Zihinsel engel nedir?

1. Zihinsel engel nedir? • Zihinsel engel bir hastalık değildir ve akıl hastalıklarıyla karıştırılmaması gerekir. Zihinsel engelli kişiler yavaş öğrenir ve öğrenme kapasiteleri sınırlıdır. • Zihinsel engel ırk, eğitim, sosyal ve ekonomik koşullara bağlı olmadan her toplumda, her ailede olabilir.

2. Uluslararası Zihinsel Engelliler Spor Federasyonu'nun Dünya Sağlık Örgütü'yle birlikte koyduğu kriterlere göre, bir kişinin zihinsel engelli sayılabilmesi için:

3. Zihinsel fonksiyonlarının işleyişinde önemli bir sınırlama olması (Amerika Zihinsel Engel Derneği, bunu 70 ya da daha altında bir IQ olarak tanımlamaktadır.); İki veya daha fazla uyum sağlama alanında (iletişim, kişisel bakım, ev yaşantısı, sosyal uyum, sağlık ve güvenlik, kendi kendini yönlendirme, fonksiyonel faaliyetler, boş zamanlar ve çalışma) yetersizlik olması; Bu engellerin 18 yaşından önce edinilmiş olması gerekmektedir Dünya Sağlık Örgütü'nün verilerine göre dünya nüfusunun %3’ü zihinsel engellidir. Bu oran, yaklaşık 170 milyon kişi anlamına gelmektedir.

4. %80 dış etkenler beslenme eksiklikleri, yetersiz tıbbi bakım, çevresel etkiler, zehirlenmelerhamilelikte kullanılan ilaçlarzor ve uzun doğum,doğum sırasında bebeğin oksijensiz kalması,doğum sonrası merkezi sinir sistemini ilgilendiren enfeksiyonlar, prematüre doğum %15 oranında genetik faktörler kromozom anomalileri (En sık rastlanan kromozom anomalisi “DOWN SENDROMU* ” dur.) Zihinsel engel nedenleri

5. % 5 diğer faktörler Down Sendromu : Fiziksel özellikleri çok belirgin olan down sendromlu çocuklar birbirlerine benzerlikleriyle bilinir ve Mongol Çocuk olarak da adlandırılırlar.

6. Zeka engelinin düzeyleri • Zeka engeli, genel olarak Hafif, Orta,Ağır ve Derin Zeka Engeli olarak sınıflandırılmaktadır.

7. Hafif derecede zeka engeline sahip olan çocuklar eğitsel sınıflandırmaya göre “Eğitilebilir Zihinsel Engelli Çocuk” olarak isimlendirilmektedir ve tüm zihinsel engellilerin yaklaşık %85’ini oluşturmaktadır.

8. Orta derecede zeka engeli olan çocuklar, eğitsel sınıflandırmaya göre “Öğretilebilir Zihinsel Engelli Çocuk” olarak adlandırılmaktadır. Okul çağında sosyal ve günlük yaşam aktiviteleri konusunda eğitimden yararlanabilirler. Öğrenmeleri yavaştır ve sınırlı öğrenme kapasitelerine sahiptirler.

9. Ağır derecede zeka engeli olan çocukların okul öncesi dönemde motor becerileri zayıf, sözel iletişimi oldukça zayıftır. Temizlikleri ve kendilerine bakımları konusunda yaşam boyu başkalarının desteğine ihtiyaçları olmaktadır.

10. Derin zeka engeline sahip olan çocukların bir çoğunda doğuştan gelen bedensel bozukluklar sıklıkla görülmektedir. Tek sözcükle anlatabildikleri sınırlı ifadeleri vardır. Tuvalet ve yemek yeme konusunda az da olsa eğitim alabilirler. Bu çocuklar için tam bir destek gereklidir

11. Özel Olimpiyatlar • Özel Olimpiyatlar, zihinsel engelli gençlere ve erişkinlere çeşitli spor dallarında eğitim ve yarışma olanağı sağlayan uluslararası bir spor programıdır

12. TARİHÇESİ • 1960’lı yıllarda eski ABD Başkanı John F. Kennedy’nin kız kardeşi Eunice Kennedy Shriver zihinsel engelli kardeşleri Rosemary’nin evin havuzunda oynarken daha mutlu ve hareketli olduğunu farketti. Bu ona zihinsel engelli kişilerin spor yoluyla hayata daha kolay katılabileceği fikrini verdi ve bir yaz kampı uygulaması başlattı. Zihinsel engellilerin değişik spor ve fiziksel aktivitelerde yeteneklerini gösterebilmeleri için başlatılan bu yaz kampı, Özel Olimpiyatların (Special Olympics) çekirdeğini oluşturdu ve 1968 yılında Özel Olimpiyatlar resmen kuruldu.

13. Chicago’da yapılan ilk Özel Olimpiyat Yaz Oyunları’nda yaklaşık 1000 zihinsel engelli atlet, atletizm ve yüzme dallarında yarıştı. Özel Olimpiyatlar, bugün 160 ülkede, 1.5 milyon zihinsel engelli sporcusu, 250.000 antrenörü, 1 milyonu aşan izleyicisi, 3 milyon aile ferdi, 1 milyon gönüllü çalışanı, 5 milyondan fazla finansal destekçisi ile dünyanın en büyük amatör spor organizasyonu haline geldi

14. Uluslararası Olimpiyat Komitesi tarafından da tanınan Özel Olimpiyatlar bünyesinde 26 Olimpik spor dalında* her yıl 16,000’den fazla yarışma düzenleniyor Uluslararası Özel Olimpiyatlar programı çerçevesinde her dört yılda bir Uluslararası Yaz ve Kış Oyunları ve yine 4 yılda bir Avrupa, Asya, Afrika ve Amerika Özel Olimpiyat Oyunları gerçekleştiriliyor. Her ülkenin Ulusal Oyunları ise 2 yılda bir düzenleniyor

15. Atletizm, Badminton, Basketbol, Binicilik, Bisiklet, Bocce, Bowling, Buz Pateni, Futbol, Golf, Halter, Hentbol, Paten, Hokey, Jimnastik, Kayak, Masa Tenisi, Roller Skate, Softball, Su sporları, Tenis, Voleybol, Yelken

16. Olimpiyat Ailesi’nin bir üyesiSpecial Olympics ile Uluslararası Olimpiyat Komitesi ( I.O.C.) arasında 1988 yılında yapılan bir anlaşma sonucu Special Olympics’in “Olimpiyat” adını kullanması kabul edilmiş ve Special Olympics I.O.C. tarafından resmen tanınmıştır.“Uluslararası Özel Olimpiyatların zihinsel engelli kişiler arasında spor aktivitelerini geliştirme konusundaki çalışmaları dikkate alınarak Uluslararası Olimpiyat Komitesi Özel Olimpiyatları resmen tanımış ve “Olimpiyat” adını kullanma yetkisini kabul etmiştir....”

17. Tüm Yetenek Düzeyleri İçin Yarışma ve Eğitim Olanağı • Yaşam için eğitimÖzel Olimpiyatlar özünde bir spor eğitim programıdır ve sporcularına özel eğitilmiş antrenörlerle çeşitli spor dallarında yıl boyu eğitim sağlar. Özel Olimpiyatlarda her yetenek seviyesindeki sporcunun katılımı teşvik edilir ve her sporcunun performansı kabul görür. Tüm yetenek düzeyleri için yarışma şansı Özel Olimpiyat yarışmalarını diğer spor yarışmalarından ayıran temel özellik “yetenek düzeyine göre sınıflandırma” sistemidir. Bu sistemde sporcular ve takımlar yarışma öncesi performansları alınarak sadece cinsiyet ve yaşa göre değil performans düzeylerine göre yarışma gruplarına ayrılırlar. Bu gruplar oluşturulurken gruptaki en yüksek ve en düşük performans arasındaki farkın % 10’u geçmemesine azami özen gösterilir. Yarışma gruplarının en az 3 en çok 8 yarışmacı ya da takımdan oluşması hedeflenir; böylelikle sporcular sadece benzer yetenekteki sporcularla yarışırlar

18. Özel Olimpiyatların Yararları • Zihinsel engelli kişiler sosyalleşmekte zorluk çekiyor, toplum tarafından dışlanıyor ve kendi dünyalarında yaşamak zorunda kalıyor. Aileler zaman zaman çocuklarının bu sorununu toplumla paylaşamıyor. Zihinsel engelli çocuklarla birlikte aileleri de kendi içlerine kapanıyor

19. Özel Olimpiyatlar, zihinsel engelli sporcuya fizik kondisyonunu geliştirmek, sağlıklı olmak, cesaret, disiplin ve özgüven kazanmak, mutlu olmak, arkadaş edinmek ve başarılarıyla alkışlanmak için sınırsız olanaklar tanıyor. Bu olumlu gelişmeler Special Olympics sporcunun evdeki, okuldaki ve toplum içindeki gündelik yaşantısına da yansıyarak yakın çevresiyle daha yakın ve sağlıklı bir iletişim kurmasını sağlıyor

20. Özel Olimpiyatlar zihinsel engellilerin neler başarabildiklerini sergileyerek, toplumun onları tanımasına, yaşama sevinçlerine ve azimlerine tanık olmasına yardımcı oluyor.Özel Olimpiyatlar'ın sporculara sağladığı bu eğitim, onlara iş olanağı ve bağımsız yaşama şansı yaratıyor

21. DÜNYA OYUNLARI • XI. Özel Olimpiyatlar Dünya Yaz Oyunları21-29 Haziran 2003Dublin, İrlanda

22. XI. Özel Olimpiyatlar Dünya Yaz Oyunları, 21-29 Haziran 2003 tarihleri arasında Dublin/İrlanda’da gerçekleştirildi. 160 ülkeden 7.000 sporcunun yarıştığı oyunlara, 3.000 antrenör-temsilci, 28.000 aile, 166 ulusal temsilci, 30.000 gönüllü, 2.000 basın mensubu ve 500.000 izleyicinin katıldı. İlk kez Amerika dışında düzenlenen bu oyunlar, dünyada 2003 yılının en büyük sportif olayı oldu.Özel Olimpiyatlar Dünya Yaz Oyunları Açılış Töreni, 21 Haziran 2003'de Croke Park'ta(Dublin) gerçekleştirildi, devamındaki 9 günde, Morton Stadyumu, Ulusal Basketbol Alanı, RDS, Ulusal Binicilik Merkezi, Ulusal Badminton Merkezi ve Phonix Park'da yarışmalar yapıldı

23. İrlanda’da bugüne kadar gerçekleştirilmiş en büyük sportif ve kültürel organizasyon olma özelliğini taşıyan Yaz Oyunları’nın özelliğini, katılımcı takımların 16-20 Haziran 2003 tarihleri arasında yerel topluluklar tarafından ağırlanarak  Evsahibi Kent Programı oluşturuyor. Bu uygulama ile her ülkeyi İrlanda’nın bir kasabası, kenti ağırlayacak ve dünyanın çeşitli ülkelerinden gelen sporcular yarışmalardan önce dinlenme ve uyum eğitimi için fırsat buldu

24. VIII. Özel Olimpiyatlar Dünya Kış Oyunları26 Şubat-5 Mart 2005Nagano, Japonya

25. Özel Olimpiyatlar Dünya Kış Oyunları, Asya'da ilk kez gerçekleştirildi. Japonya'nın Nagano kentinde düzenlenen yarışmalara 80 ülkeden, 2,500 sporcu, 650 antrenör, 8,000 gönüllü, 800 etkinlik görevlisi katılım sağladı.Vizyon: 2005 Özel Olimpiyatlar Dünya Kış Oyunları’nın vizyonu, dünyanın çeşitli ülkelerinden oyunlara katılan Özel Olimpiyatlar sporcularına, ailelerine ve gönüllülere yarışmanın mükemmelliğini, Özel Olimpiyatlar'ın dünya çapında yarattığı etkinin giderek artan bilinirliğini sunmak, gönüllülük ruhunun ve zihinsel engelliler için verilecek hizmetlerin artırılması oldu.

26. Özel Olimpiyatlara Katılım Koşulları • Özel Olimpiyat Programı 8 yaşın üstünde olan ve bir kurum veya hekim tarafından zihinsel engel ya da öğrenme bozukluğu tanısı konmuş herkese açıktır.

27. XII. Özel Olimpiyatlar Dünya Yaz Oyunları2007 Şangay, Çin

29. ATLETİZM : Bütün Özel Olimpiyat Atletizm Yarışmalarında Uluslararası Amatör Atletizm Federasyonu (IAAF) Kuralları geçerlidir.  - IAAF kuralları dışında kalan kulvar mesafeleri Özel Olimpiyat kuralları ile saptanır. - Özel Olimpiyat Atletizm yarışmalarında aşağıda belirtilen kategorilerde yarışlar yapılabilir

30. Koşular :   50 - 100 - 200 - 400 - 800 metre - 1 km - 1500 - 3000 - 5000 metre      • Yürüyüş :   100 - 400 - 800 metre - 2 km • Bayrak Yarışı: 4x100 - 4x400 metre • Atlama:     Uzun Atlama - Yüksek Atlama - Durarak Uzun Atlama

31. Atma:        Gülle Atma - Erkekler: 4 kg.    •   Pentatlon: (100m. - Uzun Atlama - Gülle Atma - Yüksek Atlama - 400m

32. Aşağıdaki yarışmalara Özel Olimpiyat Atletizm yarışmalarında yer verilmez • 1. Disk atma • 2. Cirit atma • 3. Çekiç fırlatma • 4. Sırıkla atlama

33. ULUSLARARASI ÖZEL OLİMPİYATLAR ORGANİZASYONU2004  YILI İSTATİSTİKİ  VERİLER  

34. 1.         Toplam  sporcu  sayısı  1.738.385 ( Mayıs 2004 )  2.         2004 yılında katılan sporcu sayısı 357.989  ,  Büyüme hızı  % 26  3.         2004 yılında sporcu kaybeden her bir programa karşılık 6 program sporcu sayısını arttırdı. 4.         2004  yılında   dünya toplam sporcu sayısına göre bölge sporcu sayısı  oranları değişiklikleri Pasifik Asya                             : % 5 ‘ den % 9 ‘ a             Doğu Asya                              : % 22’ den % 24’ e             Kuzey Amerika                       : % 38 ‘den % 32’ye             Diğer Bölgelerin Genel Toplama Kıyasla Sporcu Sayısı Yüzdeleri :             Afrika                                      :  % 2             Orta Doğu / Kuzey Afrika       : % 4             Latin Amerika             : % 8             Avrupa / Avrasya                    : % 21 

35. 5.         2004 yılında en hızlı gelişen 5 program : ( Toplama Kıyasla ) *  Çin              : % 31           Büyüme Hızı    :  % 37             *  Hindistan     : % 18           Büyüme Hızı    :  % 172             *  Rusya          : % 8              Büyüme Hızı    :  % 92             *  Endonezya   : % 3             Büyüme Hızı    :  % 522             *  Almanya      : % 3             Büyüme  Hızı   :  % 31 Geriye  kalan 213 diğer pogram  2004 yılı toplam büyüme hızının % 37 sini  oluşturuyor

36. 6.         Ortalama da ; toplam Özel Olimpiyatlar Sporcularının % 70 ‘ i 22 yaş altı iken  Avrupa – Avrasya                 ve Kuzey Amerika bölgelerinde  toplam sporcu sayısının yaklaşık % 50 si 8 – 21 yaşları arasındadır.  7.         2004 yılında dünya çapında  en çok gelişme gösteren 5 spor branşı  2002 ve 2003                                   yıllarında da olduğu  gibi Atletizm , Basketbol , Bowling , Futbol ve Yüzme. 8.         2004 yılında  bayan sporcular toplam sporcu sayısının % 36 sını oluşturdu. Bazı oranlar şöyle :             Kuzey  Amerika : % 38 , Latin Amerika : % 31 , Ortadoğu / Kuzey  Afrika : % 26

37. KAYNAKLAR Uluslararası Özel Olimpiyatlar Organizasyonu Sporcu Katılım Raporu – Mayıs 2005

38. www.soturkey.com(Özel Olimpiyatlar Türkiye) Özel Sporcular Spor Eğitim ve Rehabilitasyon Derneği (ÖSSED) http://turkish.cri.cn/281/2007/10/03/1@81013.htm (LÜTFEN DİNLEYİN) Fiziksel Engelliler Vakfı KAYNAKLAR

39. SYN ŞENAY HOCAM • Bir dönem boyunca engellilerle ilgili öğrenmemiz gereken bir çok konuyu öğrettiniz.Her şey bir yana engellilerin de bizim bir parçamız olduğunu ve onları dışlamamamız gerektiğini anlamamıza yardımcı oldunuz.Emekleriniz için teşekkürler… • ADEM ÇELİK • SALİM AY • DERYA ŞAHİN