GENEESMIDDELEN IN HET ZIEKENHUIS

1. GENEESMIDDELEN IN HET ZIEKENHUIS

2. GENEESMIDDELEN IN HET ZIEKENHUIS Apotheek: wat ? Veilig werken met medicatie enkele praktijkvragen met theoretische achtergrond

3. Opdracht apotheek • Meewerken aan medisch verantwoorde zorg • Geneesmiddelenverdeling van voorschrift tot toediening • Manueel – electronisch - automaatkasten • Meehelpen aan controle, opvolging en bijsturen van klinische outcome van geneesmiddelen klinische farmacie • Optimaal administratief en financieel beleid

4. SAMENWERKING • Juiste patiënt • Juiste geneesmiddel • Juiste dosage • Juiste moment  metingen: 50 fouten per dienst op 3maand Samenwerking tussen arts – verpleging – apotheek - patiënt

5. Elk jaar 1.500 vermijdbare doden in Belgische ziekenhuizen14 mei 2003BRUSSEL -- Jaarlijks sterven in de Belgische ziekenhuizen 1.500 mensen door gebrekkige zorg. De cijfers die vorig jaar uit Amerikaans onderzoek (DS 11 maart 2002) werden afgeleid, zijn nu getoetst aan de Belgische situatie. Wetenschapper Arthur Vleugels pleit voor een betere kwaliteitszorg in ziekenhuizen.…

6. GRAAD VAN ERNST Post- op Te vermijden 1 Te vermijden 2 nosoc Asp pneum DVT/PE decubitus procedural device falls Medicatiefouten anaesth frequentie Te vermijden 3

7. VERSCHILLENDE STAPPEN opdracht voorschrift Leveren apotheek klaarzetten toedienen factureren

8. Veilig werken met medicatie • Oorzaken medicatiefouten

9. Veilig werken met medicatie Wat kan een verpleegkundige doen om medicatiefouten te voorkomen • Wat zijn medicatiefouten? • elke vermijdbare gebeurtenis die kan leiden tot onaangepast medicatiegebruik of letsels voor de patiënt • Belangrijkste hulpmiddelen: • Kennis – informatie – open communicatie ivm fouten

10. 1. Gebrekkige verspreiding van kennis • Van elk geneesmiddel dat je toedient moet je weten waarvoor het dient • - Continu leerproces • Lees de bijsluiter als je twijfelt • Vraag informatie: geen enkele vraag is dom! • Taak van apotheek om dit mee te verzorgen • - Intranet: formularium, compendium • Verderzetten project: affiches op dienst. • H:\beheer apotheek\medicatiefouten\2006\TC\Actiefiche kennis medicatie TC (1).doc

11. TESTJE IVM BASISKENNIS 10 vragen 1. kennis Geïnformatiseerd systeem Ivm leveren en toedienen Vorming en opleiding = kennis Omgevingsfactor: verpleegafdeling Betrokkenheid patiënt Melding en analyse fouten

12. 1. kennis Wat doen curare zoals Nimbex, Esmeron, Myoplegine • Van elk geneesmiddel dat je toedient moet je weten waarvoor het dient • Lees de bijsluiter of zoek op in compendium als je twijfelt

13. 1.kennis Wat is biologische beschikbaarheid • BIOLOGISCHE BESCHIKBAARHEID • = concentratie die in de algemene bloedbaan terecht komt • hoe hoger, hoe beter IV : 100% • zemelen : 0% •  opmerking: Vancocin IV – oraal • Rocephine IV in hersenen

14. 1. kennis Verschil in werking tussen Motilium gewone tablet ten opzichte van een smelttablet Het werkt sneller – trager – even snel Welke medicatie mag geplet worden? Depakine Chrono co 500mg - Adalat oros co 30mg - Trandate co 100mg • Sublinguale resorptie • Basische geneesmiddelen, vetoplosbare • Vb Temesta Expidet, Nitrolingual • NIET Imodium en Motilium instant • Maag-darm resorptie •  Algemeen: snelst op nuchtere maag : afhankelijk van de presentatievorm, de formulering (RETARD-preparaten)

15. 1. kennis Welke pleisters mogen geknipt worden Diafusor – Durogesic - Niquitine • Transdermaal • Normaal : enkel lokale werking vb zalven • TTS : Trans Therapeutisch Systeem • Constante plasmaspiegel op lange termijn • Afhankelijk van soort pleister mag er geknipt worden

16. 1. kennis Waarom wordt adrenaline toegevoegd aan xylocaïne 1)Omdat het sneller werkt - langer werkt - sterker werkt • SC • Trage doorbloeding, dus trage resorptie •  Opmerking : kan bewust vertraagt worden • Vb Adrenaline als vasoconstrictor toevoegen

17. 1. kennis Waarom moet men voorzichtig zijn bij toedienen van Diphantoine, Lanoxine en anticoagulantia? Ze worden zeer snel in het bloed opgenomen - Ze zijn zeer toxisch - Ze geven veel interacties met andere geneesmiddelen • Waarom interacties ? • Eiwitbinding • Wordt uitgedrukt in % in bijsluiter • Enkel vrije moleculen kunnen werken • Gevolgen : • Kan probleem geven met combinatietherapie • Vb lanoxine, diphantoïne, anticoagulantia • Ook enkel vrije moleculen worden geëlimineerd

18. 1. kennis • Biotransformatie: vooral voor vetoplosbare gmn • Omzetten in hydrofiele moleculen die langs de nier kunnen worden uitgescheiden • Door middel van enzymes die niets te maken hebben met afbraak van lichaamseigen processen zoals koolhydraat- eiwit en lipidenmetabolsatie • belangrijkste: Cytochroom P45 oorzaak van veel voorkomende interactie tussen geneesmiddelen omdat beiden zelfde enzyme nodig hebben om afgebroken te worden Kan leiden tot hogere concentratie dan verwacht •  Andere vb Enzyme-inhibitie en individuele verschillen • vb Flagyl en alcohol : toxische reactie cfr disulfiram • alcohol: aziaten cf blanken

19. 1. kennis )Welke toxiciteit is het grootst bij Amukin? 1)nefrotoxiciteit 2)Ototoxiciteit • Binding op receptoren • Afhankelijk van oa • Affiniteit vb Penicilline-allergie – niet conc-afh • vb Bejaarden - anxiolytica • Concentratie ( vb Amukin: oto- en nefrotoxiciteit)

20. 1. kennis Welke posologie is de beste voor Augmentin IV 3 x 2g - 4 x 1g • Halfwaardetijd • Tijd wanneer de concentratie in het bloed op de helft is terug gevallen • Als groot : intervallen tussen toedieningen groter • Vb Rocephine: 1 x • Vb Penicilline: 6 x daags • Opmerking : 3 x daags is niet om 8 -12 -18 uur maar • om de 8 uur : vb 6 -14 -22 uur

21. 2. Informatie • Is order duidelijk? • van arts • ivm thuismedicatie • dosis én frequentie toediening • Is order duidelijk? • - Buscopan comp • - Co Diovane • - Scopolamine - sopalamine

22. 2. Informatie • Controleer de dosis en de naam • nieuw voorschrift • Verknip geen medicatie bij ontvangst uit de apotheek, houdt Unit Dose • nieuwe dispensers • Etiketteer steeds alle perfusies na bereiding • Patiënt-identificatie • Inhoud van perfusie

23. 2. Informatie over patiënt • Wat is gekend uit dossier? • - Vb nierinsufficiëntie • - Vb allergie • Observeer de patiënt: nieuwe pathologie kan gevolg zijn van medicatie • Braken • Jeuk en irritatie • Wijziging bloeddruk

24. 3. Gebrekkige communicatie tussen diensten • Patiënten onder chemotherapie • Alle excreten zijn toxisch • Normale werking van geneesmiddelen kan verstoord zijn. • vb Zullen sneller misselijk zijn of braken

25. 3. Gebrek aan standaardisatie van procedures omtrent geneesmiddelen • Welke geneesmiddelen kunnen in wat opgelost worden • Lasix, diphantoïne, Augmentin:  steeds in NaCl 0.9% • Hoe lang zijn ze stabiel?  Oplostabel antibiotica ter beschikking • Hoe worden poeders opgelost • Acetylcysteine • Calcium-Sandoz, Dvital Calcium

26. 3. Communicatie ivm mogelijke problemen • Melden van fouten • Bijsturen • Vermijden in de toekomst

27. Einde • Dank voor de aandacht !