230 likes | 416 Views
İŞ SAĞLIĞI ve GÜVENLİĞİ İş sağlığı açısından sağlık işkoluna bakış 2. Prof.Dr.Alp Ergör Tıbbi Dokümantasyon ve Sekreterlik Programı 2011 Bahar Yarıyılı - 2. Sınıf Şubat-Nisan 2011 http://kisi.deu.edu.tr/alp.ergor/. 2 hafta önceki soru:
E N D
İŞ SAĞLIĞI ve GÜVENLİĞİİş sağlığı açısından sağlık işkoluna bakış 2 Prof.Dr.Alp ErgörTıbbi Dokümantasyon ve Sekreterlik Programı2011 Bahar Yarıyılı - 2. SınıfŞubat-Nisan 2011http://kisi.deu.edu.tr/alp.ergor/
2 hafta önceki soru: * Sağlık işkolunda “çalışanın sağlığını etkileyebilecek” etmenlere 5 örnek veriniz.
Sağlık Çalışanı Kimdir? • Hekim • Diğer sağlık profesyonelleri: diş hekimleri, eczacılar, biyologlar,... • Hemşire ve Ebeler • Yardımcı sağlık personeli: lab teknisyen, diyetisyen, sosyal hizmet uzmanı, ... • Diğer personel: büro elemanları, temizlik elemanlar..
Tüm İşkolları Sağlık İşkolu Diğer İşkolları SAĞLIK İŞGÜCÜ Sağlık hizmeti sunanlar Yönetsel hizmet sunanlar Destek hizmet sunanlar Sağlık hizmeti sunanlar Hekim Hemşire Eczacı Tekniker Teknisyen Diğer Hekim Hemşire Yönetici Büro çalışanları Şöförler Temizlik personeli Teknik hizmet çalışanları İşyeri sağlık birimi çalışanları Kurum hekimleri WHO 2006
Sağlık İş Gücü Hekim: ~115 bin Hemşire: 85 bin Tekniker: ~15 bin … ~410 bin SAĞLIK PERSONELİ Yataklı Tedavi Kurumları: 1 120 Diğer:17 908 TTB 2007 – TÜİK 2008 – SB 2007 - 2009
Sağlık işkolunun özellikleri Tehlike ↑ Risk ↑ Korunma ↓ Uzun süreli çalışma Esnek çalışma Taşeronlaşma • Ağır ve tehlikeli iş!
Çalışma Yaşamı ve Sağlık İlişkisi Çalışma İlişkileri Çalışma Koşulları Çalışma Ortamı SAĞLIK Bireysel Özellikler Yaşanan Çevre Toplumsal Özellikler
BİLİNEN ZARARLILAR Fiziksel etmenler Biyolojik etmenler Kimyasallar Hasta Sağlık Çalışanı Sağlığın bozulması Hasta yakınları RİSK ETMENİ Toplum Sağlık çalışanları Birey! BİLİNMEYENEN ZARARLILAR
Ergonomik stresler • Oturma • Aydınlatma • Yineleyici iş • Renkler • İş hızı vb • Biyolojik riskler • HBV, HCV, HIV, ... • Kimyasal riskler • Terapötikler • Dezenfektan ve sterilizasyon ajanları • Lateks alerjisi Kazalar Kesilme ve batmalar Yanıklar Düşme Elektrik kazaları vb Diğer riskler Vardiyalı çalışma Stres İş doyumsuzluğu Güvencesizlik Düşük ücret Yönetsel ve örgütlenme sorunları vb
SARS Şubat 2003 Hong Kong’lu bir işadamında tanımlanıyor Tanımlayan doktor Mart 2003’de ölüyor Ölüm nedeni SARS Hong Kong “Devlet Hast.?” 1300 çalışan yardımcı sağlık çalışanı %8 doktorlar %5 hemşireler %4 tüm olguların %21 Ho AS, Sung JJY, Chan-Yeung M. An Outbreak of Severe Acute Respiratory Syndrome among Hospital Workers in a Community Hospital in Hong Kong. Annals of Internal Medicine 139: 564-567; (2003).
Radyoloji çalışanları İlk ulusal düzenleme 1937-39! Tifüs aşısı üretimi 6 iş kazası Enfekte sıvı sıçraması 6 tifüs olgusu Dr.Mehmet Tuna ex (göz mukozası + solunum ???) • B Onul – İnfeksiyon Hastalıkları, AÜ Yayınları, 1953
Ulusal düzenlemeler : Doğrudan ya da dolaylı 15 + yasa 10 tüzük 15 + yönetmelik ve genelge SÇS ile ilgili somut önermeler 6-7 düzenlemede yer alıyor
Ülkemizde sağlık çalışanlarının sağlığına kısa bir bakış EKK??, RGK, Sterilizasyon, Ergonomi, SÇS Birimleri (KoçVAH, DEÜ, Kent, Uludağ Ü … Işınımla çalışanlar için ilk yasalar, 657 için kimi düzenlemeler Ulusal kongreler Ulusal yayınlarda daha fazla ilgi ILO 155, 161, BUT, Akreditasyon Özel ve kamu sektöründe ilk denemeler (Bayındır…) 90 00 1930 03 07 1985
Meslek Hastalığı: Etmen Hastalık İşle İlgili Hastalık: işle ilgili etmenler artırıcı rol oynar koroner kh - CO, vardiya, ısı… RA - osteoartroz - ağır yük, yineleyen travma Etmen hastalık ilişkisi TÜM MESLEK HASTALIKLARI ÖNLENEBİLİR HASTALIKLARDIR İş dışı etmen hastalık ilişkisi Sürekli izlem (ikincil koruma) Kronik süreçler Geç bulgu - hastalık - işyeri ilişkisi “Sağlıklı işçi” ögesi zorunlu nedensellik
BİLDİRİLEN Tanı konan BİLDİRİLMEYEN Tıbbi bakım+, tanı yok Bulgu +, Tıbbi bakım yok Etkilenim +, bulgu yok Levy-Wegman 1995
İş Kazaları Bir şeyin çarpması Sıkışma Düşmek Elektrik kazaları Bir şeye çarpma Diğer
İş kazalarının nedenselliği • Çalışan sorumlu tutulamaz • Sistem, süreç, makine araç insana bağlı etmenlere yer vererek düzenlenmemelidir • Koruma işverenin yükümlülüğüdür!
30 yaş Kadın - Hemşire Ameliyathane - Sterilizasyon – HBV yer değişikliği- Dirençli Tbc Merkezi sterilizasyon • Erkek - doktor • Acil servis Saldırı – göz travması ! Görme kaybı
38 yaş • Erkek - Doktor • Sağlık ocağı - özel poliklinik HBV • 23 yaş • Kadın - TDS • Radyoloji - Arşiv Lomber diskopati
25 yaş • Erkek - Doktor • Ar – lab UV’ye bağlı yanık • 27 yaş • Kadın - doktor • Patoloji Mesleksel astım
Önümüzdeki hafta: • Olgu tartışmaları ve sanal bir işyeri değerlendirmesi