ÖZEL EĞİTİM VE REHBERLİK HİZMETLERİ

1. ÖZEL EĞİTİM VE REHBERLİK HİZMETLERİ

2. Özel eğitime gereksinim duyan çocuklar • Beden, • Zihin, • Ruhsal, • Sosyal • Duygusal ve • Sağlık durumlarındaki olağandışılıklar nedeni ile normal eğitimden yararlanamayan çocuklardır.

4. Mental retardasyon nedir? • 18. aydan önce başlayan ve aşağıdaki alanlardan en az ikisini içeren, uyum sağlama yetersizliği ya da bağımlılık • Öz bakım, • Ev içi yaşantı, • İletişim, • Sosyal ilişkiler, • Kendi kendini iş yapabilme • Akademik, • İş, • Boş zaman, • Sağlık ve güvenlik

5. Gelişme geriliği/mental retardasyon • Çok ağır bir gerilik yoksa 2 yaşın altında mental retardasyon terimi kullanılmamalıdır. • Bilişsel yetenekler ve uyum yeteneği ortalamanın belirgin olarak altındaysa mental retardasyon kullanılmalıdır.

6. Mental retardasyon sınıflaması • Hafif (IQ 55-70) • Orta (IQ 40-54) • Ağır (IQ 25-39) • Çok ağır (IQ<25) Gündelik yaşamda gereken yardımın derecesine göre de sınıflandırılır (aralıklı, kısıtlı, ciddi, sürekli yardım gerektirme)

7. Maksimum Potansiyelleri Özbakım becerileri Gramer kurallarına uygun konuşma Temel sosyal kuralları bilir ve uygular Basit işlerde çalışabilir Kendi başına alışveriş yapabilir. Sosyal ilişkide bulunabilir Sınırlılıkları Eğitimleri uzun tekrarlara dayanır Soyut kavramları öğrenemez Hafif Düzeyde Zihinsel engelliler(Z.Y.= 8-11)

8. Maksimum Potansiyelleri Yardımzı bazı temel özbakım ihtiyaçlarını karşılayabilirler Reklam spotlarını ve çok basit metinleri okuyabilir 2-3 aşamalı komutları takip edebilir Temel akademik becerileri öğrenebilir Orta Düzeyde Zihinsel engellilerZ.Y.=6-8 Sınırlılıkları • Bağımsız alışveriş yapamaz • Tek başına bir yerden bir yere gidemez • Yazılı iletişimi başaramaz

9. Maksimum Potansiyelleri Çatal ve kaşık kullanabilir Giyisilerini giyebilir Tuvalet eğitimi alabilir Ağır Düzeyde Zihinsel engellilerZ.Y.=3-6 Sınırlılıkları • Sürekli bakıma ve gözetime gerekisinimleri vardır. • Hareket becerileri sınrılıdır • Düzyazıları okuaymaz • Alışveriş yapamaz

10. Maksimum Potansiyelleri Dökerek de olsa çatal kaşık kullanabilir Tuvalet alışkanlığını kısmen kazanabilir Çok Ağır Düzeyde Zihinsel engellilerZ.Y.=3 ve daha küçük Sınırlılıkları • Nörolojik özürü de bulunmaktadır. • Birden fazla engeli bulunabilri • Sıklıkla hareket edemez • Yönergeleri takip edemez

11. Mental retardasyonun değerlendirilmesi • Gelişimsel testler kullanılarak yapılır • Bayley Scales of Infant Development • DENVER • Ankara Gelişimsel Tarama Envanteri • WISC-R (Wechsler Intelligence Scale for Children-revised)

12. Mental retardasyon • Sıklığı tüm toplum içinde %3’tür. • %85’i hafif mental retardasyondur. • Erkek:kız= 1.5:1 • Mental retardasyon bir hastalık olmayıp, altta yatan patolojik durum sonucu oluşan bir belirti ya da bulgudur.

13. Mental retardasyon etiyolojisi • Prenatal • Natal • Postnatal • çevresel nedenler

14. Global gelişme geriliği • Motor • Kaba motor • İnce motor • Konuşma ve dil • Sosyal • Duygusal • Entellektüel

15. Mental retardasyon ayırıcı tanısı • Öğrenme güçlükleri (Özgül öğrenme güçlükleri) • Okuma, yazma, matematik • Yaygın gelişimsel bozukluk • Otizm • Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu • Anne yoksunluğu • Kronik hastalıklar • Duygusal problemler • Serebral palsi

16. Gelişme geriliği riski taşıyanların erken saptanması • Prematüre bebekler ya da doğum ağırlığı 2 kg’ın altındaki bebekler , • Yenidoğan döneminde sorunları olanlar (menenjit vb) • Gelişimsel kilometre taşlarına geç ulaşan bebekler • 3-4. ayda başını tutamayan • 3-4. ayda sosyal gülümsemesi olmayan • 7-8. ayda destekli oturamayan • 1 yaşında yürüyemeyen • 1.5 yaşında tek sözcük söylemeyen   • Erken bebeklik döneminde tekrarlayan konvülziyon. • 4-5 yaşında beslenme, giyinme ve tuvalet konusunda aileye bağlı olan çocuklar  

17. Eğitimlerinde dikkat edilmesi gerekenler • Başarılı yaşantılar sağlama • Sık tekrar • Geri bildirim • Çocuğun yeterlilik düzeyinin değerlendirilmesi • Doğru yanıtları pekiştirme • Bir defada öğrenilecek kavram sayısını sınırlama

18. ISITME ENGELLİLER

19. Tanım Doğuştan ya da sonradan işitme işlevinde oluşan azalma ya da işitme işlevinin yok olması • Çok hafif • Hafif • Orta • Ağır • Çok ağır

20. İşitme kayıpları ve özellikleri

21. Görme Engelliler • Engel nasıl Anlaşılır? • Sağa sola amaçsız uzanma • Sık sık biryerlere çarpma ve düşme • Uzun süreli aynı yere bakma • Sık sık gözlerini ovma ve kaşıma • Resmin renklerini ayırt edememe • Gözlerin kızarması ve yaşarması • Nesnelere çok yakından bakma ve sürekli dokunmak isteme

22. Görme engelliler her yaşta eğitim • alabilir

23. Yaygın Gelişimsel Bozukluklar • Otizm • Asperger sendromu • Rett sendromu

24. OTİZM • Sosyal ilişkilerde,iletişimde ve yineleyen kısıtlı hareketlerde işlev bozuklukları bulunmaktadır. • Bozuklu 3 alanda kendini gösterir: • Sosyal etkileşim eksikliği • Sözel ve sözel olmayan ileitşimde yetersizlik • Hayal kurma ve yaratna gücünde sınırlılık

25. Diğer belirgin özellikleri • Ritüeller • Baş kaldıran ve meydan okuyan davranışlar • Özel beceriler (müzik, matematik ve hafıza)

26. Asperger sendromu • Diğer kişilerin duygularını fark etmedeki güçlükler nedeniyle iletişim ve ilişki kurmada güçlük çekerler. • Otizmden farklı olarak dilde daha az sorun yaşarlar • Normal ya da normal üstü zeka düzeyi • Hobilere ya da koleksiyonlara takıntılı ilgi • Rutin bir yaşamı severler.

27. Rett Sendromu • Genellikle kızlarda görülür • Yaklaış 18 aya kadar normal gelişim gösterirlerken önce bir hızlı gerileme ardından da duraklama evresine girerler. • İnce ve açık renk derili yüzleri, sivri burun, küçük el ve ayaklar bazı tipik fiziksel özellikleri arasında yer alır • Ellerini uzun süre kullanamazlar • Tekrarlayan el hareketleri • El ve ayakta kasılma ve titremeler

28. Özel Öğrenme Bozukluğu • Fiziksel duygusal nörolojik yada zeka düzeyleri ile ilgili herhangi bir problemleir olmamasına rağmen varolan potansiyellerini kullanamayan çocuklardır. • Sınıfta tembel ya da baarısız olarak nitlenedirilen pek çok öğrencinin gizil sorunu ÖZEL ÖĞRENME BOZUKLUĞU’dur.

29. Türleri • Disleksi • Discalculi • Yazılı anlatım bozukluğu • Başka türlü adlandırılamayan öğrenme bozukluğu

30. Sorun genellikle öğrenmenin dört aşamasından birindedir. • İnput (giriş): duyu organlarında gelen bilginin beyne iletilmesi • İşlem (bilginin anlaşılması, kaydedilmesi, organize edilmesi) • Bellek (depolama): Anlaşılan bilgi depolamak üzere kaydedilir. • Output (çıkış): beynin bilgiyi mesaj olarak hücrelere kaslara veya dile göndermesi

31. DEHB • Aşırı hareketlilik • Dürtüsellik • Dikkat sorunları

32. Aşırı hareketlilik belirtileri • Eller veya ayakların kıpır kıpır olması • Oturduğu yerden hemen kalma • Uygunsuz durumlarda da koşturup bir yerlere tırmanma • Çoğu zaman hareket halinde olma • Etkinliklere katılmada zorlanma

33. Dürtüsellik Belirtileri • Soru tamamlanmadan cevabını verme • Bekleme güçlüğü • Başkalarının sözünü kesme

34. Dikkat eksikliği belirtileri • Ayrıntılara dikkat edememe • Dikkatsizce hatalar yapma • Onunla konuşurken dinlemiyormuş gibi gözükme • Zihinsel çaba gerektiren görevlerden kaçınma • Dikkatin dış uyaranlardan hemen dağılması • Unutkanlık • Yönergeleri izlemekte güçlük