1 / 60

Bilgi Toplumu ve TÜRKİYE

Bilgi Toplumu ve TÜRKİYE. Prof. Dr. Ziya AKTAŞ Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Çankaya Üniversitesi Konferans ATILIM ÜNİVERSİTESİ 20 Aralık 2006 , Ankara. 1. BİLGİ / BİLGİNİN ÖNEMİ. Prof.Dr.Ziya Aktaş, Aralık 2006. İngiliz filozofu F.Bacon , dört yüz yıl kadar önce, bilginin bir güç ,

delta
Download Presentation

Bilgi Toplumu ve TÜRKİYE

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Bilgi Toplumu ve TÜRKİYE Prof. Dr. Ziya AKTAŞ Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Çankaya Üniversitesi Konferans ATILIM ÜNİVERSİTESİ 20 Aralık 2006 , Ankara

  2. 1. BİLGİ / BİLGİNİN ÖNEMİ Prof.Dr.Ziya Aktaş, Aralık 2006

  3. İngiliz filozofu F.Bacon, dört yüz yıl kadar önce, bilginin bir güç, bir kuvvet olduğunu söylemişti. Bugün kısaca bilgi dediğimiz şeyin aslında kişiye, zamana ve koşullara bağlı olarak veri-haber-bilgi ( data-information-knowledge ) olabildiğini; tarım ve sanayi toplumlarının ardından gelmekte olan yeni toplumun daha şimdiden Bilgi Toplumu ( information Society / Knowledge Society ) olarak adlandırıldığını görüyor, izliyoruz. Prof.Dr.Ziya Aktaş, Aralık 2006

  4. Bilginin Yayılma Oranı 2000 1800 1900 Yıl Prof.Dr.Ziya Aktaş, Aralık 2006

  5. 2. BİLGİ TOPLUMU Prof.Dr.Ziya Aktaş, Aralık 2006

  6. Bilgi toplumu bilgi etrafındaki dört temel bileşenden oluşur : a) Yeni bilginin üretimi (bilimsel araştırmalar); b) Bilginin eğitim ve öğretim ile aktarılması ; c) Bilginin iletişim ve bilgi teknolojisi araçları ile yayılması ; d) Bilginin sanayi ve hizmet alanlarında teknolojik yenilikler (inovasyon) için kullanımı . Prof.Dr.Ziya Aktaş, Aralık 2006

  7. Bütün bu bileşenler nedeniyle gelişmiş ülkelerdeki üniversiteler, içinde bulundukları toplumlar ve ülke ekonomileri için her zamankinden daha çok önem taşımaktadırlar. Prof.Dr.Ziya Aktaş, Aralık 2006

  8. Bilgi Toplumunu kısaca , bilgiye dayalı olan bir toplum , olarak tanımlayabiliriz. Eğitim sistemi buna uygun olarak değiştirilmelidir. Bilgi toplumunda ekonomik rekabet giderek artan bir mertebede bilgiye ve teknolojiye dayanmaktadır. Gerekli eğitim ve mesleki teknik öğretim de bilgi toplumu için bir önkoşuldur. Prof.Dr.Ziya Aktaş, Aralık 2006

  9. Yeni çağda, Bilgi Çağında, devletin rolü önem kazanmaktadır. Böyle bir çağın toplumu olan Bilgi Toplumunda devletin tüm Vatandaşlara fırsat eşitliği, dayanışma ve kişi haklarının korunması yönünde güvenceler sağlaması beklenmektedir. Devletin rolü, toplumdaki ve ekonomideki değişimi izlemek,uyarlamak, insan kaynağına yatırım yapmak ve vatandaşın haklarını gözetmek ve korumak olarak özetlenebilir. Prof.Dr.Ziya Aktaş, Aralık 2006

  10. Bilgi Toplumunda özel sektör de yeni teknolojiler alanındaki yatırımlarda, yeni ürünlerin elde edilmesinde ve yeni iş alanlarının yaratılmasında en önemli yere ve söze sahiptir, öyle olmalıdır. Vatandaşlarda Bilgi Toplumunun yaratılmasında aktif olarak katılıp katkıda bulunmalıdır. Bu katkı bireysel olabildiği gibi Sivil Toplum Kuruluşları (STK) yoluyla da olabilir. Prof.Dr.Ziya Aktaş, Aralık 2006

  11. Kısaca, Bilgi Toplumuna giden yol devletin özel sektörle işbirliğinden ve vatandaşın aktif katılımından geçer. Prof.Dr.Ziya Aktaş, Aralık 2006

  12. Bilgi altyapısı, herhangi bir kurum veya kuruluşun özellikle karar alıcılarına ihtiyaç duydukları nitelik ve miktardaki kullanılabilir bilgiyi gerekli zamanda ve gerekli ortamda ve gereken doğrulukta ucuz ve kolay yoldan sağlayabilecek hizmetler ve teknolojiler kümesi veya sistemi olarak tanımlanabilir. Prof.Dr.Ziya Aktaş, Aralık 2006

  13. Ülkelerin bilgi toplumu düzeylerini gösteren katsayılar dahi hesaplanabilmektedir.Bu katsayının hesaplanmasında her bir ülkenin sadece bilgisayar altyapısı değil, aynı zamanda sosyal altyapısı ve bilgi altyapısı da göz önünde tutulmaktadır. Prof.Dr.Ziya Aktaş, Aralık 2006

  14. Prof.Dr.Ziya Aktaş, Aralık 2006 C.J.Dahlman et al ,2006

  15. Bilgi Toplumu ile birlikte gündeme gelen ve Bilgi Toplumunu oluşturan yeni kavramlar arasında en başta Yeni Ekonomi, eDevlet, eYönetişim, eEğitim gelmektedir. Sıra ile kısaca bu terimler özetlenecektir. Prof.Dr.Ziya Aktaş, Aralık 2006

  16. Yeni Ekonomi Yeni Ekonomi, ''Eski ekonominin 'bilgi' , 'insan' ve 'bilgi-iletişim teknolojileri' öğelerinin her zamankinden daha çok önem ve değer kazandığı yenilenmiş halidir.'' olarak tanımlanabilir. Bu nedenle “Yenilenen Ekonomi” daha uygun bir terimdir. Prof.Dr.Ziya Aktaş, Aralık 2006

  17. eDevlet Günlük konuşmalarımızda zaman zaman eDevlet ile Bilgi Toplumu terimlerini eş anlamlı gibi kullanıyoruz. Halbuki anlam ve içerik olarak bu iki terim birbirlerinden farklıdırlar. Prof.Dr.Ziya Aktaş, Aralık 2006

  18. Günümüzde eDevlet terimi kamu yönetimindeki yenilikler ve modernleşme çabaları için yapılan çeşitli çalışmalar ve teşebbüsler için genel bir terim olarak kullanılmaktadır. Prof.Dr.Ziya Aktaş, Aralık 2006

  19. eDevlet için çeşitli tanımlar kullanılabilir. Ama kanımca en iyi tanım şudur: eDevlet, kamu yönetiminin ve hizmetinin daha verimli ve daha etkin çalışabilmesi için bilginin ve bilgi-iletişim teknolojilerinin kullanımıdır. Prof.Dr.Ziya Aktaş, Aralık 2006

  20. Çeşitli ülkelerdeki e-Devlet uygulamalarından aldığımız en önemli ders şudur : ''Herşeye ve her kuruluşa uyan bir e-Devlet uygulaması yoktur.'' Her ülkenin, hatta aynı ülkedeki farklı kamu kurum ve kuruluşlarının içinde bulundukları koşullar, öncelikler ve kaynaklar farklı olabilir, bunun da göz önünde tutulması gerekir. Prof.Dr.Ziya Aktaş, Aralık 2006

  21. eDevlet ile, kamu hizmetlerine erişimin kolayca sağlanması, halkın bilgiye ucuz ve kolay yoldan erişebilmesi; devletin vatandaşa daha iyi hizmet sunabilmesi ve ona karşı olan sorumluluklarını daha iyi yerine getirebilmesi amaçlanmaktadır. Prof.Dr.Ziya Aktaş, Aralık 2006

  22. Bir diğer tanıma göre de, eDevlet, kamu yönetiminin daha çok vatandaş-merkezli bir yapıya kavuşturulmasıdır. Teknoloji, bu çabada kullanılan bir araçtır. Burada şu uyarı yapılmalıdır: Bilgisayarlar ≠ Reform. Prof.Dr.Ziya Aktaş, Aralık 2006

  23. E.Nilsson,2005

  24. eYönetişim Açıklık ve saydamlığa önem veren, savurganlığı engelleyen, rüşveti ve yolsuzluğu önleyen iyi yönetişim(good governance) , gelişmiş ülkelerin devlet yönetiminde yeni ve temel bir ilke olarak tanımlanır olmuştur. İyi yönetişim olmadan piyasa ekonomisine geçen ülkelerin başarı şanslarının bulunmadığı son on yıllarda acı ile tekrar ve tekrar görüldü , görülüyor . Prof.Dr.Ziya Aktaş, Aralık 2006

  25. Bilgi Toplumu ve Eğitim veya eEğitim Daha önce de değinildiği gibi eski ekonomi, bilgi-iletişim teknolojisi araçları ile birlikte insanın ve bilginin katkısı ile yenilenmektedir. İnsanın bilgiyi en etkin ve yararlı olarak kullanabilmesi için insan eğitiminin her zamankinden daha çok önem kazanması da bundandır. Prof.Dr.Ziya Aktaş, Aralık 2006

  26. Prof.Dr.Ziya Aktaş, Aralık 2006

  27. OECD, Oct.2006 Prof.Dr.Ziya Aktaş, Aralık 2006

  28. Dünya Bankasının KAM ( Knowledge Assessment) Metodolojisi • Bu metodolojide ülkeler KI ( Knowledge Index ) ve • KEI ( Knowledge Economy Index ) adlı iki indeks ile bilgi • düzeylerine göre karşılaştırılabilmektedirler. • Bu indekslerde, • Ekonomik Teşvik Rejimi • Eğitim ve İnsan Kaynağı • Yenilik ( İnovasyon ) Sistemi • Bilgi ve İletişim Teknolojileri (ICT) göz önünde tutulmaktadır. 2006 yılında Türkiye132 ülke arasında (56.) sıradadır. ( 2005 yılında sıramız 55. idi. ) Prof.Dr.Ziya Aktaş, Aralık 2006

  29. 3. BİLGİ TOPLUMU ve AB Prof.Dr.Ziya Aktaş, Aralık 2006

  30. Doksanlı yıllarda ABD’ deki Bilgi Toplumu gelişmeleri, 1999 yılının Aralık ayında Japonya ' da Milenyum / Yeni Binyıl Projesine ve AB ' de de eAvrupa Girişimine ve daha sonra da 2000 yılı Mart ayında Lizbon’da başlatılan eAvrupa projesine yolaçtı. Amaç aynı idi : beş-on yıllık dönemde Japonya'da veya AB'de Bilgi Toplumu oluşturmak . . . Bu projelerin en temel, olmazsa olmaz, adımları arasında yeni bir toplumsal yapılanmanın gerektirdiği insana gerekli bilgiyi ve onu etkin olarak kullanabilme becerisini verecek eğitim olanaklarını sağlamak sayılmıştır. Prof.Dr.Ziya Aktaş, Aralık 2006

  31. Avrupa Konseyi’nin 2000 yılında Lizbon’ da kendisine koyduğu hedef, “Önümüzdeki on yıl içinde AB’ nin dünyadaki en rekabetçi ve en dinamik , bilgiye-dayalı ekonomiye sahip olması; daha çok ve daha iyi iş olanakları yaratarak ve toplumsal bütünleşmeyi sağlayarak sürdürülebilir kalkınmayı gerçekleştirmek “ olarak tanımlandı. Prof.Dr.Ziya Aktaş, Aralık 2006

  32. AB ‘ nin eAvrupa Projesi, eAvrupa+ adı ile Türkiye de dahil tüm aday ülkeleri de içerecek şekilde yeniden tanımlandı. Türkiye bu projeye katılma kararını 2001 yılında aldı. Projenin temel amacı, AB ülkelerinde gerekli eğitim olanaklarını sağlayarak insan altyapısını ve bilgisayar, iletişim ve bilgi içeriği ile bilgi altyapısını oluşturup her düzeydeki insana gerek duyduğu bilgiye ucuz ve kolay yoldan erişim olanağı vermek, kısaca, ’herkese bilgi sağlamak’ olarak tanımlanabilir. Prof.Dr.Ziya Aktaş, Aralık 2006

  33. eAvrupa+ Projesinin temel başlıkları şunlardır : 0. Bilgi toplumunun temel yapı taşlarını oluşturma çalışmalarının hızlandırılması 1. Daha ucuz, daha hızlı, daha güvenli internet 2. İnsan kaynağına yatırım 3. Internet kullanımının teşvik edilmesi Prof.Dr.Ziya Aktaş, Aralık 2006

  34. AB’ nin “ Bilgi Avrupası” da denilen Lizbon hedefleri için üye ülkelerin üniversiteleri arasında yapılması öngörülen ortak çalışmalar Bologna Bildirgesi ile 1999 yılında başlatıldı. Kısaca “ Bologna Süreci ” denilen bu sürece 2002 yılında Türkiye de katıldı. İki yılda bir yapılan toplantıların sonuç bildirgeleri yayınlanmaktadır: 2001 Prague Bildirgesi 2003 Berlin Bildirgesi 2005 Bergen Bildirgesi 2007 toplantısı Londra’ da yapılacaktır. Prof.Dr.Ziya Aktaş, Aralık 2006 Bologna Süreci

  35. AB tarafından 2005 yılında yapılan on yılın orta nokta değerlendirmesi Lizbon hedeflerine varılmasında sorunlar olduğunu ortaya koydu: yavaşlayan ekonomik gelişme, yükselen işsizlik oranları. İstenen sonuçlara varmayı engelleyen nedenler: Yoğun gündem Yetersiz koordinasyon Birbiriyle çelişen öncelikler. Prof.Dr.Ziya Aktaş, Aralık 2006 World Economic Forum (WEF) - The Lisbon Review 2006

  36. Herkes için Bilgi Toplumu Yenilik ve Ar-Ge için Avrupa Alanı Piyasa Ekonomisi İletişim ve Ağ Altyapısı Finansal Hizmetler Girişimciliğin Teşviki Toplumsal Bütünleşme Sürdürülebilir Gelişme Prof.Dr.Ziya Aktaş, Aralık 2006 WEF kriterleri

  37. Maks. Değer : 5.76 ( Danimarka ) EU25 Ort. Değeri: 4.84 Min. Değer : 3.76 ( Polonya ) Doğu Asya*Ort.: 5.28 ABD : 5.45 TÜRKİYE : 3.92 (*) Doğu Asya ülkeleri : Japonya, Hong Kong, Kore, Taiwan,Singapur Prof.Dr.Ziya Aktaş, Aralık 2006 WEF Lisbon Scores 2006

  38. Bu rapordaki Human Development Index in hesabında, bireyin ortalama ömrü, okuma yazma oranı, temel,orta ve üniversite eğitiminde katılım oranı, kişi başına düşen yıllık gelir, gibi veriler göz önünde tutulmaktadır. 177 ülke arasında Türkiye 92. sıradadır. Türkiye, ilginç bir şekilde, Eğitime devlet desteği, Okuryazarlık ve okullaşma oranı, ve Teknoloji kullanımı , yayılması ve üretimi gibi üç ayrı değerlendirmenin üçünde de yine tam 92. sırada gelmiştir. Prof.Dr.Ziya Aktaş, Aralık 2006 UNDP Human Development Report 2006

  39. 4. BİLGİ TOPLUMU ve TÜRKİYE Prof.Dr.Ziya Aktaş, Aralık 2006

  40. BİLGİ TOPLUMU BAKANLIĞI • AB Komisyonu 2000 yılında Lizbon hedefleri ile 2010 yılına kadar • Bilgi Toplumuna erişmeyi amaçlarken, TBMM ‘ de 1996 yılında • kurulan ve seksenin üstünde üyeye ulaşan Bilgi ve Bilgi • Teknolojileri Grubu ( kısaca Bilgi Grubu ) başta Sayın Ecevit • olmak üzere koalisyon liderlerinin bilgi ve onayı ile 2000y. başında • Türkiye’ de Bilgi Toplumu Bakanlığı kurulması için çalışmalar • başlattı ve o yıl içinde KanunTaslağını hazırladı. Bu arada 2001 • yılında Başbakanlık bünyesinde eTürkiye çalışmaları başlatıldı. • Ancak, Liderler, kurulacak bakanlığın hangi partide olacağında • uzlaşamadılar.2002 Seçimleri sonrası da Bilgi Grubu kalmadı. • eTürkiye çalışmaları eDönüşüm Türkiye (eDTr) olarak sürüyor. Prof.Dr.Ziya Aktaş, Aralık 2006

  41. TÜİK- Hanehalkı BT Kullanımı /16.11.2005 Prof.Dr.Ziya Aktaş, Aralık 2006

  42. TÜİK- Hanehalkı BT Kullanımı /16.11.2005 Prof.Dr.Ziya Aktaş, Aralık 2006

  43. TÜİK Haber Bülteni Sayı: 93, 7 Haziran 2006 Prof.Dr.Ziya Aktaş, Aralık 2006

  44. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun 16 Mayıs 2006 tarih ve 26170 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan “ Bankalarda Bağımsız Denetim Kuruluşlarınca Gerçekleştirilecek Bilgi Sistemleri Denetimi Hakkında Yönetmelik” uyarınca yapılması öngörülen “Bilgi sistemleri denetimi” 17172007 tarihinden İtibaren başlayacaktır.Bu denetim hizmetini vermesi beklenen kuruluşlar ile ilgili yönetmelik” Bankalarda Bağımsız Denetim Gerçekleştirecek Kuruluşların Yetkilendirilmesi ve Faaliyetleri Hakkında Yönetmelik” adı ile 1Kasım 2006 tarih ve 26333 sayılı Resmi Gazetede yayınlanmıştır. Prof.Dr.Ziya Aktaş, Aralık2006

  45. 22.12.2005 tarihinde kabul edilen 5436 sayılı “ Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Karanamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” ile Kamu Kuruluşlarında daha önce var olan “Araştırma ,Planlama ve Koordinasyon Kurulu Başkanlığı” yerine “Strateji Geliştirme Başkanlığı” kurulmuştur.... Prof.Dr.Ziya Aktaş, Aralık 2006

  46. Başkanlık tarafından Haziran 2006 tarihinde yayınlanan “e-Dönüşüm Türkiye Projesi Çerçevesinde yürütülen Faaliyetler” Raporuna göre: eDTr Projesinin eylem planlarında eylemler önceliklendirilmemiş ve projelere ilişkin ara hedefler belirlenmemiştir. Hedeflerin eyleme dönüştürülmesinde , ara hedeflerin gerçekleştirilmelerini takip açısından ayrıntılı, net, ölçümlemeye uygun bir yapı oluşturulmamıştır. eDtr projesinin mevcut organizasyon yapısı amaç ve hedeflerin gerçekleştirilmesi, eylemlerin zamanında yerine getirilmesi ve koordineli bir şekilde yürütülmesinde bu güne kadar yetersiz kalmıştır. Yatırım programlarında yer alan BT projeleri ve bunlara ilişkin maliyet verileri, DPT yönetim bilgi sisteminin yetersizliği ve tüm BT projelerine belirleyici etiketlerin konulmasının sağlanamaması sonucu, tam ve doğru olarak tespit edilememektedir. Prof.Dr.Ziya Aktaş, Aralık 2006 T.C.Sayıştay Başkanlığı İnceleme Raporu

  47. 1.07. 2006 tarih ve 26215 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan “9. Kalkınma Planı ( 2007-2013 )” Prof.Dr.Ziya Aktaş, Aralık 2006

  48. 704. Kamu hizmetleri; iş süreçleri, vatandaş ve iş dünyasının ihtiyaçları doğrultusunda yeniden tasarlanarak ve bilgi ve iletişim teknolojilerinden en üstdüzeyde faydalanılarak,etkin, şeffaf, sürekli, güvenilir, tek kapıdan ve farklı platformlardan bütünleşik şekilde sunulacaktır. 705. e-Devlet, kamunun yeniden yapılandırılmasında etkin bir araç olarak kullanılacak,.. . 706. Kamu hizmet sunumunda temel bilgi altyapılarının oluşturulması sağlanacak; . . . 707. Kullanımı yoğun ve getirisi yüksek hizmetlere ilişkin e-devlet yatırımlarına öncelik verilecektir.. . 708. Bilgi güvenliğinin sağlanmasına yönelik yasal düzenlemeler yapılacak, güvenli kamu ağı oluşturulacak ve olağanüstü durum merkezi kurulacaktır. 709. Kamuda e-imza kullanımı yaygınlaştırılacaktır. 710. Yerel yönetimlerce elektronik ortamda sunulan hizmetler geliştirilecek, . . . 711. AB’nin elektronik kamu hizmetleri sunumunun geliştirilmesine ilişkin program ve girişimleri yakından izlenecek, belirlenen hedeflere uyum için gerekli tedbirler alınacaktır. 7.5.4. e-Devlet Uygulamalarının Yaygınlaştırılması ve Etkinleştirilmesi Prof.Dr.Ziya Aktaş, Aralık 2006

  49. Yüksek Planlama Kurulu Kararı ( 112.7.006 tarih ve 2006/38 sayı ) ile Bilgi Toplumu Stratejisi ( 2006-2010 ) Bilgi Toplumu Stratejisi Eylem Planı ( 2006 – 2010 ) kabul edilmiş ve uygulamaya konulmuştur. Prof.Dr.Ziya Aktaş, Aralık 2006

  50. Prof.Dr.Ziya Aktaş, Aralık 2006 Strateji Belgesine göre 2005 yılı itibarı ile Türkiye’ de internet kullanan bireylerin toplam nüfusa oranı % 13.9, genişbant abone sayısının toplam nüfusa oranı ise % 2 dir. Bu oranlar 2004 yılı için AB25 ortalaması olarak sırası ile % 47 ve % 6.5 dir. 2005 yılında sabit telefon aboneliği % 26 düzeyinde doygunluğa ulaşmıştır. Mobil telefon aboneliği ise şimdiden % 60 düzeyine ulaşmıştır.

More Related