De pensioenregeling verandert Wat vindt u?

1. De pensioenregeling verandert Wat vindt u? Disclaimer: deze presentatie bevat algemene informatie. U kunt hieraan geen rechten ontlenen.

2. Programma Waarom verandert de pensioenregeling? Huidig pensioen in vogelvlucht Dilemma’s Geef uw mening

3. Waarom verandert de pensioenregeling? Het pensioenakkoord leidt tot nieuwe wetgeving op het gebied van pensioen Dat leidt tot veranderingen in de pensioenregeling Ons doel: een goed en betaalbaar pensioen, nu en in de toekomst PFZW kan daarbij verschillende keuzes maken Die keuzes wil het bestuur van PFZW graag aan u voorleggen om goede afwegingen te maken

4. Bestuur PFZW Het bestuur van PFZW bestaat uit: vertegenwoordigers van werknemersorganisaties: • Abvakabo FNV • CNV Publieke Zaak • FBZorg • NU’91 en vertegenwoordigers van werkgeversorganisaties: • ActiZorgondernemers • GGZ Nederland • VGN • MO groep • NVZ

5. Huidigpensioen in vogelvlucht

6. Pensioen in Nederland Individueel • Collectief: lage kosten • Solidair: risico’s samen delen • Verplicht: hele sector doet mee Werkgever/PFZW Overheid/AOW

7. Zo bouwt u pensioen op(salaris: € 30.000, fulltime werken) € 5.000 € 400 € 20.000 PENSIOEN OPBOUW PREMIE Jaarlijks, levenslangvanaf 65 PFZW wilpensioenlatenmeegroeien met de inflatie Arbeidsongeschiktheid Nabestaanden RENDEMENT € 15.000

8. Daarom belegt PFZW dus! • Als pensioen niet meegroeit met de inflatie, kun je er steeds minder voor kopen • Daarom wil PFZW de pensioenen indexeren • Indexeren is erg duur • OF: hoge premie • OF: hoog rendement • PFZW belegt daarom een deel van het pensioengeld, om zo de indexering te kunnen betalen • 70% zakelijke waarden • 30% vastrentende waarden • Sinds 1970 is het gemiddelde rendement zo’n 8%

9. Dekkingsgraad € aanwezig € benodigd rendement premie €112 miljard = 97% = €115 miljard langleven rente PFZW, eind 2011

10. Beleggen brengt risico’s met zich meeEn rendement, gemiddeld zo’n 8% sinds 1971

11. Lagere rente betekent dat PFZW meer geld in kas moet hebben € 2.000 3%: € 600 4%: € 400 40 jaar 2012 2052

12. De levensverwachting neemt toe Daardoor wordt het pensioen duurder

13. Door al deze ontwikkelingen schommelt de dekkingsgraad van dag tot dag

14. De indexering hangt af van de dekkingsgraad Hogerdan 150% Extra indexering Hogerdan 130% Volledigeindexering Tussen 105 -130% Gedeeltelijkeindexering Lager dan 105% GéénindexeringIn uiterstegeval: verlagen

15. Dilemma 1

16. Welk pensioen zou u kiezen? Een vast pensioenbedrag of Een geïndexeerd pensioenbedrag

17. Een vast pensioenbedrag koopkracht daalt pensioen blijft gelijk

18. Een geïndexeerd pensioenbedrag pensioen groeit mee met de inflatie koopkracht blijft op peil

19. Welk pensioen zou u kiezen? Een vast pensioenbedrag of Een geïndexeerd pensioenbedrag

20. Beide keuzes brengen risico met zich mee Een vast pensioenbedrag • Zeervoorzichtigbeleggen • Bedragwordtnooitverlaagd • Maarooknooitverhoogd • Hogeinflatie = veelkoopkrachtverlies Eengeïndexeerdpensioenbedrag • Deel van het pensioengeld in zakelijkewaardenbeleggen • Pensioengroeitmee met de inflatie (hogedekkingsgraad) • Maarals de dekkingsgraadtelaag is, dangroeit het pensioennietmee • Bijzeerlagedekkingsgraadwordtpensioenverlaagd

21. Vast bedrag klinkt zeker, maar is het nietNiemand weet hoe hoog de inflatie zal zijn koopkracht daalt pensioen blijft gelijk

22. Indexeren vraagt om beleggen…en dat brengt risico’s met zich mee koopkracht blijft niet altijd op peil pensioen groeit niet altijd mee

23. Wat vindt u? PFZW moet streven naar een vast pensioenbedrag of PFZW moet streven naar een geïndexeerd pensioenbedrag

24. Dilemma 2

25. De economie schommelt PFZW moet jaarlijks een keuze maken Nietwachten met ingrijpen, iederjaarmeteenmaatregelennemen of Eenpaarjaarwachten, want de economiekanweeraantrekken of inkrimpen

26. Ieder jaar meteen maatregelen nemen • Laagrendement /rente • De dekkingsgraaddaalt • PFZW grijptmeteen in: • Geenindexering • Pensioenverlagen • Dekkingsgraad weer • terug op niveau • Hoogrendement / rente • De dekkingsgraadstijgt • PFZW grijptmeteen in: • Welindexering • Pensioenverhogen • Dekkingsgraad weer • terug op niveau

27. Eerst een paar jaar wachten • Laagrendement /rente • De dekkingsgraaddaalt • PFZW wacht even: • De economietrektmogelijk weer aan • Nu geenonnodigepaniek • Maar: watals de • economienietaantrekt? • Hoog rendement / rente • De dekkingsgraad stijgt • PFZW wacht even: • Mogelijkdaalt de economie later weer • Daarom nu reserverenvoor “het gevaldat” • Maar: deelnemersprofite- • ren nu niet van weelde

28. Wat vindt u? PFZW moetniettelangwachten met maatregelennemen • Dan blijft de dekkingsgraad steeds in evenwicht en schuiven we tekortenniet door naar de toekomst. • Maar het pensioenbedragschommeltdanwel (zowelnaarbovenalsnaarbeneden). of PFZW moeteerst even wachten • De economieschommelt. Meteenreageren is nietnodig, de economiekomtwaarschijnlijkvanzelf weer in evenwicht. • Maarwatals de economiedatnietdoet? Dan schuift PFZW tekorten en overschotten door naar de toekomst.

29. Dilemma 3

30. PFZW moet een keuze maken: gepensioneerden en werkenden hetzelfde behandelen? Vooralledeelnemersgeldthetzelfdebeleid of Gepensioneerdenandersbehandelendanwerkenden

31. Gepensioneerden niet anders behandelen Gepensioneerdennietméérbeschermendanmensen die werken Want samenvangen we de klappen op, dat is solidariteit Maargepensioneerdenvoelenmaatregelenmeteen in hunportemonnee (werkendenniet)

32. Gepensioneerden anders behandelen Gepensioneerdenmoetenbeschermdworden Want zijvoelen de klap direct en hebbengeentijdomtewachten en eventueellanger door tewerken Maarwerkendenvoelen de klapdan extra hard, want de rekeningwordt door minder mensengedeeld

33. Wat vindt u? PFZW moetalledeelnemershetzelfdebehandelen • Dat past bijsolidariteit en samendelen • Maar: gepensioneerdenvoelen het direct in hunportemonnee of PFZW moetgepensioneerdenandersbehandelendanwerkenden • Gepensioneerdenwordenbeschermd in hunkoopkracht • Maar: wiegaatdatbetalen?

34. U kuntuwmeningook via internet geven

35. Geefuwmening op pfzw.nl/ditvindik

36. Dank voor uw aandacht!

37. Door de vergrijzing zijn de risico’s steeds minder gemakkelijk op te vangen