PSIHOANALITI ČKA TRADICIJA U SOCIJALNOM RADU

1. PSIHOANALITIČKA TRADICIJA U SOCIJALNOM RADU

2. Psihoanalitički pristup u socijalnom radu • Objektivno “dijagnostikovanje” ponašanja ljudi i tretman – zadatak socijalnog radnika • Odnos između socijalnog radnika i korisnika usluga • 4 osnovna koncepta: • Determinizam • Instinkti i nagoni • Psihoseksualne faze razvoja • Nesvjesna stanja uma

3. Determinizam u psihoanalitičkoj teoriji • Naše ponašanje je izazvano doživljajima, sjećanjima i potrebama • Čovjek – biološki organizam • “redukcionizam” – ljudska bića su zbir bioloških i psiholoških mehanizama • Pesimistički pogled na ljudsku prirodu

4. Instinkti i nagoni • 2 fundamentalne aktivnosti: preživljavanje i reprodukcija • zahtjevi tijela ->um -> psihička pobuđenost (nagon) -> reakcija (aktivnost) • Društveni kontekst – reakcije drugih ljudi • Dva osnovna nagona: seksualni i agresivni • Libido i agresivni instinkt

5. Psihoseksualni razvoj • Razvoj ličnosti – način kontrole libida i agresivnih instikata u djetinjstvu • 3 faze psihoseksualnog razvoja: • Oralna (između rođenja i uzrasta od 18 mjeseci) • Analna (do tri godine života) • Genitalna (između tri i pet godina) • Uspješno rješavanje frustracija – zdrav razvoj • Problemi u razvoju – ispoljavanje patoloških osobina • Oralni, analni ili falusni karakter osobe

6. Ličnost sa karakternim poremećajem • Oralni karakter – impulsivnost, “inkorporativne” veze, zavisnost od drugih, nepovjerenje • Oralno-erotski karakter • Oralno-sadistički karakter

7. Ličnost sa karakternim poremećajem • Analni karakter – opsesivna potreba za kontrolom drugih, ljutnja i depresija usmjerene ka sebi, osjetljivost na poraze • Falusni karakter – Edipov i Elektra kompleks • Takmičarski duh, zapovjednički karakter

8. Nesvjesnost i strukture uma • Id – instinkti i nagoni • Ego – svijest • Super-ego - savjest

9. Id • Princip zadovoljstva • Biološki zahtjevi organizma – primarni značaj • Izvor ukupne psihičke energije

10. Ego • Izvršilac instikata i nagona • Pomirenje Id i stvarnosti • Motorne funkcije tijela • Tjelesni organi percepcije • Memorija • Proces mišljenja

11. Super-ego • Psihička reprezentacija roditeljske figure • Izvor krivice • Društveno prihvatljivo ponašanje

12. Uznemirenost i odbrambeni mehanizmi • Ugrožavanje integriteta Ego – uznemirenost • Tri izvora uznemirenosti: • Zahtjevi spoljnjeg svijeta • Pritisak internih nagona • Granice Super-ega • Mehanizmi odbrane kao reakcija

13. BIHEJVIORALNI SOCIJALNI RAD

14. Bihejvioralizam • Behavior – ponašanje • Bihejvioralizam – ponašanja koja se mogu opažati, mjeriti i konkretno opisati • Tri ključna stava: 1. fokusiranost na problem 2. usredsređenost na zadatak 3. vremenska ograničenost • Bihejvioralne teorije: • Uslovni refleks • Operantni refleks • Instrumentalni refleks • Teorija socijalnog učenja (modeliranje)

15. Uslovni refleks • Pavlovljev eksperiment sa psom • Stimulans izaziva reakciju • Fobija – učenje posredstvom uslovnog refleksa • Sistematska desenzitacija • Faza A: uspostavljanje hijerarhije situacija po jačini emocija • Faza B: postepeno dovođenje na nivo bez uznemirenosti • Faza C: doživljavanje situacije u stvarnosti

16. Operantno uslovljavanje i modeliranje • Pojedinac izaziva reakciju na koju reaguje okruženje • Najprihvaćenija metoda – efekat objedinjavanja postupaka jačanja i nestajanja • Modeliranje – imitiranje i uvježbavanje željenog ponašanja vodi ka usvajanju takvog ponašanja

17. ABC analiza • Bihejvioralni rad koristi ABC analizu u “intervenciji” usmjerenoj ka korisnicima usluga • A – prethodni događaji • B – “problematično” ponašanje • C - posledice

18. RADIKALNI SOCIJALNI RAD

19. Radikalni humanizam • Humanizam i politika • Priroda društva i stanje svijesti pojedinca – međusobni odnos • Oslobađanje čovjekovog uma kao preduslov za mijenjanje društva • Pojam otuđenja

20. Radikalna praksa • Samosvijest – način na koji pojedinci mogu da povrate svoje unutrašnje biće i promijene društvo u kojem žive • Osporavanje same strukture i navodne vrijednosti društva i njegovih mehanizama • Optimističan pogled na ljudsku prirodu • Razumijevanje sopstvene prirode – početak radikalnih promjena