760 likes | 1.47k Views
OSTEOPOROSİSİN ENGELLENMESİNDE BİFOSFONAT KULLANIMI. Prof Dr M Tamer MUNGAN Süleyman Demirel Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum ABD ISPARTA. Fraktür.
E N D
OSTEOPOROSİSİN ENGELLENMESİNDE BİFOSFONAT KULLANIMI Prof Dr M Tamer MUNGAN Süleyman Demirel Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum ABD ISPARTA
Fraktür • Vücutta meydana gelen kemik kırıklarının ancak %30 kadarında Kemik Mineral Dansiometrisi ve onun varyasyonlarının etkili olduğu, diğer kısmından (%70) diğer sebeplerin sorumlu olduğu bildirilmektedir. • Kanis JA, Gluer CC. An update on the diagnosis andassessment ofosteoporosis with densitometry. Committeeof Scientific Advisors, International OsteoporosisFoundation. OsteoporosInt 2000; 11:192-202. • Kaptoge S, et al. theEuropeanProspectiveOsteoporosis Study. Bone 2005; 36:387-398 • Runge M, Schacht E. Multifactorial pathogenesis offalls as a basis for multifactorial interventions. JMusculoskeletNeuronalInteract 2005; 5:127-134..
Source: Osteoporozun Güncel Tanımı Review: Osteoporozhastayı artan kırık riskine maruz bırakacak düzeyde kemik gücünde azalmayla karakterize bir iskelet hastalığıdır. Kemik gücü kemik dansitesive kemik kalitesinin bileşimidir. Reviewer Memo: Normal kemikOsteoporoz NIH Consensus Development Panel on Osteoporosis JAMA 285:785-95; 2001 Slide Modified: Memo:
Source: Kemik Kalitesi Unsurları Review: • Mimari • Makromimari (kemik geometrisi) • Mikromimari (trabekülerkonektivite ve şekil) • Kemik turnoverı • Rezorpsiyon • Formasyon • Materyal özellikleri • Kolajen özellikleri (çaprazbağlar) • Mineralizasyon (derece ve heterojenite) • Mikrohasar (mikroçatlaklar) Reviewer Memo: Chesnut III CH. J Bone Miner Res 16:2163-2172, 2001 NIH Consensus Development Panel on Osteoporosis. JAMA 285:785-95;2001 Slide Modified: Memo:
Primer Osteoporoz TİP 1 OSTEO. TİP 2 OSTEO. (postmenepozal) (senil) Kadın/erkek 6/1 2/1 Yaş 51-65 >70 Kemik tutulum Trabekülerkortikal/trabeküler Kırık bölgesi Vertebra/radius Kalça Kemik kaybı Hızlı Yavaş PTH N,↓ ↑ Serum CaN N İdrar Ca↑ N Ca emilimi↑ ↓ D vitmetaboİkincil bozuk Birincil Bozuk Segonder Osteoporoz
OSTREOPOROZ(1) • Sistemik iskelet hastalığıdır. • Kemik dokusunda; • Kayıp, • Dağılımında bozukluk, • Yapısında bozukluk, • Kemikte kırık olmayıncaya kadar herhangi bir semptom vermeyebilir. • Beyaz Irk menopozal kadınların: hayatları boyunca en az bir kez osteoporotik kırık riski: %40 Normal Kemik Osteoproz Deformasyon Kırık N Engl J Med 2010;363:2027-35.
OSTREOPOROZ(2) • Osteoporotik kırıklar; yüksek mortalite ve morbidite nedenidir. • Kalça kırıkların sonrasında, • %50 olguda kalıcı bozulmuş mobilite • %25’inde yardıma gereksinin sekeli kalabilmektedir. • Kırık sonrası ilk 3 aydaki mortalite riski:%5-8 • Management of osteoporosis in postmenopausalwomen: 2010 positionstatementof the North American MenopauseSociety. Menopause 2010;17:25-54. • Haentjens P, Magaziner JS, Colon-Emeric CS, et al. Meta-analysis: excessmortality after hip fracture among olderwomen and men. Ann Intern Med 2010; 152:380-90.
OSTREOPOROZ(3) • Estrogen yetmezliği • “nuclear factor κBligand (RANKL)” artışı • “osteoclast cell-surface receptor nuclear factor κB (RANK)” artışı • Osteoklastproliferasyonu ve matürOsteoklastdiferansiyasyonunda artış • Kemik turoverinde artış ve Rezorbsiyon • Khosla S. Pathogenesis of osteoporosis. In: Robertson RP, ed. Translational • endocrinology & metabolism: osteoporosisupdate. Chevy Chase, MD: The Endocrine • Society, 2010:55-86. • Hofbauer LC, Schoppet M. Bonebiologyunderlyingtherapeuticapproaches. • In: Robertson RP, ed. Translational endocrinology & metabolism: osteoporosisupdate. • Chevy Chase, MD: The Endocrine Society, 2010:117-48.
OSTEOPOROZ Vertebral Osteoporoz
Osteoporoz prevensiyonu-Tedavisi Farmakoterapi (Antiresorptif ve Anabolikler) Osteoporozun Sekonder Nedenleri (İlaç ve Hastalıklar) Yaşam Biçimi Değişiklikleri (Beslenme, Fiziksel Aktivite, ve Düşmenin Önlenmesi) Bone Health and Osteoporosis: A Report of the Surgeon General. Rockville, MD, 2004.
Osteoporoz Tedavisinde Kullanılan Ajanlar • HRT • SERM • Kalsitonin • Bisfosfonat • Alendronat • Risedronate • Ibandronate • Etidronat • Didronat • Zolendronat • Diğer……. • Paratiroidhormon(PTH) • Strontium ranelate ……………………………………….
WHI’dan Sonra F. Lazar Jr. et al. / Maturitas (2006), Aug 7
VasomotorSemptomlarıBitmiş KırıkYok SıcakBasması Dönemi KırıkVar Raloksifen Riskli/Osteopeni Şiddetli Osteoporoz OP EVRESİ Osteoporoz Daha yüksek Daha düşük BMD T-Skoru -2.5 Postmenopozal Osteoporozda Tedavi Yaklaşımları * Teriparatid ET/EPT Bifosfonatlar Kalsitonin AGE * Yaşla artan kırık riski
North American Menopause Society (NAMS)Osteoporoz Tedavi Rehberi 2010 • Osteoporoz için ilaç tedavisi uygulanacak grup: • Vertebral ve kalça kırığı olan tüm postmenopozal kadınlar • T skoru <-2,5 olan postmenopozal kadınlar • T skoru; -1,5 - -2,5 arası olan ve FRAX risk skorlamasına göre, 10 yıllık kırık riski, vertebral-kalça-omuz ve ayak bileği için %20, kalça için %3 olarak hesaplanmış olan • Bifosfonat’lar ilk seçenek ajanlardır. • Antirezorbtif ve anabolik tedavilerin kombine edilmesine yönelik veriler yeterli değildir. • Uzun süreli tedavi gerektirir. Management of Osteoporosis in Postmenopausal Women: 2010 Position Statement of The North American Menopause Society ,Menopause. 2010;17(1):25-54
WHO FRAX risk faktörleri • Yaş • Cinsiyet • BMI (boy-Kilo) • Düşük Femur boynu BMD • Önceden fraktür yatkınlığı • Ailesel kalça kırık öyküsü • Sıgara kullanımı • Uzun süreli glukokortikoid kullanımı • Romatoidartrit • Segonderosteoporosisin diğer nedenleri • Alkol alınımı(günde 2 üniteden fazla)
Osteoporoz:Bifosfonat (1) • Bifosfonatlar; • “Kemik Rezorbsiyonunu engelleyerek “ kemik kırıklarını azaltırlar. • Moleküler yapısı “P-C-P” olup, C ile bağlı 2 yan zincir (R1-R2) yapısıyla naturalpyrofosfad “P-O-P” yapısına benzer
Bifosfonad Osteoporoz:Bifosfonat (2) • R1: • Kemiğe bağlanma afinitesi • R2: • Anti-rezorbsiyon potansiyeli • Alendronat, İbandronat, Risendronat, Zoledronat R2 yan zincirinde “Nitrogen” içerir ve antirezorbtif-antifraktür etkinliği arttırılmıştır. R. RIZZOLI. Bisphosphonatesfor post-menopausalosteoporosis: are they all the same?. Q J Med 2011; 104:281–300
The majority of the bisphosphonates that have been used in humans have a hydroxyl group in theR1 position. The R2 side chain is more variable in structure • HAP adsorption affinity constants for the bisphosphonatesunder experimental conditions of growth
FDA: Bifosfonat Nelson B. Watts and Dima L. Diab. Long-Term Use of Bisphosphonates inOsteoporosis. J Clin Endocrinol Metab 95: 1555–1565, 2010.
R. Eastell et al.Bisphosphonatesforpostmenopausalosteoporosis / Bone 49 (2011) 82–88
Bifosfonat: Kullanım şekli & dozları Nelson B. Watts and Dima L. Diab. Long-Term Use of Bisphosphonates inOsteoporosis. J Clin Endocrinol Metab 95: 1555–1565, 2010.
Bifosfonat:ETKİNLİK • Kemikte, hidroksiapatit mineral fazında birikmeye başlar • Bu birikim özellikle aktif kemik rezorbsiyonunun olduğu yerde yoğun olur. • İçerdiği Nitrogen yapı ile, “osteoklastik aktiviteyi enzim bazında engeller” (farnesylpyrophosphatesynthase (FPPS)).
Bifosfonat: Etkinlik Murray J. Favus,.BisphosphonatesforOsteoporosisNEngl J Med 2010;363:2027-35.
Bifosfonat: Etkinlik Kemiğe Bağlanma Afinitesi zoledronate> alendronate > ibandronate > risedronate Osteoklastik aktivite azaltıcı etki zoledronate > risedronate > ibandronate>alendronate Nancollas GH, et al. Bone. 2006;38:617–627. Lawson MA, et al. J BiomedMaterResB ApplBiomater. 2010;92(1):149–55 Dunford JE, et al. J Pharmacol Exp Ther. 2001;296:235–242. Dunford JE, et al. J Med Chem. 2008;51(7):2187–2195. Pazianas M, et al. Therapeutics and Clinical Risk Management 2010:6 325–343
Osteoporoz: Bifosfonat: Klinik Çalışmalar • In the Fracture Intervention Trial (FIT) • N=2027 postmenepozal olgu • Yüksek kırık riski olan,En az bir vertebral kırığı olan • Femur boynunda düşük kemik dansiteli • Randomizasyon: • Grup 1 :plasebo • Grup 2:Alendronat • 36. ay sonrası değerlendirme : (en az bir veya daha fazla vertebral yeni kırık ) • Plasebo grup : %15 • Aleandronat grup: %8 (Yeni kalça kırığı) • Plasebo : %2,1 • Aleandronat : %1,1 İlk 24 ay 5mg/gün Sonraki 12 ay 10mg/gün P=0,001 P=0,01 Black DM, Cummings SR, Karpf DB,et al. Randomised trial of effect of alendronate on risk of fracture in women withexistingvertebralfractures. Lancet 1996; 348:1535-41.
Osteoporoz: Bifosfonat: Klinik Çalışmalar • In the Vertebral Efficacy with RisedronateTherapy(VERT) trial • N=2458 postmenopozal olgu • En az bir vertebralkırğı olan, Lunbarvertebra T skoru <-2 • Randomizasyon: • Grup 1 :plasebo • Grup 2:Risedronat • 3 yıl (36 ay)sonrası değerlendirme : (yeni vertebral kırık açısından) • Plasebo :%16,3 • Risedronat :%11,3 *Risedronat alan grupta kalça kırığı azalmıştır 5mg/gün P=0,003 Harris ST, et al . Effects of risedronate treatment onvertebral and nonvertebralfractures inwomenwithpostmenopausalosteoporosis: a randomizedcontrolledtrial JAMA 1999;282:1344-52.
Osteoporoz: Bifosfonat: Klinik Çalışmalar • HealthOutcomesand Reduced Incidence with ZoledronicAcid Once Yearly trial (HORIZON): • N=7765 postmenopozal olgu • T skor <-2,5 veya vertebral kırık(+) ve T skor <-1,5 • Randomizasyon: • Grup 1 :plasebo • Grup 2:Zoledronikasid • 36. ay sonunda Değerlendirme (yeni vertebral kırık açısından) Plasebo :%10,9 Zoledronikasid :%3,3 (Yeni kalça kırığı) Plasebo :%2,5 Zoledronikasid :%1,4 5mg 0.,12.,24 aylarda P=0,001 P=0,001
eValuation of IbandronateEfficacy (VIBE) databasefracturestudy • Aylık İbandronat alan(N:7345) ve Oral Alendronat veya Risedronat alan(N:56.837) olgular • “post-marketing surveillance data” • Kalça kırığı, non-vertebral kırıklar ve diğer kırıklar açısından gruplar arası fark yok. • VERTEBRAL kırık açısından Ibandronat grubunda anlamlı azalma vardır(RR:0,36, CI%95 CI:0,18-0,75) Harris ST, et al. Risk of fracture in women treated with monthlyoral ibandronate orweekly bisphosphonates: the eValuationof IBandronate Efficacy (VIBE) database fracture study. Bone 2009; 44:758–65.
RisedronatE and ALendronate (REAL) cohortstudy • “post-marketing surveillance data” • Retrospektif study • Haftada bir Alendronat veya Risedronat verilen >65 yaş PMO olgularda kırık değerlendirmesi(1. yıl) • Non-vertebral ve kalça kemik kırığı, Risendronat alan olgularda (Alendronat alanlara göre), belirgin azalmıştır. • Non-vertebral kırık %2 %2,3 (P:0,03) • Kalça kırığı %0,4 %0,6 (P:0,01) Silverman SL, et al. Effectiveness of bisphosphonates on nonvertebral and hipfractures in the first year of therapy: the risedronate andalendronate (REAL) cohort study. OsteoporosInt 2007; 18:25–34.
Bifosfonad tedavisinde:“number needed to treat (NNT)” • NNT: Bir yeni kırığın engellenmesi için, Belirli bir süre içinde alınması geren ilaç • Absolut Risk azalmasının tam tersidir. Zoledronik asit NNT:14 (vertebral kırık- 3 yıl) Alendronat Risedronat NNT:91 (Kalça kırığı-3 yıl) Zoledronik asit • Ringe JD, Doherty JG. Absolute risk reduction in osteoporosis: assessing treatment efficacy by number needed to treat.RheumatolInt 2010; 30:863–9. • Christensen PM, Kristiansen IS. Number-needed-to-treat(NNT)–needs treatment with care. Basic ClinPharmacolToxicol 2006; 99:12–6.
Osteoporoz: Bifosfonat: Klinik Çalışmalar • RandomizePlasebo-Kontrollü oral diğer Bifosfonadlarla yapılan diğer çalışmalar: (İbandronat, Klodronat, Etidronat) • Yeni vertebral kırık riskinin azaldığı, • Kalça kemiği kırığı üzerine etkilerinin ise henüz tam olarak ortaya konamadığı şeklindedir. • Pamidronat ile ilgili postmenepozal osteoporozda kalça kırıklarını azalttığına dair plasebo-kontrollü çalışma henüz yoktur. • Chestnut CH III, et al. Effects of oral ibandronate administereddaily or intermittently on fracture risk in postmenopausalosteoporosis. J Bone MinerRes 2004;19:1241-9 • McCloskey E, et al. Clodronate reduces vertebral fracture riskin women withpostmenopausal or secondaryosteoporosis: results of a doubleblind,placebo-controlled 3-yearstudy. J Bone MinerRes 2004;19:728-36. • Wells GA,,et alEtidronate for the primary and secondaryprevention of osteoporotic fractures in • postmenopausalwomen. CochraneDatabaseSystRev 2008;1:CD003376.
Alendronat R. RIZZOLI. Bisphosphonatesfor post-menopausalosteoporosis: are they all the same?. Q J Med 2011; 104:281–300
Risedronat R. RIZZOLI. Bisphosphonatesfor post-menopausalosteoporosis: are they all the same?. Q J Med 2011; 104:281–300
National Institute for Health and Clinical Excellence , 2011 www.nice.org.uk
IBAN ve ZOL R. RIZZOLI. Bisphosphonatesfor post-menopausalosteoporosis: are they all the same?. Q J Med 2011; 104:281–300
Bifosfonat:Anti osteoporotik Etkinlik(1) • İlk 3 yılda klinik etkinlik: • 4 Nitrojen içeren bifosfonatlar(Aleandronat, Risendronat, İbandronat,Zolendronat), USA ve Avrupada bu endikasyonla ruhsatlandırılmıştır. İlk 3 yıl içinde kullanımının yararlı olduğu bildirilmektedir. • Halen; Klodronate, Pamidronate, Tiludronate, Neridronate, Minodronate, ve Olpadronate; osteoporozda kullanılmakla beraber, bu konuda lisans almamıştır. • Aledronat, Risedronat ve Zoledronikasitinvertebral ve non-vertebral kırıklar üzerinde etkisi RCT ile gösterilmiştir. • İbandronatınvertebral kırıklar üzerinde azaltıcı etkisi gösterilmişken, nonvertebral kırıklarda bu etki net değildir.
Bifosfonat:Anti osteoporotik Etkinlik(2) • Uzun dönem (>3 yıl) Klinik etkinlik; • Alendronat kullanımının 5 yıl süreden sonra devam edilmesi ile , kırık üzerinde anlamlı azaltıcı etkisi yok. Black DM, et al. (FLEX study). JAMA. 2006;296:2927–2938 Ensrud KE, et al. (FIT Study). J Bone MinerRes. 2004;19:1259–1269. • Risedronatın, 5-7 yıl süre ile kullanılması etkinliğini arttırmıyor. • 3. yılda ksildikten sonrada etkinlik 7. yılda devam ediyor. Mellström DD, et al. CalcifTissueInt. 2004;75:462–468 • Zoledronat; uzun dönem etkileri ile yeterli çalışma yortur. Ancak tedavide 36 ay sonrasında etkinliğini devam ettirdiği gösterilmiştir. Grey A, et al. J Clin Endocrinol Metab. 2009;94(2):538–544. . Alendronat ve Zolendronik asit etkinliği uzun dönemdede sürüyor !
Etkinli: Osteoporotik bölge ve Süre R. Eastell et al.Bisphosphonatesforpostmenopausalosteoporosis / Bone 49 (2011) 82–88
Etkinli: Osteoporotik bölge ve Süre R. Eastell et al.Bisphosphonatesforpostmenopausalosteoporosis / Bone 49 (2011) 82–88
Bifosfonat tedavisinde Sorular? • Ne kadar süre ile kullanılacak? • İlaç kesildikten sonra Osteoporozum ne olacak? • Bifosfonat’ların osteoporoz tedavisinde anabolikparathormon tedavisine etkisi nedir? • Bifosfonat’lar “T skor osteoporosis” olmayan olgularda fraktür riskini azaltırmı?
Kullanım Süresi ? Kısa Süreli (3yıl) Uzun Süreli (5-10 yıl) Sürekli Yan etkiler ? Daha fazla yarar? “Frozen bone” ? • Bireyselleştirilme • Kullanılan İlaç tipine göre • Yarar/Zarar ilişkisi
Parsiyel Tedavi Devamlı Tedavi Kemik kitlesinde kazanç sağlandıkça tedavinin devam etmesi önerilebilir ?
Bifosfonat: aralıklı tedavi seçeneği * Kuvvetli bağlanma özelliği olan ajanlarda(zoledronikasid, Alendronat) aralık daha uzun, Daha kısa olanmlarda(Risedronat, İbandronat) daha kısa tutulur. Nelson B. Watts and Dima L. Diab. Long-Term Use of Bisphosphonates inOsteoporosis. J Clin Endocrinol Metab 95: 1555–1565, 2010.
Bifosfanat: Veriliş yolu/ tölaribilite Rizzoli R, et al. J Bone MinerRes 2002:17;1988-1996 Cryer B, et al. AlimetPharmacolTher 2005:21;599-607 Harris ST, et al. CurrMedResOpin 2004:20;754-64 Delmas PD, et al. Bone 2008:42;36-42 • KOMPLİANS: • N=14 RCT • 1. yıl kullanım ı: %81-100 • 3. yıl kullanımı : %51-89 National Institute for Health and Clinical Excellence , 2011 www.nice.org.uk
Why Do Women Reject Bisphosphonates forOsteoporosis? A VideographicStudyElizabeth A. Scoville1, PaulaPonce de Leon Lovaton2, Nilay D. Shah3,4, Laurie J. Pencille3, Victor M. Montori
Why Do Women Reject Bisphosphonates forOsteoporosis? A VideographicStudyElizabeth A. Scoville1, PaulaPonce de Leon Lovaton2, Nilay D. Shah3,4, Laurie J. Pencille3, Victor M. Montori