • Resultaten van een systematische review van • kwalitatieve herstelstudies : 950 personen in 11 landen; • Narratieve studie in Nederland naar de ervaringen van 13 personen • Vormt de wetenschappelijke onderbouwing van het SRH

16. SRH als herstelondersteunende methodiekHerstelgericht ,Krachtgericht. Presentiegericht • Herstelgericht: wat weten we van wat cliënten zelf belangrijk vinden (o.a. proefschrift Recovering Care, JP Wilken 2011) • Presentiegericht: de basishouding. Er zijn voor de cliënt als mens en als belangenbehartiger. Een relatie op zich is al helend. • Krachtgericht: de kern van de methodiek. Zoeken, creëren en versterken van krachten: kansen, mogelijkheden en ervaringen:

17. Wat vinden cliënten belangrijk (onderzoek Wilken) • Mensen die je helpen bij je kwetsbaarheid • Die je helpen jezelf te (her)ontdekken • Die met je werken vanuit een toekomstperspectief • Die je helpen om lid van de wereld te blijven of weer te worden • Die een persoonlijke met je aan gaan, van mens tot mens

18. Werkzame bestanddelen methodiek SRH: Evidence based interventies uit Strengths Model: • Persoonlijk profiel (Strengths Assessment) • Persoonlijk plan (Recovery Worksheet) • Groepscoaching(Group Supervision)

19. Een filmpje: Hoe zo dat kan niet? Er zijn wel gekkere dingen gebeurd • http://www.youtube.com/watch?v=6rPFvLUWkzs

20. Uitgangspunten bij leren SRH Je leert het door het te doen:

21. Proberen / toepassen in de praktijk Vaardigheden leren Visie ontwikkelen Reflecteren Richten op competenties op gang brengen van een cyclisch leerproces

22. Opzet basistraining: 2 varianten T = Training (plenaire lesdag) MWB = coaching in 2 groepen van 8 1. De Praktijktraining SRH 2. De 3 daagse basistraining SRH:

23. Een filmpje: De toekomst van vorming mbt herstel: Recovery colleges • http://www.youtube.com/watch?v=VSOeQbkMVqc

24. Ervaring, ervaringskennis, ervaringsdeskundigheid • Ervaring • Ervaringskennis • Ervaringsdeskundigheid 7.11.2013 Toon Walravens & Dirk den Hollander

25. Professionele kennis en ervaringsdeskundige kennis Wij beschouwen professionele kennis en ervaringsdeskundige kennis in de zorg voor mensen met ernstige psychiatrische problemen als: - ongelijk, maar gelijkwaardig - wederzijds elkaar aanvullend 7.11.2013 Toon Walravens & Dirk den Hollander

26. Ervaringsdeskundigen…. • Rollen ervaringsdeskundigen: -‘spiegel’ in team (als teamlid, of in team coaching) - cliëntgericht werken • Voorbeelden van cliëntgericht werken: • Herstellen doe je zelf • WRAP • Health4U • Herstelwerkgroepen • Samen keuzes maken • Digitaal Herstelverhaal • Crisiskaart consulent 7.11.2013 Toon Walravens & Dirk den Hollander

27. Staatssecretaris Fred Teeven Willem den Hertog Voormalig minister Donner Docent SRH, wint internationale 'Redemption & Justice Award‘ 2013 in Engeland 7.11.2013 Toon Walravens & Dirk den Hollander

28. Tot Slot: Herstelgericht werken kan bij iedereen en in elke situatie • http://www.youtube.com/watch?v=fyZQf0p73QM