660 likes | 1.74k Views
EĞİTİMDE ÖLÇME ve DEĞERLENDİRME. Ölçme ;. Bir niteliğin gözlemlenip gözlem sonuçlarının sayı veya sembollerle ifade edilmesidir. Değerlendirme ;. Gözlem sonuçlarının bir ölçütle kıyaslanıp bir karara varılması işidir. Neden Ölçme ve Değerlendirme?. Neden Ölçme ve Değerlendirme?.
E N D
Ölçme; Bir niteliğin gözlemlenip gözlem sonuçlarının sayı veya sembollerle ifade edilmesidir.
Değerlendirme; Gözlem sonuçlarının bir ölçütle kıyaslanıp bir karara varılması işidir.
Günümüz Ölçme Değerlendirme Yaklaşımları
Son yıllardaki bilimsel ve teknolojik değişim ve gelişmeler, toplumun bireylerden beklediği nitelik, bilgi ve becerilerin farklılaşmasına sebep olmuştur. Bu farklılaşma öğretim programlarına da yansımıştır. Öğretim programlarındaki değişimler, toplumun bireylerden beklediği bilgi ve becerilerin kazanılıp kazanılmadığının ve ne oranda kazanıldığının değerlendirilmesinde; Geleneksel (klasik) ölçme ve değerlendirme araçlarının Performansa dayalı ölçme ve değerlendirme yaklaşımı öğrencinin sahip olduğu bilgi, beceri, yetenek ve tutumların gerçek yaşamdakine benzer bir durumda ya da ortamda kullanılıp kullanılamayacağının tespit edilmesi ve gelişimi hakkında öğrenciye geri bildirim verilmesidir. çoktan seçmeli, boşluk doldurma, eşleştirme, doğru-yanlış vb. madde türleri
Güncel Öğretim Programlarının Ölçme ve Değerlendirme Yaklaşımı
Klasik Ölçme Değerlendirme Tamamlama (boşluk doldurma) soruları Uzun cevaplı yazılı yoklamalar Kısa cevaplı yazılı yoklamalar Çoktan seçmeli testler Doğru yanlış soruları Eşleştirme soruları Soru-cevap
Alternatif Ölçme Değerlendirme Proje Performans Görevleri Öğrenci Ürün Dosyası (Portfolyo) Dereceli Puanlama Anahtarı Derecelendirme Ölçekleri Kontrol Listeleri Öz Değerlendirme Kavram Haritaları Akran Değerlendirme Tanılayıcı Dallanmış Ağaç Kelime İlişkilendirme Yapılandırılmış Grid Gözlem Formları Gösteri Drama Görüşme Poster Yazılı Raporlar
ALTERNATİF (PERFORMANSA DAYALI) ÖLÇME DEĞERLENDİRME YAKLAŞIMI Dereceli Puanlama Anahtarı Öğrenci değerlendirme kriterlerinden haberdar oluyor. Değerlendirme bireyselleştiriliyor. Sürece odaklanılıyor.
Güncel Programlardaki Ölçme ve Değerlendirme Sürecinde Becerilere Önem Verilmektedir
Ortaöğretimde Öğrenme Üzerinde Etkili Faktörler Neler Olabilir? Sizce bunlardan hangisi daha etkili?
DERECELEME ÖLÇEKLERİ (RUBRİC) • Öğrenci performansını tanımlayan kriterleri ve farklı seviyedeki performansı bu kriterlerle birlikte puanlamaya yarayan rehberdir. • Öğrencilerin sınavlarını, dosyalarını veya performanslarını değerlendirmek için önceden belirlenmiş kriterler kümesidir (Korkmaz,2004).
Dereceleme Ölçekleri Ne Tür Etkinliklerin Değerlendirilmesinde Kullanılır?
Puan Ölçütler 4 Konuyu tümüyle iyi anladığını gösterdi. Konuyla ilgili öne sürülen düşünceler mantıklı gerekçelerle desteklenmiştir. Konuyu farklı örneklerle açıkladı. Olaylar arsında farklı bağlantılar kurdu. Konuyla ilgili çelişkili açıklama yapılmadı. 3 Konuyu anladığını gösterdi. Konuyla ilgili öne sürülen düşünceler mantıklı gerekçelerle desteklenmişti fakat yeterli değildi. Yazılı açıklamalar yeterliydi. 2 Konunun çoğunu anladığını gösterdi. Konuyla ilgili öne sürülen düşünceler desteklenmişti fakat yeterli değildi. Anlatımda çelişkili açıklamalar yapıldı. 1 Konunun birazını anladığını gösterdi. Örnekler yeterli değildi. Önemli eksikler var. Bütüncül Dereceleme Ölçeği Örneği
Yapılacak Değerlendirmenin Performansa Dayalı Değerlendirme Olabilmesi İçin;
Yapılacak Değerlendirmenin Performansa Dayalı Değerlendirme Olabilmesi İçin;
Performans Değerlendirme Sürecini Planlarken ve Uygularken Atılacak Adımlar • Amacınızı Belirleyiniz. • Performansın Değerlendirileceği Etkinliği Belirleyiniz. • Kriterleri Belirleyiniz. • Derecelendirme ölçeğini oluşturunuz.
Kendi Kendini Değerlendirme • Öğrencilerin kendi katılımlarını, süreçlerini ve ürünlerini değerlendirmeleridir. • Öğrencilerin okulda yaptıkları çalışmaları, nasıl düşündüklerini ve nasıl yaptıklarını değerlendirmelerini gerektirir.
ÖĞRENCİLERİN ÖZ DEĞERLENDİRME FORMU 9. Bu etkinlikten neler öğrendim? 10. Bu etkinlik sırasında grubumdaki arkadaşlarıma nasıl yardım ettim? 11. Bu etkinlik sırasında en iyi yaptığım şeyler: Bu form kendinizi değerlendirmek amacıyla hazırlanmıştır. Çalışmalarınızı en doğru yansıtan seçeneğe (x) işareti koyunuz. Öğrencinin; Adı ve Soyadı: Sınıfı: No:
KAVRAM HARİTALARI • Kavram haritaları, temel bir kavram etrafında, bu temel kavramla ilişkili diğer kavramları ve bunların birbiriyle olan ilişkilerini gösteren grafiksel yapılardır (Korkmaz, 2004). • Bilginin, daha uzun süre hatırlanması ve daha verimli bir şekilde kullanılabilmesi için grafiklerle temsil edilmesi yöntemidir.
Kavram Haritalarını Değerlendirmek İçinKullanılabilecek Ölçütler • Kavramların uygun şekilde nitelendirilmesi • Kavramlar, en fazla üç sözcükle temsil edilmelidir. • Kavramların yerleşimi genelden özele doğru hiyerarşik olarak sıralanmalıdır.
Kavram Haritalarını Değerlendirmek İçinKullanılabilecek Ölçütler • Bağlama sözcüklerinin uygun şekilde nitelendirilmesi • Haritada kavramlarla bağlantılar arasındaki ayrım belirgin olmalıdır. • İki kavram arasındaki bağlantılar anlamlı olmalıdır. • İlişkiyi doğru şekilde temsil etmelidir.
Kavram Haritalarını Değerlendirmek İçinKullanılabilecek Ölçütler • Kavramların çapraz bağlanması • En iyi haritalar, kavramlar arasındaki çapraz bağlantıları yeterli ölçüde gösterenlerdir. • Çapraz bağlantılar, öğrencinin, birbirine bağlı çok sayıda düşünceyi bildiğini gösterir. • Çapraz bağlantılar, yaratıcılığı ortaya çıkarır.
ÖRNEK KAVRAM HARİTASI • DERS: Sosyal Bilgiler SINIF: 5 ÜNİTE: BÖLGEMİZİ TANIYALIM • BECERİ: Eleştirel düşünme, karar verme, gözlem, mekanı algılama • KAZANIM: Türkiye’nin kabartma haritası üzerinde yüzey şekillerini tanır. Yaşadığı bölgede görülen iklimin, insan faaliyetlerine etkisini günlük yaşantısından örnekler vererek açıklar. Yaşadığı bölgede insanların yoğun olarak yaşadığı yerler ile coğrafi özellikleri ilişkilendirir. Yaşadığı bölgede insanların doğal ortamı değiştirme ve ondan yararlanma şekillerine kanıtlar gösterir. • Aşağıdaki kavramları, her kavramı bir kez kullanarak uygun yerlere yazınız. • Düz Alanlar, iklim, dağlar, turizm, tarım ürünleri, nüfus yoğunluğu, ulaşım
Örnek:Besin zinciri konusunda bir kavram haritası (Bahar,2005)
ÖĞRENCİ ÜRÜN DOSYASI (PORTFOLYO) • Öğrencilerin zaman içindeki çalışmalarının sistemli olarak bir araya getirilmesidir. • Öğrencilere ve öğretmenlere, öğrencilerinin gelişimini ve büyümesini değerlendirme konusunda yardımcı olur.
Öğrenci ürün dosyası Hazırlama Sürecinde Öğretmenin Yapacakları • Öğrenci ürün dosyasını hazırlamadan önce, hangi kazanıma yönelik çalışmak istediğinizi belirleyiniz. • Öğrenci ürün dosyasını sınıfınıza tanıtınız. Varsa elinizde bir örnek bunu öğrencilerinize gösteriniz. • Öğrencilerinize ürün dosyasının bir değerlendirme aracı olduğunu söyleyiniz. • Öğrenci ürün dosyalarında nelerin bulunabileceğini söyleyiniz (sınavlar, projeler, değerlendirme ölçekleri, yazılar vb.).
Öğrenci ürün dosyası Hazırlama Sürecinde Öğretmenin Yapacakları • Dosyaya fazla ürün koyarak öğrencilerin cesaretlerini kırmayınız (başlangıçta 4-5 madde). • Öğrencilerden, her öğrenme ürünüyle ilgili materyali seçmek için bir gerekçe göstermeleri ve çalışmalarını eleştirmelerini isteyiniz. • Öğrencilere akranlarıyla birlikte ürünlerini paylaşma fırsatı veriniz. • Her aşamanın nasıl değerlendirileceğini açıklayınız (Öğrencilerinize puanlama ve dereceleme ölçekleri konusunda bilgi veriniz.).
Öğrenci Ürün Dosyasıneler içerir? • Öğretmen tarafından hazırlanan rehber • Öğrencilerin yazılmış ödevleri(taslak yada bitmiş parçaları) • Araştırmalar, problemler ve stratejiler • Diyagramlar, fotoğraflar, resimler • Videoteypler ve audioteypeler • Grup ödevleri ve projeler • Öğretmen anektodları • Kelime geliştirme çalışmaları • Öğrencilerin mektupları, şiirleri, raporları • Bir kitap incelemesi • Öğretmen kontrol listeleri • Öğrencilerin zorlukla tekrar yapmak istediği ödevler • Özel ödevlerin içinden seçtiği örnekler • Değerlendirme kağıtları (öğrenci çalışmalarındaki gelişimleri nasıl değerlendirileceğini gösteren kağıtlar)
PROJE Öğrencilerin grup hâlinde veya bireysel olarak istedikleri bir alan veya konuda inceleme, araştırma ve yorum yapma, görüş geliştirme, yeni bilgilere ulaşma, özgün düşünce üretme ve çıkarımlarda bulunmaları amacıyla ders öğretmeni rehberliğinde yapacakları çalışmalarıdır.
PROJE • Bütün araştırma projelerinde bir takım temel ortak noktalar vardır: • Bir konunun seçilerek problemin tanımlanması, • Bu problemi cevaplayabilmek kullanılan yöntem, • Yöntem sonucunda elde edilen bulgular ve • Bunların yorumlanmasını içeren son bölüm.
Projeyi oluşturan öğeler • 1- Konunun seçilmesi: • 2- Amacın belirlenmesi: • 3- Bilgi toplama: • 4- Deney yapma: • 5- Bulgular ve tartışma: • 6- Yazım