Krimpen met kansen

1. Krimpen met kansen Oplossingsrichtingen bij teruglopende leerlingaantallen met ICT • Teun Meijer (Onderwijsgroep FIER) & Sandra ter Horst (Stichting Kennisnet)

2. Programma • Schets van de problematiek • Oplossingsrichtingen: • Flexibilisering & betaalbaarheid en de rol van ICT • Keuzen van Onderwijsgroep FIER • Andere ICT mogelijkheden bij krimp

3. Wie zijn wij en wie bent u?

4. Krimpregio’s en anticipeergebieden

5. Krimpcijfers • Zeer manifest in het PO • Tot 2015: daling 67.000 kinderen • In 2020: totale afname 100.000 leerlingen (daling van 6,6% t.o.v. 2012) • Daling komende 3 jaar in 326 van de 415 gemeenten. • In 208 gemeenten zware krimp: tenminste 10% • VO en MBO nog beperkt tot krimpgebieden • In de komende twintig jaar zal het voortgezet onderwijs echter in vrijwel alle regio’s met matige tot sterke krimp te maken krijgen.

6. Boze ouders bezetten school Visvliet Boze ouders bezetten school Visvliet

7. Gevolgen van krimp voor onderwijs • Leerlingenaantallen lopen terug • Minder inkomsten, exploitatieproblemen • Een groter aandeel personele kosten • Instroom jonge docenten vertraagt • Kwaliteit van onderwijs staat onder druk

8. Initiatieven

9. Kansen met ICT • Krimpvraagstuk: mogelijkheden met ICT • Trajecten: PO (Friesland en Zeeuws-Vlaanderen), MBO (Zeeland) • Oplossingsrichting: integrale benadering, gericht op betaalbaar houden van het onderwijs en op het introduceren van meer flexibiliteit in het onderwijs zelf. http://vastgoedpro.blogspot.nl/2010/11/krimp.html

10. Onderwijs in krimpregio’s financieel huisvesting personeel Effecten voor scholen schaal Betrokkenen Oplossingsrichtingen Inrichten van processen Ondersteund met ICT

11. Onderwijs in krimpregio’s financieel huisvesting personeel Effecten voor scholen schaal Betrokkenen Oplossingsrichtingen • In noordwest Friesland sprake van krimpsituatie • Onderwijsgroep FIER: van 20 naar 12 scholen • Combinatiegroepen met soms meer dan 3 jaargroepen (combinatiegroep 5 t/m 8 met 30 leerlingen) • Klassenmanagement wordt hierdoor steeds moeilijker (wens tot groepsdoorbrekende instructies) • Samenwerken op groepsniveau is soms lastig omdat in bepaalde groepen maar zeer weinig leerlingen zitten Inrichten van processen Ondersteund met ICT

12. Onderwijs in krimpregio’s financieel huisvesting personeel Effecten voor scholen schaal Schooldirectie Schoolbestuur Leerling Leerkracht Ouders Betrokkenen Vergroten competenties leerkrachten Variëteit en flexibiliteit in het onderwijs Slimmer, flexibeler plannen en roosteren Vergroten schaal van organiseren Oplossingsrichtingen Betaalbaar organiseren Flexibeler onderwijs Inrichten van processen Ondersteund met ICT

13. Onderwijs in krimpregio’s financieel huisvesting personeel Effecten voor scholen schaal Schooldirectie Schoolbestuur Leerling Leerkracht Ouders Betrokkenen Vergroten competenties leerkrachten Variëteit en flexibiliteit in het onderwijs Slimmer, flexibeler plannen en roosteren Vergroten schaal van organiseren Oplossingsrichtingen Betaalbaar organiseren Flexibeler onderwijs • Op groepsniveau • Door effectief klassenmanagement de leerlingen maatwerk bieden. • Optimaal gebruik maken van de moderne ICT-mogelijkheden op het gebied van: • plannen (flexibele organisatie in relatie tot flexibel aanbod) • leren en begeleiden van leerlingen • communicatie Inrichten van processen Ondersteund met ICT

14. Onderwijs in krimpregio’s financieel huisvesting personeel Effecten voor scholen schaal Schooldirectie Schoolbestuur Leerling Leerkracht Ouders Betrokkenen Vergroten competenties leerkrachten Variëteit en flexibiliteit in het onderwijs Slimmer, flexibeler plannen en roosteren Vergroten schaal van organiseren Oplossingsrichtingen Betaalbaar organiseren Flexibeler onderwijs • Op leerlingniveau: • Krachtige ICT-omgeving die leidt tot: • Leerstofaanbod in leerlijnen (leermiddelenmagazijn) • Reflectie op leren en leerbehoeftes • Samenwerking op leerlingniveau • Digitale samenwerkingsstructuur op leerling niveau Inrichten van processen Ondersteund met ICT

15. Plannen • Voorstel voor leerstofaanbod aan leerling • Filters voor zoeken leermiddelen op basis van leerstijl • Planning in de vorm van agenda, met aanvullende afspraken voor leerling met leerkracht en andere belanghebbenden • Divers type leeractiviteiten : • Groep lln met zelfde activiteit / verschillende activiteit • Per individuele lln • Vooraf inschrijven (vragenuur) • Formatieve toetsen • Met aanvullende middelen (zorg, surveillance, etc)

16. Leren en begeleiden • De leerkracht kan zien met welke leeractiviteit de leerling bezig is (real time). • De leerkracht krijgt automatisch een melding als de leerling een geplande leeractiviteit niet of afwijkend uitvoert. • De leeromgeving biedt betrokkenen ter ondersteuning van de leeractiviteit gepaste communicatiemogelijkheden aan.

17. Communicatie • Communicatie altijd mogelijk • Actieve ouderbetrokkenheid t.a.v. het onderwijsproces is mogelijk • Samenwerken aan en delen van bestanden Foto: [Joan M. Mas]

18. Functionaliteiten - systeemgebieden Office 365 Koppeling Dotcomschool en Parnassys

19. ICT kansen bij krimp Adaptief leermateriaal Inspelen op individuele behoeftes van leerlingen Flip de klas Meer tijd voor interactie in de klas

20. ICT kansen bij krimp Afstandsleren MBO Leerprestaties vergelijkbaar met ‘reguliere’ wijze Webinar Via web, op afstand instructie geven, vragen stellen • En bekijk ook: http://onderwijstijd.kennisnet.nl/

21. Tips voor aanpak • Integraleaanpak vanwege complexiteit en urgentie • Programma van Eisen helpt dit inzichtelijk maken en scherpe vragen aan leverancier te stellen • Inventariseer wat je al hebt en plot dit op het PvE • Digitaalleermateriaal en leerlingvolgsysteem uitermate belangrijk. • Niet alles tegelijk maar wacht niet af!

22. Stappen voor vervolg • Traject Leertij – Zeeuws-Vlaanderen. Inrichten gemeenschappen van scholen en rol van ICT • Webdossier: kansenbijkrimp.kennisnet.nl • Vervolgactiviteiten: • Samen Deskundiger – themasessie • Samenwerkingsverbanden, expertisecentrum PO-Raad ondersteunen • Aanpak MBO en VO • Businesscasemethodiek • Cases verzamelen, oplossingsrichtingen

23. Bedankt vooruwaandacht! • Teun Meijer - Bovenschools ICT coördinatore-mail: tmeijer@onderwijsgroepfier.nl • Sandra ter Horst- programmamanagere-mail: s.terhorst@kennisnet.nltwitter: @sandraterhorst • Kennisnet.nl twitter: @kennisnet