Cykl Konferencji Tematycznych: „Pracodawcy a Polska 2030”

1. l Cykl Konferencji Tematycznych: „Pracodawcy a Polska 2030” GOSPODARKA OPARTA NA WIEDZY I ROZWÓJ KAPITAŁU INTELEKTUALNEGO Bydgoszcz, 22-10-2009

2. GOSPODARKA OPARTA NA WIEDZY I ROZWÓJ KAPITAŁU INTELEKTUALNEGO Plan prezentacji przedstawiającej wyniki prac zespołu ekspertów: • Zespół ekspertów • Organizacje odpowiedzialne za regionalny system innowacyjny • Wyzwania obszaru tematycznego „Gospodarka oparta na wiedzy i rozwój kapitału intelektualnego” • Wyniki prac zespołu ekspertów – rekomendacje celów operacyjnych • Niezbędne działania w danym obszarze - operacjonalizacja poszczególnych celów dla rozwoju regionu i kraju w perspektywie najbliższych 20 lat • Literatura

3. GOSPODARKA OPARTA NA WIEDZY I ROZWÓJ KAPITAŁU INTELEKTUALNEGO Zespół roboczy (1) • Jerzy Górzyński, KPZPiP – prowadzący projekt • Marek Bieliński, UTP Bydgoszcz • Andrzej Rabczenko, PW Warszawa • Jolanta Laskowska, UKW Bydgoszcz • Jerzy Karczewski, Polon Alfa Bydgoszcz • Waldemar Książczak, doradztwo biznesowe • Jacek Kurkus, Belma Accessories System, Bydgoszcz • Aleksander Ohla, Akson Bydgoszcz • Lech Światły, KPZPiP Bydgoszcz • Hanna Wygocka, KPZPiP Bydgoszcz • Piotr Szymański, WSG Bydgoszcz

4. Andrzej Potoczek, Urząd Marszałkowski, Toruń Ryszard Maciołek, WSG Bydgoszcz Iwona Mandrzejewska-Smól, UKW Bydgoszcz Krystyna Nowak, UTP Bydgoszcz Marian Sajna, Urząd Miasta Bydgoszcz Piotr Terlecki, Izba Przemysłowo-Handlowa Województwa Kujawsko-Pomorskiego, Bydgoski Klaster Przemysłowy Andrzej Arndt, Forum Związków Zawodowych Bydgoszcz Małgorzata Łoboda OPZZ Metalowcy, Bydgoszcz Leszek Walczak, NSZZ Solidarność Bydgoszcz GOSPODARKA OPARTA NA WIEDZY I ROZWÓJ KAPITAŁU INTELEKTUALNEGO Zespół roboczy (2)

5. GOSPODARKA OPARTA NA WIEDZY I ROZWÓJ KAPITAŁU LUDZKIEGO Obszary tematyczne: • Edukacja • Badania naukowe • System wspierania innowacji • Administracja proinnowacyjna

6. Regionalny system innowacyjny GOSPODARKA OPARTA NA WIEDZY I ROZWÓJ KAPITAŁU LUDZKIEGO

7. GOSPODARKA OPARTA NA WIEDZY I ROZWÓJ KAPITAŁU INTELEKTUALNEGO Analizowane instytucje regionalnego systemu innowacyjnego w Regionie Kujawsko- Pomorskim służące rozwojowi Gospodarki Opartej na Wiedzy (GOW): • Nauka (uczelnie UMK, UKW, UTP, WSG, instytuty badawcze, szkoły średnie – licea i technika) • Gospodarka(przedsiębiorstwa regionu; głównie MŚP • Instytucje pośredniczące – ośrodki Krajowej Sieci Innowacji, w tym Toruńska Agencja Rozwoju Regionalnego, Kujawsko-Pomorski Związek Pracodawców i Przedsiębiorców oraz Naczelna Organizacja Techniczna; Bydgoski Klaster Przemysłowy; Bydgoski Park Przemysłowy; Toruński Park Technologiczny; Grudziądzki Park Przemysłowy; Park Przemysłowy w Solcu Kujawskim; „Vistula Park” w Świeciu; Włocławska Strefa Rozwoju Gospodarczego – Park Przemysłowo-Technologiczny, Regionalne Centrum Innowacyjności przy UTP; Regionalny Ośrodek Rozwoju Innowacyjności i Społeczeństwa Informacyjnego • Administracja publiczna

8. GOSPODARKA OPARTA NA WIEDZY I ROZWÓJ KAPITAŁU INTELEKTUALNEGO • Obszar edukacji Wczesna edukacja jest potrzebna dla rozwoju kapitału społecznego. Nauczanie nowoczesne to elastyczny program i metodyka pobudzająca i rozwijająca indywidualne talenty ucznia. Dlatego należy intensyfikować rozwój praktycznych umiejętności powiązanych z indywidualnymi talentami, pracą w zespole, adaptacji w nieznanym otoczeniu oraz wiedzą dotyczącą otaczającego nas środowiska i techniki.

9. rekomendacje w obszarze edukacji Cel: operacyjny 1.1: Zwiększenie efektywności edukacji podstawowej i ponadpodstawowej Kształtowanie u uczniów szkół zawodowych postawy aktywnej oraz zdolności do szybkiego przystosowywania się do zmian. Integracja kształcenia zawodowego z ogólnym, co pozwoli na szybkie dostosowanie się do potrzeb rynku. Powiązanie ucznia szkoły zawodowej ze stanowiskiem pracy. Przywrócenie rangi szkolnictwa zawodowego, we współpracy z samorządami i organizacjami przedsiębiorców. Aktywny udział uczelni wyższych w celu pozyskiwania szczególnie zdolnych uczniów oraz współpraca ze szkołami. Dostosowanie przekazywanej wiedzy do możliwości ucznia (efektywność) poprzez indywidualizację nauczania. Promowanie działań w grupach oraz w oparciu o projekty (nauka pracy zbiorowej i odpowiedzialności za powierzone zadania) Dodatkowe zajęcia pozalekcyjne – konkursy, koła zainteresowań, zajęcia sportowe. Dla szczególnie uzdolnionych możliwość uczestniczenia w zajęciach pierwszego roku studiów – licea pod opieką uczelni. GOSPODARKA OPARTA NA WIEDZY I ROZWÓJ KAPITAŁU INTELEKTUALNEGO

10. rekomendacje w obszarze edukacji Cel operacyjny 1.2: Zwiększenie efektywności szkół wyższych (1) Opracowanie krajowej struktury kwalifikacji zawodowych i dostosowanie planów i programów nauczania do wymogów kwalifikacji zawodowych. Różnicowanie szkół co do jej organów, ustroju wewnętrznego i stylu zarządzania. Wpływanie przez władze samorządowe na misje szkół wyższych poprzez dofinansowanie kierunków studiów zgodnych z kierunkami rozwoju gospodarczego regionu. Redefinicja celów szkoły wyższej, tak aby uwzględnić kontekst społeczeństwa i gospodarki opartej na wiedzy, demokracji oraz społeczeństwa obywatelskiego. Włącznie w proces kształcenia osób posiadających doświadczenie zawodowe poza szkolnictwem wyższym. Intensyfikacja współpracy naukowo-badawczej uczelni, Przyciąganie do regionu naukowców posiadających osiągnięcia międzynarodowe poprzez: oferty pracy, udział w programach badawczych, regionalnych przedsięwzięciach rozwojowy GOSPODARKA OPARTA NA WIEDZY I ROZWÓJ KAPITAŁU INTELEKTUALNEGO

11. GOSPODARKA OPARTA NA WIEDZY I ROZWÓJ KAPITAŁU INTELEKTUALNEGO rekomendacje w obszarze edukacji Cel operacyjny 1.2: Zwiększenie efektywności szkół wyższych (2) • Kształcenie elity intelektualnej. • Wprowadzenie studiów płatnych oraz systemu pozyskiwania środków na naukę – czego efektem będzie wzrost konkurencji między uczelniami • Dofinansowanie przez państwo tylko zweryfikowanych uczelni. • Nauczanie ukierunkowane na przekształcanie wiadomości w umiejętności. • Zmiana roli nauczyciela akademickiego na trenera z dostarczyciela wiedzy. • Wykorzystanie nowoczesnych technologii informacyjno-komunikacyjnych (nauczanie komplementarne). • Stymulacja działań zbliżających naukę z otoczeniem gospodarczym (platformy współpracy, staże, praktyki). • Wspieranie na poziomie regionalnym funkcjonowania inkubatorów technologicznych i przedsiębiorczości przy uczelniach. • Tworzenie regionalnych mechanizmów wymiany informacji między uczelniami a otoczeniem gospodarczym.

12. GOSPODARKA OPARTA NA WIEDZY I ROZWÓJ KAPITAŁU INTELEKTUALNEGO rekomendacje w obszarze edukacji Cel operacyjny 1.2: Zwiększenie efektywności szkół wyższych (3) • Tworzenie specjalności nauczania pod zamówienie konkretnej branży a nawet przedsiębiorstwa. • Rozwijanie ścieżek studiów indywidualnych. • Rozwój systemu praktyk studenckich. • Wprowadzenie nauczania na poziomie magisterskim w językach obcych. • Wprowadzenie środowiskowych komisji akredytacyjnych w celu weryfikacji procesu i profilu nauczania z punktu widzenia pracodawców. • Praktyczne nauczanie poprzez rozwój laboratoriów regionalnych szczególnie ukierunkowanych na strategiczne branże regionów • Umożliwienie szybkiego przechodzenia przez szczeble kariery naukowej. • Wprowadzenie działań monitorujących w zakresie kształcenia absolwentów III stopnia dla potrzeb gospodarki

13. GOSPODARKA OPARTA NA WIEDZY I ROZWÓJ KAPITAŁU INTELEKTUALNEGO rekomendacje w obszarze edukacji Cel operacyjny 1.3: Rozwój kształcenia ustawicznego • Podnoszenie świadomości potrzeby kształcenia przez całe życie (Kształcenie ustawiczne to umiejętność ciągłego doskonalenia swojej wiedzy i umiejętności – najbardziej skuteczny sposób inwestowania w siebie). • Rozwój blended learning (nauczanie mieszane) poprzez łączenie form tradycyjnych i zdalnych [przenikanie zasobów wirtualnych i fizycznych, które łączą e-learning (electronic) i m-learning (mobile) z innymi zasobami edukacyjnymi)] • Wprowadzenie systemu organizowania studiów podyplomowych „na zamówienie” • Wprowadzenie systemu nauczania w szkołach zawodowych pozwalającego absolwentom uzyskanie wielo zawodowości. • Współpraca instytucji kształcenia dorosłych na poziomie regionu, kraju i UE. • Wykorzystanie potencjału intelektualnego i doświadczenia zawodowego osób w wieku przedemerytalnym.

14. Cel operacyjny 1.4: Określenie stałej roli pracodawców w procesie edukacji  (1) Zdecydowanie silniejsze włączenie się organizacji pracodawców (struktur krajowych i regionalnych) oraz instytucji samorządu gospodarczego w proces budowy systemu wsparcia innowacyjności polskich przedsiębiorstw i tworzenie proinnowacyjnego systemu edukacji Powołanie przez KPP zespołu ekspertów składającego się z przedstawicieli przedsiębiorców i wyższych uczelni opracowującego bieżące rekomendacje dla rozwoju systemu edukacji Objęcie patronatem przez KPP wszystkich projektów i przedsięwzięć regionalnych i centralnych prowadzących do integracji środowisk naukowych, biznesowych i kulturalnych. Wprowadzenie przedstawicieli Pracodawców do rad naukowych i dydaktycznych uczelni. GOSPODARKA OPARTA NA WIEDZY I ROZWÓJ KAPITAŁU INTELEKTUALNEGO rekomendacje w obszarze edukacji

15. Cel operacyjny 1.4: Określenie stałej roli pracodawców w procesie edukacji(2) Zatrudnienie w procesach dydaktycznych praktyków, jako pełnoprawnych wykładowców w systemie edukacji (posiadających pożądane wiedzę i umiejętności bez względu na ich stopień naukowy). Wprowadzenie 6-cio miesięcznych studenckich praktyk powiązanych bezpośrednio z kierunkiem kształcenia Wdrożenie systemu stypendiów naukowych opierającego się o udział fundatorów Uruchomienie różnorodnych konkursów stymulujących zainteresowanie naukami inżynieryjnymi i przyrodniczymi (ukierunkowanych na uczniów szkół podstawowych i ponadpodstawowych oraz studentów). Zaangażowanie w system edukacji przedsiębiorców (w porozumieniu z organizacjami pracodawców i instytucjami samorządu gospodarczego) poprzez ich udział w kreowaniu programów nauczania, naborze uczniów, pozyskiwaniu praktycznych umiejętności, doposażenia warsztatów i laboratoriów oraz praktyk na wszystkich etapach kształcenia. GOSPODARKA OPARTA NA WIEDZY I ROZWÓJ KAPITAŁU INTELEKTUALNEGO rekomendacje w obszarze edukacji

16. Cel operacyjny 1.5: Wdrożenie proinnowacyjnych instrumentów systemu edukacji (1) Promowanie wizerunku społecznego szkoły nie ulegającego ciągłym zmianom (odpolitycznienie szkoły). Wprowadzenie instrumentu konkurencji między szkołami i poprawy ich działania – bonu oświatowego. Premiowanie aktywnych nauczycieli. Wdrożenie psychologizacji nauczania – wyposażenie nauczycieli w wiedzę, kompetencje i umiejętności pozwalające na ukierunkowanie ich działań na karierę absolwenta. Wprowadzenie dostępności i powszechności profesjonalnych usług doradczych Umożliwienie zdobywania wiedzy w każdym wieku (od przedszkola po wiek emerytalny). Modyfikacja minimów programowych, której rezultatem będzie możliwość samodzielnego poruszania się w samodzielnym życiu po edukacji podstawowej. GOSPODARKA OPARTA NA WIEDZY I ROZWÓJ KAPITAŁU INTELEKTUALNEGO rekomendacje w obszarze edukacji

17. Cel operacyjny 1.5: Wdrożenie proinnowacyjnych instrumentów systemu edukacji (2) Wprowadzenie dodatkowych zajęć ze szczególnie uzdolnionymi z możliwością skracania czasu kształcenia – (np. opieka pracowników naukowych, gimnazja przy liceach) Wprowadzenie systemu nagród i stypendiów dla szczególnie uzdolnionych ( w tym objęcie regionalnymi programami szczególnie uzdolnionych - stypendia marszałka, prezydenta itp.) Indywidualizacja kształcenia na każdym poziomie – program dostosowany do ucznia/studenta a nie odwrotnie. Wprowadzenie kompleksowych programów nauczania przedsiębiorczości Wprowadzenie programów nauczania pozwalających na kształtowanie umiejętności pracy zespołowej i rozwiązywania problemów. Organizacja konkursów promujących pożądane postawy przedsiębiorcze, kreatywne, pracy zespołowej. GOSPODARKA OPARTA NA WIEDZY I ROZWÓJ KAPITAŁU INTELEKTUALNEGO rekomendacje w obszarze edukacji

18. GOSPODARKA OPARTA NA WIEDZY I ROZWÓJ KAPITAŁU INTELEKTUALNEGO rekomendacje w obszarze edukacji Cel operacyjny 1.5: Wdrożenie proinnowacyjnych instrumentów systemu edukacji (3) • Promocja przedmiotów przyrodniczych, technicznych i matematycznych (m.in. poprzez stypendia dla studentów pierwszego roku kierunków technicznych, stypendia dla doktorantów). • Zwiększenie zakresu nauczania języków obcych (wprowadzenie nauczania przynajmniej dwóch języków obcych na poziomie zaawansowanym, rozwój możliwości zdawania matury międzynarodowej). • Korelacja procesu kształcenia z preferowanymi kierunkami rozwoju branż i przedsiębiorstw w regionie. • Dostosowanie procesu edukacji do wymagań nowego programowania rozwoju UE na lata 2014-2020.

19. GOSPODARKA OPARTA NA WIEDZY I ROZWÓJ KAPITAŁU INTELEKTUALNEGO Obszar badań naukowych Bez względu na deskryptor – badania podstawowe, badania aplikacyjne, badania i rozwój finansowane są przez społeczeństwo i winny w swojej perspektywie bliższej lub dalszej temu społeczeństwu służyć. Swoboda wyboru dyscypliny naukowej jest ograniczona koniecznością występowania o finansowanie badań naukowych. Brak zrozumienia konieczności myślenia o zastosowaniach praktycznych jest jedną z poważnych barier przy wyborze tematyki i sposobie prowadzenia badań.

20. GOSPODARKA OPARTA NA WIEDZY I ROZWÓJ KAPITAŁU INTELEKTUALNEGO rekomendacje w obszarze badań naukowych Cel operacyjny 2.1: Rozwój systemu finansowania badań naukowych  (1) • Utworzenie/wytypowanie agencji rządowej zajmującej się finansowaniem badań naukowych - wyspecjalizowana agencja rządowa (nie Ministerstwo!) winna finansować badania naukowe, a instytucje zajmujące się badaniami tylko w szczególnych przypadkach lub w niewielkim procencie miałyby finansowanie podmiotowe (przejście na projektowe finansowanie badań). • Utworzenie/wytypowanie agencji rządowej - agencja ta powinna dysponować środkami publicznymi na wspieranie projektów celowych, gdzie proces aplikowania i wdrażania wiązałby trwale partnerstwa jednostek naukowych i badawczo-rozwojowych oraz przedsiębiorstw (co będzie stymulować powstawanie modelu współpracy nauka-przemysł, a efektywność rynkowa wdrożonych projektów celowych przy współpracy nauka – przemysł powinna być dodatkowo premiowana środkami publicznymi, co będzie zachęcać do podejmowania tego typu współpracy).

21. Cel 2.1. Wprowadzenie systemu ciągłej oceny projektów badawczych (2) Finansowanie badań naukowych w oparciu o ciągłą ocenę projektów Finansowanie badań naukowych powinno odbywać się na zasadzie ciągłej oceny projektów, odchodząc od konkursów. W szczególności charakter Narodowego Centrum Badań i Rozwojuwinien się zmienić z administratora funduszy w dynamicznie działającą agencję sprawdzającą celowość i poprawność umów między przedsiębiorstwem a zespołem badawczym. W przypadku pozytywnej oceny agencja ta finansuje przedsięwzięcie w zakresie od 0 do 100%. Udział agencji nawet bez finansowania daje stronom dodatkowe zabezpieczenia. GOSPODARKA OPARTA NA WIEDZY I ROZWÓJ KAPITAŁU INTELEKTUALNEGO rekomendacje w obszarze badań naukowych

22. Cel operacyjny 2.1: Rozwój systemu finansowania badań naukowych  (3) Wprowadzenie systemu premii finansowych za efektywność rynkową projektów celowych Efektywność rynkowa wdrożonych projektów celowych przy współpracy nauka – przemysł powinna być dodatkowo premiowana środkami publicznymi, co będzie zachęcać do podejmowania tego typu współpracy. GOSPODARKA OPARTA NA WIEDZY I ROZWÓJ KAPITAŁU INTELEKTUALNEGO rekomendacje w obszarze badań naukowych

23. Cel operacyjny 2.1: Rozwój systemu finansowania badań naukowych  (4) Wspieranie projektów celowych realizowanych przez partnerstwa jednostek naukowych i badawczo-rozwojowych oraz przedsiębiorstw Utworzenie/wytypowanie agencji rządowej pozwoli na wprowadzenie działania instytucji, która będzie dysponować środkami publicznymi na wspieranie projektów celowych, gdzie proces aplikowania i wdrażania wiązałby trwale partnerstwa jednostek naukowych i badawczo-rozwojowych oraz przedsiębiorstw będzie stymulować powstawanie modelu współpracy nauka-przemysł.. Odrębnym wsparciem i promocją powinny być tu objęte projekty pilotażowe (przełomowe) prowadzone wspólnie przez jednostki naukowe i badawczo-rozwojowe oraz przedsiębiorstwa. GOSPODARKA OPARTA NA WIEDZY I ROZWÓJ KAPITAŁU INTELEKTUALNEGO rekomendacje w obszarze badań naukowych

24. Cel operacyjny 2.2 Rozwój systemu komercjalizacji badań naukowych (1) Rozwój strategicznych centrów komercjalizacji badań naukowych i analizy potrzeb edukacyjnych Konieczne jest tworzenie i rozwijanie strategicznych centrówfinansowanych przez przedsiębiorstwa, które łącząc praktyczną wiedzę przedsiębiorstw w określanych tematycznie obszarach wraz z wiedzą o możliwościach badawczych sugerują finansowanie długoterminowych badań, które miałyby na celu tworzenie unikalnych możliwości rozwoju polskiej gospodarki. Strategiczne centrato rodzaj komitetu, w którym lokalni pracodawcy wraz z reprezentantami lokalnych uczelni kierunkowaliby edukację oraz badania naukowe. Również istotną działalnością byłoby wspieranie i wpływ na nauczanie w szkołach. GOSPODARKA OPARTA NA WIEDZY I ROZWÓJ KAPITAŁU INTELEKTUALNEGO rekomendacje w obszarze badań naukowych

25. Cel operacyjny 2.2 Rozwój systemu komercjalizacji badań naukowych (2) Rozwój centrów wynalazczości Konieczne jest powstawanie centrów wynalazczości (interdyscyplinarnych jednostek skupiających twórców i naukowców z różnych dziedzin, gdzie będą powstawać rozwiązania na bieżąco komercjalizowane). Ponadto na bieżąco należy badać zdolność przedsiębiorstw do absorpcji wynalazków. Pełniły by one rolę niewielkich „taktycznych:” (bo skoncentrowanych na wiodących branżach gospodarki) centrów kompetencjikumulujących wiedzę w określonych obszarach tematycznych o istniejących praktycznych możliwościach badawczych oraz wykonawczych. GOSPODARKA OPARTA NA WIEDZY I ROZWÓJ KAPITAŁU INTELEKTUALNEGO rekomendacje w obszarze badań naukowych

26. Cel operacyjny 2.2 Rozwój systemu komercjalizacji badań naukowych (3) Umożliwienie pracownikom naukowym łączenie działalności badawczej i biznesowej na uczelni Rozwijanie inkubatorów technologicznych na uczelniach, stymulowanie rozwoju firm spin-off, spin –out Konieczne jest tworzenie przy uczelniach technicznych inkubatora technologii, w którym potencjał intelektualny tych uczelni będzie wraz z potencjałem firm regionalnych wytwarzać wartość dodaną w postaci wdrożonych innowacji. Inkubator technologii to również miejsce inicjowania działalności firm typu spin-off i spin –out pozwalających na komercjalizację technologii do praktyki gospodarczej i tworzenia nowej wartości rynkowej (wraz z efektem w postaci kształtowania postaw przedsiębiorczych wśród naukowców i ich zbliżenia do praktyki gospodarczej). GOSPODARKA OPARTA NA WIEDZY I ROZWÓJ KAPITAŁU INTELEKTUALNEGO rekomendacje w obszarze badań naukowych

27. GOSPODARKA OPARTA NA WIEDZY I ROZWÓJ KAPITAŁU INTELEKTUALNEGO rekomendacje w obszarze badań naukowych Cel operacyjny 2.2 Rozwój systemu komercjalizacji badań naukowych (4) • Budowa systemu współpracy uczelni i podmiotów badawczych z przemysłem (biznesem) poprzez rozwijanie komórek struktury organizacyjnej odpowiedzialnych za kontakty z gospodarką w regionie (np. prorektor ds. współpracy z gospodarką, dział współpracy z gospodarką regionalną)

28. GOSPODARKA OPARTA NA WIEDZY I ROZWÓJ KAPITAŁU INTELEKTUALNEGO • Obszar systemu wspierania innowacji Wprowadzaniu innowacji towarzyszy wysokie ryzyko związane ze zmianą. Jednocześnie podjęcie decyzji o wprowadzeniu zmiany poprzedza proces poszukiwania informacji o nowych technologiach i know-how, źródłach finansowania projektów innowacyjnych oraz popycie rynkowym na nowe proponowane rozwiązania. Dlatego wprowadzaniu innowacji musi służyć system wsparcia instytucjonalnego i finansowego, którego działanie przyniesie wymierne korzyści w efekcie wdrożenia innowacji. System wspierania innowacji powinien opierać się o aktywność jednostek wspierających wdrożenia, ich kompetencje, wiarygodność i skuteczność.

29. Cel operacyjny 3.1: Identyfikacja wiodących branż gospodarki poszczególnych regionów i stymulacja ich rozwoju (1) Specjalizacja branżowa W celu realizacji założeń prowadzących do osiągnięcia gospodarki opartej na wiedzy konieczne jest określenie specjalizacji branżowej. Należy określić wiodące branże regionów, których rozwój będzie determinować funkcjonowanie regionalnego systemu innowacyjności. Potrzeby wskazanych branż powinny wskazywać na zakres działania regionalnych uczelni i jednostek badawczo-rozwojowych oraz instytucji otoczenia biznesu, w tym agencji rozwoju regionalnego, parków przemysłowych i technologicznych, podmiotów obsługujących powiązania kooperacyjne. GOSPODARKA OPARTA NA WIEDZY I ROZWÓJ KAPITAŁU INTELEKTUALNEGO rekomendacje w obszarze systemu wspierania innowacji

30. Cel operacyjny 3.1: Identyfikacja wiodących branż gospodarki poszczególnych regionów i stymulacja ich rozwoju (2) Rozwój powiązań kooperacyjnych ( głównie klastrów) skupiających przedsiębiorstwa wiodących branż regionów Rozwojowi konkretnych branż powinny służyć przede wszystkim powiązania kooperacyjne typu klaster.Funkcjonowanie klastrów pozwala na generowanie procesów powstawania specyficznej wiedzy oraz zwiększenie zdolności adaptacyjnych przedsiębiorstw. Klaster charakteryzuje się intensywnymi przepływami informacji i wiedzy oraz wysokim poziomem jednoczesnej konkurencji i kooperacji co stymuluje rozwój regionów. GOSPODARKA OPARTA NA WIEDZY I ROZWÓJ KAPITAŁU INTELEKTUALNEGO rekomendacje w obszarze systemu wspierania innowacji

31. Cel operacyjny 3.2 Rozwój systemu finansowania rozwiązań innowacyjnych w gospodarce  (1) Utworzenie/rozwijanie wyodrębnionych funduszy kapitału zalążkowego/wysokiego ryzyka Konieczne jest utworzenie wyodrębnionego funduszu kapitału zalążkowego/wysokiego ryzyka. Fundusz ten administrowałby bazą wiedzy o powstających innowacjach i o istniejących możliwościach komercjalizacji efektów. Fundusz miałby na celu finansowanie innowacji technologicznych. Niezbędne jest więc wspieranie działań prowadzących do uruchomienia funduszu kapitału zalążkowego w regionach, który będzie realizował wyspecjalizowaną działalność kapitału ryzyka. Jego funkcjonowanie jest istotne dla rozwoju przedsięwzięć wartościowych ze względów gospodarczych, ale będących w fazie opracowywania i analizowania koncepcji przedsięwzięcia, a zatem obarczonych ryzykiem technicznym oraz rynkowym. GOSPODARKA OPARTA NA WIEDZY I ROZWÓJ KAPITAŁU INTELEKTUALNEGO rekomendacje w obszarze systemu wspierania innowacji

32. Cel operacyjny 3.2 Rozwój systemu finansowania rozwiązań innowacyjnych w gospodarce  (2) Utworzenie sprawnych mechanizmów finansowania rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw. Koniecznym jest utworzenie sprawnych mechanizmów finansowania rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw. Może to być specjalny Fundusz Rozwoju Przedsiębiorstw (podobny np. do Small Business Administration w USA) oraz system rozwojowych kredytów podatkowych. Należy również rozpatrzyć możliwość wprowadzania w koszty dochodu użytego na rozwój przedsiębiorstwa. GOSPODARKA OPARTA NA WIEDZY I ROZWÓJ KAPITAŁU INTELEKTUALNEGO rekomendacje w obszarze systemu wspierania innowacji

33. Cel operacyjny 3.2 Rozwój systemu finansowania rozwiązań innowacyjnych w gospodarce  (3) Bieżące definiowanie oczekiwanego poziomu innowacyjności wybieranych dofinansowania projektów inwestycyjnych przedsiębiorstw Bezspornym jest, że pomoc finansowa państwa powinna wspierać przede wszystkim innowacyjne projekty przedsiębiorstw. Przeznaczona na ten cel regionalna pomoc inwestycyjna powinna sprzyjać procesowi adaptacyjności przedsiębiorstw do zmian w otoczeniu gospodarczym skali regionalnej, krajowej i światowej. W tym celu rekomenduje się proces definiowania pojęcia innowacyjności na potrzeby sytemu wsparcia z funduszy strukturalnych UE. Pojęcie innowacyjności powinno zostać poddane w związku z tym zdefiniowaniu adekwatnemu do aktualnego poziomu rozwojowego przedsiębiorstw. GOSPODARKA OPARTA NA WIEDZY I ROZWÓJ KAPITAŁU INTELEKTUALNEGO rekomendacje w obszarze systemu wspierania innowacji

34. Cel operacyjny 3.2 Rozwój systemu finansowania rozwiązań innowacyjnych w gospodarce  (4) Zmniejszenie biurokracji formalnej w procesie aplikowania oraz powszechne wprowadzenie narzędzia preselekcji projektów przewidzianych do wsparcia. Wprowadzenie systemu zachęt podatkowych dla przedsiębiorstw Wiadomym jest, iż pomoc publiczna w formie dotacji z funduszy strukturalnych UE w dłuższym horyzoncie czasowym nie będzie dostępna. Konieczne jest zatem opracowanie skutecznego systemu zachęt podatkowych w celu stymulowania rozwoju innowacyjnego przedsiębiorstw. Zachęty te nie mogą być bezpośrednio związane z warunkiem tworzenia miejsc pracy. Będzie to efekt długoterminowy systemu zachęt podatkowych ,gdyż przedsiębiorstwo uzyskujące przewagę rynkową prowadzonej innowacji będzie zwiększało swoje moce produkcyjne i tworzyło miejsca pracy. W związku z rekomendacją skutecznego systemu ulg podatkowych konieczne jest w/w określenie pojęcia innowacyjności korespondującego z aktualnymi możliwościami rozwojowymi przedsiębiorstw. GOSPODARKA OPARTA NA WIEDZY I ROZWÓJ KAPITAŁU INTELEKTUALNEGO rekomendacje w obszarze systemu wspierania innowacji

35. Cel operacyjny 3.3 Rozwój instytucji wspierających wykorzystanie potencjału innowacyjnego przedsiębiorstw  (1) Rozwój grup zawodowych sprzyjających innowacjom W kraju nie ma rozwiniętych grup zawodowych identyfikujących problemy rozwojowe,pomagających w poszukiwaniu nowych rozwiązań i wspierających wdrażanie innowacji.Konieczne jest przygotowanie specjalistów, którzy zajmą się identyfikacją potrzeb technologicznychi pośrednictwem w transferze technologii (brokerzy technologii), animacją rozwojugospodarczego oraz przedsiębiorczości. Rozwój grup zawodowych sprzyjających innowacjomzwiększy możliwości realizacji nowych pomysłów, będących w fazie zasiewu, orazinkubacji innowacyjnych przedsiębiorstw. Grupy te będą również odgrywały znaczącą rolęw określaniu planów strategicznych i dobieraniu efektywnych narzędzi ich realizacji. GOSPODARKA OPARTA NA WIEDZY I ROZWÓJ KAPITAŁU INTELEKTUALNEGO rekomendacje w obszarze systemu wspierania innowacji

36. Cel operacyjny 3.3 Rozwój instytucji wspierających wykorzystanie potencjału innowacyjnego przedsiębiorstw  (2) Rozwijanie sieci instytucji wspierających wykorzystanie potencjału innowacyjnego przedsiębiorstw Konieczne jest rozwijanie sieci instytucji wspierających postawy innowacyjne i projekty innowacyjne. Instytucje wspierania innowacji i transferu technologii powinny uzyskać pomoc w rozwijaniu swoich zasobów ludzkich, rzeczowych i organizacyjnych, aby mogły zapewnić wysoką jakość usług związanych z działalnością innowacyjną. Kompleksowe wsparcie tej działalności zapewni spójny system instytucjonalny, którego podstawą powinny być: centra transferu technologii, centra innowacyjności, parki przemysłowe i technologiczne, agencje rozwoju regionalnego, klastry, inkubatory technologiczne i akademickie inkubatory przedsiębiorczości, organizacje pracodawców, organizacje samorządu gospodarczego, ośrodki Krajowej Sieci Innowacji a także stowarzyszenia wspierające innowacje. Ich udział w rozwoju działalności innowacyjnej uzależniony będzie od kompetencji danej instytucji. Wspieraniem innowacji i transferu technologii powinny zajmować się najszerzej centra transferu technologii, centra innowacyjności, parki technologiczne i inkubatory technologiczne. GOSPODARKA OPARTA NA WIEDZY I ROZWÓJ KAPITAŁU INTELEKTUALNEGO rekomendacje w obszarze systemu wspierania innowacji

37. GOSPODARKA OPARTA NA WIEDZY I ROZWÓJ KAPITAŁU INTELEKTUALNEGO rekomendacje w obszarze systemu wspierania innowacji Cel operacyjny 3.4 Monitorowanie aktywności i potrzeb innowacyjnych w regionach • Rozwój systemu innowacyjnego wymaga stałego monitorowania aktywności i potrzeb innowacyjnych. Obserwacja prowadzonych działań proinnowacyjnych oraz aktywności podmiotów w rozwijaniu działalności innowacyjnej jest niezbędna do identyfikacji i oceny stopnia wdrożenia przyjętych założeń.. Pozwoli na określenie zachodzących zmian społeczno-gospodarczych i umożliwi modyfikację lub wprowadzenie nowych działań rozwijających system innowacyjny. W tym celu niezbędne jest aktualizowanie danych o stanie innowacyjności kraju oraz ich analizowanie i ocenianie pod kątem barier i potrzeb innowacyjnych przez powołaną jednostkę monitorującą.

38. GOSPODARKA OPARTA NA WIEDZY I ROZWÓJ KAPITAŁU INTELEKTUALNEGO • Obszar proinnowacyjnej administracji Jednym z najważniejszych wyzwań współczesnej polityki rozwoju regionalnego jest budowanie oraz systematyczne rozwijanie potencjału innowacyjnego opartego na kapitale społecznym oraz tworzenie warunków dla budowania sprawnie działającego regionalnego systemu innowacji. Stąd konieczność zwrócenia uwagi na rolę instytucji publicznych w procesie rozwoju gospodarki opartej na wiedzy. Społeczeństwo innowacyjne musi odczuwać poparcie administracji publicznej dla realizowanych działań. Postawa zrozumienia i chęć pomocy dla przedsięwzięć innowacyjnych ze strony administracji będzie filarem dla kapitału społecznego opartego o wzajemne zaufanie.

39. Cel operacyjny 4.1 Usprawnienie zarządzania strategicznego regionów Prowadzenie cyklicznych analiz stanu regionu w zakresie zasobów kapitału intelektualnego i możliwości rozwijania gospodarki opartej na wiedzy. Przygotowanie założeń procesu rozwoju społeczeństwa informacyjnego Systematyczne aktualizowanie dokumentów strategicznych GOSPODARKA OPARTA NA WIEDZY I ROZWÓJ KAPITAŁU INTELEKTUALNEGO rekomendacje w obszarze proinnowacyjnej administracji

40. Cel operacyjny 4.2: Rozwój partnerskiej administracji publicznej Kształtowanie i systematyczne rozwijanie nowoczesnej kultury organizacyjnej odpowiadającej wymogom organizacji uczącej się. Tworzenie przez administrację publiczną platformy współdziałania podmiotów społecznych, gospodarczych, naukowo – badawczych oraz samorządowych w zakresie kształtowania przestrzeni innowacyjnej regionu Działanie administracji publicznej ukierunkowane na wzmocnienie kapitału społecznego w województwie poprzez różnorodne formy współpracy ze środowiskami społecznymi , zawodowymi przedsiębiorcami oraz nauką - tutaj należy kierować się przesłaniem „ od kapitału przetrwania do kapitału rozwoju”. GOSPODARKA OPARTA NA WIEDZY I ROZWÓJ KAPITAŁU INTELEKTUALNEGO rekomendacje w obszarze proinnowacyjnej administracji

41. GOSPODARKA OPARTA NA WIEDZY I ROZWÓJ KAPITAŁU INTELEKTUALNEGO rekomendacje w obszarze proinnowacyjnej administracji Cel operacyjny 4.3: Wzrost zaangażowania administracji publicznej w rozwój spójnego i efektywnego systemu edukacji • Doskonalenie systemu edukacji na poziomie podstawowym , gimnazjalnym i ponad gimnazjalnym, • Działania na rzecz właściwego ukształtowania systemu szkolnictwa zawodowego, • Stworzenie warunków organizacyjnych oraz merytorycznych i metodologicznych dla kształcenia i doskonalenia zawodowego kadry nauczycielskiej, • Współdziałanie w procesie kształtowania odpowiadającej potrzebom regionu struktury kształcenia na poziomie wyższym, • Rozwijanie doskonalenia zawodowego spójnego z potrzebami gospodarczymi regionu.

42. GOSPODARKA OPARTA NA WIEDZY I ROZWÓJ KAPITAŁU INTELEKTUALNEGO rekomendacje w obszarze proinnowacyjnej administracji Cel operacyjny 4.4: Zwiększenie zaangażowania administracji publicznej w rozwój infrastruktury gospodarki opartej na wiedzy • Włączenie się administracji publicznej w rozwój sieci dostępu informacji gospodarczej i naukowo – technicznej, • Promocja i wymiana dobrych praktyk w zakresie podnoszenia kultury innowacyjnej regionu (budowa platformy wymiany doświadczeń pomiędzy podmiotami zajmującymi się przedsięwzięciami innowacyjnymi) • Wsparcie dla rozwoju sieci instytucji wspierających transfer i rozwój innowacji w celu sprawnego funkcjonowania systemu transferu wiedzy z ośrodków naukowo-badawczych do podmiotów gospodarczych. • Tworzenie systemu doradztwa dla podmiotów zainteresowanych wykorzystaniem technologii informacyjno – telekomunikacyjnych • Budowanie systemu szerokopasmowych systemów informatycznych

43. Literatura: Raport Polska 2030. Wyzwania rozwojowe, Pod red. M. Boni, 2009r. Regionalna Strategia Innowacyjności Województwa Kujawsko-Pomorskiego do 2015 roku Analiza innowacyjności sektora małych i średnich przedsiębiorstw województwa kujawsko-pomorskiego, pod red. M. Haffera, R. Haffera, Bydgoszcz 2007. Analiza potencjału instytucji badawczo-rozwojowych oraz instytucji oferujących usługi wspierania i finansowania innowacji w województwie kujawsko-pomorskim, Bydgoszcz 200 Analiza powiatów i gmin województwa kujawsko-pomorskiego, Toruń 2007 Aktywność innowacyjna małych i średnich przedsiębiorstw Pomorza i Kujaw, Pod red. M. Haffera, R. Haffera, Toruń 2008 J.G. Wissema, Technostarterzy – dlaczego i jak?, Warszawa 2005 Ośrodki innowacji i przedsiębiorczości w Polsce – Raport 2009. Opracowania zespołu roboczego projektu i zaproszonych gości Oferta naukowo – badawcza UTP dla gospodarki, Bydgoszcz 2009r. GOSPODARKA OPARTA NA WIEDZY I ROZWÓJ KAPITAŁU INTELEKTUALNEGO

44. KONFERENCJA PODSUMOWUJĄCA 20 - LECIE KONFEDERACJI PRACODAWCÓW POLSKICH • Konferencja podsumowująca – Warszawa, 25 listopada 2009, Hotel Marriott • „Rola partnerów społecznych w realizacji założeń i celów Raportu Polska 2030” • Panel dyskusyjny – Raport Polska 2030 – droga do nowoczesnej Polski w nowoczesnej Europie • Panel dyskusyjny – Podsumowanie cyklu konferencji regionalnych KPP, poświęconych Raportowi Polska 2030 • Prezentacja dokumentu zawierającego rekomendowane przez KPP działania, niezbędne do podołania wyzwaniom opisanym w materiale „Polska 2030. Wyzwania Rozwojowe”

45. GOSPODARKA OPARTA NA WIEDZY I ROZWÓJ KAPITAŁU INTELEKTUALNEGO Dziękuję za uwagę! dr hab. inż. Marek Bieliński prof. nadzw. Uniwersytetu Technologiczno- Przyrodniczego im. J.J. Śniadeckich w Bydgoszczy Prorektor ds. Współpracy z Gospodarką