450 likes | 1.2k Views
YENİDOĞANDAN ADOLESANA İŞİTME SORUNLARI. Prof.Dr.Mehmet ADA Dr.Cihan Duman İ.Ü.Cerrahpaşa Tıp Fak. Kulak-Burun-Boğaz ABD. İŞİTME KAYBI DERECESİ SINIFLANDIRMASI. 10-26dB Normal işitme 27-40 Çok hafif derecede İK 41-55 Hafif 56-70 Orta 71-90 İleri 91 ve üstü Çok ileri
E N D
YENİDOĞANDAN ADOLESANA İŞİTME SORUNLARI Prof.Dr.Mehmet ADA Dr.Cihan Duman İ.Ü.Cerrahpaşa Tıp Fak. Kulak-Burun-Boğaz ABD
İŞİTME KAYBI DERECESİ SINIFLANDIRMASI • 10-26dB Normal işitme • 27-40 Çok hafif derecede İK • 41-55 Hafif • 56-70 Orta • 71-90 İleri • 91 ve üstü Çok ileri • Saf ses ortalaması (500-2 kHz.)
ÇOCUKLARDA NORMAL İŞİTME ARALIĞI 0-15 dB15 dB’li geçen her dB işitme kaybı olarak kabul edilir. Marion Downs
N.SENSORİYAL Konjenital Sebepler Doğum Travması Enfeksiyonlar Anatomik Varyasyonlar Hamilelik Öyküsü Ototoksisite İLETİM TİPİ Orta Kulak Problemleri ( AOM, SOM, vs. ) Ostaki Disfonksiyonu Timpanzar problemleri Kemik Zincir Sorunları İŞİTMEKAYIPLARI
İLETİM TİPİ İŞİTME KAYBI • Orta kulak patolojileri( AOM, SOM, vs. ) • Dış kulak patolojileri ( Anatomik varyasyonlar,Atrezi veya hipo-plazi) • Timpanzar patolojileri (Enfeksiyonlar, perforasyon, adhezyon, vs. ) • Kemik Zincir Patolojileri ( Travmatik kopukluk-lar, KOM, vs. ) • Ostaki Disfonksiyonu ( Yarık damak-dudak, adenoid, vs. )
ORTA KULAK ENFEKSİYONLARI
YENİ DOĞANDA VE İNFANTTA OTİTİS MEDİA TUBA ÖSTAKİ ÖZELLİKLERİ PATOJENLERİN FARKLILIĞI
İnfantlarda östaki tüpü yetişkinler göre daha kısadır • Östaki tüpü daha yataydır ve isthmustaki açılan-ması yoktur • Orta kulak mukozasının koruyucu bariyerleri tam gelişmemiştir • İmmun mekanizmalar gelişimini tamamlanma-mıştır • Bu sebeplerden dolayı üst solunum yollarındaki herhangi bir patojen orta kulağa rahatlıkla ulaşabilmektedir.
OTİTİS MEDİA • Yanlış tanı AOM’de sık • Antib aşırı kullanımı yada yanlış kullanımına yol açıyor • Antib’e direnç artıyor.
Dudak –Damak yarığıKulak sorunları • Okul öncesi Konuşma gelişimi Rek- Kr OM tedavileri • Okul yılları Sosyal gelişim Psikolojik rahatsızlık Okul başarısızlığı • 13-19 yaş arası Kişilik problemleri Estetik kaygılar
Dudak –Damak yarığıKulak sorunları • ÖSTAKİ TÜPÜ DİSFONKSİYONU • Orta kulak hastalığı • Rekürren Otitis Media, SOM • Kr Otitis Media, Kolesteatom • İşitme kaybı • Ventilasyon tüpü
Dudak –Damak yarığıKulak • Ventilasyon tüpü • 3 yaşından sonra azalır • 13 yaşında en alt düzeydedir
30 dB işitme kaybı • Olumsuz konuşma, konuşma gecikmesi • Ünsüzler (s,p,t,k,h) çok düşük şiddetli konuşma enerjisi gerektirir, bu yüzden hafif derece İK ‘ında duyulmaları zorlaşır. • Konuşma ve dil öğrenmiş erişkinlerde ara boşlukları beyin tamamlar • Bebek ise- sesin algılanması ve beyine kaydedilmesi için tüm seslerin açık ve berrak duyulması gerekiyor.
SENSÖRYAL, NÖRAL, MİKST,YADA BELİRSİZ İŞİTME KAYBI KONDÜKTİF ATELEKTATİK OTİTİS MEDİA OTİTİS MEDİA EFF POLİTZER MANEVRASI (BALON) RİSK FAKTÖR LERİ TAYİNİ AB TEDAVİ VENTİLASYON YETERLİ TİMPANOSTOMİ TÜPÜ EVET HAYIR REZOLÜSYON
N.SENSORİYAL • Konjenital Sebepler • Doğum Travması • Enfeksiyonlar • Anatomik Varyasyonlar • Hamilelik Öyküsü • Ototoksisite
ÇOCUKLARDA SNHL İŞİTME KAYIPLARI • Çocuk SNHL %50 genetik • Çocuk SNHL %25 çevresel sebepler • İşitme kaybı içeren 100 sendrom • Çocuk SNHL çoğu sendrom parçası değildir
TANI • ERKEN TANI • KONUŞMA GECİKMESİ • DAVRANIŞ • SOSYAL ETKİLEŞİM • KONUŞMANIN ANLAŞILABİLİRLİĞİ İŞİTME KAYBININ DERECESİ İLE ORANTILIDIR
ANAMNEZ • TAM ANAMNEZ • MARUZİYET-GÜRÜLTÜ, OTOTOKSİN • AİLE HİKAYESİ • VESTİBÜLER BELİRTİLER • NÖROLOJİ-KRANYAL SİNİR DEFİSİTLERİ • ENFEKSİYONLAR • MENENJİT, SİFİLİS, OTİT, PRENATAL • PERİNATAL TRAVMA
ANAMNEZ • YÜKSEK RİSK • ÇOCUKLUKTA İK İLE BERABER KAN AKRABALIĞI • NONBAKTERİYEL FETAL ENFEK (TORCH) • BAŞ-BOYUN ANATOMİK MALFORMASYON • 1500 GR’DAN DÜŞÜK DOĞ.TARTISI • UNKONJUGE BİLİRÜBİN >25/DL • BAKTERİYEL MENENJİT • CİDDİ ASFİKSİ
AİLE HİKAYESİ • Erken yaşlarda, kalıcı veya ilerleyen işitme kaybı olan bir veya daha fazla birey
FİZİK MUAYENE • TAM FİZİK MUAYENE • DERİ LEZYONLARI • GÖZ • NİSTAGMUS-NÖROLOJİK TESTLER • KRANİYAL SİNİR VE SEREBELLAR DİSFONKSİYON • DİYAPOZON-KBB MUAYENE
MUAYENE - LAB • TORCH,CMV İÇİN İDRAR, YÜKSEK IGM,FTA-Abs • Protein için VA ve benzeri • EKG (JERVELL VE LANGE-NİELSEN) • KONG. MALFORMASYONLAR İÇİN CT • AKUSTİK NÖRİNOMA İÇİN GADOLONİUM’LU MR
İŞİTME KAYBI RİSK • GRUPLARI • HAMİLELİK • YENİ DOĞAN (ilk 28 gün) • BEBEK (29 GÜN- 2 YAŞ)
İŞİTME KAYBI ?? • HAMİLELİKTE • Kızamıkcık • Viral Enfeksiyon • Grip • Alkol alımı
İŞİTME KAYBI ?? • YENİ DOĞANDA (ilk 28 gün) • Doğum tartısı 1600 gr.dan düşük • Yüz-kulak görüntü farklılığı • Doğum sarılığı • Kan değişimi • Yeni doğan yoğun bakımda 5 gün • İV antibiyotik • Menenjit
İŞİTME KAYBI ?? • BEBEK (29 GÜN- 2 YAŞ) • İV Antibiyotik • Menenjit • Nörolojik bozukluklar • Kafa kırığı, otoraji +/- • 3 aydan fazla effüzyon, rekürren om
KONUŞMA VE LİSAN GELİŞİMİNDE • ÇEVREYE REAKSİYON • YENİ DOĞAN (DOĞUM-6 AY) • KÜÇÜK ÇOCUK (6 AY-12 AY) • BÜYÜK BEBEK (13 AY- 2 YAŞ)
LİSAN ALGILANMASI VE GELİŞİMİ • 4-8 AY • KONUŞMA GELİŞİMİ • İŞİTME • ÇEVRE
KONUŞMA VE LİSAN GELİŞİMİ ÇEVREYE REAKSİYON • YENİ DOĞAN (DOĞUM-6 AY) • Ani yüksek sese irkilme, ağlama, tepki yok • Yüksek ses-gürültüye uyanmıyor • Kendiliğinden ses takliti yok • Sadece sesle sakinleştirilemiyor. • Başı sese çevirmiyor
KONUŞMA VE LİSAN GELİŞİMİ ÇEVREYE REAKSİYON • KÜÇÜK ÇOCUK (6 AY-12 AY) • Sorulduğunda tanıdık kişi veya eşyayı göstermiyor • Konuşma sesi çıkarmıyor veya bıraktı • 12 aylıkken ‘el salla’ ‘elini çırp’ komutlarına cevapsız
KONUŞMA VE LİSAN GELİŞİMİ ÇEVREYE REAKSİYON • BÜYÜK BEBEK (13 AY- 2 YAŞ) • Hafif bir sesle ilk seslenişte doğru yöne dönmüyor • Çevreden gelen seslere duyarsız • İlk seslenişte cevap vermiyor • Sese cevap yok veya nerden geldiğini anlamıyor • Tanıdık insanlar ve evde çevresindekiler için basit kelimeleri kullanma yada taklit yok • TV seyretmek yüksek sesle
ODİOLOJİK MUAYENE • OTOAKUSTİK EMİSYON • NORMAL OK GEREKİR • DIŞ SAÇ HÜCRELERİ ÜRETİMİ İLE OLUŞUR • EN İYİ 1-2 kHZ de belirlenir • ABR a NAZARAN DAHA AZ ZAMAN, UCUZ FİYAT, KOLAY YAPILABİLİRLİĞİ • TARAMAYA MÜSAİT • FALSE + DAHA FAZLA
Elektrofizyolojik Testler • BERA (1970)(Beyin sapı uyarım odyometrisi) • Objektif kabul edilen, değerlendirilmesi subjektif olan bir testtir. Kulaklara verilen klik seslerinden sonra beyin sapında oluşan dalgaların incelenmesidir. • 1-3 , 3-5 , 1-5 arası dalgaların birbirlerine uzaklıkları önemlidir. • En önemlisi 5.dalga’dır. • En çok kullanıldığı yerler • Çocuklarda işitme eşiği tayininde Yalancı işitme kayıplarında Akustik tümörlerde Beyin sapı lezyonlarında
Elektrokokleografi (1967) • Elektrodlar transtimpanik olarak promontorium üzerine yerleştiriIir ve ölçüm yapılır. Koklear mikrofonikler ölçülür.
ODİOLOJİK MUAYENE • DAVRANIŞSAL ODİOMETRİ • 2. AY CEVAP,12 AYA KADAR FAYDALI • UYKUDAN UYANMA, GÖZ KIRPMA, KÜÇÜK BEBEKLERDE SOL DEĞİŞİK, BÜYÜK ÇOCUKTA BAŞ ÇEVİRME • VİSUAL REİNFORCEMENT ODİOMETRİ • 9-24 AY • HABİTÜASYON CEVABI AZALTIR • PLAY ODİOMETRİ 2-4 YAŞ • STANDART ODİOMETRİ 3 YAŞ
TEDAVİ • MEDİKAL- CERRAHİ • EĞİTİM • ORAL EĞİTİM • ORTA ŞİDDETTE İK YADA GELİŞİM GECİKMESİ OLMAYAN POSTLİNGUAL SAĞIRLIK • REZİDÜEL İŞİTME KULLANIMI • EN İYİ KONUŞMA YETENEĞİ VE EN İYİ SES KALİTESİ • TOTAL KOMİNÜKASYON • YUKARDAKİLERE İLAVETEN LİSAN VE DUDAK OKUMA • GELİŞİM GECİKMELİ YADA GEÇ İK TANILI HASTALAR İÇİN • DESTEK GRUPLARI • AMPLİFİCATİON OPSİYONLARI(KOK İMP)
OKULA BAŞLAMADAN ÖNCE MUTLAKA İŞİTME TESTİ HAFİF İK TEK TARAFLI İK İŞİTME CİHAZI YAŞ?? EN ERKEN SÜREDE
İŞİTME TAYİNİ KRONOLOJİK YAŞ GÖRE ANLAMLI SÖZSEL KONUŞMA NORMALDİR VE İŞİTME YETENEĞİ NORMAL KABUL EDİLİR Evet Bekle gör Hayır yada belki Odiometri (yaşa uygun) ve stapes refleksleri • Speech patolojist kons • Birkaç ayda tekrar tayin Normal Anormal Mikrotimpanoskopi her iki kulak normal ABR ve OAE Normal temizleme Anormal Anormal (+/-tek kulak) 1)İşitme aleti 2)MRI 3)Yıllık tekrar muayene Buşon
Görülebilir Malformasyon 1)İşitme aleti (ler) 2)Cerrahi düzeltme gerekirse CT 3)Yıllık tekrar tayin OM Tedavi sonrası birkaç ay sonra tekrar odiometri Normal- düzenli takip Anormal ABR ve OAE normal Düzenli takip • İşitme aleti • Yıllık tekrar kontrol Anormal
T.C. Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı Ulusal Yeni Doğan İşitme Taraması Kampanyası Projesi
Projenin Adı : Ulusal Yeni Doğan İşitme Taraması Kampanyası Yer : Sağlık Bakanlığına Bağlı Doğum Hastaneleri ve Diğer Hastaneler Projeyi Yürütecek Kuruluş: Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı İşbirliği Yapılacak Kuruluşlar : - Sağlık Bakanlığı - Üniversiteler - Kampanyaya Destek Veren Kuruluşlar ve Şahıslar Süre: 3yıl (3 yıl sonunda elde edilen sonuçlar değerlendirildikten sonra tarafların kararıyla uzatılabilir)