inż. Eugeniusz Twardak Centrum Projektowe Miedzi CUPRUM – PROJEKT Sp. z o.o. we Wrocławiu

1. inż. Eugeniusz Twardak Centrum Projektowe Miedzi CUPRUM – PROJEKT Sp. z o.o. we Wrocławiu mgr inż. Andrzej Majewski DSC Andrzej Józef Majewski, Gdańsk mgr inż. Andrzej Przyborowski Centrum Projektowe Miedzi CUPRUM – PROJEKT Sp. z o.o. we Wrocławiu Monitoring pionowania i poziomowania wiszących pomostów roboczych, jako skuteczna metoda zapewnienia właściwej lokalizacji pomostu w czasie głębienia szybu

2. Kompleks wyposażenia budowy szybu inż. Eugeniusz Twardak, mgr inż. Andrzej J. Majewski, mgr inż. Andrzej Przyborowski

3. Wiszący pomost roboczy – właściwości i funkcje Wiszący pomost roboczy, którego funkcja dostosowana jest do potrzeb wykonywania robót górniczych, musi posiadać główną cechę tj. mieć możliwość przemieszczania się za postępującym przodkiem. Tę funkcję zapewnia układ wciągarek wolnobieżnych, na które nawinięto liny nośne pomostu o długości odpowiedniej do zaplanowanej głębokości szybu. Z wciągarek wolnobieżnych liny kierowane są do szybu kołami linowymi zabudowanymi na pomostach technologicznych wieży szybowej lub głowicy szybu. Każda lina połączona jest najczęściej punktowo z konstrukcją pomostu. Z uwarunkowań technologicznych budowy szybu, dla zapewnienia komunikacji pomiędzy zrębem szybu, pomostem wiszącym i dnem szybu (przodkiem górniczym), kompleks szybowy wyposaża się najczęściej w dwa niezależne górnicze wyciągi szybowe. inż. Eugeniusz Twardak, mgr inż. Andrzej J. Majewski, mgr inż. Andrzej Przyborowski

4. Wiszący pomost roboczy - właściwości i funkcje Urządzenia te służą do transportu pionowego ludzi oraz materiałów, maszyn i urządzeń do głębienia szybu, a także odstawy urobku z przodka. Transport odbywa się naczyniem wyciągowym (kubłem), które prowadzone jest za pośrednictwem sań prowadniczych po linach, najczęściej będących równocześnie linami nośnymi wiszącego pomosty roboczego. Dla uzyskania wymaganego, kontrolowanego naciągu lin prowadniczych, wykorzystuje się masę pomostu. W takim przypadku wiszący pomost roboczy staje się ramą napinającą lin prowadniczych górniczegowyciągu szybowego inż. Eugeniusz Twardak, mgr inż. Andrzej J. Majewski, mgr inż. Andrzej Przyborowski

5. Wiszący pomost roboczy inż. Eugeniusz Twardak, mgr inż. Andrzej J. Majewski, mgr inż. Andrzej Przyborowski

6. Czynniki wpływające na nierównomierny rozkład obciążenia lin Najważniejsze, opisane w literaturze jak i wynikające z doświadczenia ruchowego, czynniki nierównomiernego obciążenia lin nośnych to: • różna długość początkowa poszczególnych lin nośnych, • różne właściwości sprężyste lin (moduły sprężystości), • różne wydłużenia trwałe lin, • różne średnice nawijania lin na bębnach linowych, • różna sprawność elektrycznych napędów wciągarek wolnobieżnych, • niezrównoważenie masy pomostu względem własnej osi, • niezrównoważenie masy urządzeń oraz konstrukcji stanowiących wyposażenie pomostu wiszącego inż. Eugeniusz Twardak, mgr inż. Andrzej J. Majewski, mgr inż. Andrzej Przyborowski

7. System ciągłego monitorowania sił w linach nośnych System ciągłego monitorowania sił w linach nośnych zawieszenia wiszących pomostów roboczych oraz wizualizacja obciążenia lin na monitorze ekranowym, jest nieodzowna w diagnostyce obciążenia. Poprzez porównanie zmierzonych obciążeń można rozpoznać dominujący czynnik powodujący nierównomierny ich rozkład, a przez to nieprawidłowe położenie pomostu w świetle szybu. Ważnym zagadnieniem jest sposób poziomowania i pionowania samego pomostu. Zastosowanie omawianego systemu sprawia, że zabieg ten wykonywany z wykorzystaniem kontrolowanej korekty długości poszczególnych lin na podstawie wizualizacji, zapewnia dużą dokładność i precyzję ustawienia pomostu. Niemniej celowym stało się wprowadzenia do systemu dodatkowego urządzenia w postaci poziomicy elektronicznej zabudowanej na pomoście wiszącym oraz czujników zbliżeniowych zabudowanych na poziomie zrębu szybu. inż. Eugeniusz Twardak, mgr inż. Andrzej J. Majewski, mgr inż. Andrzej Przyborowski

8. Szyb SW-4 Tu kliknij! inż. Eugeniusz Twardak, mgr inż. Andrzej J. Majewski, mgr inż. Andrzej Przyborowski

9. Systemy pomiarowe inż. Eugeniusz Twardak, mgr inż. Andrzej J. Majewski, mgr inż. Andrzej Przyborowski

10. Trzy fazy obsługi pomostu • Przemieszczanie pomostu w pionie • prawidłowy przebieg procesu monitorowany poprzez pomiar i obserwację sił w linach nośnych • Poziomowanie pomostu w położeniu roboczym • precyzyjne sterowanie długością poszczególnych lin za pomocą wciągarek wolnobieżnych, w oparciu obserwację wskazań poziomicy elektronicznej. Jednoczesna obserwacja położenia środka ciężkości pomostu i naprężenia lin zapewnia bezpieczne manipulowanie położeniem pomostu. • Pionowanie pomostu roboczego w trakcie zapierania go o ściany szybu • przenośny moduł wizualizacji poziomicy różnicowej pozwala prawidłowo zaprzeć podest górny i dolny z zachowaniem poziomowania pomostu i pionowania lin nośnych inż. Eugeniusz Twardak, mgr inż. Andrzej J. Majewski, mgr inż. Andrzej Przyborowski

11. Systemy pomiarowe - wizualizacje inż. Eugeniusz Twardak, mgr inż. Andrzej J. Majewski, mgr inż. Andrzej Przyborowski

12. Poziomica różnicowa+ tablet SiGarden XT-110 inż. Eugeniusz Twardak, mgr inż. Andrzej J. Majewski, mgr inż. Andrzej Przyborowski

13. Kalibracja poziomicy na pomoście Wyznaczanie położenia środka platformy i pochylenia w osi podłużnej i poprzecznej dla ustawienia początkowego (kalibracji) czujnika poziomicy elektronicznej inż. Eugeniusz Twardak, mgr inż. Andrzej J. Majewski, mgr inż. Andrzej Przyborowski

14. Zintegrowany system pomiarowy Testy systemu monitoringu i poziomowania na modelu pomostu zawieszonego na czterech czujnikach tensometrycznych, z dwuosiową poziomicą i modułem określania położenia środka ciężkości pomostu inż. Eugeniusz Twardak, mgr inż. Andrzej J. Majewski, mgr inż. Andrzej Przyborowski

15. Badania na modelu pomostu Tu kliknij! inż. Eugeniusz Twardak, mgr inż. Andrzej J. Majewski, mgr inż. Andrzej Przyborowski

16. Kierunki rozwoju systemu • Integracja systemu pomiaru naprężeń w linach (4-8 czujników) z poziomicą elektroniczną i bezpośrednia prezentacja decyzji o wydłużeniu lub skróceniu poszczególnych lin, prezentowana jako sugestywna zmiana koloru wskaźnika liny. Ciągła prezentacja położenia i przemieszczeń środka ciężkości pomostu w trakcie pracy w szybie. • Korygowanie położenia pomostu (poziomowanie i pionowanie) realizowane bez udziału operatora wciągarek. Automatyzacja procesu w oparciu o algorytm korygujący długość lin, zapewniający zrównoważenie obciążeń lin i utrzymanie prawidłowego położenia pomostu w ruchu i po zatrzymaniu w położeniu roboczym (prace na etapie badań modelowych). • Wyznaczenie charakterystyk regulacji położenia pomostu w odniesieniu do niezbędnych dokładności poziomowania i pionowania. • Opracowanie metodyki utrzymania systemu – optymalizacja procedur kontrolnych i okresowej kalibracji układów pomiarowych. inż. Eugeniusz Twardak, mgr inż. Andrzej J. Majewski, mgr inż. Andrzej Przyborowski

17. Dziękujemy za uwagę! Eugeniusz Twardak tel. 71 339 98 98 wew. 262 etwardak@cuprumprojekt.pl Andrzej Przyborowski tel. 71 339 98 98 wew. 555 aprzyborowski@cuprumprojekt.pl http://www.cuprumprojekt.pl Andrzej J. Majewski tel. 58 300 45 40 a.majewski@dsc.com.pl www.majewskiandrzej.pl inż. Eugeniusz Twardak, mgr inż. Andrzej J. Majewski, mgr inż. Andrzej Przyborowski