Kracht van Koeien Springplank naar een duurzame (melk)veehouderij

1. Kracht van KoeienSpringplank naar een duurzame (melk)veehouderij Hoe lossen we de duurzaamheidsknelpunten op? Wageningen UR Livestock Research

2. Optimaliseren en aanpassen Beperkt effect: 5-10% beter Nieuwe ongewenste neveneffecten Dichte vloeren tegen emissies dierenwelzijn  Stallen afsluiten tegen emissies  dierenwelzijn  Methaanemissie koe  door meer krachtvoer  externe milieueffecten krachtvoer  Covergisting om ‘mestprobleem’ op te lossen hoge energie-input voor restproducten en waardevol voedsel Drijfmestinjectie tegen emissies bodemleven  Behoeften lastig te verenigen !

3. Optimaal gebruiken

4. Verbeteren van proces of product

5. Verduurzamen, hoe doen we dat? Optimaal gebruiken Niet verspillen, beter benutten, recyclen, efficiëntie Al maximum bereikt?; Neveneffecten? Verbeteren van proces of product Zelfde product, en zelfde productieproces, maar met minder ongewenste neveneffecten; aanpassen Ontstaan andere ongewenste neveneffecten? Hoe anders ?

6. Verduurzamen, hoe doen we dat? Inbreken in het gangbare Opnieuw doordenken van functies & behoeften Ontkoppelen van ‘perverse koppelingen’: structurele verbindingen tussen gewenste en ongewenste effecten Systeem-innovatie --> herontwerpen

7. Inbreken in het gangbare

9. Toekomstvisie ministerie EZ 2023 Niet haalbaar zonder in te breken in het gangbare Niet alleen technische innovatie nodig Maar ook sociale en culturele En niet alleen door boeren Systeeminnovatie nodig.

10. Ontwerpen voor Systeeminnovatie Op weg naar duurzame veehouderij(-systemen) Fundamenteel herontwerp Schijnbare tegenstellingen overwinnen Behoeften dier, ondernemer, burger en eisen milieu verenigen Ontwerpen als springplank, niet als blauwdruk Kapstok en wenkend perspectief Met ruimte voor eigen invulling Praktijkexperimenten door boeren, bedrijfsleven, ketenpartners en anderen

11. Kracht van Koeien: Herontwerpen Met onder meer: Analyse Probleemanalyse en Systeemanalyse: Analyse voorraden en stromen Analyse van huidige noodzakelijkheid van standaarden van werken Structurele oorzaken duurzaamheids-issues Reflectie op onbewuste vooronderstellingen Van behoeften naar oplossingen Programma’s van Eisen (PvE) vaststellen op basis van behoeften boer, dier, burger/consument, milieu (Sleutel)oplossingen voor nieuw bedrijfssysteem

12. Analyse: schijnbare tegenstrijdigheden? Ruimte per koe t.o.v. kosten voor infrastructuur Ruimte per koe t.o.v. ammoniak emissies Voeren voor gezondheid t.o.v. voeren om mineralen (N & P) efficiency te vergroten Efficiënte productie t.o.v. natuur Schaalgrootte t.o.v. landschap Delen van investeringen t.o.v. zelfstandigheid

13. Hoe werkt de nieuwe ontwerpaanpak? Wie zijn de actoren of belanghebbenden in de melkveehouderij? Wat zijn de behoeften van deze actoren? Hoe de behoeften vervullen in het ontwerpen? Wat zijn de “functies” in het nieuwe ontwerp, die zorgen voor het vervullen van de behoeften? Wat zijn de oplossingen voor die functies in het ontwerp voor een houderijsysteem voor melkvee? Voldoen de oplossingen aan de eisen, die aan functies worden gesteld?

14. Voorbeeld van aanpak van ontwerpen Actor: dier Behoefte dier: beschutting (wind, regen en zon) Functie in ontwerp om behoefte te vervullen: bied beschutting aan dieren Oplossingen voor deze functie: dak, parasol, bomen en struiken, etc. Eisen (functies) aan oplossing (vb): geen tocht, bepaalde luchtvochtigheid

15. Wie zijn de actoren in de melkveehouderij? Dier Boer Burger (omgeving) Milieu (eventueel ook landschap en andere ketenpartijen, zoals retail)

16. Wat zijn de behoeften van de actoren? Voorbeelden Dier: bewegen, rusten Boer: inkomen, arbeidsplezier Burger: goede verzorging van het dier, natuurlijk landschap Milieu: minder uitstoot van ammoniak en broeikasgassen

17. Welke functies voor het ontwerp komen voort uit behoeften? Voorbeelden Dier: bewegen: voorzie gebieden voor bewegen en rusten Boer: inkomen: creëer rendement uit kapitaalgoederen Burger: natuurlijk landschap: creëer meer natuurlijk landschap Milieu: minder uitstoot van ammoniak: mest en urine gescheiden houden

18. Welke oplossingen uit de functies? Voorbeelden Dier: bewegen: voorzie gebieden voor bewegen: weiland of uitloop of natuurgebied Boer: inkomen: creëer rendement uit kapitaal goederen: machines delen, natuurgebied delen Burger: natuurlijk landschap: creëer meer natuurlijk landschap:singels, akkerranden Milieu: minder uitstoot van ammoniak: mest en urine gescheiden houden: mestrobot, urinedrainage

19. Voldoen de oplossingen aan eisen (functies) ? Voorbeelden Dier: voorzie gebieden voor bewegen: weiland of uitloop of natuurgebied: ≥ 360 m2 per koe Boer: inkomen: creëer rendement uit kapitaal goederen: machines delen, natuurgebied delen: flexibiliteit Burger: natuurlijk landschap: creëer meer natuurlijk landschap:singels, akkerranden: behoud aantal soorten dieren en planten Milieu: minder uitstoot van ammoniak: mest en urine gescheiden houden: mestrobot, urinedrainage:geen gladde vloeren

20. Programma van Eisen (PvE aan functies) Gebaseerd op de behoeften van de melkkoe voorbeelden: voer, water, beweging Een eis is: een precieze en kwantificeerbare omschrijving van een element of een functie in de omgeving (van de koe) die van belang is voor de vervulling van één of meer behoeften (van de koe). VEM, leidingwater, zachte vloer

21. PvE formuleert eisen, geen oplossingen PvE is oplossings-vrij Voordeel: meer oplossingsmogelijkheden Vergroot de kans op het verenigen van eisen (bv van milieu of economie), die nu tegenstrijdig lijken Behoeften en systeemanalyse zijn leidend in het vaststellen van de sleutelfuncties. Resultaat: PvE melkkoe is lijst met ±100 items Gebaseerd op >500 wetenschappelijke en praktische bronnen

22. Behoeften koe met PvE aan functies: nog een aantal voorbeelden Rusten: Eis aantal rustplekken: >1 per koe Vrijheid tot beweging en gedrag: Eis ruimte: ≥ 360 m2 per koe Vrije toegang tot beschutting en buiten Liggen: Grootte van de ligplek Vrije rustplek, zonder obstakels Lopen: Vloertype: Stroef, effen, droog, zacht