WYCHOWANIE INTEGRALNE WE WSPÓŁPRACY Z RODZICAMI

1. WYCHOWANIE INTEGRALNE WE WSPÓŁPRACY Z RODZICAMI

2. Cel: Ogarnięcie refleksją zadań rodziców i nauczycieliw obszarze wychowania • Ponowoczesność jako kontekst współczesnegowychowania. • Po co rodzice w szkole? • Cele współpracy rodziców i nauczycieli. • Obszary współpracy. • Normy , reguły i wartości. • Wychowanie integralne HANNA WASZKIEWICZ – ODN ŁOMŻA

3. Po co rodzice w szkole ? • Istnieje wspólny cel: rodzicom i nauczycielom zależy na rozwoju dziecka; • Rodzice ponoszą odpowiedzialność za opiekę i wychowanie dziecka i nie są z niej zwolnieni, gdy posyłają dziecko do szkoły; • Szkoła uczy i wychowuje dzieci, dla których zwykle istotne są jednolite zasady postępowania w sprawach wychowawczych wszystkich dorosłych; • Rodzice wywierają ogromny wpływ na przyswajanie przez dzieci wartości, przekonań i zachowań – szkoła dopełnia dom; • Bez współdziałania z rodzicami szkoła nie poradzi sobie np. z zachowaniami problemowymi, ryzykownymi; • Profilaktyka integralna musi obejmować także działania rodziny; • Rodzice są głównymi klientami szkoły, płacą podatki; • Szkoła może pomóc rodzicom w ich kłopotach wychowawczych; • Oczekiwania rodziców to ważna informacja dla szkoły planującej swoje zadania, nie tylko wychowawcze; • Opinia rodziców o szkole może służyć poprawie jakości pracy szkoły;

4. Cele współpracy rodziców i nauczycieli • Dążenie do usprawnienia pracy wychowawczej z uczniami; • Lepsze poznanie przez nauczycieli i rodziców poszczególnych uczniów; • Wzajemne poznanie się i rozumienie nauczycieli i rodziców; • Zjednoczenie rodziców dla ogółu uczniów; • Uświadomienie rodziców, że wszechstronny rozwój ucznia zależy od wspólnie realizowanych zadań; • Umacnianie więzi emocjonalnej między nauczycielami i rodzicami podczas wspólnie wykonywanych zadań; • Ułatwienie nauczycielom zrozumienia stosunku ucznia do swojej rodziny oraz jej oczekiwań wobec niego; • Proponowanie rodzicom określonych form oddziaływań wychowawczych, za pomocą których mogliby pomagać swoim dzieciom w rozwoju dojrzałości osobowej;

5. Obszary współpracy rodziny i szkoły • Rodzicielstwo – pomoc rodzicom i rodzinom w domowego środowiska wsparcia dla uczących się dzieci; • Komunikacja – poszukiwanie efektywnych form komunikacji w zakresie oferty programowej i postępów w rozwoju dzieci; • Wolontariat – pozyskiwanie oraz organizowanie rodzicielskiej pomocy i wsparcia; • Nauka domowa – dostarczanie rodzicom informacji oraz pomysłów w zakresie pomagania dzieciom w nauce, wypełnianiu obowiązków szkolnych; • Współdecydowanie – włączenie rodziców we współdecydowanie o wszystkich sprawach związanych z życiem szkoły; • Współpraca ze społecznością lokalną – rozpoznawanie oraz integrowanie działań zaradczych i usług świadczonych przez środowisko lokalne dla szkół i rodzin;

6. Ponowoczesność jako kontekst współczesnego wychowania Ponowoczesność– to całościowy stan współczesnej kulturyi cywilizacji,uwzględniający codzienne zachowania ludzi, dominujące wzory myślenia i postępowania, jak również sztukę, politykę, częściowo nawet religię i naukę.

7. Ponowoczesność jako kontekst współczesnego wychowania • Promowanie utopii indywidualistycznego szczęścia. • Promowanie zasady przyjemności. • Powszechna emancypacja. • W centrum uwagi stawianie pojedynczego człowieka. • Stawianie tolerancji i demokracji na szczycie wartości. • Całkowity relatywizm, zupełna pustka aksjologiczna, moralna, religijna i światopoglądowa. • Myślenie magiczne i życzeniowe.

8. Wychowanie Wychowanie jest spotkaniem osób: mistrza i ucznia, ich wspólną wędrówką ku prawdzie, dobru i pięknu. Wychowawca odsłania te wartości i apeluje. Sama jego osoba stanowi wezwanie, na które wychowanekodpowiada wolną i osobowąodpowiedzią i postępuje za swym mistrzem na drodze ku wartościom najwyższym. M. Gogacz

9. Sfery wychowania Intelektualna Cielesna Emocjonalna Duchowa Moralna Integralność osoby wychowanka Jest człowiekiem wraz ze swoją: fizycznością ( ciałem, układami,narządami, itp.) psychicznością ( spostrzeganiem, przeżywaniem emocjonalnym, rozumowaniem, ze zdolnościami budowania i operowania pojęciami abstrakcyjnymi, przeżywaniem uczyć wyższych, dokonywaniem wyborów; duchowością ( światem wartości, poczuciem sensu życia); Jest osobą – podmiotem swoich działań, posiadającą swoją wartość i godność, zdolną do samodoskonalenia się, niepowtarzalną i integralną ( tworzącą byt kompletny), wolną w wyborach; Jest człowiekiem – osobą w drodze doskonalenia własnego człowieczeństwa, by z jednostki niesamodzielnej, niezdolnej do reflektowania siebie, zależnej stać się kimś samodzielnym, samoświadomym, dojrzale kochającym i wolnym; Integralne wychowanie

10. Moralność Moralność to niezwykła inteligencja,którapozwala nam odróżniać to,co nas rozwija, od tego, co nas krzywdzi” M. Dziewiecki

11. Moralność „Moralność - to osobna dziedzina ludzkiejegzystencji, a zwłaszcza ludzkiego działania; związana jest ze świadomościąi wolną wolą. Czyny ludzkie w oparciu o świadomość i wolną wolę posiadają wartość moralną, są moralnie dobre lub złe”. Karol Wojtyła -Miłość i odpowiedzialność ( 1986)

12. Ogniwa procesu kształtowania charakteru • Usłyszeć • Zrozumieć • Zaakceptować • Zapamiętać • Włączyć do swojego systemu wartości   • Zacząć urzeczywistniać, nawet w małym zakresie • Podtrzymywać rozpoczęte działania poprzez codzienną kontrolę jakości działania i zdobytych umiejętności

13. Definicja normy Normy stanowią jakby wzorcowe uogólnienie dotycząceprzewidywań zachowania się członków grupy w różnychsytuacjach.

14. Normy moralne • Normy moralne jako „dyrektywy zachowań moralnych” wskazują, jakie wzory zachowań są dozwolone w grupie, jakie postawy i przekonania są akceptowane i jakie cele są do osiągnięcia; • Są regułami wskazującymi w konkretnych sytuacjach, do czego zobowiązany jest człowiek i w jaki sposób powinien realizować dobro w życiu indywidualnymi społecznym; mają na uwadze dobro człowieka, np. zdrowie, życie , szczęście;odnoszą się do postępowania ludzi, określają ich powinności,z reguły względem innych ludzi; wyrażone są w postaci nakazów lub zakazów.

15. Normy moralne • Za każdąnormą moralną kryje sięocena moralna;Ocena moralna – wyraża emocjonalny stosunek człowieka do zjawisk i czynów ludzkich, polega bądź na ich zaakceptowaniu, bądź na ich negacji, odrzuceniu; • Naczelna norma moralna odnosi się do naczelnego dobra człowieka, takiego, które stanowi podstawę wszystkich innych dóbr; takiego, które wskazuje sens moralnej powinności obecnej we wszystkich normach moralnych, a odnoszących się do spełnienia lub zaniechania konkretnych czynów;

16. Zasady tworzenia reguł • Należy ująć sprawy w 3 do 6 reguł – więcej będzie trudno uczniomzapamiętać, a nauczycielowi zauważyć ich przekroczenie; • Należy podać konkretne reguły związane aktualnie z klasą. Nie należyprzewidywać reguł, które może trzeba będzie dodać za parę miesięcy lub w następnych latach. Dobrze jest unikać sformułowań ogólnikowych; • Trzeba wytłumaczyć powody istnienia reguł; • Gdziekolwiek możliwe, warto sformułować reguły pozytywne np. „Bądź punktualny” zamiast „Nie spóźniaj się”; • Niekiedy, zwłaszcza w odniesieniu do młodszych uczniów, potrzebne jest sprawdzenie, czy rozumieją regułę, a czasem próbneprzećwiczenie wykonania wymogów reguły; • Niekiedy, zwłaszcza w pierwszych tygodniach, trzeba powtarzać reguły, aby dla uczniów było jasne, że nie były one chwilowym pomysłem nauczyciela;

17. Podział norm • Normy dotyczące zadania, regulujące metody i sposoby postępowania niezbędne do realizacji celu grupowego; • Normy regulujące interakcje w grupie – powodujące przewidywalność zachowań poszczególnych osób i zapobiegające pojawianiu się konfliktów; • Normy dotyczące postaw i przekonań, określające, jakie postawy są w grupie pożądane, jakie zaś są godne potępienia; • Normy dotyczące zewnętrznych zachowań, np. regulujące sposób ubierania się, uczesania czy postępowania ( normy te służą identyfikacji jednostki z grupą);

18. Tworzenie reguł klasowych Z A S A D A Np.„Nikomu nie wolno wyrządzać krzywdy” SKUTEK ZŁAMANIA TEJ ZASADY  KONSEKWENCJE ( KARA)

19. Wartości • Wartością będziemy nazywali dowolny przedmiot materialny czy idealny, ideę lub instytucję, przedmiot rzeczywisty czy wyimaginowany, w stosunku do którego jednostki lub zbiorowości przyjmują postawą szacunku, przypisują mu ważną rolę w życiu i dążenie do jego osiągnięcia odczuwają jako przymus; • Wartościami są te przedmioty, które zapewniają jednostce wewnętrzną równowagę i dążenie do nich daje poczucie spełnionego obowiązku, lub które dla grupy są niezbędne dla utrzymania wewnętrznej spójności;

20. Hierarchia wartości M.Schelera • Wartości zmysłowe – obejmują przedmioty przyjemności i bólu oraz różnego rodzaju dobra użyteczne; • Wartości witalne – szlachetność i podłość, moc i słabość, zalety i wady; • Wartości duchowe- piękno i brzydota, prawość i bezprawie, poznanie prawdy; • Wartości religijne – szczęście i rozpacz, uczucia świętości i im przeciwne

21. Wartości chrześcijańskie • Treści czysto nadprzyrodzone, prawdy wiary, niesprawdzalne racjonalnie, przesądzające o tym, że chrześcijaństwo jest religią historyczną, a nie naturalną; • Prawdy objawione, wprost odnoszące się do człowieka i jego życia, o charakterze antropologiczno- etycznym, np. grzeszność człowieka, konieczność odkupienia; • Cel ostateczny, sąd Boży, Dekalog, Kazanie na Górze, sakramenty, Kościół; • Rola treści chrześcijańskich w życiu człowieka, kulturze i dziejach ludzkości;

22. Transcendentalne wartości wychowania Dziecięctwo Boże Wiara, nadzieja, miłość Czynienie dobra Postawa łączności z Bogiem Wewnętrzne etyczne wartości wychowania dotyczące: Osobowości Wszechstronnego rozwoju Postawy i czynów Naturalne wartości wychowania Człowiek i jego godność Dojrzałość intelektualna Dojrzałość emocjonalna Tolerancja Społeczne etyczne wartości wychowania dotyczące: Rodziny (samorealizacja) Współżycia( środowiska, wspólnoty) Zawodu ( powołania) Hierarchia i system wartości wychowania i etyki pedagogicznej prof.Janusza Humplewicza BÓG

23. Miłość Dobroć Życzliwość Serdeczność Wdzięczność Ufność Rozwagę Mądrość Dzielność Roztropność Sumienność Hojność Wspaniałomyślność Odwagę Cierpliwość Konsekwencję Stałość Pokorę Uczciwość Altruizm Wewnętrzne etyczne wartości wychowania obejmują:

24. Wychowanie Nauczanie Kształcenie Umiejętności dydaktyczne Przykład Kontaktowość Utrzymywanie więzów Przyjaźń Koleżeństwo Solidarność Pomoc Służba Fachowość Powołanie Braterstwo Opieka Społeczne etyczne wartości wychowania obejmują:

25. Kategorie wartości R. Jedliński wyróżnia następujące wartości: • Trancendentalne (Bóg, świętość, wiara, zbawienie); • Uniwersalne ( dobro, prawda); • Estetyczne ( piękno); • Poznawcze ( wiedza, mądrość, refleksyjność); • Moralne ( bohaterstwo, godność,honor,miłość,przyjaźń, odpowiedzialność, sprawiedliwość, skromność, szczerość, uczciwość, wierność); • Społeczne(rodzina, demokracja, patriotyzm, praworządność, solidarność, tolerancja); • Witalne ( siła, zdrowie, życie); • Pragmatyczne ( praca, spryt, talent, zaradność); • Prestiżowe ( kariera, sława, władza, majątek, pieniądze); • Hedonistyczne ( radość, seks, zabawa);

26. Wartości „Zatem szczęśliwy jest ten, kto ma należyte rozeznanie wartości, szczęśliwy jest ten, kto się czuje zadowolony z rzeczywistości bieżącej, niezależnie od tego, jaka to rzeczywistość, szczęśliwy jest ten, komu drogie jest to, co naprawdę posiada, szczęśliwy jest ten, komu każde położenie i warunki zaleca rozum”.  SENEKA, DIALOGI

27. Godność człowieka • Godność człowieka - jej uznawanie i uszanowanie, stanowi podstawę dla ocen i norm moralnych, jest obiektywnym punktem odniesienia wszelkich ludzkich czynów, jest wyznacznikiemi norma życia moralnego; • Uznaćgodność człowieka to znaczy wyżej stawiać jego samego niż wszystko, cokolwiek od niego pochodzi w widzialnym świecie; • Wszystkie dzieła i wytwory człowieka, skrystalizowane w cywilizacjach i kulturach, stanowią tylko świat środków, którymi człowiek posługuje się w dążeniu do właściwego sobie celu; • Zasada afirmacji godności ludzkiej jest urzeczywistniana przez akty czynienia dobra, a unikania zła w relacjach interpersonalnych; • Uszanowanie godności dokonuje się w aktach /czynach/ moralnie godnych, tzn. w czynach bezinteresownych, zrodzonych z ludzkiej wolności oraz zgodnych z sumieniem jako ostateczną normą moralności;

28. Odpowiedzialność – to służba prawdzie i zdolność i zdolność do ponoszenia konsekwencji własnych działań; Odpowiedzialność jest rdzeniem doświadczenia moralnego człowieka, rozróżniając dobro i zło, zawarte w treści spełnionego działania, ma świadomość, że stanowi ono część konsekwencji związanych z podjętym działaniem; Sfery odpowiedzialności wg. Romana Ingardena Ponoszenie odpowiedzialności za coś; Podejmowanie odpowiedzialności za coś; Pociąganie do odpowiedzialności; Działanie odpowiedzialne Odpowiedzialność

29. Wychowanie w duchu wartości w rodzinie i szkole dokonuje się dzięki: • Wspólnym z wychowankiem odkrywaniem ( poprzez dialog) wartości, czyli poznawaniem, czym są w swej istocie poszczególne wartości;  • Ukazaniu, na czym polega myślenie według wartości; • Ukazaniu, na czym polega podejmowanie decyzji w kontekście urzeczywistniania jakiejś wartości; • Ukazaniu, na czym polega rozwiązywanie konfliktów interpersonaln • i wewnętrznych w duchu wierności wartościom; • Ukazaniu, na czym polega życie (działanie) według wartości;  • Wzbudzeniu u wychowanka motywacji do urzeczywistniania wartości; • Ukazywaniu hierarchii wartości;

30. Wychowanie integralne – zadania rodziców i nauczycieli • Pomaganie wychowankom w kształtowaniu zdolności realistycznego i uczciwego myślenia, poznawania realnej, obiektywnej rzeczywistości w której żyją, w zrozumieniu, że nie można odłączyć zachowań od naturalnych konsekwencji tych zachowań; • Pomaganie wychowankom w zrozumieniu, że emocje to reakcja człowieka na jego własne zachowanie i własną sytuację życiową, reakcja na osoby, sytuacje i wydarzenia zewnętrzne, które wpływają na jego los; • Pomaganie wychowankom w kształtowaniu dojrzałej postawy wobec własnej cielesności, płciowości i seksualności w oparciu o pozytywną motywację, zachowanie dyscypliny i czujności wobec własnego ciała; • Uczenie wychowanków stawiania sobie pytań o całą rzeczywistość: o to kim są i po co żyją, o to, jaki sens ma ich ciało, ich myśli i ich emocje, a także o to, jaki sens mają oni sami i życie, które stało się ich udziałem; • Rozwijanie wrażliwości moralnej wychowanków oznaczającej inteligentne odróżnianie zachowań, które rozwijają od zachowań przez które krzywdzą siebie i innych; • Formowanie prawego sumienia, zdolności odróżniania dobra od zła moralnego oraz motywowanie podejmowania pracy nad sobą przez całe życie;

31. Zasady wychowania • Rodzice pierwszymi i niezastępowalnymi wychowawcami; • Współpraca domu, szkoły i Kościoła w wychowaniu; • Integralność wychowania; • Oparcie wychowania o system wartości; • Szacunek dla wychowanka; • Ciągłość wychowania do miłości; • Autentyzm wychowawcy;

32. DEKALOG RODZICA • Miłość daje miłość – uczę swoje dziecko otwartości, dobroci, bezinteresowności względem drugiego człowieka; • Szanuję cudze poglądy – staram się spokojnie wysłuchać racji mojego dziecka zanim wyrażę ostateczną opinię; • Lęk jest wrogiem zaufania – dążę do zapewnienia dziecku poczucia bezpieczeństwa, atmosfery przychylności i aprobaty; • Autorytety są drogowskazami w osiąganiu życiowych celów – podsuwam mojemu dziecku przykłady wartościowych, zasłużonych ludzi dla Ojczyzny, kultury, nauki i sportu; • Przykład własnego życia jest najlepszą nauką – unikam fałszu i dwuznaczności w swoim postępowaniu; • Mówię dziecku, że jest dobre, że potrafi – mobilizuję je do działania, wskazuję jego mocne strony; • Umiem „czytać” swoje dziecko – znam jego psychikę, zachowania, potrafię szybko zareagować na pojawiające się zagrożenia; • Empatia to dar rozumienia bez słów – reaguję na przeżycia dziecka; • Pochwała jest motorem dalszych sukcesów – rozsądnie nagradzam i doceniam nawet najmniejsze starania; • Pomagam w granicach rozsądku – uczę samodzielności, odpowiedzialności za własne czyny, podejmowania trafnych decyzji;

33. Rodzice i dzieci Prawdziwym domem człowieka są inne osoby, a nie bezkresna i zimna próżnia kosmosu. Będąc w tym „domu” jesteśmy bezpieczni, jakoś to chroni nasze istnienie, dostarcza motywów życiowych. Mamy dla kogo żyć. Krzysztof A. Wojcieszek

34. Rodzice i dzieci Wszystkie odniesienia ludzkie, wszystko to, co wiąże się z uzyskaniem harmonii elementów w człowieku i co stanowi jego rozwój, zapoczątkowuje się i trwa na mocy wyników Pierwszego spotkania z ludźmi. Z rodzicami Krzysztof. A Wojcieszek

35. Wychowanie Dobra szkoła – to przede wszystkim mądra szkoła. Niechaj w pracy wychowawczej wszyscy zaangażowani w nią ludzie, zarówno wierzący, jak i poszukujący i nieweirzący poczują się związani najpiękniejszym zadaniem – cierpliwego i pełnego spokojnej mądrości ukazywaniu dojrzewającym ludziom, jak być człowiekiem naprawdę...... Jan Paweł II