510 likes | 1.32k Views
AMONYAK, FLOR, KLOR ÖLÇÜM YÖNTEMLERİ. Hazırlayanlar. BİLAL AKSU 0501.12037 ATİLLA TOZAN 0501.12031 EMRE AY 0501.12018 BURAK ÖZER 0501.12009 MURAT KARADAĞ 0501.12045. İÇİNDEKİLER. AMONYAK NEDİR? AMONYAK ÖLÇME YÖNTEMLERİ
E N D
AMONYAK, FLOR, KLOR ÖLÇÜM YÖNTEMLERİ Hazırlayanlar BİLAL AKSU 0501.12037 ATİLLA TOZAN 0501.12031 EMRE AY 0501.12018 BURAK ÖZER 0501.12009 MURAT KARADAĞ 0501.12045
İÇİNDEKİLER • AMONYAK NEDİR? • AMONYAK ÖLÇME YÖNTEMLERİ • OTOMATİK AMONYAK ANALİZÖRÜ • İNDEFENOL YÖNTEM • İNFRARED YÖNTEM • FLOR NEDİR? • FLOR ÖLÇME YÖNTEMLERİ • SEÇİCİ İYON ELEKTROD METODU • SPANDS ZİRCONİUM LAKE METODU • ABSONSİYONMETRİ • KLOR NEDİR? • KLOR ÖLÇME YÖNTEMLERİ • ARGENTOMETRİK METOT ( TİTRASYON METODU ) • CİVA NİTRAT METODU • KLOR-FLOR ÖRNEKLEME METODU
AMONYAK (NH3) • Amonyak (NH3) gazı keskin kokulu, renksiz bir gazdır. • Amonyak gazı normal atmosfer basıncında ve - 33 C'nin altında sıvılaşır ve basınç kaldırılınca da sıvı, gaz fazına döner. • Bu özellik gazı basınç altında bir sıvı olarak depolama ve taşıma imkanı sağlar.
AMONYAK ÖLÇME YÖNTEMLERİ • OTOMATİK AMONYAK ANALİZÖRÜ ile AMONYAK TAYİNİ • İNDEFENOL YÖNTEM ile AMONYAK TAYİNİ • İNFRARED YÖNTEMİ
OTOMATİKAMONYAK ANALİZÖR YÖNTEMİ • Yaygın olarak otomatik analizörle kimyasal ısıma esasına göre ölçülebilmektedir.
Dış ortam havasındaki amonyak konsantrasyonlarının yükseltgeyici katalitik bir reaksiyon ve kimyasal ısıma yöntemi esasına dayanarak sürekli olarak ölçülmesidir.
Amonyak, bir katalizörle azot oksitlerine dönüştürülür. • Sonra amonyak konsantrasyonu kimyasal ısıma yöntemi ile azot oksitlerin konsantrasyonundaki artış ile tayin edilir.
Toplam azot modunda (TN), örneklem havası doğrudan NH3/NO dönüştürücüsünden (yükseltgeyici metal katalizör) sağlanır.
Mevcut azot oksitlerin konsantrasyonu, dönüştürülmüş NH3 konsantrasyonunun da ilave edilmesiyle artar. • Diğer yandan azot oksitleri modunda (NOX), örneklem havası, amonyak tutucudan geçirilerek, amonyak uzaklaştırılır.
Bu konumda, amonyak tutucudan dolayı, azot oksitleri konsantrasyonu artmaz. • Bütün bunlardan sonra, TN ve NOX konsantrasyonları kimyasal ısıma yöntemi ile ölçülebilir.
Amonyak analizörü TN mod: TN=NH3 + NOX NOX mod: NOX= NO + NO2 NOX mod: NOX= NO + NO2
TN mod : TN=NH3 + NOX NOX mod: NOX= NO + NO2 • Amonyak konsantrasyonu, TN modundaki toplam konsantrasyondan, NOX modundaki azot oksitleri konsantrasyonunun çıkarılmasıyla elde edilir.
NH3/NOX dönüştürücü : 2 NH3 + (X+1.5) O2 2 NOX + 3 H2O • NO2/NO dönüştürücü : 2 NO2 2 NO + O2 • Reaksiyon hücresi : NO + O3 NO2 + O2 + h
İNDEFENOL YÖNTEM ile AMONYAK TAYİNİ • 25 l/dak hızla PTFE (2µm) teflon membran filtreden geçirilen hava numunesi sitrik asit impregne edilmiş filtre kağıdına (Whatman 40 selüloz filtre) 24 saat süreyle maruz bırakılır.
Impregne filtrenin, sulu ekstraktında amonyuma (NH4+) dönüşen amonyak (NH3), indefenol yöntemi ile tayin edilir.
Amonyak, orta derecede alkali çözeltisi hipoklorit ile reaksiyona girerek, monokloramin oluşturur. • Monokloramin, fenol, nitroprüsit iyonları ve hipokloritin varlığında indefenol mavisi oluşur.
Indefenol mavisi yoğunluk derecesine göre, spektrofotometrik olarak 630 nm dalga boyunda ölçülür.
İNFRARED YÖNTEM • Cihaz çabuçak takılabilen değiştirilebilir hissediciler sayesinde güvenli olmayan Oksijen seviyesinin veya sayılan gazların takibini yapabilir. Karbon Monoksit,Hidrojen , Amonyak ,Azot (Nitrojen) Dioksit,Sülfür Dioksit,Klor,Klor Dioksit,Fosfin,Hidrojen Siyanit ve Hidrojen.
GasBadge Pro bir kızılötesi (infared) arabirimi vasıtasıyla Docking StationT, Datalink and infared yazıcı gibi yanürünler ile daha basit ve otomatize kalibrasyon,fonksiyon(darbe) testi ve veri indirme için doğrudan haberleşebilir.Standart STEL ve TWA okumaları,ve 1 yıla kadar yayılmış veri kaydı,son 15 alarm olayını kaydeden bir "olay defteri" ilede donatılmıştır.
Sağlam bir kasanın içine yerleştirilen cihaz, RF(radyo frekans) bağışık,su korumalı ve en uç seviyede dayanıklıdır.Bir sarsıntı korumalı üst kaplama cihazı, birçok yıpratıcı endüstriyel ortamdaki son derece kötü kullanımlara karşı korur.Basit dört-tuşlu kullanım düğmesi ayar,operasyon ve kalibrasyon işlevlerine kolay erişim sağlar.
FLOR ( F ) • Kokusu ozonu andıran, kahverengimsi sarı renktedir.Simgesi F'dir.
FLOR ÖLÇME YÖNTEMLERİ • Seçici iyon elektrot metodu • SPANDS ZİRCONİUM LAKE METODU • Absonsiyonmetri
Seçici iyon elektrot metodu • Bu yöntem sabit miktardaki örneklem havasında, gaz halindeki inorganik flor bileşiklerinin, sabit miktardaki tampon çözelti içinde toplanarak çözünmesi esasına dayanır. Örneklem havası içindeki, gaz halindeki inorganik flor bileşikleri konsantrasyonu, iyon elektrodu yöntemi ile, tampon çözelti içindeki flor iyonu konsantrasyonunun, periyodik olarak ölçülmesi ile elde edilir.
Numune alınması • Gaz ve partiküller içerisinden bulunan florid (F- ) izokinetik bir kaynaktan bir filtre ve su içerisinde toplanır. Numune almak için bacadan uzatılan probun sıcaklığının 120 C yi geçmemesi gerekir.
Bu sudan daha sonra flor iyonu, iyon elektrodu ile ölçülür. Konsantrasyonları bilinen standart F- çözeltileri ile kalibrasyon eğrisi hazırlanır. • Daha sonra numune içerisine batırılarak numunenin verdiği sinyal değeri okunur ve bu değer bilinen değerlere kıyaslanarak F konsantrasyonu belirlenir.
SPANDS ZİRCONİUM LAKE METODU • Alınan numune içine spands solüsyonu eklenir.Hazırlanan çözelti spektrofotometre ile ölçülür.
Absorbsiyonmetri • Bu yöntem, sabit miktardaki örneklem havasını, sabit miktardaki absorblama çözeltisi içine toplar ve çözünerek, inorganik gaz bileşiklerini toplamak için uygulanan bir yöntemdir. Çözelti içindeki flor iyonu konsantrasyonu, absorbsiyonmetre ile ölçülür ve örneklem havası içindeki inorganik flor bilesikleri konsantrasyonu, sabit döngü basına elde edilir.
KLOR ( Cl ) • Keskin kokulu, yeşilimsi sarı renkli, tahriş edici ve zehirleyici bir gaz. • Havadan 2,5 kat ağırdır.-34 °C sıcaklığa kadar soğutulduğu ya da sıkıştırıldığı zaman kolayca sıvılaşır.
KLOR ÖLÇME YÖNTEMLERİ • ARGENTOMETRİK METOT ( TİTRASYON METODU ) • CİVA NİTRAT METODU
Argentometrik metot (Titrasyon Metodu) • Klor AgNO3 titre edilir.Ag Cl- ile tepkime verir ve AgCl oluşur.Potasyum Kromat indikatör olarak kullanılır.Kırmızı renk verir.
Numune alma • Gaz ve partiküller içerisinden bulunan klorür (Cl- ) izokinetik bir kaynaktan bir filtre ve su içerisinde toplanır. Numune almak için bacadan uzatılan probun sıcaklığının 120 C yi geçmemesi gerekir.
Civa Nitrat Metodu • Klor HgNO3 ile titre edilir. HgCl oluşur.pH 2,3 ile 2,8 arasında bu işlem yapılırsa diphenylcarbozone indikatörü mor renk verir.
KLOR-FLOR ÖRNEKLEME METODU • Klor: Analizi yapılacak gazlardan entegre numune alma işlemi bacadaki gazları temsil edecek özellikte olan bir kısmının, ısıtılmış bir sonda ile bacadan dışarı alınması suretiyle gerçekleştirilir.
Katı klorürleri bulunduran tanecik ve tozlar, kontrollü bir sıcaklıkta süzülerek uzaklaştırılır, sonra gaz halindeki klorürler EN 1911-2’ye uygun olarak bir absorpsiyon reaktifinde (klorürleri bulundurmayan su) çözülerek toplanır.
Süzme işleminin yapıldığı sıcaklıkta uçucu olan ve numune alma esnasında çözünmeye bağlı klorür iyonu oluşturan tüm bileşikler ölçülebilir.
Ayrıca; gazların HCl olarak ifade edilen uçucu inorganik klorür muhtevaları da ölçülebilir.
Flor: Baca gazındaki florür içeriğinin tespiti için, gaz numunesi, ısıtılmış bir prob ve ısıtılmış bir filtre boyunca çekilir. • Çözünmüş florür bileşiklerini içerebilen herhangi bir damlacık, ısıtmalı probta buharlaştırılır.
Katı florür bileşiklerini içerebilen partiküller ve toz, kontrol edilen bir sıcaklıktaki filtreleme ile uzaklaştırılır. • Toplanan çözeltiler içindeki çözünmüş florür iyonlarının konsantrasyonları, iyon seçici elektrot tekniği kullanılarak ölçülür.
İlgili Standartlar: TS EN 1911-1 : Sabit kaynak emisyonları-Manüel metotla HCl tayini-Bölüm 1: Gazlardan numune almaTS EN 1911-2 : Sabit kaynak emisyonları-Manüel metotla HCl tayini-Bölüm 2: Gaz halindeki bileşiklerin absorpsiyonuTS EN 1911-3 : Sabit kaynak emisyonları-Manuel metot HCl tayini-Bölüm 3: Absorpsiyon çözeltilerinin analizi ve hesaplamalarEPA Metot 13a : Determination of Total Fluoride Emissions from Stationary Sources (SPADNS ZIRCONIUM LAKE METHOD)
Kullanılan Ekipmanlar • Tüm metotlara istinaden kullanılacak prob sistemi ısıtmalı olmalıdır.
İzokinetik koşullarda örnekleme yapılabilmesi için tam otomatik izokinetik toz örnekleme cihazı
Cihaz, her türlü bacadan, gaz ve partikül numunelerinin izokinetik şartlarda otomatik olarak alınmasını sağlar. • Cihaz, izokinetik numune almak için gerekli sıcaklık ve basınç gibi termodinamik parametreleri, bacaya sokulan bir prob sayesinde sürekli izler ve bunları anında değerlendirip otomatik olarak numune alır.
Bu işlemler esnasında bacagazı hızındaki değişikliklerde cihaz emiş hızını otomatik olarak ayarlar.