Grien foar Elkenien Verleiden, verbinden en verspreiden (Meerjarenvisie FMF 2012 - 2016 )

1. Grien foar ElkenienVerleiden, verbinden en verspreiden(Meerjarenvisie FMF 2012 - 2016 ) Definitief Hans van der Werf juni 2012

2. Inleiding Toekomst Toekoms beeld tbeeld aanpak aanpak herijking herijking Heden Heden 1 jaar 1 jaar 5 jaar 5 jaar Meerjarenvisie 1x 4 jaar Productplan jaarlijks In deze visie wordt ingegaan op achtereenvolgens: • Onze missie • De voor ons relevante ontwikkelingen • De te voeren strategie • Onze visie voor 2018 • Ontwikkeling van de organisatie De FMF is een koepelorganisatie van natuur- en milieuorganisaties die opkomt voor de belangen van natuur en milieu in Fryslân. In de 40 jaar dat de FMF bestaat is de omgeving drastisch veranderd en daarmee de FMF ook. Wij hebben ons ontwikkeld van een reactieve naar een pro-actieve organisatie waarbij de nadruk ligt op het werken vanuit een breed (duurzaamheids) perspectief, geworteld in de Friese samenleving. Het feit dat de organisatie sterk is veranderd in de loop der jaren betekent niet dat wij op onze lauweren moeten rusten. Haar omgeving is volop in ontwikkeling, de reactietijden worden steeds korter. Ook de beeldvorming van onze organisatie komt niet altijd overeen met de positie die wij willen innemen. Soms worden wij nog beschouwd als een organisatie die vooral zaken wil tegenhouden in plaats van ontwikkelen en verbeteren. Dit betekent dat wij continue aan het nadenken moeten zijn over onze rol en positie en dat wij participeren op maatschappelijke ontwikkelingen. Deze voorliggende meerjarenvisie bevat ons toekomstbeeld op de rol en positie die wij de komende jaren willen spelen. Concrete aanleiding om hiermee aan de slag te gaan is het verzoek van de Provincie Fryslân om uiterlijk 1 juli 2012 een Meerjarenvisie in te dienen. Deze visie is onderdeel van de Planning& control cyclus van de FMF (zie figuur 1), waarbij jaarlijks een productplan wordt opgesteld en 4-jaarlijks een (meerjaren)visie. Vertrekpunt is de nota “Natuurlijk FMF Foar Mear Fryslân, Actualisering meerjarenbeleidsplan FMF 2008 – 2012” en de nota “Ontwikkelingsstrategie 2011”. 2

3. Missie Missie Friese Milieufederatie De Friese Milieufederatie maakt zich sterk voor de ontwikkeling van een duurzaam Fryslân, waarin een vitale natuur, een gezond milieu en een robuust landschap centraal staan. Ze loopt voorop om kansrijke en duurzame vernieuwing te stimuleren en daagt anderen uit tot een bijdrage en tot samenwerking. Uiteraard zoeken we bij de realisatie van onze missie naar een goede balans tussen People, Planet, Profit, waarbij er een evenwicht is tussen ecologische, sociale en economische doelen. Wij doen dit met onze wortels in de Friese samenleving, met oog voor het (inter)nationale perspectief. Wij willen het toekomstbeeld van de FMF realiseren door: • Eén geluid vanuit natuur en milieu te laten horen; • Transitie naar duurzame samenleving ondersteunen bij en bruggen te slaan tussen overheden, bedrijven en maatschappelijke organisaties; • Dichtbij de burger te staan. Wij willen natuur- en milieubewustwording van de Friese burger vergroten en deze verleiden tot een meer duurzaam gedrag; • In frontlinie opereren door kansen en bedreigingen te signaleren en daar naar te handelen. FMF: geworteld in de Friese samenleving, met oog voor het (inter)nationale perspectief. Profileringsbeeld: De FMF is een onafhankelijke, deskundige en perspectief biedende organisatie die geworteld is in de Friese samenleving. Ze heeft een centrale plaats in het Friese natuur-, milieu- en duurzaamheidsnetwerk. Zij is de koepelorganisatie van natuur- en milieuorganisaties in Fryslân en is de eerste en belangrijkste gesprekspartner van overheden en andere maatschappelijke organisaties. Ze ondersteunt en organiseert het functioneren en samenwerken van organisaties in het netwerk zodat een maximaal resultaat kan worden bereikt.

4. Ontwikkelingen De omgeving waarin de FMF opereert is stevig aan veranderingen onderhevig. Wij zien de volgende ontwikkelingen die voor ons van belang zijn. • Stevige rol provincie fysieke leefomgeving (natuur, RO, water), terugtrekkende Rijksbemoeienis. De rol van de provincie zal meer uitnodigend en kaderstellend zijn, met focus op een aantal kerngebieden. • De Friese gemeenten worden groter en zelfstandiger. Er zal de komende jaren een opschalingsproces plaatsvinden. Een voorbeeld daarvan is de gemeente Sudwest Fryslân. Gemeenten krijgen meer verantwoordelijkheden en een steviger positie. • “Duurzaamheid” wordt voor bedrijven een steeds aantrekkelijker (groei) perspectief. Bedrijven zullen dit steeds meer tot core-business verheffen te beginnen met thema’s als afval, energie, voedsel. • Achterban van de FMF is aan het veranderen: met name de kleine (natuur en milieu) groepen hebben moeite om zich te organiseren. Er is een grote lokale dynamiek, die zich niet laat vangen in een institutioneel verband (transition towns, nudge). Netwerksturing met gebruik van social media. • In Fryslân staan we voor een grote omslag en keuzes als het gaat om bewust en verantwoord leven. Het is niet meer Of duurzaamheid belangrijk is, maar Hoe doen we het. • Er is meer aandacht voor sociale (People) en economische (Profit) processen, waarbij het zoeken is naar een goede balans die van geval tot geval verschilt, afhankelijk van de situatie, de plek en de betrokkenen. • Herdefiniëring van het begrip natuur . Na jaren van investeren in de ecologische hoofdstructuur komt er meer aandacht voor het belang van natuur voor en bij de mens, mogelijkheden die dit biedt als economisch verdienmodel (als onderdeel van het begrip “biobased economy”) • Mede onder druk van toenemende bezuinigingen zal verantwoordelijkheid voor het onderhoud van landschap en beheer van natuur teruggelegd worden bij de maatschappij (“green deal”, “experimenteergebieden”). Tevens zie je initiatieven van onderaf: burgers die hun potentieel benutten en zich verbinden om zich samen te ontfermen over natuur, landschap. Samengevat zien wij de komende tijd de volgende ontwikkelingen waar wij kansen voor de FMF zien: • Er is behoefte in Fryslân aan een partij die spil is in de discussie over de wijze waarop we met duurzaamheid om willen gaan. • Er is sprake van een terugtrekkende overheid, bijvoorbeeld als het gaat om investeringen in natuur. De afstand tussen burger en overheid wordt daarmee steeds groter. De FMF staat dicht bij de burger en kan de brug slaan tussen overheid, bedrijven en maatschappelijke organisaties. • Er is behoefte aan een organisatie die de verschillende ideeën kan vertalen van theorie naar praktijk. De FMF wil daarin het voortouw nemen. 4

5. Strategie Vertalen Verleiden Verbinden Vanuit onze strategie houden we ons met 4 soorten werkzaamheden bezig: 1. Beleid(-beïnvloeding) Wij willen het beleid van het Rijk, provincie en gemeenten beïnvloeden en opkomen voor het belang van natuur, landschap, milieu en duurzame oplossingen. Wij laten één geluid horen vanuit natuur en milieu en beïnvloeden in een vroegtijdig stadium het beleid (“beginspraak”). 2. Programmeren We pakken in samenhang thema’s op, voor zowel korte als middellange termijn. Duurzaam leven, omgevingskwaliteit, klimaat en energie en biodiversiteit zijn leidende dossiers van de federatie. Van daaruit worden de werkzaamheden aangestuurd. 3. Uitvoering • We vertalen de ideeën en ambities naar concrete voorstellen en projecten en willen burgers, overheden en bedrijfsleven handelingsperspectieven bieden; • We zijn het eerste aanspreekpunt op het gebied van natuur-, landschap- en milieuvraagstukken. We willen daarin intermediair zijn, door o.a. het soepel lopende scharnierpunt te zijn tussen de aangesloten organisaties, overheden en bedrijfsleven; • We zetten ons in voor bewustwording en betrokkenheid van burgers en organisaties, willen hen binden en verleiden tot een duurzaam gedrag. Voorlichting, educatie, kennisdeling wordt daarbij steeds belangrijker. 4. Monitoring We houden ons bezig met in beeld brengen van de effecten van het handelen van overheid, bedrijven en burger en vertalen dit naar een concrete aanpak (Ecologische voetafdruk, Groene Peiler, enquêtes). Wij vertalen onze missie en de kansen die wij zien naar 3 kernwoorden waar wij als FMF voor staan : Verleiden: natuur- en milieubewustwording van de overheden, bedrijven en burgers vergroten en deze verleiden tot een meer duurzaam gedrag. Aanbieden van alternatieven. Positieve prikkels, inzichtelijk maken van voordelen Vertalen: van concept naar concrete aanpak, innovatieve concepten ontwikkelen, zakelijk en praktische insteek Verbinden: Coalities sluiten, vanuit netwerk werken , nieuwe coalities tussen bedrijven, overheden en burger 5

6. Visie voor 2018 (1) Waar staan we in 2018? De FMF vertaalt haar ambities naar de volgende opgaven in 2018: “Elke Fries zijn eigen energie” In 2018 kiest de Fries bewust voor zijn eigen energievoorziening. Dit betekent dat hij/zij is overgestapt naar groene stroom, deelneemt in een gezamenlijke (lokale) energie coöperatie, aandelen heeft in een duurzaam energieconsortium, eigen duurzame energie produceert en/of actief met energiebesparing bezig is. Hierdoor zijn we niet meer afhankelijk van fossiele brandstoffen, is de CO2 uitstoot gedaald en worden investeringen in het Friese landschap voor een deel betaald uit duurzame energie. Onze rol is gericht op het stimuleren van bewustwording van de Friese burger hoe je met duurzame energie om kan gaan, de ondersteuning van innovatieve technologieën en de beïnvloeding van rijks-, provinciaal en gemeentelijk beleid. Wij staan dicht bij de burger en proberen hem/haar verschillende opties voor te schotelen zodat een bewuste keuze gemaakt kan worden. Wij vervullen een scharnierfunctie tussen overheid, bedrijfsleven en burger. Wij maken een koppeling tussen lange termijn ambities en korte termijn actie en proberen (financiële) opbrengsten aan te wenden voor een mooier en schoner Fryslân. Concreet willen we lokale energievoorziening ondersteunen en optimaliseren, koplopers verbinden en ondersteunen, beweging creëren en zo mogelijk belemmeringen weg nemen, nieuwe technologieën onderzoeken, uitproberen en bekijken wat dit voor Fryslân betekent, kennis uitwisselen via platforms, bijeenkomsten. Wij werken vanuit het netwerk intensief samen met kennisinstituten (TU/Van Hall, NHL, Stenden), energiebedrijven en toeleveranciers, netwerkorganisaties zoals duurzame dorpen op verschillende schaalniveaus (lokaal, regionaal en landelijk). “Fryslân de moaiste” Ook in 2018 is de provincie Fryslân de mooiste provincie van Nederland. Fryslân wordt gekenmerkt door een veelheid van karakteristieke landschappen met een hoge landschappelijke waarde en hoge ruimtelijke kwaliteit. Deze waarden dragen bij aan de Friese identiteit. Ook in 2018 zijn landschappelijke waarden en ruimtelijke kwaliteit belangrijke thema’s die vanuit het perspectief van cultuur, economie en biodiversiteit van groot belang worden geacht. De FMF wil deze kwaliteit in stand houden en versterken, door het borgen van deze kwaliteit in provinciale en gemeentelijke plannen, door het belang onder de aandacht van de burger en beleidsmakers en politici te brengen en door kansen en bedreigingen te signaleren en dit te vertalen naar een concrete aanpak waarbij we meer uitgaan van het zelf doen in plaats van vanaf de zijlijn reageren op. Concreet denken we aan de introductie van nieuwe concepten zoals het creëren van meerwaarde door functies te combineren via gebiedsontwikkeling en verdienmodellen te ontwikkelen voor natuur en landschap. Ook willen we het belang van groen in steden, dorpen en buurten onder de aandacht brengen. Ook is onze inzet er op gericht om meer het verhaal van de kwaliteiten van Fryslân te vertellen en daarbij andere (digitale) media te gebruiken. Wij zien tot slot onze rol als bruggenbouwer tussen onze aangesloten organisaties, tussen natuur, landbouw, recreatie en burger. Onorthodoxe coalities sluiten we daarbij niet uit (bijvoorbeeld samenwerking met een bouw- en ontwikkelbedrijf). Wij willen ook graag samenwerken met Marketing Fryslân, Hus&hiem en culturele instellingen. 6

7. Visie voor 2018 (2) “Friese burger foarut” In 2018 is de impact van de Friese burger op de leefomgeving zodanig gereduceerd dat de ecologische voetafdruk van de Friezen substantieel is gedaald. Hierdoor is de kwaliteit van de leefomgeving verbeterd, is Fryslan schoner, leven we gezonder, gebruiken we minder energie en produceren we minder afval. Onze inzet is erop gericht om dicht bij de Friezen, op een praktische en laagdrempelige wijze hen bewust te laten zijn van de consequenties van hun gedrag. We willen de mensen verleiden en binden om te komen tot een structurele gedragsverandering. Dit doen we via een meerjarige aanpak, met gerichte campagnes die te maken hebben met thema’s als voeding, water, energie, afval, textiel. We willen werken vanuit (lokale) ketens (productie, distributie, consumptie, verwerking) en kijken waar het meeste “winst” te halen valt. De voortgang wordt jaarlijks gemonitord (ecologische voetafdruk, enquêtes), waarbij we onze aanpak waar nodig bij stellen. De FMF is daarbij de vraagbaak en spil als het gaat om verantwoorde consumptie in Fryslân. Dit kunnen wij niet alleen. Wij werken intensief samen met bedrijven die te maken hebben met voeding (supermarkten, biologische winkels), producenten (streekproducten, Omrin), kennisinstituten (AOC, Van Hall, NHL, Stenden), zorgverzekeraars en het maatschappelijk middenveld, zoals Tumba, Partoer, Dorpswurk, IVN. Een bijzondere positie heeft de provincie Fryslân. Wij werken bij de realisatie van dit onderdeel nauw samen met de provincie en willen een groot aantal ambities van het Frysk Miljeuplan 2011-2014 en het bijbehorende Milieuprogramma 2011-2014 realiseren. “Natuur als buur” In 2018 gaat het met de natuur in Fryslân goed. Fryslân onderscheidt zich met een hoge en veelzijdige biodiversiteit in en buiten natuurgebieden. Voor de weidevogels zijn kerngebieden aangewezen en ingericht. Natuur in en buiten de stad wordt als normaal ervaren. De rol van de FMF is er op gericht om kansen en bedreigingen te signaleren en te agenderen. Wij stimuleren bewustwording van de Friese burger over het belang van natuur, door gericht via Friese (natuur)iconen (roofvogels, weidevogels, vleermuizen) te communiceren over het belang van natuur binnen en buiten Fryslân. Wij investeren in kennisdeling o.a. met onze achterban. Educatie voor basis en middelbaar onderwijs is voor ons een belangrijk spoor. Ook willen wij met één geluid vanuit de natuur- en milieuorganisaties komen, om daarmee sterker te staan in het politieke en maatschappelijke debat. Wij nemen het voortouw in de belangenbehartiging. Ook komen we met concrete voorstellen hoe gebieden in te richten en processen op gang te krijgen. De FMF komt met alternatieve voorstellen, innovatieve ideeën, zoals “experimenteerruimte” voor natuur in het landelijk gebied , betrekt natuurorganisaties en jaagt de discussie over natuur en biodiversiteit in Fryslân aan via kennisbijeenkomsten en met het ontwikkelen van nieuwe concepten. Om deze ambitie te bereiken werken we samen met de terreinbeheerders, IVN, sportvisserij, KNJV en lokale natuurgroepen. 7

8. Ontwikkeling van de organisatie • Achterban en rol bestuur • De wijze van werken • Bedrijfsvoering • Solide begroting en meerjarenraming • Communicatie en profilering 8

9. Achterban en rol bestuur Het bestaansrecht van de FMF is onze achterban. Dat zijn vanuit federatief perspectief de 34 aangesloten organisaties. Hun (gezamenlijk) belang proberen wij zoveel mogelijk in de discussie in te brengen en voor het voetlicht te brengen. Dit betekent dat we goed moeten weten wat er speelt bij de aangesloten organisaties, we korte lijnen met hen hebben en hen betrekken bij inhoudelijke discussies en projecten. Door te investeren in de relatie met onze achterban “verdienen” wij onze positie aan de onderhandelingstafel en worden we als een volwaardige partner gezien. Ook willen we de aanwezige kennis bij onze achterban gebruiken in projecten. Wat betreft de aangesloten organisaties zien wij voor ons een opgave om het aantal leden te vergroten en de samenwerking te intensiveren. Alle organisaties die het uitgangspunt onderschrijven dat we gaan voor een mooi en duurzaam Fryslân willen we uitnodigen om lid te worden van de FMF. Dit zijn natuur- en milieuorganisaties, maar ook burgerverenigingen, musea, onderwijsinstellingen en bedrijven. Onze achterban bestaat niet alleen uit aangesloten organisaties, maar ook de Friese burger met een groen hart, duurzaamheidsnetwerken en bedrijven die zich bezig houden met duurzaamheid willen we binden. Dit willen we doen door coalities te sluiten en hen te betrekken bij projecten en bij onze lobbyactiviteiten. De FMF ontwikkelt zich steeds meer naar een netwerkorganisatie en legt verbindingen met andere duurzaamheidsnetwerken (“netwerk duurzame dorpen”, “transition towns”) of richt deze op (Fryslân 2040). Ook gaan we verbinding aan met inwoners van Fryslân met een groen hart (“nieuwe binding”, “ Oars Ite”). Ons bestuur heeft een belangrijke taak als het gaat om visieontwikkeling en het gezicht naar buiten. We streven er naar dat het bestuur een brede afspiegeling is van wat er op het gebied van duurzaamheid zich afspeelt. Het bestuur zal de komende jaren meer ingezet worden op het nadenken en sturen op strategische issues, waaronder de rol die we willen spelen m.b.t. duurzaamheid. De FMF kent een Raad van Toezicht. In deze RvT zitten vertegenwoordigers van de aangesloten organisaties. De RvT heeft de rol als toezichthouder. Soms wordt de RvT ook gebruikt om de achterban te informeren en te betrekken. Wij willen de RvT die positie geven die het verdient: toezicht houden op het functioneren van de FMF. Opgaven 2012 – 2016 • 1 geluid vanuit de aangesloten organisaties • Vergroten en verbreden aantal aangesloten organisaties en vergroten betrokkenheid • Verbinding leggen met duurzaamheidsnetwerken en actieve bewoners van Fryslân met een groen hart • Coalities sluiten met bedrijven en organisaties die duurzaamheid hoog in het vaandel hebben • Inzet van bestuur op strategische dossiers en verdere ontwikkeling RvT in de positie van toezichthouder

10. De wijze van werken We staan voor een mooie opgave. Op veel werkvelden wordt inzet van ons verwacht. De huidige bemensing van het bureau is smal, terwijl er grote opgaven staan te wachten. Dit betekent dat om het werk te kunnen doen er geïnvesteerd moet worden in bepaalde kennisvelden die in opkomst komen, maar ook in menskracht. Omdat de primaire insteek niet gericht is op een kwantitatieve groei van het bureau willen we om het werk te kunnen doen ook een “vaste” flexibele schil die projecten in opdracht van de FMF uitvoert. We gaan coalities aan met andere organisaties om kennis optimaal te benutten en om grotere projecten en programma’s aan te kunnen. Om de kwetsbaarheid van de vaste kern te verminderen zetten we in op de koppeling van projectleiders aan projectmedewerkers. Voor wat betreft de inhoudelijke kennis willen we als bureau een bepaalde “basiskennis” hebben op het gebied van ruimtelijke ontwikkeling, water(systeem), klimaat en energie, natuur en landschap, gebiedsontwikkeling, sociale media. We hebben geen specialistische kennis, maar weten dit te ontsluiten. Onze inzet is sterk gericht op procesvaardigheden, voorkantsturing, verleiden en inspireren. Dit betekent dat medewerkers op meerdere werkterreinen inzetbaar zijn. Daardoor wordt de flexibiliteit vergroot. Specialistische kennis wordt verworven via de “flexibele schil”. Wij willen positie innemen en meer aan de voorkant sturen en verantwoordelijkheid nemen. Dit betekent een grote mate van verantwoordelijkheid bij de medewerkers, waarbij gestuurd wordt op het uiteindelijke effect (“outcome”) i.p.v. alleen het product (“output”). Een verzakelijking hoort daarbij, waarbij ruimte is voor creativiteit en inspiratie. Opgaven 2012 – 2016 • Structurele basis versterken • Meer flexibiliteit. Flexibele schil groter, coalities met partners: • Andere natuur en milieufederaties • Vrijwilligers en stagiaires • Andere maatschappelijke groepen (IVN, Partoer) • Onze vaardigheden zijn gericht op voorkantsturing/beginspraak, procesmanagement, inspireren en verleiden. • Basiskennis behouden en versterken: (strategische) kennis m.b.t. gebiedsontwikkeling, klimaat en energie, natuur en landschap, ruimtelijke ordening. Overheden bedrijven bedrijven sta giai stagiaire Ingenieurs - re Terrein- beheerders bureau Vaste kern Vaste kern burger milieu milieu Milieu- org federa federa tie ties

11. Bedrijfsvoering Bij een organisatie die professioneel is, zakelijk en projectmatig werkt en wil communiceren over haar resultaten en daar verantwoording over moet afleggen, hoort een bedrijfsvoering die deze manier van werken ondersteunt. Uitgangspunt daarbij is dat die medewerker op die projecten wordt ingezet waarvoor deze het meest geschikt zijn o.a. op basis van senioriteit en projectleiderscapaciteiten. Het Nieuwe werken is uitgangspunt voor de medewerker. Dat wil zeggen: een manier van werken waarbij het werk effectiever, efficiënter maar ook plezieriger is voor zowel de organisatie als de medewerker. Daarbij staat de medewerker centraal en heeft – binnen bepaalde grenzen - de ruimte en vrijheid hoe hij werkt, waar hij werkt, wanneer hij werkt, waarmee hij werkt en met wie hij werkt. Daarvoor is een goede werkplek, met goede faciliteiten noodzakelijk onder andere op het gebied van ICT. De FMF heeft de ambitie om niet alleen haar achterban, maar ook de Friese burger nadrukkelijk te verleiden en te binden om te komen tot een meer duurzamere wijze van leven. Dit betekent ook in de systemen en aanpak een andere werkwijze. Er is behoefte aan een systeem waarmee we het binden van burgers kunnen faciliteren (CRM). Bij dit systeem is een werkwijze nodig alsmede een technologie waarbij het optimaliseren van alle contacten met de burger centraal staat en er wordt getracht elke klant te binden en te verleiden. Het gaat om kwaliteit, maar ook om kwantiteit. Duurzaamheid zit de FMF in de genen. Daarom is het logisch dat dit ook als uitgangspunt wordt gebruikt bij de bedrijfsvoering. Het gaat bijvoorbeeld om de inrichting van het gebouw, energiebesparing, afval en inkoop. Maatlat: checklist interne milieuzorg Opgaven 2012 – 2016 • Goede huisvesting en werkplekken welke goed gefaciliteerd zijn, met als uitgangspunt het Nieuwe werken • Goed lopende planning en control cyclus • Goede ondersteuning projectmatig werken • Inzet klantenbindingssysteem (CRM) • Duurzame bedrijfsvoering

12. Communicatie en profilering De FMF heeft hoge ambities. Daar hoort een uitgekiende profilering en communicatiestrategie bij. Wij willen ons positioneren als de spil in de discussie omtrent duurzaamheid in Fryslân. Wij komen met nieuwe ideeën, zijn pro-actief en creatief. Ook wil de FMF haar achterban beter bedienen. Tevens is het, mede met het oog op acquisitie, van essentieel belang dat de belangrijkste (potentiële) opdrachtgevers de FMF kennen en dat zij daar positief te boek staat. De FMF wil haar netwerk vergroten naar het bedrijfsleven en gemeenten. Ook willen we op maat toegesneden communicatie kunnen aanbieden. Het gebruik van social media zal daarbij een belangrijke rol spelen, net als de inzet van ons CRM systeem waarmee we burgers willen binden en waarmee op maat toegesneden communicatie mogelijk is. De FMF zal hard moeten werken aan haar profileringsbeeld. Dit beeld moet passen bij de ambities die zij heeft en het werk dat zij uitvoert. In haar profileringsbeeld komen de 3-V’s naar voren: • Verleiden • Verbinden • Vertalen Opgaven 2012 – 2016 • Een actief profileringsbeeld: Friese burgers kennen de FMF en weten wat de FMF betekent. • Effectief gebruik van nieuwe (sociale) media om burgers van Fryslân aan de FMF te binden en haar profileringsbeeld uit te dragen.

13. Omzet en inkomsten Voor een meerjarenvisie is het van belang om inzicht te hebben in de verwachte inkomsten voor de komende jaren. De begroting van de FMF kende afgelopen jaren de nodige fluctuaties. Dit kwam met name door wisselende inkomsten uit projecten. Ook zijn er kortingen geweest op subsidies van de provincie. Momenteel bestaat circa 40% van de begroting uit budgetsubsidie, gekoppeld aan de uitvoering van prestaties in het provinciaal milieubeleidsplan. Ongeveer 15% van onze omzet bestaat uit Nationale Postcodeloterij gelden. Het resterend bedrag is afkomstig van projecten in samenwerking met de provincie (25%) en derden (20%). We willen, om de kritische massa van de FMF te vergroten, de omzet verhogen naar boven de 1.000.000,- (zie tabel). Dit betekent dat het aandeel van de bijdrage van derden (inclusief provinciale projecten) naar meer dan 50% moeten verhogen. Dit gaan we doen door onze inkomstenbron te verbreden en te koppelen aan onze projecten en programma’s. We voeren een consistente en gerichte aanpak om enerzijds meer projectmatig te werken en anderzijds om meer continuïteit in en meerjarige inkomsten te genereren. Dit betekent een naar buiten gerichte houding, op zoek naar kansen om voor de provincie of derden projecten uit te voeren. Ook willen we meer werken vanuit programma’s en minder ad hoc klussen. Denken in termen van “ja en”, van buiten naar binnen (“waar zit de klant mee en wat kunnen we betekenen om hem te helpen”) Opgaven 2012 – 2016 • Meer continuïteit in inkomsten door: • in te zetten op grotere programma’s • Meerjarige inkomsten • Grotere inkomstenspreiding door: • In opdracht van derden projecten uit te voeren • Gebruik maken van NPL geld • Gerichte acquisitie • Innovatieve producten ontwikkelen • Verdere transitie naar een meer project- en klantgerichte organisatie

14. Meerjarenraming 2012 - 2016