300 likes | 479 Views
FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu. Toespraak door C. DECOSTER, Directeur-Generaal FOD Volksgezondheid “Palliatieve zorg : waar staan we vandaag in 2004” Verleden – Heden - Toekomst Studiedag van het RIZIV op 23 november 2004
E N D
FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu Toespraak door C. DECOSTER, Directeur-Generaal FOD Volksgezondheid “Palliatieve zorg : waar staan we vandaag in 2004” Verleden – Heden - Toekomst Studiedag van het RIZIV op 23 november 2004 Palliatieve zorg in het kader van de verzekering voor geneeskundige verzorging in België – Bilan en perspectieven
Inleiding. • Realisaties tot op heden • Evaluatiecel : knelpunten in de huidige regeling • Aanvullende suggesties voor de toekomst • Slotbeschouwing RVK Palliatieve zorg. Verleden – heden & toekomst 23 nov 2004- RIZIV 2
Historiek. • Palliatieve cultuur “van recente datum” • Experiment Busquin begin jaren ’90 • Studiecomité in Volksgezondheid op vraag van Minister Busquin ontwerpt globaal plan midden jaren ’90 • Overleg met gemeenschappen en advies Nationale Raad voor Ziekenhuisvoorzieningen leidt tot uitvoering plan RVK Palliatieve zorg. Verleden – heden & toekomst 23 nov 2004- RIZIV 3
Historiek. • Palliatieve zorg geraakt struktureel verankerd in de gezondheidszorg. De pijnbestrijding en de zorg voor de stervende krijgen plaats in de geneeskunde • Uniek en omvattend wettelijk kader • In 2000 aanvullend beleidsplan dat eerste plan verder uitvoert en aanvult • Uitgangspunt plan : patiënt zoveel mogelijk thuis laten sterven RVK Palliatieve zorg. Verleden – heden & toekomst 23 nov 2004- RIZIV 4
Struktuur. Palliatieve zorg Thuiszorg Dagcentra Mobiele equipe thuiszorg Palliatieve zorg in ROB en in RVT Ziekenhuisfunctie Gespecialiseerde eenheid Palliatief samenwerkingsverband / netwerk RVK Palliatieve zorg. Verleden – heden & toekomst 23 nov 2004- RIZIV 5
Samenwerkingsverband. • 1.1. Samenwerkingsverband. • Alle partijen, m.i.v. van organisaties voor patiënten en hun families • Info en bewustmaking bevolking (ZIE WEBSITES !) bijwerken professionele kennis coördinatie diverse acties raadgeving en logistieke steun evaluatie dienstverlening, raming behoeften opleiding vrijwilligerswerk RVK Palliatieve zorg. Verleden – heden & toekomst 23 nov 2004- RIZIV 6
Samenwerkingsverband. • 1 per 200.000 à 1.000.000 inwoners • Comité • Coördinator + klinisch psycholoog • Equipe tot ondersteuning (2 FTE verpleegkundigen, 1 huisarts 4u/wk, ½ FTE administratieve) RVK Palliatieve zorg. Verleden – heden & toekomst 23 nov 2004- RIZIV 7
Thuiszorg. • 1.2. Thuiszorg • 1.2.1. Multidisciplinaire begeleidingsequipe • Aangehecht aan het samenwerkingsverband • Op vraag van de patiënt en in overleg zorgverstrekkers ondersteunen ze palliatieve zorgverlening in de eerstelijn • Overleg plegen met zorgverstrekkers en advies verlenen over alle aspecten palliatieve zorg • Palliatieve zorgverlening in thuismilieu en psychologische en morele ondersteuning • Zorgverstrekkers blijven verantwoordelijk voor verzorging en begeleiding patiënt RVK Palliatieve zorg. Verleden – heden & toekomst 23 nov 2004- RIZIV 8
Thuiszorg. • 1.2.2. Palliatief zorgforfait • Voor patiënten met kortere levensverwachting dan 3 maanden • = 483,39 euro (maandelijks max. 2 x) • aanvullend op nomenclatuur • Voorwaarde palliatief statuut verkrijgen • Verpleegkundige kan all-in bedrag krijgen (geen remgeld) • Huisarts kan gebruik maken van speciale RIZIV nomenclatuur • 1.2.3. Loopbaanonderbreking • Voltijds of halftijds voor familieleden (max. 2 maanden) RVK Palliatieve zorg. Verleden – heden & toekomst 23 nov 2004- RIZIV 9
Rust- en verzorgingstehuis. • 1.3. Palliatieve zorg in thuisvervangend milieu RVT. • Aansluiten bij samenwerkingsverband en afspraak met palliatieve eenheid. • Geneesheer en hoofdverpleegkundige belast met: • Palliatieve zorgcultuur en sensibilisering personeel • Adviezen t.b.v. personeel • Bijwerken van professionele kennis RVK Palliatieve zorg. Verleden – heden & toekomst 23 nov 2004- RIZIV 10
Rust- en verzorgingstehuis. • Tegemoetkoming ZIV (ROB – RVT) = 0,26 euro per dag en per opgenomen patiënt van categorie B of C Mits: • Intentieverklaring instelling • Verantwoordelijke persoon • Losstaande ROB’s overeenkomst met regionale vereniging RVK Palliatieve zorg. Verleden – heden & toekomst 23 nov 2004- RIZIV 11
Dagcentra. • 1.4. Palliatieve dagcentra • Complementair aan thuiszorg + ondersteuning mantelzorg: • alternatief voor verzorging thuis (= ondersteuning) • Als experiment gefinancierd omdat er nog vragen waren (plaats setting, spreiding, omvang en wijze van financiering) • Infrastructuur, omkadering, overeenkomst met huisarts, brede waaier van diensten RVK Palliatieve zorg. Verleden – heden & toekomst 23 nov 2004- RIZIV 12
Dagcentra. • Evaluatie • Onderbezetting (+/- 20 % bezetting) • Overwegend oudere populatie • Discordantie graad afhankelijkheid en gebruik van thuisverpleging • Behoefte aan psychologische en emotionele ondersteuning RVK Palliatieve zorg. Verleden – heden & toekomst 23 nov 2004- RIZIV 13
Ziekenhuisfunctie. • 1.5. Palliatieve ziekenhuisfunctie (mobiel team ziekenhuis) • 1.5.1. Wetgeving: • Functionele binding met palliatieve eenheid • Meewerken met samenwerkingsverband en met thuiszorg • Registratie activiteiten + evaluatie • Palliatieve cultuur invoeren • Verstrekken van advies • Zorgen voor opleiding • Continuïteit zorg RVK Palliatieve zorg. Verleden – heden & toekomst 23 nov 2004- RIZIV 14
Ziekenhuisfunctie. • 1.5.2. Financiering • - 500 bedden : 72.740,04 euro = ½ FTE arts • ½ FTE gegr.verpleegkundige • ½ FTE psycholoog • Evaluatierapport • 1.5.3. Studie UZ-Gasthuisberg (november 2003) m.b.t. functie • Meer patiënten definitief naar huis • Verhoogt kwaliteit ontslag • Meer nood dan oorspronkelijke vraag RVK Palliatieve zorg. Verleden – heden & toekomst 23 nov 2004- RIZIV 15
Ziekenhuisfunctie. • Groter aantal interventies, w.o. intensieve communicatie, inschakelen thuiszorg, aanpassing medicatie, minder psychologische ondersteuning • Gepland tijdstip ontslag • Unanieme tevredenheid • Besparing : op 31 patiënten in 6 maanden : 727.953,07 euro RVK Palliatieve zorg. Verleden – heden & toekomst 23 nov 2004- RIZIV 16
Palliatieve eenheid. • 1.6. Palliatieve eenheid • 1.6.1. Normen + programmatie • patiënten met ongeneeslijke ziekte in terminale fase die palliatieve zorg behoeven (symptoomcontrole, psychologische begeleiding, rouwvoorbereiding en –begeleiding) • Zelfstandige eenheden, ook buiten acuut ziekenhuis • Minimum 6 bedden – maximum 12 bedden • Permanente opleiding • Evaluatie aktiviteiten op basis van registratie • Geneesheer-specialist of huisarts met bijzondere erkenning • Per erkend bed 1,5 verpleegkundige • 360 bedden voor het ganse land • 1.6.2 Financiering • Sp-diensten 75.832,74 euro/bed RVK Palliatieve zorg. Verleden – heden & toekomst 23 nov 2004- RIZIV 17
Palliatieve zorg. • 1.7 Creatie zorgprogramma oncologie met link naar palliatieve zorg. • 1.8 Wet van 14 juni 2002 betreffende de palliatieve zorg • Elke patiënt heeft recht op een voor ieder toegankelijke palliatieve zorg. • Informatie over zijn gezondheidstoestand en mogelijkheden palliatieve zorg. Steeds vrije en geïnformeerde toestemming patiënt. • Jaarlijks vooruitgangsrapport ministers. • Oprichting evaluatiecel. • 1.9 Resolutie parlement uitbouw palliatief plan. RVK Palliatieve zorg. Verleden – heden & toekomst 23 nov 2004- RIZIV 18
2. Evaluatiecel : inventaris knelpunten • Federaties • PZ goed gestart in België • Toegankelijkheid, kwaliteit en duurzaamheid, goede uitgangsprincipes • Nog veel groei in thuiszorg mogelijk (in België sterft slechts 28 % thuis, in Nederland 64 %) • PZ is moeilijke geneeskunde (2de lijnsgeneeskunde) • Nood aan wetenschappelijk onderzoek RVK Palliatieve zorg. Verleden – heden & toekomst 23 nov 2004- RIZIV 19
2. Evaluatiecel : inventaris knelpunten • 2.1. Palliatieve supportteams in ziekenhuis (8.500.000 euro) • Financiering verdubbelen om effectief loonkost te dekken • Respectabele vergoeding arts om therapeutische hardnekkigheid tegen te gaan • Overgangsmaatregel huisartsen met ervaring • Specialisten moeten bijkomende opleiding volgen RVK Palliatieve zorg. Verleden – heden & toekomst 23 nov 2004- RIZIV 20
2. Evaluatiecel : inventaris knelpunten • 2.2. Palliatieve mobiele equipes thuiszorg (1.407.120 euro) • Minimum 3 VTE verpleegkundigen per equipe waarborgen voor continuïteit (kleine en grote equipes) • 2,5 VTE (i.p.v. 2) per 200.000 inwoners voor diverse taken • opheffen moratorium voor equipes die nog niet maximum conventies hebben • Federaties : in RIZIV-rapport • Zijn kernactiviteiten niet voldoende meegerekend door gebrekkige registratie • Nevenactiviteiten ook belangrijk (rouwzorg, zorg in ROB/RVT niet meegerekend, bedside-teaching en coaching vrijwilligers niet meegerekend) RVK Palliatieve zorg. Verleden – heden & toekomst 23 nov 2004- RIZIV 21
2. Evaluatiecel : inventaris knelpunten • 2.3. Palliatieve samenwerkingsverbanden (173.180euro) • Reële financiering coördinator en psycholoog volgens anciënniteit • 2.4. Dagcentra (1.239.468 euro) • Verderzetting experiment met onderlinge herverdeling, op basis van evaluatie praktijk • Verruiming doelgroep • Ook niet-palliatieve patiënten hebben nood aan ondersteuning en zorg (neuro-musculaire aandoeningen) • Levensverwachting zou 18 maanden i.p.v. 6 maanden moeten zijn • Federaties : verwachten groei (cfr. VK) RVK Palliatieve zorg. Verleden – heden & toekomst 23 nov 2004- RIZIV 22
2. Evaluatiecel : inventaris knelpunten • 2.5. Palliatieve zorg in ROB en RVT’s (7.500.000 euro) • optrekken van vergoeding van 0,59 euro per dag en per patiënt (B/C) i.p.v. 0,25 euro + controle kwaliteit vorming • deze patiënten betalen remgeld (thuis niet): discriminatie wegwerken • Federaties : • Verwachten nog veel groei in % rusthuis sterven • Financies niet alleen voor vorming, maar ook voor vrijstelling RVK Palliatieve zorg. Verleden – heden & toekomst 23 nov 2004- RIZIV 23
2. Evaluatiecel : inventaris knelpunten • 2.6. Palliatieve eenheden • Vergoeding verpleegdagen boven 80 % bezetting • In MKG extra-dagen voorzien • 2.7. Palliatieve thuiszorg • Koppeling met palliatief statuut soms problematisch : • Soms zijn patiënten nog in ontkenningsfase (voor zorgverstrekkers onmogelijk om verklaring overlijden 3 maand te maken) • Soms willen families zelf zorg op zich nemen • Soms wil huisarts statuut niet vragen omdat patiënt voldoende middelen heeft, geen termijn overlijden kan geven, hij zich niet wil engageren tot verplichting teamvergadering • Zorg niet altijd intensief of onvoldoende samenwerking met mobiel team RVK Palliatieve zorg. Verleden – heden & toekomst 23 nov 2004- RIZIV 24
2. Evaluatiecel : inventaris knelpunten • Voorstel : • Patiënten moeten kunnen afzien van forfait en toch statuut krijgen omwille van andere voordelen • Privé-vepleegkundigen moeten multidisciplinaire begeleidingsequipe kunnen opgeven • Honorarium voor bijwonen teamvergadering • Federaties : • Er is respect vanuit mobiele equipe voor thuiszorg • Nood aan kwaliteitsbewaking door samenwerking mobiele equipe RVK Palliatieve zorg. Verleden – heden & toekomst 23 nov 2004- RIZIV 25
2. Evaluatiecel : inventaris knelpunten • 2.8. Ontwikkelen van modulair en uniform registratieinstrument (93.536 euro) • 2.9. Federaties voor palliatieve zorg • 1 VTE universitair coördinator + O,5 VTE secretariaat/federatie • 2.10. Totale meerkost : 19.058.542 euro t.g.o. budget • van 74.368.057 euro in 2004 of + 25,63 % RVK Palliatieve zorg. Verleden – heden & toekomst 23 nov 2004- RIZIV 26
3. Aanvullende sugesties uit de aanbevelingen Raad van Europa • 3.1. Behoeftestudie • 3.2. Struktureel • Zorg in daghospitalisatie (cfr. Oncologisch programma) • Zorg in polikliniek • Liaison vanuit het ziekenhuis, voornamelijk vanuit dagopname • 3.3. Aandacht voor specifieke groepen • Kinderen (kinderoncologie) • Minderheidsgroepen (gehandicapten, gevangenen, …) personen met onderwijsachterstand, daklozen, vluchtelingen RVK Palliatieve zorg. Verleden – heden & toekomst 23 nov 2004- RIZIV 27
3. Aanvullende sugesties uit de aanbevelingen Raad van europa • 3.4. Kwaliteit • Zorgplannen • Minimum data set • Indicatoren goede zorg • Richtlijnen klinische praktijk (handboek) (cf. Cochrane) • Evaluatie en kwaliteitscontrole met audit • Meetinstrument (vb. support team assesment schedule (STAS), Admonton Assesment System (ESAS) Palliatieve outcome scale (POS) • 3.5. Telefoonlijn voor verstrekkers RVK Palliatieve zorg. Verleden – heden & toekomst 23 nov 2004- RIZIV 28
3. Aanvullende sugesties uit de aanbevelingen Raad van europa • 3.6. Onderwijs • Academische erkenning • Opnemen in initiële opleidingen van artsen en verpleegkundigen • Drie niveau’s : basis – tussen – gevorderd niveau • 3.7. Stimuleren van onderzoek • 3.8. Vrijwilligers ondersteunen • Verlof geven • Training geven RVK Palliatieve zorg. Verleden – heden & toekomst 23 nov 2004- RIZIV 29
3. Aanvullende sugesties uit de aanbevelingen Raad van europa • 4. SLOTBESCHOUWING • Er is op korte tijd een hele weg afgelegd • Er blijft nog veel werk te doen om stelsel te verfijnen • Kwaliteit zorg te verbeteren • Beter opvolgen en bijsturen RVK Palliatieve zorg. Verleden – heden & toekomst 23 nov 2004- RIZIV 30