Co wpływa na jakość życia w późnym okresie dorosłości ?

1. Późna dorosłość: • młodsi starsi • starsi starsi • najstarsi starsi Co wpływa na jakość życia w późnym okresie dorosłości ? Prof. dr hab. Anna Brzezińska Instytut Psychologii Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

2. Jakość życia Perspektywa zewnętrzna Poczucie jakości życia Perspektywa wewnętrzna Konieczne jest rozróżnienie: • W diagnozie uwarunkowań szukamy innych czynników • W projektach interwencji społecznych inne są cele i priorytety • W projektach pomocy dla jednostek inne są obszary działania (c) Anna Brzezińska, Instytut Psychologii UAM w Poznaniu

3. młodzi starzy BARIERY FIZYCZNE I MENTALNE Kto ma lepszą jakość życia, kto ma wyższe poczucie jakości życia ? Osoby młodsze i starsze tworzą zamknięte środowiska = GETTO i w ich ramach zaspokajają ważnedla siebie potrzeby Sami sobie Sami sobie SEGREGACJA (c) Anna Brzezińska, Instytut Psychologii UAM w Poznaniu

4. młodzi starzy BARIERY FIZYCZNE i MENTALNE Dla osób starszych tworzy się GETTA W ŚRODOWISKU Kto ma lepszą jakość życia, kto ma wyższe poczucie jakości życia ? IZOLACJA + (AKCEPTACJA) (c) Anna Brzezińska, Instytut Psychologii UAM w Poznaniu

5. BARIERY MENTALNE Osoby starsze tworzą zamknięte grupy = GETTO W INSTYTUCJACH: Kto ma lepszą jakość życia, kto ma wyższe poczucie jakości życia ? młodsi starsi INTEGRACJA (c) Anna Brzezińska, Instytut Psychologii UAM w Poznaniu

6. BRAK BARIER - problemy rozwiązuje się wspólnie WYJŚCIE POZA GETTO:osoby starsze i młodsze uczestniczą w tych samych działaniach w różnych instytucjach w tym samym środowisku fizycznym Samostanowienie i uczestniczenie NORMALIZACJA (c) Anna Brzezińska, Instytut Psychologii UAM w Poznaniu

7. OSOBY w RÓŻNYM WIEKU CZERPIĄ ZADOWOLENIE Z ŻYCIA Z ODMIENNYCH ŹRÓDEŁ:  młodsi i pracujący:aktualna sytuacja i znajomi w podobnym wieku   starsi i niepracujący: przeszłość i znajomi w podobnym wieku czyli także starsi (c) Anna Brzezińska, Instytut Psychologii UAM w Poznaniu

8. Wnioski • Korzenie poczucia jakości życia tkwią w relacjach społecznychz innymi ludźmi • Szczególne znaczenie mają relacje z osobami znaczącymi • Podstawowy warunek wysokiego poczucia jakości życia to przewidywalność zachowania osób znaczących i jak najwięcej kontaktów z osobami młodszymi • Duża i różnorodna aktywność tworzy okazje do gromadzenia i weryfikowania wiedzy o sobie i o otoczeniu • Pozytywny stosunek do siebie zwiększa ciekawość poznawczą, eksplorację oraz daje wytrwałość w pokonywaniu przeszkód • Warunkiem pozytywnego stosunku do siebie jest pozytywny(bez barier mentalnych / uprzedzeń) stosunek otoczenia do jednostki (c) Anna Brzezińska, Instytut Psychologii UAM w Poznaniu

9. Co to znaczy być zdrowym ?Co to jest „zdrowie” ? (c) Anna Brzezińska, Instytut Psychologii UAM w Poznaniu

10. W zdrowym ciele zdrowy duch • nastrój • proporcja emocji pozytywnych do negatywnych Zdrowie duchowe • spostrzeganie • uwaga • pamięć • myślenie Zdrowie psychiczne PSYCHE • poważne choroby • drobne niedomagania relacje z ludźmi: rówieśnikami, młodszymi i starszymi Zdrowie fizyczne SOMA Zdrowie społeczne POLIS Zdrowie to nie jest tylko brak choroby. To poczucie szczęścia, sensu, bycia blisko ludzi (c) Anna Brzezińska, Instytut Psychologii UAM w Poznaniu

11. aktywność rozwój zdrowie Podstawowa zasada (c) Anna Brzezińska, Instytut Psychologii UAM w Poznaniu

12. Jestem tylko dla pracy Jestem tylko dla rodziny Jaka jest Pani / Pana rola w rodzinie? Ile kontaktów dotyczy osób w podobnym wieku, ile ich jest z osobami starszymi, a ile z młodszymi? Czym zajmuje się Pani / Pan w ciągu dnia? Ile czasu spędza Pani / Pan na zajęciach poza domem? Jakie działania podejmuje Pani / Pan na rzecz innych osób? DOM RODZINA PRACA ZAJĘCIE Czas spędzany wśród ludzi Ile czasu poświęca Pani / Pan na swoje zainteresowania, hobby? Jak wygląda odpoczynek? Jak woli Pani / Pan odpoczywać – sam czy wśród innych ludzi? CZASWOLNY Czas tylko dla siebie Obszary aktywności (c) Anna Brzezińska, Instytut Psychologii UAM w Poznaniu

13. poczucie sensu zaangażowanie przyjemność Jaka aktywność służy zdrowiu i rozwojowi? Integracja: jedno działanie spełnia wszystkie funkcje (c) Anna Brzezińska, Instytut Psychologii UAM w Poznaniu

14. 1 Nie ma zaangażowania Nie ma przyjemności Nie ma sensu Kiedy mamy kłopoty ze zdrowiem? działaniaOD SASA DO LASA Życie niepełne: dezintegracja (c) Anna Brzezińska, Instytut Psychologii UAM w Poznaniu

15. 2 zaangażowanie sens Kiedy mamy kłopoty ze zdrowiem? Tylko przyjemność Życie niepełne: hedoniści Brakuje: (c) Anna Brzezińska, Instytut Psychologii UAM w Poznaniu

16. 3 przyjemność sens Kiedy mamy kłopoty ze zdrowiem? Tylko ZAANGAŻOWANIE Życie niepełne: tytan pracy, Babcia-Polka Brakuje: (c) Anna Brzezińska, Instytut Psychologii UAM w Poznaniu

17. 4 zaangażowanie przyjemność Kiedy mamy kłopoty ze zdrowiem? Tylko SENS Życie niepełne: pustelnik, filozof, myśliciel Brakuje: (c) Anna Brzezińska, Instytut Psychologii UAM w Poznaniu

18. Życie zaangażowane Życie przyjemne ŻYCIE PEŁNE Życie sensowne Życie pełne: aktywne, ku zdrowiu i ku rozwojowi (c) Anna Brzezińska, Instytut Psychologii UAM w Poznaniu

19. Dziękuję za uwagę ! (c) Anna Brzezińska, Instytut Psychologii UAM w Poznaniu