Ondervoeding bij kinderen in het ziekenhuis

1. Ondervoeding bij kinderen in het ziekenhuis

2. Onderwerpen Prevalentie Doel voedingstherapie Definitie ondervoeding: PI versus optimaal Screenen op risico ondervoeding Beleid (onder)voeding Taakverdeling Eiwit- en energiebehoefte Samenvatting

3. Prevalentie ondervoeding Prevalentie varieert bij kinderen van 3-34% afhankelijk van de groep en de gehanteerde definitie Acute ondervoeding (wasting) Chronische ondervoeding (stunting) Resultaten screeningsdriedaagse (2007) 19% van de klinisch opgenomen kinderen is ondervoed 22% academische ziekenhuizen, 17% algemene ziekenhuizen

4. Prevalentiecijfers • In de dagelijkse praktijk onvoldoende herkend probleem • Voeding krijgt vaak onvoldoende aandacht

5. Doel voedingsbehandeling Handhaven of herstel van de eiwitmassa in het lichaam Verschaffen van voldoende exogene energie voornamelijk bij afgenomen energie voorraden Manipulatie van de insulinesecretie via glucose Sauerwein et at Clin Nutr 2006

6. Definitie ondervoeding volgens PI Acute ondervoeding Kinderen < 1 jaar: gewicht naar leeftijd < -2SDS Kinderen > 1 jaar: gewicht naar lengte <-2 SDS NB. correctie prematuriteit tot 2 jarige leeftijd NB. gebruik groeicurve o.b.v. geslacht en etniciteit

7. Definitie ondervoedingOPTIMAAL Acute ondervoeding Kinderen >28 dagen en <1 jaar: gewicht naar leeftijd <-2SD Kinderen >1 jaar: gewicht naar lengte <-2 SD Alle kinderen: >1 SD afbuigende groeicurve in afgelopen 3 maanden Chronische ondervoeding: lengte naar leeftijd Alle kinderen: <-2 SD <4 jaar 0.5-1 SD afbuiging in 1 jaar >4 jaar 0.25 SD afbuiging in 1 jaar NB. correctie prematuriteit tot 2 jarige leeftijd NB. gebruik groeicurve o.b.v. geslacht en etniciteit

8. Screenen op ondervoedingsrisico met STRONG-kids • STRONG-kids= • screening tool risk on nutritional status and growth • screenings instrument om het risico op verslechtering van de voedingstoestand en groei te bepalen bij opname

9. Screenen op ondervoedingsrisico met STRONG-kids

10. STRONG-kidsHoog risico ziektebeelden Anorexia nervosa Brandwonden Bronchopulmonale dysplasie (< 2 jaar) Coeliakie Cystic fibrosis Dysmaturitas/prematuritas (tot 6 maand na à terme datum) Hartziekten, chronisch Infectieziekten (aids) Inflammatoire darmziekten Kanker Leverziekten, chronisch Nierziekten, chronisch Niet nader gespecificeerd (inschatting arts) Pancreatitis Short bowel syndrome Spierziekten Stofwisselingsziekten Trauma Verstandelijke handicap/ retardatie Verwachte grote operatie

11. STRONG-kidsScore in relatie tot voedingsinterventie Bereken de totaal score en volg onderstaande indeling en advies Score 0Laag risico op ondervoeding Geen voedingsinterventie nodig Score 1-3Matig risico op ondervoeding Overleg voedingsbeleid, evt. met diëtist Controleer gewicht 2 x per week en evalueer risico na 1 week Score 4-5Hoog risico op ondervoeding Specifiek voedingsadvies in overleg met diëtist

12. Beleid (onder)voeding • Bij opname (< 24 uur) • screenen d.m.v. screeningsinstrument STRONG-kids • wegen en meten: • > 28 dagen en < 1 jaar: gewicht/leeftijd en lengte/leeftijd • > 1 jaar: gewicht/lengte en lengte/leeftijd • Algemeen • Tussentijdse verstrekkingen • Motiveren • Algemene monitoring • Inname globaal bijhouden • Regelmatig wegen (volgens protocol) en groeicurven bijhouden Ondervoed < -2 SDS groeicurven > 1SD afbuiging laatste 3 maanden (gewicht) < 4 jaar 0.5-1 SD in 1 jaar (lengte/leeftijd) > 4 jaar 0.25 SD in 1 jaar (lengte/leeftijd) • < 24 uur na opname: Diëtist in consult • < 48 uur na opname: Behandelplan ingezet en evaluatie volgens schema • Dag 4: Evaluatie intake door diëtist • Streven naar de berekende energie- en eiwitbehoefte, zo nodig aanpassen behandelplan • Dag 7: Evaluatie voedingstoestand en vervolgens wekelijks • Aandacht voor nazorg na opname

13. Schema Behandelplan en evaluatie ondervoede kinderen

14. Taakverdeling Arts / verpleegkundige Meten van lengte en gewicht Invullen en interpreteren STRONG-kids Invullen en interpreteren groeicurve Bepalen voedingsbeleid in relatie tot medische behandeling Diëtist Voedselinname versus behoefte Optioneel aanvullende metingen: omtrekmaten (arm), lichaamsamenstelling (impedantie, huidplooien), armspanwijdte, onderbeenlengte

15. Energie aanbeveling optimaal Energiebehoefte = rustenergieverbruik (REE) + toeslagen REE: berekend: Schofield formule gemeten: Indirecte calorimetrie Toeslagen: Ziektefactor Activiteitsfactor Groeifactor Inhaalgroeifactor NB. PI: minimaal Schofield (REE) + 30% toeslag (activiteit) voor kinderen > 1 jaar

16. Eiwit aanbevelingoptimaal Uitgangspunt: WHO PE% (2007) Acuut ondervoede kinderen (gewicht naar lengte < -2SD): Optimaal: 9-11.5 en% eiwit Chronisch ondervoede kinderen (lengte naar leeftijd < -2SD): Optimaal: 11-15 en% eiwit NB PI: minimaal 1.2 – 1.5 gram eiwit/kg voor kinderen > 1 jaar

17. Samenvatting Minimum (PI) Optimaal • Meten voedingstoestand • < 1 jr: gewicht naar leeftijd • > 1 jr: gewicht naar lengte => Identificeren van kinderen met ondervoeding • Voedingsbeleid> 1 jaar Minimaal 1.2 – 1.5 g eiwit/kg Minimaal Schofield REE+ 30% • Meten voedingstoestand • < 1 jr: gewicht naar leeftijd lengte naar leeftijd • > 1 jr: gewicht naar lengte lengte naar leeftijd => Identificeren van kinderen met ondervoeding • Screening risico op ondervoeding • Invullen STRONG-kids • Voedingsbeleid • Eiwit en energie volgens individuele gemeten of berekende behoefte