Czym jest i czemu Służy Strategia Rozwoju Gminy

1. Proces tworzenia Strategii Rozwoju Gminy Mirzec na lata 2013 – 2020informacjepodstawowe__________________________________Mirzec, maj 2013 Paweł Lewkowicz

2. Czym jest i czemu Służy Strategia Rozwoju Gminy • Strategia jest kluczowym elementem planowania rozwoju lokalnego. Wskazuje ona misje , wizje i cele strategiczne których urzeczywistnienie powoduje długofalowy zrównoważony wzrost określonej wspólnoty lokalnej. Realizacja Strategii pozwala na długofalowe zarządzanie gminą zapewniając ciągłość i trwałość w poczynaniach władz gminy, niezależnie od zmiennych uwarunkowań politycznych. • Konieczność posiadania aktualnej strategii podyktowania jest względami praktycznymi ,,dobrego rządzenia”, uregulowań prawnych ( ustawa o samorządzie gminnym i ustawa o zasadach prowadzenia polityki rozwoju). Niezbędność posiadania Strategii wynika z formalnej podstawy do przygotowania i oceny wniosków o finansowanie projektów ze źródeł unijnych( nowa perspektywa polityki spójnosci ( budżet UE l. 2014-2020) Paweł Lewkowicz

3. Każda Strategia powinna być elastyczna i ciągła. Oznacza to ,że cele i zadania zawarte w strategii powinny być stale monitorowane i oceniane w zależności od szybko zmieniającego się otoczenia zewnętrznego oraz od zasobów gminy. Jest to zasadniczy element prawidłowego wdrażania strategii. Umożliwienie dokonywania zmian w dokumencie strategii pozwala zachować ciągłość jej realizacji( strategia żyje), stwarzając warunki do realizacji celów przyjętych w strategii. Jaka powinna być Strategia Paweł Lewkowicz

4. Jaki model (metodykę) Strategii należy wybrać podczas opracowywania dokumentu Propozycja modelu ekspercko- partycypacyjnego Polega on na szerokim udziale władz i społeczności lokalnej w pracach nad strategią, przy jednoczesnym zaangażowaniu ekspertów zewnętrznych, odpowiadających min. za zorganizowanie procesu konsultacji społecznych oraz końcowe zredagowanie strategii. Inaczej, dobrze zorganizowany proces opracowania Strategii umożliwia zaangażowanie władz lokalnych oraz mieszkańców w planowanie swojej przyszłości Paweł Lewkowicz

5. Jaki okres powinna obejmować Strategia? • Propozycja lat: 2013-2020 • Powód: okres budżetu Unii Europejskiej na lata 2014-2020 ( dla Polski na politykę spójności planuje się przeznaczyć ok. 72,9 mld euro, z tego na regionalne programy operacyjne województw - 22,8 mld euro w tym 0, 998 mld euro dla województwa świętokrzyskiego) • Zgodności z dokumentem strategicznym UE : EUROPA 2020 • Określenie ram czasowych do 2020 roku dla nowej polityki spójności UE( dwa cle ,, inwestycje we wzrost i miejsca pracy” oraz ,,Europejska współpraca terytorialna”) • Kontrakty o Partnerstwie ( następca Narodowej Strategii Rozwoju) oraz komplementarnie tzw. regionalnych programów operacyjnych Paweł Lewkowicz

6. Aspekt organizacyjny SRG na l. 2013-2020 • Część organizacyjno- formalna - do końca grudnia 2012 z przedłużeniem do okresu wyłonienia wykonawcy strategii - Maj 2012 r. prezentacja etapów procesu powstania koncepcji strategii rozwoju gminy Mirzec 2013-2020 – autor Paweł Lewkowicz • 27. 06. 2012 roku uchwała Rady Gminy w Mircu o przystąpieniu do opracowywania Strategii Rozwoju Gminy Mirzec na lata 2013-2020 • 27.12.2012r. Powołanie zarządzeniem wójta koordynatora zespołu do opracowania Strategii w osobie p. Pawła Lewkowicza Zadania: koordynowanie podstawowych zadań( raport o gminie, współpraca z zespołem ds. strategii, firmą zewnętrzną opracowującą strategie, , kluczowy udział w budowie strategii w tym scenariusze rozwoju, kształt priorytetów gminy, kampania promocyjna , konsultacje społeczne itp. • 27.12.2012 r. Powołanie zarządzeniem wójta zespołu do opracowania Strategii. Zespół w składzie 30 osób( reprezentacja sektorowa) , którego zadaniem jest udział w pracach nad opracowywaniem dokumentu Strategii z udziałem zewnętrznej firmy oraz przy współpracy z koordynatorem do opracowywania strategii. W szczególności do zadań w/w zespołu należy : uczestnictwo w warsztatach, spotkaniach roboczych, konsultacjach, typowanie głównych kierunków rozwoju gminy, w tym także sugerowanie strategicznych przedsięwzięć do realizacji w perspektywie do 2020r. , a także wyrażanie opinii( uwag) w tematyce powstawania nowej Strategii • 30 kwietnia 2013 roku wyłonienie firmy MM Marketing i Innowacje z Warszawy jako wykonawcę opracowania Strategii Rozwoju Gminy Mirzec 2013-2020 . Paweł Lewkowicz

7. I - Określenie aspektu operacyjnego • Do dnia10 maja 2013 roku Spotkanie organizacyjne z udziałem członków zespołu ds. opracowania strategii w obecności przedstawiciela - Firmy opracowującej Strategię W następnej kolejności planuje się: • Dokońca maja 2013r. -opracowywanie diagnozy sytuacji społeczno - gospodarczej, analiza SWOT gminy. Rozpoczęcie cyklu warsztatów w poszczególnych obszarach tematycznych min. badanie ankietowe wśród członków zespołu do opracowania strategii w kierunku np. „ co należy zrobić aby za 7 lat poprawiły się warunki życia mieszkańcom, a gmina była bardziej rozwinięta w infrastrukturę”. Zamiar zredagowania raportu o gminie za lata 2007- 2012 opracowanego przez koordynatora gminy przy współpracy z komórkami organizacyjnymi Urzędu Gminy i jednostkami organizacyjnymi gminy Mirzec.( oczekiwane rezultaty: odbycie I warsztatów, przyjęcie raportu o gminie , w miarę możliwości sporządzenie diagnozy gminy z analizą SWOT) • Do połowy czerwca 2013 roku- Opracowanie koncepcji projektowej strategii (scenariusz rozwoju gminy), z określeniem strategicznych kierunków rozwoju gminy, wdrożenie obranej metodologii pracy przy budowaniu strategii z udziałem członków zespołu. Ostateczne wypracowanie misji, wizji, celów strategicznych i celów operacyjnych strategii ( warsztaty). Ponadto ustalenie zasad monitoringu i ewaluacji i oceny strategii z wymaganymi załącznikami. Przystąpienie do wariantu sporządzenia w formie załącznika do strategii tzw. Strategicznego Planu Inwestycyjnego – SPI/Wieloletniego Planu Inwestycyjnego –WPI.( oczekiwane rezultaty: opracowanie kształtu części dokumentu strategii, przeprowadzenie II warsztatów) Paweł Lewkowicz

8. II - Określenie aspektu operacyjnego • Do końca czerwca 2013 roku- Sporządzenie tzw. Strategicznego Planu Inwestycyjnego – SPI/ Wieloletniego Planu Inwestycyjnego - WPI w formie załącznika do strategii ( w oparciu o prace poszczególnych grup warsztatowych).Stworzenie montażu finansowego do SPI/WPI( oczekiwane rezultaty: plan inwestycji , montaż finansowy, przeprowadzenie III warsztatów) • Do dnia 25 lipca 2013 roku- opracowanie przez Firmę – wykonawcę Strategii kształtu projektu Strategii z załącznikami i wymogami( oczekiwane rezultaty: spotkanie podsumowujące , zaopiniowanie wstępnego wypracowanego projektu strategii, rekomendacja projektu strategii wójtowi gminy Mirzec) . • Do 12 sierpnia 2013r. - Ostateczne zredagowanie projektu dokumentu Strategii wraz z wymogami załącznikami i opiniami ( oczekiwane rezultaty: weryfikacja projektu strategii przez wójta, złożenie wniosków do RDOŚ i PWIS z załączonym projektem dokumentu Strategii w celu wydania stosownych opinii) • - Od 14 do 27 sierpnia 2013 roku - konsultacje społeczne w tym dostępność projektu strategii do publicznego wglądu ( strona internetowa Gminy Mirzec, BIP). Paweł Lewkowicz

9. III - Określenie aspektu operacyjnego • Do 12 września 2013 roku - przedstawienie projektu strategii na wspólnym posiedzeniu wszystkich stałych komisji Rady Gminy w Mircu ( Oczekiwane rezultaty: multimedialna prezentacja projektu dokumentu strategii i pozytywne zaopiniowanie projektu przez Radnych ) • Do 30 października 2013 roku - Przedłożenie projektu Strategii pod obrady Sesji Rady Gminy w Mircu w celu uchwalenia Strategii w drodze uchwały Rady gminy w Mircu( osoba referująca przedmiotowy projekt uchwały Rady- Paweł Lewkowicz) Przez cały okres budowania dokumentu Strategii przeprowadzenie kampanii promocyjnej , której zwieńczeniem będzie wydania informatora o Strategii Paweł Lewkowicz

10. Jakie formy mogą być zastosowane przez wykonawcę Strategii : • a) analiza tendencji społeczno- ekonomicznych w gminie • b) badanie klimatu do rozwoju poszczególnych dziedzin i obszarów strategicznych • c) cykl prac warsztatowych z liderami poszczególnych środowisk • d) metoda delficka Paweł Lewkowicz

11. Sugerowane etapy tworzenia dokumentu Strategii 1.Przygotowanie ( organizacja procesu, plany pracy w tym metodologia , rozpoznanie problemów lokalnych) 2. Diagnozowanie ( analiza otoczenia , zdefiniowanie obszarów problemowych/ do analizy / i dziedzin rozwojowych) 3. Planowanie ( analiza SWOT, ostateczne wykształtowanie misji i wizji strategii) 4. Syntetyzowanie ( tworzenie dokumentu Strategii , planowanie przyszłościowego rozwoju w oparciu o wypracowanie celów strategicznych i operacyjnych , następnie konkretnych zadań do realizacji (w formie np. strategicznego planu inwestycji/ wieloletniego planu inwestycyjnego) 5. Wdrażanie ( początki realizacji Strategii ) Paweł Lewkowicz

12. Przykładowa zawartość treści dokumentu Strategii Określenie metodologii procesu planowania strategicznego ( cykl prac warsztatowych, metody pracy ) • - analiza zasobów gminy ( środowisko , gospodarka, społeczeństwo), • - analiza SWOT • - Misja , wizja i cele strategiczne • - Plany działań i priorytetowe projekty( zał. nr 1 – Strategiczny Plan Inwestycji- określać może wszystkie projekty ujęte w nowej Strategii) • - Powiązania strategii z dokumentami wyższego rzędu • -Wdrażanie i monitoring i ewaluacja strategii strategii • Public relation i komunikacja społeczna Strategii Zaopiniowanie dokumentu Strategii przez RDOŚ i PWIS w Kielcach w celu wydania opinii środowiskowej Paweł Lewkowicz

13. cd. Przykładowa zawartość treści dokumentu Strategii Diagnoza Gminy Obejmuje ona opis aktualnego stanu Gminy, jej zasobów, uwarunkowań przestrzennych, społecznych i gospodarczych, wyłonienie mocnych i słabych stron oraz szans i zagrożeń. Paweł Lewkowicz

14. Misja i Wizja rozwoju Gminy w perspektywie (2013-2020) • Misja określa wewnętrzny cel główny społeczności lokalnej. Odpowiada na pytanie: dlaczego działamy, co przede wszystkim chcemy osiągnąć ? • Wizja jest to pozytywny obraz Gminy w przyszłości bazujący głównie na diagnozie Gminy, dążeniach, aspiracjach i uznawanym systemie wartości. Wizja sformułowana jest w formie opisu przyszłości w poszczególnych obszarach analizy strategicznej oraz w formie Deklaracji Wizji Gminy będącej najbardziej zwięzłym obrazem pozytywnej przyszłości. Paweł Lewkowicz

15. Wizja i cele strategiczne • Osiągnięcie zakładanej wizji rozwoju wymaga określenia istniejących przeszkód – problemów. Problemy określa się przyporządkowując je do konkretnych kierunków rozwoju. • Przykład wizji rozwoju: Wzrost poziomu życia wspólnoty lokalnej, podniesienie atrakcyjności gminy na szczeblu lokalnym i ponadlokalnym poprzez ……………………………………………………………… • Wyznaczenie celów strategicznych/operacyjnych • Aby pokonać istniejące przeszkody – problemy, formułuje się cele strategiczne. Cele powinny być pogrupowane w wybrane dziedziny( np. 10), które powinny być składowymi wyselekcjonowanych obszarów analizy np.: społeczeństwo, gospodarka, środowisko. Paweł Lewkowicz

16. Przykład dziedziny i obszary analizy strategicznej Paweł Lewkowicz

17. Działania operacyjne • Sposób osiągania wyznaczonych celów strategicznych i celów operacyjnych formułuje się w odrębnym opracowaniu np.„ Strategiczny Plan Inwestycji albo Wieloletni plan inwestycji do 2020 roku ”. ( może być załącznikiem do dokumentu strategii z określeniem źródeł finansowania poszczególnych przedsięwzięć ). • ,,Strategiczny Plan Inwestycji” jest materiałem operacyjnym zawierającym nazwę i opis projektów oraz zadań realizacyjnych. Zawiera on również szacunkowe koszty i czas realizacji projektów oraz rozeznanie źródła ich finansowania w określonej perspektywie czasowej. Paweł Lewkowicz

18. Elementy działań operacyjnych • Działania operacyjne mogą być pod nazwą plany działania ( plany operacyjne) opracowane na podstawie obszarów i dziedzin rozwojowych wyznaczonych w dokumencie strategii. • Działania operacyjne winny być wypracowane w trakcie warsztatów podczas których poszczególne grupy zadaniowe ( specjalizująca się w poszczególnym obszarze/dziedzinie) poprzez sformułowanie : co chce osiągnąć( cele strategiczne), w jaki sposób chce to osiągnąć( cele operacyjne) kształtują odpowiednio wypracowane zadania /projekty/ będące odpowiedzią – co zrobimy. Paweł Lewkowicz

19. Przykład planowanych w czasookresie działań operacyjnych Gminy Mirzec na podstawie kart informacyjnych złożonych do nowego okresu programowania RPOWŚ 2014-2020 Paweł Lewkowicz

20. Przykład planowanych w czasookresie działań operacyjnych Gminy Mirzec na podstawie kart informacyjnych złożonych do nowego okresu programowania RPOWŚ 2014-2020( cd) Paweł Lewkowicz

21. Określenie sposobu wdrażania Strategii Rozwoju Gminy • Żeby opracowana Strategia Rozwoju Gminy, przyniosła założone efekty, wymaga dużej konsekwencji w jej wdrażaniu. Z uwagi na kadencyjność samorządów i presję spraw bieżących występuje duże zagrożenie konsekwentnej realizacji strategii. Wdrażanie jest więc etapem, który wymaga ciągłej uwagi i systematycznego monitorowania. Paweł Lewkowicz

22. Przykład:Etapów Opracowania Strategii Rozwoju Gminy Mirzec. Paweł Lewkowicz

23. Zasada Zrównoważonego Rozwoju Działania operacyjne( cele strategiczne, operacyjne ,zadania i projekty) powinny charakteryzować się zasadzie zrównoważonego rozwoju. Taki rozwój jest rozumiany jako proces implikujący działania polityczne, gospodarcze, społeczne i przestrzenne z zachowaniem równowagi przyrodniczej oraz trwałości podstawowych procesów prorozwojowych. Zrównoważony rozwój równoważy szanse w dostępie do dóbr i usług wszystkim grupom społecznym bez względu na status społeczny, czy materialny oraz pochodzenie oraz wyrównuje różnice rozwojowe między poszczególnymi sołectwami w gminie. Paweł Lewkowicz

24. Uwagi Końcowe • Mająca powstać Strategia Rozwoju Gminy Mirzec musi się odnosić do dokumentów planistyczno- strategicznych wyższego rzędu jak: • Strategia Rozwoju Kraju 2007-2015 • Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego ( z maja 2009r.) • Aktualizacja Strategii Rozwoju Województwa Świętokrzyskiego do 2020( projekt) • Strategia Rozwoju Turystyki w Województwie Świętokrzyskim na l. 2006-2014 • Raport ,,Foresight” wiodących technologii województwa świętokrzyskiego Dokument Strategii winem powstać w oparciu o dokumenty planistyczne opracowane w gminie Mirzec na przestrzeni ostatnich kilku lat jak: Aktualizacja Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych dla Gminy Mirzec, Program Ochrony Środowiska dla Gminy Mirzec na lata 2013-2016 z uwzględnieniem lat 2017-2020 Firma wykonująca dokument Strategii będzie odpowiedzialna za merytoryczną stronę przeprowadzenia procesu partycypacji społecznej i ostateczne zredagowanie dokumentu Strategii ( z możliwością wykorzystania pewnych danych ze ,,starej Strategii Rozwoju Gminy Mirzec”, jako punktu wyjścia do dalszych prac analitycznych) Paweł Lewkowicz

25. Dziękuję za uwagę opracował: Paweł Lewkowicz Inspektor do spraw Promocji Gminy i Funduszy Europejskich oraz koordynator gminy Mirzec do opracowania Strategii Rozwoju Gminy Mirzec 2013-2020 Paweł Lewkowicz