250 likes | 508 Views
Herkennen van psychiatrische comorbiditeit in het algemeen ziekenhuis: meten is weten?. Angela van Baalen, verpleegkundig specialist GGZ Centrum Ouderen en Ziekenhuispsychiatrie, Reinier van Arkel groep Jeroen Bosch Ziekenhuis Symposium Ziekenhuispsychiatrie – 7 november 2013.
E N D
Herkennen van psychiatrische comorbiditeit in het algemeen ziekenhuis: meten is weten? Angela van Baalen, verpleegkundig specialist GGZ Centrum Ouderen en Ziekenhuispsychiatrie, Reinier van Arkel groep Jeroen Bosch Ziekenhuis Symposium Ziekenhuispsychiatrie – 7 november 2013
Een stukje geschiedenis…. • Descartes (1596-1650) maakte in 1641 onderscheid tussen • lichaam (resextensa) • ziel en geest (rescognitans) • -> dualistisch mensbeeld Symposium Ziekenhuispsychiatrie - 7 november 2013
Het dualisme heeft zijn weerslag op de organisatie van de gezondheidszorg: • Zorg voor de geest: geestelijke gezondheidszorg • Zorg voor het lichaam: algemene gezondheidszorg Symposium Ziekenhuispsychiatrie - 7 november 2013
Biopsychosociaal model (van Houdenhove, 2001 naar Engel, 1977) • Lichaam en geest beïnvloeden elkaar • Psychiatrische en somatische comorbiditeit • Interacterende processen Symposium Ziekenhuispsychiatrie - 7 november 2013
Lokale situatie Symposium Ziekenhuispsychiatrie - 7 november 2013
Consultatieve psychiatrie in JBZ • Traditioneel consultmodel • Budgetfinanciering • Nadeel: veel psychiatrische klachten en aandoeningen worden door de medisch specialist en somatisch verpleegkundigen niet of laat herkend Symposium Ziekenhuispsychiatrie - 7 november 2013
Prevalentie en consequenties • Psychiatrische comorbiditeit bij somatische aandoeningen komt voor bij 30-60% van de patiënten in het algemeen ziekenhuis (Narrow, 2002). • Negatieve consequenties: hogere ziektelast, verminderd functioneren, lagere kwaliteit van leven, minder therapietrouw, meer zorggebruik, verhoogde medische kosten door langere opnameduur en meer heropnames (Katon et al., 2004; Verdurmen et al., 2006; Zolnierek, 2009). Symposium Ziekenhuispsychiatrie - 7 november 2013
Praktijkprobleem • 70.000 ziekenhuisopnames per jaar in het JBZ • 700 nieuwe consulten per jaar = 1% • Maar: 30-60% psychiatrische comorbiditeit? vermoeden van ONDERHERKENNING (EN ONDERDIAGNOSTIEK EN -BEHANDELING) PSYCHIATRISCHE STOORNISSEN Symposium Ziekenhuispsychiatrie - 7 november 2013
Vraagstelling Wat is de beste manier om het systematisch herkennen van psychiatrische comorbiditeit, bij patiënten met somatische aandoeningen die behandeld worden binnen het JBZ, te verbeteren? Symposium Ziekenhuispsychiatrie - 7 november 2013
Methode • Systematisch literatuuronderzoek • Benchmarking • Expertraadpleging gericht op het vinden van methoden om het herkennen van psychiatrische comorbiditeit te bevorderen Symposium Ziekenhuispsychiatrie - 7 november 2013
Literatuuronderzoek • Pubmed en OvidSP (Medline, PsycINFO, Embase, OvidNursing Database); januari-maart 2012 • Periode 2002-maart 2012 • (psychiatriccomorbidity OR psychiatricproblems OR psychiatric OR mental disorders) AND (detection OR earlyrecognition OR screening OR screening instrument OR questionnaire OR mental health assessment) AND (internalmedicine or generalhospital) Symposium Ziekenhuispsychiatrie - 7 november 2013
Literatuuronderzoek Selectiecriteria: • Nederlands- en Engelstalige studies of systematische reviews • representatieve steekproef klinische omgeving • ontwikkeling, toepassing en/of effectiviteit van een manier om algemene psychiatrische comorbiditeit in een klinische setting te herkennen • volwassen personen (vanaf 18 jaar) Symposium Ziekenhuispsychiatrie - 7 november 2013
Resultaten: literatuuronderzoek • 10 studies geïncludeerd, géén systematische reviews • 7 (combinaties van) instrumenten: • COMPRI (Huyse et al., 2001) • INTERMED (Huyse et al., 1999; Stiefel et al., 1999) • GMHAT-PC (Krishna et al., 2009; Sharma et al., 2008) • GHQ-12 + M-CIDI (Härter et al., 2004) • SCL-8d + Whiteley-7 (Fink et al., 2004) • SQ + SCAN (Christensen et al., 2003) • SRQ + CAGE + BPRS (Smaira et al., 2003) • Pro-actieve consultatie methode (Desan et al., 2011) • Richtlijn Consultatieve psychiatrie (NVvP, 2008) Symposium Ziekenhuispsychiatrie - 7 november 2013
Resultaten: benchmarking Enquête leden Vereniging voor Consultatief Psychiatrisch Verpleegkundigen, deelafdeling V&VN (n=26, respons 26%) • Systematische detectie door een algemeen instrument is geen gemeengoed. • Vereiste voor invoering INTERMED is commitment medisch specialisten en psychiaters. Gebruik INTERMED kost veel tijd. • Lastmeter (nu nog ziekte-specifiek) is veelbelovend. • Structurele aanwezigheid en contact binnen het ziekenhuis zijn middelen voor vroegsignalering. Symposium Ziekenhuispsychiatrie - 7 november 2013
Resultaten: expertraadpleging Enquête leden Vereniging Medische Staf JBZ (n=35, respons 14%) • Meer dan de helft van respondenten ziet relatie tussen ziektebeelden die zij behandelen en voorkomen psychiatrisch ziektebeeld • Geen primaire herkenning • Meer dan 75% vindt het zinvol dat samenwerking rondom de herkenning en integrale behandeling van psychiatrische comorbiditeit verbeterd wordt Symposium Ziekenhuispsychiatrie - 7 november 2013
Resultaten: synthese • Geen eenduidige pasklare oplossing • Geen van de instrumenten voldoet voldoende aan de psychometrische- en gebruikerseisen • Samenwerking en contact tussen somatische en psychiatrische professionals is van groot belang: ‘liaison-model’ • Concreet: structurele klinische lessen, structurele aanwezigheid MDO’s, screening specifieke psychopathologie bij specifieke doelgroepen, integrale aanpak comorbide aandoeningen Symposium Ziekenhuispsychiatrie - 7 november 2013
Beschouwing en conclusie • Verduidelijken visie op liaison-model: welke activiteiten, rol professionals, welke afdelingen, inzet ziekte specifieke screeningsinstrumenten, poliklinische activiteiten • Oriëntatie best-practices liaisonpsychiatrie in den lande: wat zijn succesfactoren? • Verdere implementatie activiteiten liaison-model (SEH, Pre Operatieve Screening, interne geneeskunde) Symposium Ziekenhuispsychiatrie - 7 november 2013
Implicaties voor de praktijk • In beeld: Heel de mens! Verbetering kwaliteit van leven en kwaliteit van zorg door gerichte behandeling problematiek, verminderde ziektelast, verbeterd functioneren. • Minder (onnodig) zorggebruik, meer therapietrouw, minder heropnames en verminderde opnameduur. • Kosteneffectiviteit inzichtelijk maken teneinde zorgverzekeraars te overtuigen een (integraal) bekostigingssysteem te hanteren. Symposium Ziekenhuispsychiatrie - 7 november 2013
‘Homo universalis’ Saper Vedere: ‘weet hoe te kijken’ Zevental principes: • Curiosita – nieuwsgierigheid • Dimonstrazione - toetsen aan ervaring • Sensazione – gebruik zintuigen • Sfumato – paradoxen onder ogen zien • Arte & Scienza – brede belangstelling • Corporalita – gezonde geest, gezond lichaam • Connessione – vertrouwen in eigen vermogens Symposium Ziekenhuispsychiatrie - 7 november 2013
Dank voor uw aandacht! Meer informatie: a.van.baalen@rvagroep.nl Symposium Ziekenhuispsychiatrie - 7 november 2013