Seksuele dysfuncties bij de vrouw

1. Seksuele dysfuncties bij de vrouw Invalshoek van de psycholoog - seksuoloog

2. Seksuologie : een moeilijke geboorte • 1886 Psychopathia Sexualis Richard von Krafft-Ebing • 1905 Le Problème Sexuel Auguste Forel • 1906 term ‘Sexualwissenschaft’ Iwan Bloch

3. Een eerste eeuw seksuologie • Een halve eeuw medisch-psychiatrisch rariteitenkabinet • De liberalisering van de seksualiteit in de golden sixties • De intrede van de gedragswetenschappen

4. C.Van Emde Boas : de vier dimensies van de menselijke seksualiteit • De lustdimensie • De relatiedimensie • De voortplantingsdimensie • De institutionele vormgeving

5. Masters & Johnson : De Seksuele Respons Cyclus Vier fasen : • De opwindingsfase • De plateaufase • Het orgasme • De herstelfase

6. Kaplan : zin als een aparte fase • Zin in seks • Opwindingsfase • Plateaufase • Orgasmefase • Herstelfase • (Dis)Satisfactie

7. Kaplan : de zin in seks • Zin als een aparte, voorafgaande fase • Kritiek : Men kan ook aan seks beginnen zonder zin en al vrijend zin krijgen Zin blijft doorheen de andere fasen aanwezig

8. Twee golfbewegingen • De verschillen tussen man en vrouw : van ‘verschillend’ over ‘bijna niet verschillend’ naar ‘toch fundamenteel anders’ • De behandelingsmethodes : van ‘lucratief medicamenteus’ over ‘uitsluitend psychotherapeutisch’ naar ‘gericht medicamenteus’

9. Seksuele dysfuncties (DSM-IV) • Stoornis in het seksueel verlangen - seksuele aversiestoornis - verminderd seksueel verlangen • Stoornis in de seksuele opwinding • Orgasmestoornis • Seksuele pijnstoornis - dyspareunie - vaginisme

10. Factoren die de seksuele respons beïnvloeden (Prof. Thomas D’Hooghe) • Aging • Drugs • Illness • Infertility • Pregnancy • Surgery

11. Seksuele dysfuncties: DSM-IV-TR en het criterium : er last van hebben • Man/vrouw 1. Stoornis in het seksueel verlangen 2. Opwindingsstoornis 3. Orgasmestoornis 4. Seksuele pijnstoornis of dyspareunie 5.Seksuele dysfunctie door een somatische aandoening 6. Seksuele dysfunctie door een middel 7. Seksuele dysfunctie niet anders omschreven

12. Seksuele dysfuncties volgens de DSM-IV-TR: vervolg • Man : ejaculatio praecox • Vrouw : vaginisme

13. Kritiek op deze classificatie(Ellen Laan) • Adequate seksuele stimulatie ? • Subjectieve oordelen • Categorieën die niet onafhankelijk zijn • Het fysiologisch opwindingscriterium • etiologie

14. Kritiek van Paul Enzlin • Seksuele problemen verwijzen naar - te weinig seksuele activiteit - onvoldoende lichamelijk ervaren plezier • Zonder rekening te houden met de context waarin seksualiteit zich afspeelt - wanneer ze opgewonden geraken - met wie - of seksuele activiteit iets anders creëert dan lichamelijk plezier

15. Enzlin: ontbrekende invalshoek‘te veel’ • Seksueel verlangen - te veel - in niet gepaste situaties - dat interfereert met het seksueel verkeer hier en nu • Seksuele opwinding - te veel ‘vaginale lubricatie’ of ‘erectiele functie’ - op momenten dat het niet gepast is • Orgasme - te snel klaar komen van de vrouw - te traag klaarkomen van de man • Seksuele pijnstoornissen - de psychologische pijn - angst en schuldgevoelens tijdens en na seksuele activiteit

16. Kritiek van Leonore Tiefer e.a. • Bij deze reductionistische visie worden seksuele problemen stoornissen van het fysiologisch functioneren. • Vrouwen verschillen van mannen vooral in de betekenissen die zij aan seks,zin,intimiteit,subjectieve opwinding enz. geven • Sociale,politieke en economische omstandigheden worden niet verrekend • De relationele context van seksualiteit wordt ontkend • Individuele verschillen tussen vrouwen, psychologische zowel als (medische) somatische, worden uit het oog verloren

17. Prevalentie van vrouwelijk seksuele dysfuncties in % van de algemene bevolking • Simons & Carey : 52 studies tussen 1990 en 2000 - stoornis in het seksueel verlangen 4 – 33 - opwindingsstoornis 5 - 19 - orgasmestoornis 4 – 24 - seksuele pijnstoornis 2 – 18 • Warner (1987) 577 vrouwen 533 mannen - Gebrek aan zin of ervaren plezier 47 % 8 % - falen van de seksuele fysiologische respons 20 % 68 % • Farmaceuten : globale cijfers tussen 43 en meer dan 50

18. Leonore Tiefer’s ‘A New View of Women’s Sexual Problems’ • Seksueel probleem : is een ontevredenheid of onvrede met elk emotioneel, lichamelijk of relationeel aspect van de seksuele ervaring. • Diverse factoren liggen aan de basis : een psycho-bio-sociale invalshoek

19. Tiefer’s indeling van factoren die meespelen bij seksuele problemen • Socio-culturele, politieke of economische factoren • Problemen met de partner of de relatie • Psychologische factoren • Medische factoren

20. Seksuele activiteit is een gedrag waarvan de kennis en de aanpak de grenzen van één wetenschap overschrijdt. • Seksuologie is een multidisciplinaire wetenschap waarin naast de arts en de psycholoog desgevallend de maatschappelijk werker, de pedagoog, de jurist, de socioloog of de criminoloog eigen plaats kunnen hebben.