1 / 54

EGZERSİZ KAPASİTESİ DEĞERLENDİRİLMESİ

EGZERSİZ KAPASİTESİ DEĞERLENDİRİLMESİ. Dr. Sibel Atış Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı. AMAÇLAR. Egzersiz testlerinin klinik pratikteki önemini anlamak Fizyolojik olarak egzersiz kapasitesi kısıtlılığının değerlendirmesini yapmak

toki
Download Presentation

EGZERSİZ KAPASİTESİ DEĞERLENDİRİLMESİ

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. EGZERSİZ KAPASİTESİ DEĞERLENDİRİLMESİ Dr. Sibel Atış Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı

  2. AMAÇLAR • Egzersiz testlerinin klinik pratikteki önemini anlamak • Fizyolojik olarak egzersiz kapasitesi kısıtlılığının değerlendirmesini yapmak • Egzersiz performansını veya cevabını değerlendirmede kullanılan farklı yöntemlerle ilgili son bilimsel gelişmeleri derlemek • Hastaların değerlendirilmesinde ve yönetiminde egzersiz testlerinin uygun endikasyonlarını tanımak

  3. Egzersiz TestleriPrensibi • Fizyolojik sistemler, stres koşullarında aksamaya başlar. • Egzersiz testleri, vücut için belli bir düzeyde stres koşulları yaratarak kalp-dolaşım, solunum, sinir-kas ve metabolik sistemlerde buna karşı oluşan fizyolojik cevabı ve fonksiyonlardaki kısıtlılıkları araştırmak esasına dayanır.

  4. Egzersiz Testleri: İstirahatte yapılan solunumsal ve kardiyak fonksiyon testleri:Sistemlerin fonksiyonel kapasitelerini tam olarak yansıtamaz.Egzersiz Testleri:Kardiyak ve pulmoner sistemler başta olmak üzere çeşitli sistemlerin fonksiyonel kapasitelerinin değerlendirilmesini sağlar.

  5. Günlük aktivitelerle ilişkili dispne algılaması ve aerobik kapasite ilişkisi %FEV1 r=0.22 VO2 (l . min-1) r=0.72 Klinik dispne skoru (CRQ) Maestu LP, et al. ERS 2002

  6. Kardiyak output (l . min-1) Ventilasyon (l . min-1) Oksijen tüketimi (l . min-1) Metabolik ihtiyaca göre kardiyak output ve ventilasyondaki değişim

  7. Egzersiz: Kompleks birfenomen Egzersiz testleriO2 transportu ve O2 kullanımı ile ilişkili sistemlerin entegre yanıtını yansıtır. Modified from Whipp BJ

  8. . . VO2 QO2 Kas Mitokondri Ha Solunum Dolaşım İş . . VCO2 QCO2 Egzersiz kapasitesi kısıtlanmasına neden olan faktörler Hava Düşük atım hacmi ↓ Kronotropikcevap Hiperventilasyon  VD/VT  Şant Periferik/solunumsal kaszayıflığıveya Kondisyon bozukluğu Egzersiz kapasitesinde kısıtlanma (Low VO2 peak)

  9. Egzersiz Testleri-Yanıtladığı sorular • Egzersiz kapasitesinde azalma var mı? Varsa semptomlarla uyumlu mu? • Egzersiz kapasitesindeki bozulma yalnız akciğer hastalığından mı? yoksa ek faktörler var mı? • Egzersiz kapasitesindeki azalmadan hangi fizyolojik mekanizma(lar) sorumlu? Med Clin N Am 1990; 4:634

  10. Egzersiz Testleri - Protokoller I. Uygulanan iş yüküne göre: • İş yükü sürekli artan Egzersizden önce hastanın beklenen maksimum iş gücü belirlenir. Egzersiz süresinde bu güce ulaşılacak şekilde belirli aralıklarla iş yükü artırılır • İş yükü sabit Test başından itibaren sabit bir iş yükü altında egzersiz yapılır.

  11. Egzersiz Testleri - Protokoller II.Uygulama şekline göre: • Alan Testleri: • 12 Dakika yürüme testi (12DYT) • 6 Dakika yürüme testi (6DYT) • Mekik (Shuttle) yürüme testi • Laboratuvar testleri: • Kardiyopulmoner Egzersiz Testleri

  12. Egzersiz testleri - Araç çeşitleriÇok araç: Tek hedef • Koridor  20 metre • Rampa Merdiven • Yürüme bandı • Bisiklet ergometrisi

  13. Shuttle (mekik) test 6 DYT Kardiyopulmoner egzersiz testi Egzersiz Kapasitesi DeğerlendirilmesiYöntemler Klinik amaca göre veya cevabı aranan spesifik soruya göre farklı testler seçilir

  14. 12 dakika yürüme testi • Cooper et al, 1970 sağlıklı bireyler • McGavin et al, 1977 akciğer hastaları • Araç: alan veya koridor • Ölçüm: mesafe • VO2max ile orta derecede korelasyon (r0.5) McGavin et al, Thorax 1977

  15. 6 dakika yürüme testi • Guyatt et al, 1985 (12 DYT adapte) • Dikkatli bir değerlendirme gerekli • Test hazırlığı önemli • İki tekrar test sonuçlarını  • İstirahat periyodu • Standardize açıklamalar: • «6 dak.mümkün olduğunca mesafe yürü» • «yavaşlamaya veya durmaya izin var» • Standardize motivasyon Guyatt et al. Can Med Assoc J 1985 ATS statement. Am J Respir Crit Care Med 2002

  16. 6 dakika yürüme testi • Submaksimaltest • Fonksiyonel kapasiteyi ölçer • Günlük aktivite düzeyini yansıtır • Kalp hızı ve oksimetri izlemi • Borg dispne değerlendirmesi • Sonuçlar metre cinsinden • Cins, kilo, boy ve yaş ile etkilenim • Referans değerlerin kullanımı önerilir. Enright et al. Am J Respir Crit Care Med 1998 ATS statement. Am J Respir Crit Care Med 2002

  17. 6 dakika yürüme mesafesiNormal değerler Erkek Kadın n = 173 n = 117 mean 576 m (339-778) mean 494 m (310-664) Kadın 6DYT (m) = (7.57 xBoycm) – (5.02 xYaş) – (1.76 xKilokg) - 309 Erkek 6DYT (m) = (2.11 xBoycm) – (5.78 xYaş) – (2.29 xKilokg) + 667 Enright PL. Am J Respir Crit Care Med 1998

  18. 6 DYT Endikasyonları ATS statement. Am J Respir Crit Care Med 2002

  19. Mekik Yürüme Testi • Singh et al, 1992 • On metrelik bir koridor veya alan çevresinde önce yavaş yavaş yürüyen hasta teypten gelen sinyallerle yürüme hızını giderek artırarak testi gerçekleştirir. 10 m Singh SJ., et al. Thorax 1992

  20. Mekik Yürüme Testi • Motivasyon  • Sonuçlar metre cinsinden • Maksimal kapasiteyi ölçen bir test • Semptom, kalp hızı ve saturasyon ölçümü mümkün

  21. Mekik Yürüme Testi VO2max ile korelasyonu 6DYT’ne göre daha iyi Singh SJ, et al. Eur Respir J 1994

  22. Mekik yürüme testi:Normal değer ? 44 birey, 40-69 yaş; • Ortalama: 744(131)metre • Erkek: 773.5(115)m • Kadın 746(122.0)m Singh et al. ERS Stockholm 2002

  23. Egzersiz Testlerinin Klinik Kullanımı • Açıklanamayan egzersiz intoleransı değerlendirmesi • Fonksiyonel bozukluğun objektif ölçümü • Kardiyopulmoner hastalık şiddetinin belirlenmesi • Prognoz ve mortalite tayini • Preoperatif cerrahi riskin değerlendirilmesi • Tedavi yanıtının değerlendirilmesi • Egzersiz programı veya oksijen reçetelenmesi

  24. Egzersiz Testlerinin Klinik Kullanımı • Açıklanamayan egzersiz intoleransı değerlendirmesi • Fonksiyonel bozukluğun objektif ölçümü • Kardiyopulmoner hastalık şiddetinin belirlenmesi • Prognoz ve mortalite tayini • Preoperatif cerrahi riskin değerlendirilmesi • Tedavi yanıtının değerlendirilmesi • Egzersiz programı veya oksijen reçetelenmesi

  25. VO2 uptake kinetiği Egzersiz İstirahat Kontrol VO2 (L/min) Akciğer hastalığı 0 -120 0 Zaman (sn) Adapted from Sietsema K. et al. Am Rev Respir Dis 1992

  26. Normal bireylerde istirahat düzeyinden maksimum egzersizle ortaya çıkan metabolik, kardiyak ve pulmoner değişiklikler 16 12,5 13 9,3 Değişim oranı 2,7 1,8 0,35 1,4 0,6 -0,17 -0, 47 Clin Chest Med 1994;15:307

  27. VO2 peakile yürüme mesafesi arasında korelasyon; • 6 DYT, MYT veyaKPET ile • Atletler, konjestifkalp yetmezliği, solunum yetmezliği, PAH, … • Yürüme mesafesi kiloya göre düzeltildiğinde daha iyi sonuçlar • 6 DYT ile karşılaştırıldığında MYT ile korelasyon daha iyi • Korelasyon katsayısı (r) ≈ 0.50-0.88 Solway S, et al. Chest 2001 Chuang ML, et al. Respir Med 2001 Troosters T, et al. Eur Respir J 2002

  28. 6 Dakika Yürüme Mesafesi –VO2 peakİlişkisi 35 Kontrol 30 NYHA II 25 NYHA III 20 VO2 max(ml/kg/min) 15 10 5 0 800 0 200 400 600 6 DYTmesafesi(m) Myamoto S. et al. Am J Respir Crit Care Med 2000 Frost A. et al. Vascul Pharmacol 2005

  29. Casas A., et al. Encouraged 6-min walking test indicates maximum sustainable exercise in COPD patients. Chest 2005;128:55-61 • 6DYTilekritik yürüme hızında yürüme testi karşılaştırması • VO2, VE, HR, ve Borg dispne skoru: benzer sonuçlar • 6DYT: maksimaldayanıklılık testi • KOAH’da prediktif değeri

  30. Trooster T., et al. Physiological responses to the 6-min walk test in patients with chronic obstructive pulmonary disease.Eur Respir J 2002; 20:564-569 6 DYT; hastanın cesaretinden etkilenen bir yürüyüş testidir ve fizyolojik sistemlerde stres yaratan ağır bir test olarak düşünülebilir.

  31. Turner SE., et al. Physiologic responses to exercise in COPD. A comparison of Three Tests. Chest 2004;126:766-733 • Kalp hızı ve dispne skorları: 6DYT, MYT ve KPET benzer • 6DYT ve MYT, fizylojik sistemlerde sadece stres yaratmıyor, aynı zamanda orta-ağır KOAH’lılarda güvenilir egzersiz kapasitesi ölçüm yöntemleri

  32. 6DYT, MYT ve KPET ile oluşan pik egzersiz cevabı benzer • Alan (yürüme) testleri ile daha fazla oksijen desatürasyonu • Egzersiz hipoksemisini ve oksijen tedavisi ihtiyacını değerlendirmede; 6DYT ve MYT, KPET’e üstün.

  33. Egzersiz Testlerinin Klinik Kullanımı • Açıklanamayan egzersiz intoleransı değerlendirmesi • Fonksiyonel bozukluğun objektif ölçümü • Kardiyopulmoner hastalık şiddetinin belirlenmesi • Prognoz ve mortalite tayini • Preoperatif cerrahi riskin değerlendirilmesi • Tedavi yanıtının değerlendirilmesi • Egzersiz programı veya oksijen reçetelenmesi

  34. PHT-Pulmoner hemodinamikler Myamoto S. et al. Am J Respir Crit Care Med 2000 Sun XG. et al Circulation 2001 Elliot CA. et al. Eur Respir J 2004

  35. Egzersiz Testlerinin Klinik Kullanımı • Açıklanamayan egzersiz intoleransı değerlendirmesi • Fonksiyonel bozukluğun objektif ölçümü • Kardiyopulmoner hastalık şiddetinin belirlenmesi • Prognoz ve mortalite tayini • Preoperatif cerrahi riskin değerlendirilmesi • Tedavi yanıtının değerlendirilmesi • Egzersiz programı veya oksijen reçetelenmesi

  36. Celli B, et al.The Body-Mass Index, Airflow Obstruction, Dyspnea, and Exercise Capacity Index in COPD. NEJM 2004;350:1005-12. • KOAH’lılarda ölüm riskini belirlemede egzersiz kapasitesi; VKİ, havayolu obstrüksiyon derecesi ve dispne skorları ile birlikte kombine olarak değerlendirildiğinde FEV1’e göre daha değerli. • BODE skorunda 1 puanlık artış: • genel mortalite riskini 1.34 kat (95% CI 1.26-1.42) • solunumsal kaynaklı ölüm riskini 1.62 kat (1.48-1.77)

  37. Oga T, et al. Analysis of the factors related to mortality in COPD: role of exercise capacity and health status. Am J Respir Crit Care Med 2003; 167:544–549 Orta derece KOAH’lı 150 hasta (FEV1: %47) • KOAH’lı hastalarda egzersiz kapasitesi (pik O2 tüketimi); FEV1 ve yaştan bağımsız olarak mortalitenin en önemli belirleyicisi

  38. Miyamoto S. et al.Clinical Correlates and Prognostic Significance of Six-minute Walk Test in Patients with Primary Pulmonary Hypertension. Am J Respir Crit Care Med 2000;161:487-492 Ortalama takip süresi 21 ± 16ay

  39. NYHA II NYHA III Mortalite Δ SpO2 1-4% 5-9% ≥ 10% Distance < 300 ≥ 300 29% (2) 29% (2) 43% (3) 43% (3) 57% (4) 22% (6) 22% (6) 56% (15) 74% (20) 26% (7) 0% (0) 12,5% (1) 44,4% (8) 34.8% (8) 9.1% (1) Paciocco G. et al. Oxygen desaturation on the six-minute walk test and mortality in untreated PPH. Eur Respir J 2001;17:647-652 Ortalama takip süresi 26 ay

  40. Elliot CA. et al. Incremental shuttle walk test distance predicts poor prognosis in pulmonary hypertension. Eur Respir J 2004;24:1S • 116 PHT • Idiyopatik PHT (n=46) • Sekonder PHT(n=70) • Hemodinamik parametreler • mPAP (49 ± 15 mmHg), CI (2,8 ±1 L.min-1.m-2) • MYT mesafesine göreortalama sürvi (n=25) • < 150 m 151 ± 141 gün • > 150 m 317 ± 216 gün

  41. Egzersiz Testlerinin Klinik Kullanımı • Açıklanamayan egzersiz intoleransı değerlendirmesi • Fonksiyonel bozukluğun objektif ölçümü • Kardiyopulmoner hastalık şiddetinin belirlenmesi • Prognoz ve mortalite tayini • Preoperatif cerrahi riskin değerlendirilmesi • Tedavi yanıtının değerlendirilmesi • Egzersiz programı veya oksijen reçetelenmesi

  42. Torasik cerrahi öncesi değerlendirmede 6DYT için 200ml kabul edilebilir en düşük sınır. • Postoperatif mortalite ile VO2max arasında anlamlı ilişki; • VO2max < 10 ml/kg/dk ise mortalite %75 • VO2peak < %60 (beklenen) ise postoperatif risk yüksek Gilbreth EM. Clin Chest Med 1994 Eugene et al. Clin Chest Med 1993

  43. Egzersiz Testlerinin Klinik Kullanımı • Açıklanamayan egzersiz intoleransı değerlendirmesi • Fonksiyonel bozukluğun objektif ölçümü • Kardiyopulmoner hastalık şiddetinin belirlenmesi • Prognoz ve mortalite tayini • Preoperatif cerrahi riskin değerlendirilmesi • Tedavi yanıtının değerlendirilmesi • Egzersiz programı veya oksijen reçetelenmesi

  44. Egzersiz kapasitesinde ne kadarlık bir iyileşme anlamlıdır? • 380 m yürüyüş mesafesi yeterince iyi mi? Hasta 1 Hasta 2 Cins Yaş Boy, m Kilo, kg Beklenen 6 DYT mesafesi, m Beklenen % Kadın 75 1,62 82 388 98 Erkek 40 1,84 77 748 51

  45. Oga T et al.The effects of oxitropium bromide on exercise performance in patients with stable chronic obstructive pulmonary disease. Am J Respir Crit Care Med 2000; 161:1897–1901 3 egzersiz testi ile Oxitropium bromide tedavisi sonrası egzersiz performansının çeşitli parametrelerle değerlendirilmesi: (Plaseboya göre% artış) *p<0.05, **p<0.01, ***p<0.001 vs placebo

  46. Casaburi R et al.Improvements in exercise tolerance with combination of tiotropium and pulmonary rehabilitation in patients with COPD. Chest 2005:127:809-817

  47. Egzersiz Testlerinin Klinik Kullanımı • Açıklanamayan egzersiz intoleransı değerlendirmesi • Fonksiyonel bozukluğun objektif ölçümü • Kardiyopulmoner hastalık şiddetinin belirlenmesi • Prognoz ve mortalite tayini • Preoperatif cerrahi riskin değerlendirilmesi • Tedavi yanıtının değerlendirilmesi • Egzersiz programı veya oksijen reçetelenmesi

  48. Troosters T, et al.Short- and Long-term Effects of Outpatient Rehabilitation in Patients with Chronic Obstructive Pulmonary Disease: A Randomized Trial.Am J Med;109(3) ;2000:207-212 Egzersiz programının 6DYT mesafesine etkisi (başlangıca göre % değişim oranı) Egzersiz programının yaşam kalitesi anketindeki dispne skoruna etkisi (bazale göre değişim) Kontrol grubu ile karşılaştırıldığında, *P <0.05, **P <0.01

  49. Garrod R et al. Supplemental oxygen during pulmonary rehabilitation in patients with COPD with exercisehypoxaemia. Thorax 2000 55:539-43 6DYT mesafesi

More Related