240 likes | 1.63k Views
Indikacije za ultrazvučni pregled karotidnih i vertebralnih arterija. Institut za kardiovaskularne bolesti “Dedinje” Dr Anka Mitrašinović. Ateroskleroza. je najčešća bolest magistralnih arterija vrata. Mesta bifurkacije arterijskog stabla su predilekciona mesta.
E N D
Indikacije za ultrazvučni pregled karotidnih i vertebralnih arterija Institut za kardiovaskularne bolesti “Dedinje” Dr Anka Mitrašinović
Ateroskleroza je najčešća bolest magistralnih arterija vrata
Mesta bifurkacije arterijskog stabla su predilekciona mesta • Bifurkacija zajedničke karotidne arterije • Mesto odstupa( V0) vertebralne arterije
Ateroskleroza magistralnih arterija vrata • asimptomatska (2-5% petogodišnji rizik od MU) • simptomatska– cerebrovaskularna bolest
Dijagnostika • precizna anamneza • dobar opšti i neurološki pregled • postavljanje radne dijagnoze • indikacije za sprovođenje dalje dijagnostike
Osnovni elementi dijagnoze • Anamneza: fokalni neurološki simptomi, faktori rizika • Klinički nalaz: znaci neurološkog deficita, šum na vratu, razlika u pritiscima na rukama,↑TA, EKG • Laboratorijska ispitivanja: krvna slika, SE, glikemija, lipidi, faktori hemostaze • Ostala ispitivanja: doplersonografija, TCD, angiografija, CT, MR
Asimptomatska ateroskleroza magistralnih arterija vrata • Čujni šum na vratu, prisustvo abnormalnih pulsacija, razlika u pritiscima na rukama • Anamneza sa faktorima rizika za cerebrovaskularnu bolest • Nasledno opterećenje za vaskularna oboljenja • Oboljenja arterija donjih ekstremiteta • Ishemična koronarna bolest (oko 10%)
Faktori rizika za cerebrovaskularnu bolest • faktori na koje se ne može uticati • faktori na koje se može uticati
Faktori na koje se ne može uticati • Godine starosti, posle 60 godina raste za 10% sa svakom decenijom • Pol, kod žena raste rizik nakon menopauze • Moždani udar u porodičnoj anamnezi • Moždani udar ili TIA u ličnoj anamezi
Faktori na koje se može uticati • Povezani sa načinom života • Bolesti i bolesna stanja
Faktori povezani sa načinom života Pušenje (rizik >50%) Alkoholizam (veća količina alkohola) Telesna neaktivnost i gojaznost Nezdrava ishrana Stres (↑angiotenzin II i TA) Zloupotreba opojnih droga (kokain) Oralni kontraceptivi (sa estrogenom)
Bolesti i bolesna stanja • Hipertenzija • Povišen holesterol • Šećerna bolest • Srčane bolesti • Hiperhomocistinemija, hiperkoagulabilnost • Vaskulitisi
Simptomatska ateroskleroza karotidnih i vertebralnih arterija • Fokalni poremećaji moždanih funkcija TIA (hemisferna TIA ili amaurosis fugax) – klinički simptomi traju < 1h (kod karotidne b. rizik za MU u toku 90 dana 25%) MU (minor ili major stroke) • Vaskularne demencije • Hipertenzivna encefalopatija • Globalna cerebralna ishemija
Smetnje vida Otežano nalaženje ili razumevanje reči Slabost jednog dela tela Utrnulost, mravinjanje Zanemarivanje jedne polovine prostora, tela Ispadi u vidnom polju (retinalna ishemija- -amaurosis fugax) Afazije Kontralateralna hemipareza Kontralateralna hemi hipo ili heperestezije Neglekt sindrom, anozognozija Ishemični sindromi karotidnog slivasimptomi znaci
Ishemični sindromi vertebrobazilarnog sliva(4x ređi)simptomi znaci Vrtoglavica Zamagljen vid ili duple slike Smetnje vida na jednoj strani Slabost jednog dela tela Otežano izgovaranje reči Nespretnost, padanje Duple slike ili slabost jedne polovine lica sa kontralateralnom hemiparezom Nagli nastanak slabosti obe noge Pospanost Nistagmus Nekonjugovani pokreti bulbusa Homonimni ispadi vidnih polja Kontralateralna hemipareza Dizartrija Ataksija Alterni sindromi Drop atak Poremećaji svesti
ULTRAZVUČNO PRAĆENJEKAROTIDNE BOLESTI U ZAVISNOSTI OD STEPENA STENOZE I KVALITETA PLAKA ODLUČUJE SE O DALJEM TRETMANU: medikamentozno lečenje, ultrazvučno praćenje (kontrole za 6 meseci, godinu dana) PTA sa implantacijom STENTA (endoproteze) EAT (endarterektomija)
EAT Danas se EAT najčešće indikuje na osnovu ultrazvučnog pregleda i neurološkog nalaza.
Preoperativni ultrazvuk • Lokalizacija plaka (distalno širenje) • Visoka račva, odnos ACI i ACE • Dijametar ACI • Izvijuganost ACI (dolihoarteriopatije)
VARIJACIJE ODNOSA ACI I ACE 70% 18% 12%
Arteriografija nakon ultrazvučnog pregleda • Postoje nedoumice oko ultrazvučnog nalaza i/ili simptoma (neurološkog nalaza) • Indikacije za pregled drugih, ultrazvukom nedostupnih supraaortalnih grana (a. subclavia, truncus brachiocephalicus, a. vertebralis) • Planira se endovaskularna procedura • Indikacija za pregled intrakranijalnih arterija
Ostale indikacije za ultrazvučni pregled karotidnih i vertebralnih arterija Perioperativni monitoring (pre vaskularnih ili kardiohirurških operacija) Praćenje nakon operacija karotida (EAT, rekonstrukcije) Praćenje nakon endovaskularnih procedura (PTA, stenting) Praćenje rezultata nakon fibrinolitičke terapije i terapije statinima