ÇOCUKLUK ÇAĞI TÜBERKÜLOZU: 51 HASTANIN DEĞERLENDİRİLMESİ Uz. Dr. Seda Geylani Güleç

1. ÇOCUKLUK ÇAĞI TÜBERKÜLOZU: 51 HASTANIN DEĞERLENDİRİLMESİUz. Dr. Seda Geylani Güleç SEDA GÜLEǹ, ELA ERDEM¹, LEYLA TELHAN¹, TANYEL ZUBARİOĞLU¹, AYŞE PALANDUZ² ¹ Şişli Etfal Eğitim ve Araştırma Hastanesi Çocuk Kliniği ² İÜ. İTF Aile Hekimliği ABD

2. 14. Yıllık Türk Toraks Derneği Kongresi 13-17 Nisan 2011 [SEDA GEYLANİ GÜLEÇ]BEYANI

3. TÜBERKÜLOZ • Tüberküloz (TB); mortalite, morbidite ve ekonomik etkileri açısından halen dünyada en önemli enfeksiyon hastalıklarından biridir. • Çocuk TB’u gelişmiş ülkelerde tüm TB’ların %2-7’sini (Türkiye’de %5.3) • Çocuk TB’u, yetişkin tüberkülozundan önemli farklılıklar gösterir.

4. TÜBERKÜLOZ • Çocuklarda tanı koymak zordur. Olguların yarıdan fazlası asemptomatiktir. • Daha az bulaşıcıdır. • Latent tüberküloz enfeksiyonunun (LTBI) reaktivasyon oranı (postprimer hastalık) yetişkinde %10 iken, çocuklarda %40’tır.

5. TÜBERKÜLOZ • Yetişkinlerde pulmoner TB %85, ekstrapulmoner TB %15 • Çocuklarda pulmoner TB %70-75, ekstrapulmoner TB %25-30’dur. • Balgam örneğinin alınması ve alınsa bile basil saptanması güçtür (%10-15). • Kültürde basilin üreme oranı %30-40’dır.

6. GEREÇ-YÖNTEM • 1 Ocak 2007-31 Mayıs 2008 tarihleri arasında hastanemiz çocuk enfeksiyon servisinde tüberküloz hastalığı tanısı konup izlemi ve tedavisi yapılan 51 çocuk hastanın klinik, demografik ve laboratuvar bulguları retrospektif olarak değerlendirildi.

7. GEREÇ-YÖNTEM • Hastaların bağlı olduğu verem savaş derneğinden ailelerinin tüberküloz yönünden taranması istendi. • Her hastaya 0.1 ml (5 IU) tüberkülin solüsyonu (PPD) deri içine uygulanarak TCT yapıldı.

8. GEREÇ-YÖNTEM • Bilinen başka bir hastalığı olmayan ve BCG aşı skarı bulunmayan çocuklarda endurasyonun çapı ≥10 mm ise pozitif, • BCG aşı skarı bulunan çocuklarda ise endurasyonun çapı ≥15 mm ise pozitif, • İmmun yemezlikli hastalarda 5 mm üzerinde ise pozitif kabul edildi

9. GEREÇ-YÖNTEM

10. GEREÇ-YÖNTEM • Balgam verebilen olgulardan balgam örneği, veremeyen küçük yaş grubundan açlık mide suyu örnekleri ARB açısından değerlendirildi (EZN, Auromine Rhodamin). • Bu örneklerin kültür ekimi (MGIT/LJ: Mycobacteria Growth Indicator Tube/ Lowenstein-Jensen) yapıldı.

11. GEREÇ-YÖNTEM • Hastaların akciğer grafileri, akciğer tomografileri ve menenjit tanılı olguların kraniyal MR’ları TB yönünden ayrıntılı olarak değerlendirildi. • Endobronşiyal TB şüphesi olan olgulara bronkoskopi yapıldı.

12. GEREÇ-YÖNTEM TANI: • Klinik semptom ve bulgular, • İndeks vaka ile temas öyküsü, • TCT sonucu, • Radyolojik ve histokimyasal bulgular, • Açlık mide suyu, balgam örnekleri, plevral, perikardiyal, peritoneal sıvı örneklerinde ARB görülmesi ve kültürde üremeye göre kondu.

13. BULGULAR • Yaş: 8±4.6 yıl (5 ay-15 yaş) • E/K= 28/23 • İndeks vaka 27 olguda var (%53) • Yüksek ateş %54.9, Öksürük %51, Kilo kaybı %29.4

14. BULGULAR • Radyolojik bulgular: LAP %77.5 Pnömonik infiltrasyon ve konsolidasyon %55 Plevral effüzyon %13.7 Miliyer patern %11.7 • Sedimentasyon yüksekliği %60, lökositoz %57, CRP yüksekliği %55 (Lökosit sayısı: 10600±3864/mm³, Sed: 39.3±32 mm/h, CRP: 38.6±63.5)

15. BULGULAR • 9 hastada (%17.6) ARB (+) • 19 hastada (%37.3) kültür (+) • BCG (+): 28 (%55) • TCT (+): 35 (%68)

16. Olguların BCG skarı ve TCT sonuçlarına göre dağılımı

17. TB Hastalarının Klinik Formlara Göre Dağılımı

18. TB Hastalarının Klinik Formları

19. Ekstrapulmoner TB Olguları • İmmun Yetmezlik: Olgulardan 2’si NS (1 miliyer TB, 1 peritonit), 1’i NHL (TB menenjit) TCT:(-) • Tüberküloz lenfadenitli iki olgunun birinin boyun diğerinin aksillada kitlesi mevcuttu. • Pulmoner tüberkülozların ikisinde göğüs ön duvarında kitle mevcuttu.Histopatolojisi tüberkülozla uyumlu geldi.

20. Ekstrapulmoner TB Olguları • Peritonit, perikardit, intestinal tbc ve lenfadenit tanılı hastaların histopatolojik incelemelerinde TB ile uyumlu granülomatöz inflamasyon ve kazeöz nekroz alanları saptandı. • Tüberküloz peritonit tanısı alan 3 olgu akut batın tablosuyla başvurup opere edilmiş ve tanı almış olgulardı. • Bir intestinal TB vakası Chron Hastalığı olarak takip edilirken tanı aldı. • Pulmoner tüberkülozlu hastalardan 4’ünde bronkoskopik inceleme ile endobronşiyal lezyon saptandı.

21. Pulmoner TB, TB lenfadenitler 3’lü, İntestinal TB, TB peritonit ve pulmoner TB+cilt altı abse 4’lü, Endobronşiyal TB, TB menenjit, TB perikardit, miliyer TB 4’lü anti TB+steroid verildi. TEDAVİ

22. Pulmoner TB, TB lenfadenit: 9 ay TB menenjit, TB peritonit, İntestinal TB, TB perikardit, Endobronşiyal TB: 1 yıl tedavi edildi. NS ve miliyer TB olan olgu ex Diğer olgularda iyi yanıt Tedavinin 2. ayında alınan ARB ve kültür kontrolleri negatifti. Hastalar ilk ay haftada bir, daha sonra ayda bir tedavi bitimine dek takip edildi. TEDAVİ

23. SONUÇ • Çocukluk çağı TB’u birçok yönden yetişkin TB’undan farklılıklar gösterir. Tanı koymak güçtür. • İndeks vaka ile LTBI’li vakaların tespiti ve tedavisi çok önemlidir. Çocukluk TB’u tedavi edilmemiş yetişkin TB’unun bir yansımasıdır. • İndeks vakaların ancak yarısını tespit edebilmekteyiz.

24. SONUÇ • Son yıllarda antitüberküloz ilaçlara karşı çoklu ilaç direncinin artması ciddi bir problemdir. • Hastalığın gerçek yükünü yansıtacak güçlü bölgesel verilere ve daha iyi tanısal testlere ihtiyaç vardır. • Aksi takdirde çocukluk çağında TB gözden kaçabilir ve ciddi sonuçlarla karşılaşılabilir.

25. TEŞEKKÜRLER