180 likes | 439 Views
Materiały stosowane przy wypełnianiu kanałów korzeniowych. Pasty, gutaperka i jej modyfikacje. Materiał do wypełniania kanałów korzeniowych musi być traktowany jako wszczep, gdyż mimo, że jest otoczony twardą zębiną, ma kontakt z żywymi miękkimi tkankami okołowierzchołkowymi . Powinien więc:
E N D
Materiały stosowane przy wypełnianiu kanałów korzeniowych Pasty, gutaperka i jej modyfikacje
Materiał do wypełniania kanałów korzeniowych musi być traktowany jako wszczep, gdyż mimo, że jest otoczony twardą zębiną, ma kontakt z żywymi miękkimi tkankami okołowierzchołkowymi. Powinien więc: Szczelnie wyścielać kanał Nie drażnić tkanek okołowierzchołkowych Nie rozpuszczać się i nie rozpadać w zetknięciu z tkankami i płynami tkankowymi Kontrastować na zdjęciach rtg Być łatwo usuwalny z kanału w razie potrzeby Resorbować się poza wierzchołkiem korzenia
W świetle współczesnej wiedzy materiały do wypełnień dzieli się na: • Uszczelniacze kanałowe w postaci past i cementów • Ćwieki i sztyfty kanałowe • Materiały do wypełniania wstecznego
Uszczelniacze kanałowe • Tlenkowo-cynkowo-eugenolowe • Oparte na żywicach syntetycznych • Oparte na żywicach naturalnych i (lub) gutaperce • Zawierające składniki lecznicze • Cementy Najważniejszym zadaniem uszczelniaczy jest szczelne wypełnienie kanału. Nie powinny się kurczyć, rozpuszczać w płynach ani resorbować, a jednocześnie powinny być biozgodne z tkankami.
1. Uszczelniacze tlenkowo-cynkowo-eugenolowe • Np. Caryosan, Tubi-Seal • Proszek 50% tl. cynku, płyn – eugenol. • Nie kurczą się, ale mogą się rozpuszczać • Eugenol może działać przeciwbakteryjnie i drażniąco, później materiał jest dobrze tolerowany. • Użyty z ćwiekami gutaperkowymi łączy się chemicznie z gutaperką dając trwałe, nierozpuszczalne połączenie.
2. Oparte na żywicach syntetycznych • Proszek: tl. cynku, fosforan bizmutu, płyn:poliketony i polimery winylowe zarabiane w stos. 1 : 0,8 • Dobrze wyściela kanał, nie kurczy się, nieco pęcznieje • Nierozpuszczalny w płynach • Bardzo trudny do usunięcia z kanału, chyba że został użyty jako uszczelniacz dopchnięty gutaperką. • Toksyczny dla tkanek • Np. Diaket, AH26
3. Oparte na żywicach naturalnych i gutaperce • Mieszanina gutaperki (20%) z tl. cynku (50%) i naturalnymi żywicami (30%) pomieszana z chloroperką to preparat KloroperkaN-O • Nieszkodliwy dla tkanek. • Kurczy się, więc m oiże być stosowany tylko w małych ilościach z dodatkowymi ćwiekami gutaperkowymi. • Innym dobrym preparatem jest żywica chloroformowa (15% roztwór kalafonii i żywicy naturalnej w chloroformie)
4. Uszczelniacze zawierające skłądniki lecznicze • Endometazon – proszek: deksometazon, hydrokortyzon, dwujodotymol, paraformaldehyd, płyn: eugenol. Zarabianie 7:1 w przeciągu 40 sek. • Właściwości odkażające, przeciwzapalne i przeciwuczuleniowe • Zastosowanie w przypadku wypełniania kanałów w przypadku zgorzeli miazgi • Daje kontrast na RTG • W przypadku przepchnięcia poza wierzchołek mogą wystąpić przejściowe bóle
Dorifill – materiał na bazie tlenków cynku, bizmutu o tytanu. Porcję proszku miesza się z 3 kroplami płynu do pasty o średniej konsystencji. • Nie zawiera kwasów, nie wpływa drażniąco na tkanki okołowierzchołkowe, działa antyseptycznie • Szczelnie wypełnia kanał i ma dużą wytrzymałość mechaniczną • Może być użyty do tradycyjnego wypełniania kanału z dopchnięciem ćwiekiem lub jako uszczelniacz kanałowy. • Endospur – proszek: kwas glicyfinowy, dwujodotymol, srebro wytrącone, wypełniacz, płyn: eugenol, balsam kanadyjski, nośnik. Konsystencja rzadkiej pasty • Kanał można wypełnić samą pastą, można ją dopchnąć ćwiekiem. • Pasta może słóżyć jako uszczelniacz do każdej metody kojndensacji • Pasta mocno przylega do narzędzi, należy je od razu oczyścić zaraz po użyciu.
Pasty wodorotlenkowo-wapniowe – do wypełniania kanałów korzeniowych, mogą też słóżyć jako uszczelniacze, mieszanie w stosunku 1 : 1 • Twardnieją w kanale w ciągu 20-40 min. • Dobry kontrast na RTG dzięki siarczanowi baru. • Mała kurczliwość i minimalna rozpuszczalność w płynach tkankowych. • Dobra płynność co zapewnia łatwe wprowadzenie do kanału materiału i ćwieków. • Apexit ma wysokie pH, jest bakteriobójczy, przepchnięty poza wierzchołek resorbuje się w ciągu 6 mies. Wysokie pH zapewnia korzystne działanie na tkanki okw. • Sealpex – zawiera Ca(OH)2, siarczan baru, tl. cynku, isobutylosalicylany, metylosalicylany i barwniki. Mieszany w stos. 1 : 1 w ciągu 15-25 sek. • Niska kurczliwość, słaba rozpuszczalność w pł. tkankowym, dobry kontrast w RTG, wilgotne ściany kanału przyspieszają wiązanie, twardnieje w kanale w ciągu 40 min.
5. Cementy • Cementy fosforanowe zostały zdyskwalifikowane jako materiał do wypełniania kanałów korzeniowych ze względu na nieszczelności i drażniące działanie na tkanki okw. oraz niemożliwość usunięcia ich z kanału w razie potrzeby. • Preparat Ketac-Endo, który jest cementem glassjonomerowym nie jest toksyczny dla tkanek, nie kurczy się i nie rozpuszcza w płynach tkankowych, daje kontrast na RTG i szczelnie zamyka kanał. Powinien być stosowany z ćwiekami gutaperkowymi aby umożliwić usunięcie w razie potrzeby. Jego stosowanie ułatwia system Aplicap.
Ćwieki i sztyfty kanałowe • Gutaperka znajduje się na pierwszym miejscu wśród materiałów do wypełniania kanałów korzeniowych. Wykazuje ona pewną elastyczność i lepkość, rozpuszcza się w chloroformie i ksylenie. Na świetle i powietrzu utlenia się i twardnieje, uplastycznia się w cieple ale powyżej 75st. C się deformuje. • Dzięki dużej zawartości tl. cynku jest uważana za materiał nie drażniący tkanek okw.
Stosuje się dwa rodzaje ćwieków gutaperkowych: • Standaryzowane – słóżą jako ćwieki główne, kształtem i rozmiarem odpowiadają odpowiednim narzędziom kanałowym. Są wprowadzane do kanału jako pierwsze. • Dodatkowe – mają zróżnicowany rozmiarale nie są identyczne z kodem standaryzowanym narzędzi endo. Stożkowaty kształt ćwieków zapobiega ich przepchnięciu poza otwór wierzchołkowy.
Gutaperka to sok drzew Isonandra Gutta rosnących w strefie podzwrotnikowej. Pod względem chemicznym jest poliizoprenem – izomerem kauczuku. Jest mniej ściśliwa niż woda, zanurzona w wodzie nie zmienia swojej objętości. Jest także bardziej plastyczna niż kauczuk. Zawarte w ćwiekach pęcherzyki powietrza pękając podczas kondensacji zapewniają gutaperce pewną ściśliwość. Gutaperka stomatologiczna zawiera 20% czystej gutaperki. Podstawowym składnikiem ćwiekó jest tlenek i krzemion cynku, które mają działanie bakteriobójcze. Ma właściwości samosterylne. Zawiera w swoim składzie również metale(11%) i woski (3%). Zawartość związków baru zapewnia kontrast w rtg.
Metody kondensacji gutaperki • Boczna • Konwencjonalna • Endotec • Pionowa • Termo-mechaniczna • McSpadden • Thermafil • Ultrafil
Chloroperka • Metoda wypełniania kanałów korzeniowych emulsją uzyskaną przez rozpuszczenie gutaperki w odpowiednim środku nie jest już stosowana. • Jedynie przed wprowadzeniem ćwieków poleca się w celu polepszenia szczelności wypełnienia zanurzenie na krótki czas w chloroformie lub eukaliptolu, ale skuteczność tej metody też nie jest potwierdzona.
Materiały do wypełniania wstecznego • Do wypełniania kanału zresekowanego wierzchołka korzenia powinno się zastosować ten sam materiał co wypełniano kanał. Z zasady jednak stosuje się amalgamat srebra. Powinien on być wolny od cynku ze względu na wilgoć w ranie w okolicy okw.