1 / 45

Je kan anders ! zelf je depressieve klachten aanpakken met technieken

Je kan anders ! zelf je depressieve klachten aanpakken met technieken uit de cognitieve gedragstherapie. Voordracht Forum Ups & Downs Gent 10 oktober 2009. Roland Rogiers, lic.psychologie en gedragstherapeut

chessa
Download Presentation

Je kan anders ! zelf je depressieve klachten aanpakken met technieken

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Je kan anders! zelf je depressieve klachten aanpakken met technieken uit de cognitieve gedragstherapie Voordracht Forum Ups & Downs Gent 10 oktober 2009 ups & downs roland rogiers je kan anders 10/10/09

  2. Roland Rogiers, lic.psychologie en gedragstherapeut Universitaire Dienst Psychiatrie Gent, Kliniek voor Angst- en Stemmingsstoornissen Universiteit Gent:Vakgroep Huisartsgeneeskunde en ELGZ ups & downs roland rogiers je kan anders 10/10/09

  3. Eerst even dit… • Deze voordracht • betreft aanpak van depressieve episodes • biopsychosociale kijk: toch alleen psychologische luik ups & downs roland rogiers je kan anders 10/10/09

  4. Inhoud van de voordracht • Depressie • Cognitieve gedragstherapie • Aspecten van niet-medicamenteuze aanpak • Herval voorkomen • Depressie en de familie ups & downs roland rogiers je kan anders 10/10/09

  5. 1.Omtrent de diagnose depressie ups & downs roland rogiers je kan anders 10/10/09

  6. Diagnostiek:symptomatologie Sombere stemming verlies aan interesse of plezier besluiteloosheid/concentratieprobleem gevoelens van waardeloosheid/schuld gedachten aan dood of suïcide agitatie of remming vermoeidheid of energieverlies slapeloosheid of overmatig slapen verandering van eetlust of gewicht ups & downs roland rogiers je kan anders 10/10/09

  7. StemmingsSTOORNIS: wanneer een probleem? • Storende invloed op normaal functioneren • Lijdenslast • Niet tijdelijk maar over langere periode (minimum 14 dagen) ups & downs roland rogiers je kan anders 10/10/09

  8. Depressieve symptomen mogen niet te wijten zijn aan een andere psychiatrische of lichamelijke aandoening, middelen-, alcohol- of drugsmisbruik En niet voorkomen binnen het kader van een bipolaire stoornis.( bipolaire depressie) ups & downs roland rogiers je kan anders 10/10/09

  9. 2. Omtrent cognitieve gedragstherapie ups & downs roland rogiers je kan anders 10/10/09

  10. Cognitieve gedragstherapie (CGT) en depressie Onderzoek: CGT is effectief bij behandeling van depressie Voor lichte en matige depressie kan CGT volstaan tenzij…. Voor ernstige depressie: combinatie CGT en medicijnen> monotherapie CGT beschermt beter tegen herval CGT : individueel, cursusvorm, internet. ups & downs roland rogiers je kan anders 10/10/09

  11. Uitgangspunten Mensen leren hun manier van denken en doen Kunnen dus anders leren denken en doen Verschil met andere therapieën: OOK bekijken hoe anders omgaan met de klachten (depressieve gedrag en depressieve gedachten) Doen tussen bijeenkomsten > praten. HUISWERK! ups & downs roland rogiers je kan anders 10/10/09

  12. Hoe denkt CGT over ontstaan en onderhouden van depressie? ups & downs roland rogiers je kan anders 10/10/09

  13. Bio Psycho Chronische belasting Sociaal Draaglast Stress Kwetsbaarheden Draagkracht Depressie Acute belasting Depressiecirkel coping Steeds op 3 niveau’s! ups & downs roland rogiers je kan anders 10/10/09

  14. Eenwereld van plussen en minnen: het waarom van doenomtegenezen -----+-----+ ---++------++ ----+----+---+----- -------+---+-----+---+ -----+------++--++-- -------+--+------+ -------+----- ++-++-++ +++-+++-+++-+ ++--+++---+++--++ ++++-+-+-+- ++-+++-+++-+++ ++++-+-+-+-+-+ ++++ + + - -- + - - + + - ups & downs roland rogiers je kan anders 10/10/09

  15. Het depressieve proces • NEGATIEVE OP VOORGROND • Lichamelijk functioneren • Beleving • Gedachten & piekeren • Aandacht: negatieve prikkels • Autobiografisch geheugen • VERMIJDING • Voorheen leuke dingen • Sociale contacten • Innerlijke processen (lich, emotioneel, denken) ups & downs roland rogiers je kan anders 10/10/09

  16. Aspecten van CGT aanpak. ups & downs roland rogiers je kan anders 10/10/09

  17. depressie DENKEN VOELEN DOEN ups & downs roland rogiers je kan anders 10/10/09

  18. DEPRESSIEF GEDRAG PROBLEEMSTELLING AANPAK ups & downs roland rogiers je kan anders 10/10/09

  19. PROBLEEMSTELLING • VERMIJDEN • DAARDOOR VERLIES AAN PLUSSITUATIES • VERMINDERD DOEN LEIDT TOT • SOCIALE ISOLATIE • MEER PIEKEREN • MINDER ZELFVERTROUWEN EN MEER ZELFKRITIEK ups & downs roland rogiers je kan anders 10/10/09

  20. THERAPIE • Terug opnemen van voorheen • Nuttige • Plezierige • Waardevolle activiteiten • Zorg voor zelfbeloning • Herkennen van hinderpalen • Omgaan met hinderpalen: plan B • Plannen ups & downs roland rogiers je kan anders 10/10/09

  21. Belangrijke doe-regels: Doen is belangrijker dan het plezier of het resultaat! REVALIDATIE! Doel = doen, NIET dat je er zin in moet hebben vooraleer je eraan begint of dat je het goed moet doen Werken met kleine stappen “Kleine stap voor mensheid maar grote stap voor de patiënt” Stop op moment dat je nog kan Moet losgemaakt worden van stemming Moet nauwkeurig gepland worden (Wat? Met wie? Wanneer? Hoe? Waar?) ups & downs roland rogiers je kan anders 10/10/09

  22. MEE TE PAKKEN IN UW VALIES • Vermijd het Vermijden • Doen = revalidatie • Hou vol! • Houd rekening met hinderpalen • Jezelf belonen • Als niet helpt, had niet doen slechter geweest? ups & downs roland rogiers je kan anders 10/10/09

  23. DEPRESSIEF DENKEN PROBLEEMSTELLING AANPAK ups & downs roland rogiers je kan anders 10/10/09

  24. Uitgangspunt: Het is niet de situatie die ons angstig, verdrietig, boos, blij….. maakt Maar onze eigen gedachten over die situatie en onszelf ups & downs roland rogiers je kan anders 10/10/09

  25. Uitgangspunt: Het is niet de situatie die ons angstig, verdrietig, boos, blij….. maakt Maar onze eigen gedachten over die situatie en onszelf ups & downs roland rogiers je kan anders 10/10/09

  26. Het verhaal van Jantje…. We leren onze kijk op Onszelf Onze wereld Onze toekomst Door onze ervaringen (positieve, negatieve, door voorbeeld) ups & downs roland rogiers je kan anders 10/10/09

  27. Depressief denken en denkstijlen Tijdens een depressie kunnen oude manieren van denken omtrent zichzelf, de wereld en de toekomst terug actief worden Die negatieve gedachten hebben een invloed op hoe we ons voelen en ook op wat we vervolgens doen. Na de depressie keren die depressief makende gedachten terug meer op de achtergrond ups & downs roland rogiers je kan anders 10/10/09

  28. Enkele saboterende denkstijlen Zwart/wit denken Persoonlijk nemen Alles of niets denken Rampscenario’s Gedachten lezen Algemene conclusies trekken op basis van enkele details. Selectief zijn in wat we waarnemen of waar we rekening mee houden (+/-) ups & downs roland rogiers je kan anders 10/10/09

  29. AANPAK Leren de eigen gedachten herkennen Leren snel in de ketting ingrijpen Leren de eigen gedachten uitdagen Of leren afstand nemen van de eigen gedachten: GEDACHTEN ZIJN GEDACHTEN! ups & downs roland rogiers je kan anders 10/10/09

  30. Een voorbeeld van een cognitieve techniek: MarianEen woordje uitleg…. ups & downs roland rogiers je kan anders 10/10/09

  31. MEE TE PAKKEN IN UW VALIES • Onze gedachten bepalen mee hoe we ons voelen • Onze stemming heeft invloed op hoe we denken • Gedachten zijn niet waar of fout, ze zijn helpend of saboterend! • GEDACHTEN ZIJN GEDACHTEN!!!! ups & downs roland rogiers je kan anders 10/10/09

  32. 4. De kans op herval verminderen Probleemstelling Wellbeing Mindfulness Voorkomen van herval door CGT ups & downs roland rogiers je kan anders 10/10/09

  33. Herval is een reëel probleem Voor 50% van de depressieve patiënten blijft het bij die ene episode. Hoe meer restsymptomen, hoe meer kans op herval. Dus niet te snel tevreden zijn met halve resultaten ups & downs roland rogiers je kan anders 10/10/09

  34. Over citroenen en depressie ups & downs roland rogiers je kan anders 10/10/09

  35. Kwetsbaarheid voor Relaps (Segal, Williams & Teasdale) GEEN RELAPS EPISODE REMISSIE RELAPS POT. RELAPS Neg denken kiem gesmoord Neg.denkenfunct. denken herinstalleren depressief makende gedachten GEDRUKTE STEMMING ups & downs roland rogiers je kan anders 10/10/09

  36. Psychologische kwetsbaarheid voor herval • Kleine verandering in gemoedstoestand bij een voorheen depressieve patiënt: • kan leiden tot -zich steeds meer uitbreidend- negatief denken. • sterker vereenzelvigen met negatieve gedachten • Bij depressieve pat. die CGT of Mindfulness training kregen: minder verschuiving oiv stemming ups & downs roland rogiers je kan anders 10/10/09

  37. Herval voorkomen Leren herkennen van signalen contacten met hulpverlener slechts op lange termijn afbouwen Medicatietrouw!!!! ups & downs roland rogiers je kan anders 10/10/09

  38. Herval voorkomen (2) • Proberen een zo goed mogelijk leven te leiden (veel plussituaties!) • Afstand nemen van je saboterende gedachten door • MindfulnessBasedCognitiveTherapy • Cognitieve gedragstherapie nazorg ups & downs roland rogiers je kan anders 10/10/09

  39. 5. Depressie en de familie ups & downs roland rogiers je kan anders 10/10/09

  40. Hoe help ik mijn depressieve partner? • Informatie verzamelen • Zorg goed voor uzelf • Let op hervalsignalen • Omgaan met depressief gedrag van partner • Steunen, niet proberen te genezen • Leven eenvoudiger maken en levenskwaliteit verhogen • Communicatie: ook ziek hoor je erbij! • Vermijd teveel kritiek • Let op gevaar voor zelfdoding ups & downs roland rogiers je kan anders 10/10/09

  41. Het leven eenvoudiger maken Accepteer dat planning, overzicht hebben, concentratie moeilijk verlopen in de depressieve fase heeft de patiënt behoefte aan hulp daarbij, zonder dat je het moet overnemen probeer de patiënt niet te overstelpen met verschillende problemen tegelijkertijd en maak elk probleem zo concreet mogelijk draag mee zorg voor niet al te veel drukte, gebruik eenvoudige en korte zinnen ups & downs roland rogiers je kan anders 10/10/09

  42. Hoe help ik mezelf in de zorg voor mijn depressieve partner? accepteer je eigen gevoelens van boosheid, angst en verdriet… ...vaak komen ze voort uit onmacht. Zorg zelf dat je in evenwicht blijft: vraag hulp van anderen... ups & downs roland rogiers je kan anders 10/10/09

  43. Spreken en luisteren • Zeggen wat je denkt en voelt • en luisteren naar wat de ander denkt en voelt • Voorwaarden • aandacht en tijd • interesse hebben voor denken en voelen van de ander • je eigen gedachten en gevoelens even opzij zetten • ga bij kritiek na of er een grond van waarheid in zit en geef dat ook toe. Jezelf verdedigen komt pas in tweede instantie aan bod. • Vermijd te snel adviezen en oplossingen: mensen willen in de eerste plaats begrip ups & downs roland rogiers je kan anders 10/10/09

  44. Cursussen: 5 avonden over depressie met uitleg en oefenen • Verschillende mutualiteiten richten deze cursus in voor Oost- en West-Vlaanderen, Antwerpen, Limburg • Zie: http://depressiecursussen.wordpress.com/ ups & downs roland rogiers je kan anders 10/10/09

  45. Bedankt voor uw aandacht ups & downs roland rogiers je kan anders 10/10/09

More Related