Stany zagrożenia życia W-4 „Hipo- i hipertermia”

1. Stany zagrożenia życiaW-4„Hipo- i hipertermia” lek. Tomasz Gutowski

2. HIPOTERMIA Wewnętrzna głęboka temperatura ciała <35 st. C Mierzona w przełyku, odbycie, błonie bębenkowej

3. Hipotermia Obniżenie głębokiej temperatury ciała poniżej 35°C Hipotermia pierwotna- wynikająca z działania zimna na organizm Hipotermia wtórna - rozwijająca się u osób z upośledzeniem termoregulacji

4. Utrata ciepła >> produkcjamożliwe również w temp. >0 st. C - Dzieci starsi, niedożywieni wyniszczeni • Długie przebywanie w jednej pozycji np. gdy utrata przytomności • Oparzenia • Stan po spożyciu alkoholu

5. Objawy hipotermii • Łagodna 32-35 st. C Dreszcze, zwiększenie częstości serca, oddechów, skurcz naczyń krwionośnych, później zmęczenie, apatia, hipowolemia, zwiększenie diurezy, niewłasciwa ocena sytuacji • Umiarkowana 28-32 st. C zmniejszenie częstości rytmu serca i oddechów, przedsionkowe zaburzenia rytmu serca, hipotensja, zaburzenia świadomości, poszerzenie źrenic, osłabienie odruchów, ustanie dreszczy, stopniowy zanik aktywności fizycznej

6. Ciężka < 28 st. C Śpiączka, bardzo wolny oddech prowadzący do bezdechu, asystolia lub komorowe zaburzenia rytmu serca, niereagujące źrenice, obrzęk płuc, skąpomocz lub bezmocz • Krytyczna< 24 st.C

7. Hipotermia łagodna ( I°)35-32°C Pacjent przytomny, w logicznym kontakcie. Tachykardia. Skurcz naczyń krwionośnych. Zmniejszone pocenie się. Termogeneza drżeniowa. Zwiększona częstość oddechów. Wzmożona diureza.

8. Hipotermia umiarkowana ( II°)32-28°C Pacjent splątany, senny. Brak termogenezy drżeniowej. Stopniowo postępujący spadek oporu obwodowego. Często obserwowane migotanie przedsionków. Stopniowo postępujące zwolnienie akcji serca i oddechu.

9. Hipotermia ciężka ( III°)28-24°C Pacjent nieprzytomny, zwykle oddycha. Brak termogenezy drżeniowej. Rozszerzone naczynia obwodowe, niskie ciśnienie tętnicze krwi (wstrząs). Często obserwowane migotanie przedsionków z wolną akcją komór. Zwolnienie czynności bioelektrycznej mózgu.

10. Hipotermia krytyczna ( IV°)<24°C Zatrzymanie oddechu i krążenia Brak aktywności elektrycznej mózgu <20°C. Samoistnie występujące migotanie komór lub asystolia

11. Postępowanie • Osoby, u której nie stwierdza się pewnych znamion śmierci (plamy opadowe), lub objawów na pewno śmiertelnych obrażeń nie uznawaj za zmarłą bez próby ogrzania do temperatury 35 st. C • Przy temperaturze 27 st. C chory na pierwszy rzut oka wydaje się być zmarły, ale można go odratować!!

12. Postępowanie na miejscu zdarzenia • Stosuj ogrzewanie bierne • Chroń przed wyziębieniem • Okryj metalizowaną folią srebrną stroną do ciała ( ogranicza ruch powietrza i parowanie)

13. Postępowanie w domu • Zapewnij suche i ciepłe ubranie • Przytomnym podaj do picia ciepłe napoje • Nie podawaj alkoholu: rozszerza naczynia krwionośne i zwiększa utratę ciepła

14. Postępowanie w karetce / szpitalu • Rozpocznij ogrzewanie bierne • Potwierdź hipotermię ( temp+ objawy) - Rozpocznij ogrzewanie czynne:

15. Zewnętrzne- okryj pacjenta ciepłym kocem lub specjalną kołdrą wypełnioną ciepłym powietrzem, termofory pod pachy i na pachwiny stosuj ostrożnie ( ryzyko oparzenia) skutkiem niepożądanym jest rozszerzenie naczyń krwionośnych skóry i paradoksalna hipotermia, hipotensja • Wewnętrzne- w umiarkowanej hipotermii wlew płynów o temp. 42-44 st. C oraz ogrzanie i nawilżenie mieszaniny bogatej w tlen do oddychania. W głębokiej hipotermii- płukanie ciepłymi płynami jam ciała- otrzewnej, ogrzewanie krwi w krążeniu pozaustrojowym

16. Postępowanie z pacjentem w hipotermii Sprawdzaj oddech i puls przez 30 - 45 sek. Ściągnij wilgotne ubranie. Chroń przed utratą ciepła. Ułóż w pozycji horyzontalnej. Unikaj gwałtownych ruchów. Monitoruj EKG, temperatura wnętrza ciała.

17. Postępowanie w zatrzymaniu krążenia Rozpocznij resuscytację. Określ mechanizm zatrzymania krążenia. Jeżeli migotanie komór/częstoskurcz komorowy bez tętna defibryluj. Intubacja. Wentyluj ciepłym, wilgotnym tlenem. Uzyskaj dostęp dożylny. Podawaj ciepłe płyny. Sprawdź temperaturę wnętrza ciała.

18. Postępuj zależnie od oznaczonej temperatury wnętrza ciała Temperatura < 28°C (Hipotermia III ° i IV °) Prowadź resuscytację. Nie podawaj leków. Nie defibryluj. Ogrzewaj pacjenta. Transportuj do szpitala. Temperatura > 28°C (Hipotermia I ° i II °) Prowadź resuscytację. Podawaj leki, defibryluj zgodnie ze standardem ALS (dłuższe przerwy pomiędzy kolejnymi dawkami leków).

19. Odmrożenie

20. Odmrożenie • Jest to zamarznięcie płynu w tkankach. • Skutkuje rozsadzeniem tkanek- zniszczeniem komórek • Uwolnienie mediatorów reakcji zapalnej • Dochodzi do obrzęku i nasilenia niedokrwienia • Martwica tkanek • amputacja

21. OBJAWY • Najbardziej narażone są obwodowe części kończyn, małżowiny uszne, nos • Odmrożeniom sprzyja miejscowy ucisk- ciasne obuwie Ustanie piekącego bólu, zblednięcie odmrożonych tkanek ODMROŻENIE

22. Postępowanie poza szpitalem • Chroń przed dalszą utratą ciepła i możliwie szybko umieść poszkodowanego w ciepłym pomieszczeniu. Nie rozcieraj ani nie msuj miejsc odmrożonych , gdyż zwieksza to obszar zniszczenia tkanek i nasila reakcję zapalną. • Postępowaniem z wyboru jest kąpiel w ciepłej wodzie , co zwykle jest bolesne i może wymagać podawania leków przeciwbólowych( ostrożnie- ryzyko oparzeń)

23. Postępowanie w szpitalu • 1. jeśli nie ogrzano odmrożonej części ciała- zastosuj ciepłą kąpiel • 2. podawaj leki p/bólowe- NLPZ ibuprofen 400 mg 3x dz. • 3.Zapobiegaj miejscowemu zakażeniu – stosuj na miejsce odmrożone zewnętrznie antybiotyk, np. Neomycynę w aerozolu • 4.Uważaj, aby nie dochodziło do miejscowego ucisku na odmrożony obszar • 5.Martwica zakażona- skieryj do amputacji w trybie pilnym • 6.Amputację planowaną odrocz aż martwica będzie sucha wyraźnie odgraniczona.

24. Hipertermia Jest to podwyższona wewnętrzna temperatura ciała (głęboka) >40 st. C Wskutek zwiększonego wytwarzania lub upośledzenia utraty ciepła bez przestawienia ośrodka termoregulacji na wyższy poziom

25. W gorączce ośrodek termoregulacji ulega przestawieniu i temperatura ciała podnosi się.

26. Najczęstsza postać 1. Hipertermia spowodowana podwyższoną temperaturą otoczenia lub niemożliwością wyeliminowania nadmiaru ciepła wytworzonego pracą mięśni Kurcze cieplne, osłabienie cieplne, udar cieplny

27. Postać • 1. klasyczna • Długotrwale podwyższona temp. Powietrza >35 st. C • zwłaszcza u małych dzieci, ludzi starszych, z niewydolnością serca, stosujących leki przeciwcholinergiczne, diuretyki lub b- blokery

28. 2. hipertermia wysiłkowa, po bardzo dużym wysiłku fizycznym, zwłaszcza przy ciepłej wilgotnej pogodzie, bez właściwego uzupełniania płynów

29. Objawy Przy dużym wysiłku, przy wysokiej temperaturze otoczenia i obfitym poceniu się mogą wystąpić bolesne kurcze mięśni brzucha lub kończyn Kurcze cieplne Następnie ból i zawroty głowy, nudności i uczucie zmęczenia

30. U osób nie wykonujących wysiłku fizycznego, a przebywających w podwyższonej temperaturze • Uczucie zmęczenia osłabienie cieplne • Nudności wymioty ból mięśni i głowy, zmiany nastroju

31. Tachykardia • Hipotensja • Skóra blada, chłodna, spocona • Skóra w udarze cieplnym jest czerwona i gorąca • Suchość skóry objaw niecharakterystyczny- częściej sucha w postaci klasycznej

32. Udar cieplny • Stanowi poważne zagrożenie życia, może wystąpić nagle, niemal bez objawów ostrzegawczych • U osób narażonych na działanie gorąca rozpoznawaj go w każdym przypadku podwyższenia temperatury >40 st.C z równoczesnym występowaniem jakichkolwiek dysfunkcji OUN

33. Zmiany w tkankach • Znaczne podwyższenie temperatury ciała prowadzi do uszkodzenia błon komórkowych • Obumierania komórek • Systemowej reakcji zapalnej • Niewydolności wielonarządowej i śmierci

34. Inne przyczyny Hipertermii • Odwodnienie- zwężenie naczyń i zmniejszenie wytwarzania potu upośledza utratę ciepła • Alkoholowy zespół abstynencyjny • Niepożądane reakcje na leki( anestetyki) • Zatrucia substancjami: Salicylany, lit, TLPD • Uszkodzenie podwzgórza najczęściej wskutek incydentów naczyniowych • Ciężka hipertermia: nadczynność tarczycy, pheochromocytoma

35. Niedoczynność nadnerczy, hipoglikemia , nadczynność przytarczyc • łagodne podwyższenie temperatury ciała.

36. Postępowanie na miejscu zdarzenia • Kurcze cieplne Zwykle wystarcza wstrzymanie wysiłku Pobyt w chłodniejszym miejscu Doustne podawanie płynów • Osłabienie cieplne Zmniejsz narażenie na ciepło, połóż pacjenta w zacienieniu, podawaj płyny do picia- nie zmrożone- paradoksalny skurcz naczyń Obserwuj

37. Postępowanie w udarze cieplnym • Działaj szybko i energicznie!! • Postępuj zgodnie z ABCD , wezwij pomoc • Przenieś pacjenta w chłodne miejsce i zdejmij nadmiar odzieży • Rozpocznij intensywne chłodzenie • Skrapiaj obficie letnią wodą • Energicznie wachluj • W razie konieczności utrzymaj drożność dróg oddechowych • Załóż kaniulę o ile to możliwe

38. Postępowanie w karetce i szpitalu • Zabezpiecz drożność dróg oddechowych i dostęp i.v. • Połóż woreczki z wodą i lodem na pachwiny i pod pachy • Chłodzące kołdry, krążenie pozaustrojowe-przyrządowe obniżanie temperatury • Dążymy do 38 st. C • Nie stosuje się kąpieli wodnych ze względu na paradoksalne obkurczenie naczyń i utratę ciepła

39. Kontynuuj intensywne chłodzenie • Nawadniaj ( płyny temp. Pokojowej) • 0,9 % NaCl i 5% glukoza 1:1 • Odwodnienie w hieprtermii różni się od odwodnienia z p. pok. tym, że dotyczy nie tylko przestrzeni pozakomórkowej , ale też wewnątrzkomórkowej

40. Drgawki- diazepam (Relanium 10 mg)- u dzieci specjalne dawkowanie- maks. 5 mg albo midazolam • W hipertermii nie spowodowanej wysoką temperaturą otoczenia stosuj ww leczenie + leczenie przyczynowe

41. Hipertermi złosliwej- dantrolen • Złośliwy zespół neuroleptyczny- dantrolen lub bromokryptyna • NLPZ, Paracetamol są nieskuteczne przy podwyższonej temperaturze ciała niespowodowanej gorączką