LOGISTYKA

1. LOGISTYKA dr inż. Piotr LUBIŃSKI Politechnika Poznańska ul. Strzelecka 11 pok.312 www.fem.put.poznan.pl Piotr.Lubinski@PUT.Poznan.PL

2. literaturai czasopisma • PODSTAWOWA • Pfohl H.Ch. Systemy logistyczne, ILiM Poznań 2001 • UZUPEŁNIAJĄCA • Pfohl H.Ch. Zarządzanie logistyką, ILiM Poznań 2000 • Boszko J., Wstęp do inżynierii zarządzania, WSKiZ Poznań 1999 • Bednarek S., Doskonalenie systemów zarządzania, Warszawa Difin 2007 • Wróblewski K.J., Podstawy sterowania przepływem produkcji, WNT Warszawa 1993 • Lis St., Podstawy projektowania systemów produkcji rytmicznej, PWN Warszawa 1978 • Santarek K., Lis St., Projektowanie rozmieszczenia stanowisk roboczych, PWN Warszawa 1980 • mat. konf. Postępy nauk o zarządzaniu w przedsiębiorstwie, Szkoła Wyższa im. Pawła Włodkowica w Płocku, Płock 200 • Fertsch M., Podstawy zarządzania przepływem materiałów w przykładach, ILiM Poznań 2003 • Steinmann H., Schreyogg G., Zarządzanie – podstawy kierowania przedsiębiorstwem, koncepcje, funkcje, przykłady, Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 1995

3. plan zajęć • rozwój historyczny i stan obecny logistyki • obsługa zamówień • zarządzanie zapasami • planowanie potrzeb materiałowych • magazyn • opakowanie • transport

4. LOGISTYKA – wprowadzenie Logistyka to wspomagające zarządzanie działania planistyczne, kontrolne i regulacyjne, które podczas okresu użytkowania produktu zapewniają wydajne wykorzystanie zasobów i adekwatną skuteczność elementów logistycznych podczas wszystkich faz okresu użytkowania, tak że dzięki ingerowaniu we właściwym czasie w system zapewnia się efektywne sterowanie zużyciem zasobów Society of Logistics Engineers (SOLE) Logistyka jest procesem koordynacji wszystkich czynności niematerialnych, które muszą zostać przeprowadzone dla wykonania usługi w sposób efektywny pod względem kosztów i zgodny z wymaganiami klienta definicja zorientowana na usługi

5. LOGISTYKA - wprowadzenie Logistyka jest pojęciem obejmującym organizację planowanie realizację kontrolę przepływu towarów od ich wytworzenia i nabycia, poprzez produkcję i dystrybucję, aż do finalnego odbiorcy, której celem jest zaspokojenie wymagań rynku, przy minimalnych kosztach i przy minimalnym zaangażowaniu kapitału European Logistics Association (ELA)

6. LOGISTYKA – wprowadzenie historia logistyki • termin logistyka • starożytny Egipt, Grecja, Rzym • określenie gałęzi logiki matematycznej (symbole) • XIX Francja, gen. Henri de Jomini • czasy współczesne (po II wojnie światowej) • faza fizycznej dystrybucji (markety w USA 1940-50) • faza integracji przepływów w przedsiębiorstwie • faza inżynierii logistycznej (systemów logistycznych) • faza łańcuchów dostaw • faza sieci logistycznych (e-logistyki), telematyka

7. LOGISTYKA – wprowadzenie logistyka w przedsiębiorstwach wywodzi się z logistyki militarnej „..w teorii wojskowości określenie teorii i praktyki działalności wojskowej w zakresie zaopatrywania, dowozu i komunikacji, administracji, konserwacji, remontu, ewakuacji rannych i chorych, wykorzystania zasobów miejscowych, realizacji przedsięwzięć budowlanych oraz inwestycji wojskowych; bada całokształt możliwości i zdolności państwa w zakresie zabezpieczenia działań wojennych, planuje i realizuje związane z tym przedsięwzięcia..” zajmuje się głównie przepływem towarów i towarzyszących im przepływów informacji oraz ludzi decyzje logistyczne uwzględniają cele technologiczne, ekonomiczne, ekologiczne i socjalne przedsiębiorstwo – organizacja gospodarcza wydzielona ekonomicznie, organizacyjnie i prawnie(RED BULL?)

8. LOGISTYKA – wprowadzenie systemy logistyczne • system • cel systemu każdy system istnieje lub jest wyróżniany ze względu na określony cel • zbiórelementów systemuskładowe systemu wyróżniane według przyjętego kryterium • zbiór relacji pomiędzy elementami systemuoddziaływania pomiędzy elementami systemu; transformacje i przepływ energii, materii czy informacji • system logistyczny • sztuczny, stworzony przez człowieka • jego celem jest przemieszczanie dóbr • jest systemem techniczno-społecznym • realizowany mechanizm transformacji polega na zmianie miejsca, w którym obecnie znajduje się dobro (lub osoba) na miejsce, w którym dane dobro (lub osoba) powinno (chce) znaleźć się • pierwsza zasada logistyki Każde przemieszczenie dóbr powinno być zawsze poprzedzone przepływem informacji (kiedy, gdzie, ile zamierzamy przemieścić)a każde przemieszczenie dóbr powinno wywołać przepływ informacji (kiedy, gdzie, ile zostało przemieszczone)

9. LOGISTYKA – wprowadzenie • logistyka organizacji nie będących przedsiębiorstwami w dosłownym tego słowa znaczeniu • szkół • szpitali • miast.. • makrologistyka - zmiana skali stosowania praw logistyki,typowe zagadnienia makrologistyki: • infrastruktura: połączenia drogowe, linie kolejowe, przejścia graniczne, mosty i tunele.. (PL:Wisła, EU: pasma górskie) • telekomunikacja i informatyka: kompatybilność systemów (GSM?) • regulacje prawne: harmonizacja przepisów obowiązujących na różnych obszarach (PL-UE) Transport EU-GB oraz EU-USA (charakterystyka szlaków transportowych i przepisów) Przepływ towarów pomiędzy kontynentami (FIAT: Ameryka Południowa-Europa, MAN) Ograniczenia osadzone w tradycji, religii, kulturze odległych regionów.

10. LOGISTYKA – wprowadzenie modellogistykiprzedsiębiorstwa(rysunek) • obszary w przedsiębiorstwie (główne) • logistyka zaopatrzenia (kompletacja dostaw) • logistyka procesu podstawowego (produkcji?) • logistyka dystrybucji (polityka i kanały dystrybucji) • otoczenie przedsiębiorstwa • rynek zaopatrzenia (zazwyczaj wielu, rozproszonych dostawców) • rynek zbytu • rynek odpadów (przed, w trakcie i po zakończeniu produkcji) • przepływy • informacji • towarów • płatności (automatyczny?) • revers logistics - logistyka wtórnego zagospodarowania Samochody osobowe: sprzedaż = demontaż Przemysł lotniczy i farmaceutyczny nie stosuje zasad wtórnego wykorzystania. Utrzymanie stałej ceny wytworzenia z początku lat 90: ok. 7 000 Euro/kompakt; problemy BMW). Monopolistyczna pozycja MB w handlu pojazdami pozbawionymi wad fizycznych i prawnych.

11. LOGISTYKA – wprowadzenie Procesy logistyczne obsługa zamówień zarządzanie zapasami planowanie zapotrzebowania materiałowego magazyn opakowanie transport

12. LOGISTYKA – wprowadzenie obsługa zamówień zamówienie to podstawa przepływu informacji wywołującej przepływ towaru zamówienia wewnętrzne i zewnętrzne zamówienia sporządzone ręczne i maszynowo

13. LOGISTYKA – wprowadzenie zarządzanie zapasami (gospodarka magazynowa) • wszelkie decyzje mające wpływ na wielkość zapasów magazynowych • podstawowe funkcje zapasu: • wykorzystanie efektu skali przy zakupie, transporcie, produkcji.. • kompensowanie różnic pomiędzy podażą a popytem (sezonowość..) • ułatwiają specjalizację różnych zakładów jednego przedsiębiorstwa • służą spekulacji • zabezpieczają przed niepewnością

14. LOGISTYKA – wprowadzenie planowanie zapotrzebowania materiałowego • dotyczy materiałów, półfabrykatów i elementów gotowych (z zakupu) niezbędnych do realizacji przyjętego planu produkcji • podstawy przygotowania planu zapotrzebowania • główny harmonogram produkcji/montażu • struktura wyrobu • stany zapasów na poszczególnych poziomach złożoności wyrobu

15. LOGISTYKA – wprowadzenie magazyn • stanowi węzeł w logistycznej sieci zależności • można wyróżnić punkty • dostawy i odbioru • rozdziału i koncentracji • strefy w magazynie: • przyjęcia • przechowywania • kompletacji • wydania

16. LOGISTYKA – wprowadzenie opakowanie • dająca oddzielić się powłoka zapakowanego towaru • zasadnicze funkcje opakowania: • produkcyjne (ułatwia/umożliwia proces produkcji) – kontener, paleta.. • marketingowe (rozróżnienie towarów konkurencji, nośnik reklamy..) • zastosowawcze(jednorazowe/wielokrotne, inne zastosowania np. kontener) • logistyczne (ochronne, magazynowe, manipulacyjne, informacyjne)

17. LOGISTYKA – wprowadzenie transport • pożądana zmiana miejsca transportowanych towarów przy użyciu środków transportu • rozróżniamy transport • wewnątrzzakładowy i zewnętrzny • daleki i bliski • funkcje transportu zewnętrznego • pierwotne (przewozowe i przeładunkowe) • wtórne (zabezpieczenie dróg, funkcje odpowiedzialności..)

18. LOGISTYKA – wprowadzeniemacierz logistyczna

19. OBSŁUGA ZAMÓWIEŃ

20. Errata do projektu Czym różnią się: materiałypomocnicze do produkcji (wyposażenie stanowiska pracy, aby mogło działać: materiały eksploatacyjne stanowiska, taśmy klejące, papier, folie ochronne, szczotki..) materiałybezpośrednie do produkcji (materiał i montowane elementy z zakupu tworzące wyrób – mają nadany numer materiału lub części w specyfikacji wyrobu, często występują w katalogu części wymiennych)

21. OBSŁUGA ZAMÓWIEŃ ZAMÓWIENIE ..jest zbiorem informacji przekazanych dostawcy przez odbiorcę w celu nabycia pożądanego towaru (lub usługi) w wybranym miejscu i czasie ..jest ono też podstawą przepływu informacji i towarów w systemie logistycznym ..zwykle jest poprzedzone zapytaniem ofertowym lub procesem negocjacji kontraktu

22. OBSŁUGA ZAMÓWIEŃ podstawowe rodzaje zamówień: wewnętrzne – łączą one wewnątrzorganizacyjne podsystemy logistyczne (np. logistyka zaopatrzenia z logistyką produkcji) zewnętrzne – łączą one podsystem logistyki zaopatrzenia odbiorców z podsystemem logistyki dystrybucji dostawców

23. OBSŁUGA ZAMÓWIEŃ konieczność opracowania zamówień wynika z bardzo dużej różnorodności treści i formy przesyłanych różnymi kanałami (osobiście, telefonicznie, telex/telefax, list, dysk, płyta CD, modem..) płaszczyzna handlowa i techniczna opracowania zamówienia, rozróżniamy podejście ze sfery logistyki dystrybucji oraz z dziedziny logistyki produkcji

24. OBSŁUGA ZAMÓWIEŃ podstawowe funkcje opracowania zamówienia planowanie – zapewnienie przepływu informacji przed przepływem materiału sterowanie – zapewnienie przepływu informacji równolegle do przepływu towaru kontrola – zapewnienie przepływu informacji po przepływie towaru

25. OBSŁUGA ZAMÓWIEŃ Główne etapy realizacji procesu obsługi zamówień (fazy opracowania zamówień) przyjęcie zamówienia opracowanie zamówienia przetworzenie zamówienia monitorowanie realizacji zamówienia kompletacja i wysyłka monitorowanie realizacji dostawy fakturowanie(końcowe?) serwis – obsługa posprzedażna

26. OBSŁUGA ZAMÓWIEŃ przyjęcie zamówienia odbywa się w punkcie przyjmowania zamówień w przedsiębiorstwie lub przez pracowników w terenie, w regionalnym biurze sprzedaży.. może zostać przekazane osobiście, telefonicznie, telefaxem, przez sieć informatyczną.. dla uniknięcia błędów stosuje się różne, często kosztowne rozwiązania (tabela do wypełnienia przez zamawiającego, przedstawiciel regionalny wypełnia zamówienie w imieniu Klienta..) pożądane jest zaprowadzenie rejestru wszystkich zamówień, nadesłanych różnymi kanałami

27. OBSŁUGA ZAMÓWIEŃ opracowanie zamówienia najprościej mówiąc to uzupełnienie brakujących informacji i nadanie całości określonej, obowiązującej w przedsiębiorstwie formy kontrolowane są co najmniej warunki cenowe, sposób dostawy oraz wiarygodność zamawiającego; po tych czynnościach zamówienie można wprowadzić do systemu logistycznego równolegle do tych czynności można uruchomić proces planowania produkcji (lub świadczenia usług)

28. OBSŁUGA ZAMÓWIEŃ przetworzenie zamówienia (ręczne lub automatyczne) na potwierdzenie zamówienia generowany jest komplet dokumentów wewnętrznychdla realizacji zamówienia (normalne lub pilne lub inne) możliwe równoległe fakturowanie (tzw. fakturowanie wstępne) i przygotowanie dokumentów wysyłkowych (etykiety, listy przewozowe..) wyznacza się optymalny środek transportu oraz drogę transportową

29. OBSŁUGA ZAMÓWIEŃ fakturowanie końcowe następuje po skompletowaniu przesyłki często łączy się z dodatkowymi kosztami osobnego przesłania faktury pozwala ograniczyć wielkość zapasów magazynowych lub konieczność bieżącej/ciągłej aktualizacji stanów zapasów po każdej transakcji

30. OBSŁUGA ZAMÓWIEŃ formy opracowania zamówień • ręczne • pisania z przebitką • kopiowanie • zestawu magazynowego • maszynowe • wsadowe • w czasie rzeczywistym • automatyczne (Audi+DB+VW – „wspólny” dostawca elementów)

31. przykład etapów opracowania i realizacji zamówienia TAXI lub pizzy numer i data zamówienia adres i symbol klienta dane rozszerzone o kliencie (branża, pozycja w kanale zbytu..) sprzedawca i dziedzina sprzedaży nazwa i symbol przedmiotu sprzedaży ilość i cena brutto warunki sprzedaży i rabaty, termin płatności środki transportu, koszty i odpowiedzialność w transporcie termin dostawy miejsce dostawy (adres wysyłkowy)

32. przykład kartoteki klienta w systemie informatycznym wspomagającym zakupy - identyfikator Klienta - nazwisko/nazwę Klienta - adres Klienta (kraj, kod pocztowy, miejscowość, ulica nr, województwo, nr telefonu, nr telefaxu, adres poczty elektronicznej…) - adres wysyłkowy (jeżeli dostawy realizowane są na inny niż w/w) - dane personalne osoby kontaktowej u Klienta - stanowisko służbowe osoby kontaktowej (+ inne dane rozszerzone) - nr telefonu, faksu, adres poczty elektronicznej osoby kontaktowej - sposób dostawy (w jaki sposób towar jest dostarczany Klientowi) - lokalizacja Klienta (jeśli są oni klasyfikowani w układzie geograficznym) - szczególne warunki dostawy (np. wymagany sprzęt do rozładunku, szczególny rodzaj opakowania czy oznakowania – lub jego brak..) - identyfikator pracownika odpowiadającego w firmie za kontakty z danym Klientem - warunki płatności - rabaty i upusty - informacje o banku Klienta - ocena wypłacalności Klienta - wielkości zakupów dokonanych przez Klienta w określonych przedziałach czasu

33. Dziękując za uwagę życzę Państwu.. ..DOBREGO DNIA

34. Zadanie 1 Opisz krótko wybrane przedsiębiorstwo produkcyjno-usługowego (max 2 strony) Opracuj zestaw informacji potrzebnych do wygenerowania zamówienia zakupowego (formularz zamówienia) Opracuj zestaw informacji potrzebnych do potwierdzenia dostawy (formularz potwierdzenia dostawy) Opracuj procedurę obsługi zamówienia w wybranym przedsiębiorstwie dla wersji tradycyjnego obiegu informacji oraz przy użyciu systemu informatycznego (schemat blokowy 2 szt.)

35. STEROWANIE ZAPASAMI GOSPODARKA MAGAZYNOWA

36. STEROWANIE ZAPASAMI Pojęcie ZAPAS jest często używane w różnych kontekstach, w wielu obszarach zarówno życia jak i współczesnej nauki; każdy z tych obszarów wypracował własną definicję uwzględniając specyfikę zastosowania zapasy nienaruszalne w wojsku piąte koło u wozu zapas w księgowości i finansach zapas w sterowaniu produkcją i w logistyce

37. STEROWANIE ZAPASAMISTEROWANIE ZAPASAMI ZAPAS.. ..celowo zgromadzona ilość dobra materialnego przekraczająca chwilowe zapotrzebowanie (występujące w danej jednostce terminowania) • odniesione do konkretnego materiału lub wyrobu finalnego • jest efektem celowej działalności • istotnym jest rozróżnienie zapasu w gospodarce magazynowej od pozostałych kategorii zapasu (np. w księgowości – traktowanego całościowo, w mierniku uogólnionym, jako wynik działalności prowadzonej w określonym przedziale czasu)

38. STEROWANIE ZAPASAMI W obszarze zarządzania zapasami wyróżniamy dwa podstawowe cele tworzenia zapasu zapewnienie ciągłości działalności operacyjnej (produkcja, remonty, dystrybucja..) utrzymanie określonego poziomu obsługi odbiorców w przypadku występowania wahań zapotrzebowania

39. STEROWANIE ZAPASAMI tworzenie zapasu nie jest obiektywną koniecznością dla zapewnienia normalnego funkcjonowania przedsiębiorstwa, nie jest też jednym z celów jego działalności (za wyjątkiem przedsiębiorstw zajmujących się usługowo magazynowaniem) (Boeing - WSK Mielec) powstanie zapasu jest wynikiem świadomej decyzji menedżera w określonych warunkach, w każdej sytuacji przez odpowiednie działania konieczność utrzymywania zapasu może zostać ograniczona lub całkowicie wyeliminowana(np. szczegółowe harmonogramowanie dostaw)(aktualne zapasy na stacjach benzynowych)

40. STEROWANIE ZAPASAMI podstawowym kryterium przy podejmowaniu decyzji o utworzeniu zapasu są koszty, praktycznie każda decyzja podejmowana w przedsiębiorstwie powinna być ekonomicznie uzasadniona (uwaga na aktualne strategie logistyczne i ewentualne poważne straty teraźniejsze i w przyszłości) (WZMot Poznań) zapas tworzymy tylko wtedy, gdy wybór innego rozwiązania prowadzi do podniesienia kosztów całkowitych przedsiębiorstwa fundamentalna zasada substytucyjności zapasu i działań organizacyjnych jest często zapominana w praktyce

41. STEROWANIE ZAPASAMI ZARZĄDZANIE ZAPASAMI.. ..to dyscyplina szczegółowa logistyki zajmująca się metodami i technikami planowania i kontroli zapasu główny problem dyscypliny zwanej zarządzanie zapasami to jak postępować z istniejącym zapasem, a nie zastanawiać się czy tworzyć zapas czy poszukiwać innych rozwiązań

42. STEROWANIE ZAPASAMI Obszar zainteresowania zarządzania zapasami • techniki śledzenia, pomiaru i korygowania wielkości zapasu w funkcji zmian w czasie którym podlega zapotrzebowanie to różne praktyczne sposoby ewidencji i kontroli oraz rozliczania zużycia zapasów • zasady i procedury podejmowania decyzji o: • asortymencie – co zamawiać? • wielkości – ile zamawiać? • terminie – kiedy zamawiać?

43. STEROWANIE ZAPASAMI Celem zarządzania zapasami czyli praktycznego stosowania technik, zasad i procedur jest minimalizacja kosztu utrzymania zapasu w odniesieniu do każdej pozycji asortymentowej lub co najmniej ich grup osiągnięcie i utrzymanie założonego poziomu obsługi klienta (przy pomocy zarządzania zapasami)

44. STEROWANIE ZAPASAMI • forma zapasu.. ..ze względu na postać materiału/wyrobu będącego zapasem • surowce • półfabrykaty • wyroby gotowe (zaangażowane koszty - „zbywalność”) • miejsce występowania zapasu.. ..z uwagi na przynależność zapasu do podsystemu logistycznego przedsiębiorstwa (jako dysponenta zapasu) • sfera zaopatrzenia • sfera procesu podstawowego - zapas w produkcji (manipulacji), zapas w tranzycie (roboty w toku, transport) • sfera dystrybucji (zaangażowane koszty – czas dostawy)

45. STEROWANIE ZAPASAMI klasyfikacja zapasów według rodzajów • zapas antycypowany • zapas sezonowy (Wavim) • zapas promocyjny (popularne auta) • zapas spekulacyjny (ropa naftowa - gotowe paliwa) • zapas obrotowy • zapas zabezpieczający Z=Zwe+Zsyst+Zwy • zapas części zamiennych • zapas w tranzycie • roboty w toku • transport daleki

46. STEROWANIE ZAPASAMI podstawowy model zapasów obrazuje wielkość zapasu i jego zmienność w czasie warunki poprawności modelu: zapotrzebowanie ma charakter ciągły partia dostawy jest wielokrotnie liczniejsza od partii pobrania (graniczny stosunek wynosi około 10:1) elementy podstawowego modelu zapasu: zapas obrotowy zapas zabezpieczający zapas informacyjny zapas średni zapas dysponowany partia dostawy i pobrania cykl dostawy (długotrwałość dostawy)

47. STEROWANIE ZAPASAMI • Cozamawiać? • analizy marketingowe • analiza ABC(d) • statystyki zużycia • Ilezamawiać? • wzór Wilsona • stała wielkość partii • partia na partię • partia pokrywająca zapotrzebowanie stałego okresu • stały rytm dostaw • partia o minimalnym koszcie całkowitym • partia o minimalnym koszcie jednostkowym

48. Dziękując za uwagę.. ..życzę DOBREGO DNIA

49. STEROWANIE ZAPASAMI SYSTEMY ZAMAWIANIA Czynniki decydujące o wyborze i zastosowaniu systemu zamawiania: • wielkość zapotrzebowania • trend zapotrzebowania/popytu • zmienność zapotrzebowania • koszty jednostkowe wyrobu/pozycji magazynowanej • koszty systemu • dostępność danych

50. STEROWANIE ZAPASAMI SYSTEMY ZAMAWIANIA Systemciągłego przeglądu porównanie stanu zapasu dysponowanego z poziomem informacyjnym pokażdej zmianie typu dostawa – pobranie kolejne zamówienie składane jest w chwili kiedy poziom zapasu dysponowanego osiągnie (lub zbliży się do) poziomu informacyjnego wielkość zamówienia zazwyczaj stała lub odpowiadająca prognozie zapotrzebowania (przy istotnej zmianie prognozy zmienić należy wielkość zapasu informacyjnego)