به نام خدايي كه در اين نزديكي است اصول اپيدميولوژي دانشجويان بهداشت عمومی

1. به نام خدايي كه در اين نزديكي است اصول اپيدميولوژي دانشجويان بهداشت عمومی فرزانه مباشري- عضو هيأت علمي دانشگاه علوم پزشكي فسا

2. اصول غربالگری بیماری ها مطالب اصلی مورد بحث: • تعریف پدیده کوه یخ و غربالگری • تفاوت بین غربالگری، بیماریابی و تست تشخیصی • انواع غربالگری و موارد استفاده غربالگری • اصول کلی در اجرای برنامه غربالگری • معیارهای ارزیابی آزمون های غربالگری • ملاحظات اخلاقی در غربالگری • روش های تعیین اثربخشی برنامه غربالگری

3. پدیده کوه یخ بیماریدارای نشانهبالینی آنچه پزشک می بیند • موارد بدون نشانه بالینی • اشخاص حامل • موارد تشخیص داده نشده

4. غربالگریScreening

5. تعریف غربالگري انجام اقداماتی در راستای شناسایی افراديكه هنوز متوجه بيماري خود نشده اند و جهت درمان بيماري خود اقدامي نكرده اند. جستجوي بيماري در اشخاص به ظاهر سالم مرگ بیماری پیشرفته ظهور علائم بیماری قابل تشخیص سلامتی امکان غربالگری

6. غربالگری، بیماریابی و تست تشخیصی غربالگري: انجام آزمايش در جمعيت يا افرادي كه خود به دنبال مراقبت بهداشتی-درمانی نمي باشند. بيماريابي: انجام آزمون هاي باليني و/يا آزمايشگاهي براي تشخيص بيماري در كساني كه به دليل ديگري به دنبال مراقبت بهداشتي- درمانی مي آيند. تست تشخيصي: استفاده از روش هاي آزمايشگاهي و يا باليني براي اثبات يا رد حضور يك بيماري يا يك اختلال در فردي كه علائم و نشانه هايي دارد.

7. تفاوت آزمون هاي غربالگري و آزمون های تشخيصي • آزمون غربالگري براي اشخاص به ظاهر سالم و آزمون هاي تشخيصي براي افراد بيمار به كار مي رود. • آزمون هاي غربالگري كاربرد گروهي و آزمون هاي تشخيصي كاربرد فردي دارند. • آزمون غربالگري دقت و هزینه كمتري دارد ولي دقت و هزینه آزمون تشخيصي بالاست. • غربالگري پايه اي براي درمان نيست؛ اما آزمون تشخيصي به عنوان پايه درمان به كار مي رود. • آغاز غربالگري با مؤسسه يا محقق است ولي آغاز آزمون هاي تشخيصي با يك بيمار است.

8. فقدان بيماري يا عامل خطر مداخله درماني وجودبيمارييا عامل خطر غربالگري جمعيتبه ظاهر سالم آزمون غربالگري مثبتها منفيها اقداماتتشخيصي

9. موارد استفاده غربالگری • تشخیص زودرس بیماری • مبارزه با بیماری ها • مقاصد پژوهشی • فرصت های آموزشی

10. انواع غربالگری • غربالگری برای کل جمعیت در معرض خطر • غربالگری برای جمعیت پرمخاطره • غربالگری چند مرحله ای

11. اصول اجرای برنامه غربالگری بیماری باید: • یک مشکل مهم بهداشتی باشد • شیوع بالا • مرگ و میر بالا • قبل از مرحله بالینی، یک مرحله قابل تشخیص داشته باشد سیر طبیعی بیماری به خوبی شناخته شده باشد • قابل درمان باشد در دسترس بودن روش درمانی اثبات شده برای موارد شناسایی شده بیماری به وسیله غربالگری

12. اصول اجرای برنامه غربالگری جمعیتباید: • در معرض خطر باشد • در برنامه پیگیری همکاری کند تست مورد استفاده باید: • مقبول جمعیت • غیر تهاجمی و بي خطر • آسان، سريع و ارزان • ساده، تکرارپذیر و معتبر

13. ارزشیابی تست غربالگری حساسیت (Sensitivity): توانایی تست در شناسایی تمام افراد بیمار در جمعیت غربالگری شده ویژگی (Specificity): توانایی تست در شناسایی صحیح تمام افراد سالم در جمعیت غربالگری شده

14. ارزشیابی تست غربالگری منفی کاذب (False Negative): شناسایی مبتلایان به عنوان غیر مبتلا مثبت کاذب (False Positive): شناسایی غیر مبتلایان به عنوان مبتلا

15. ارزشیابی تست غربالگری ارزش اخباری مثبت (Positive Predictive Value): احتمال واقعاً بیمار بودن فرد زمانی که نتیجه آزمون وی مثبت است ارزش اخباری منفی (Negative Predictive Value): احتمال واقعاً سالم بودن فرد زمانی که نتیجه آزمون وی منفی است

16. حساسیت و ویژگی تست غربالگری جمعیتی 1000 نفری در نظر بگیرید، 500 فرد بیمار و 500 فرد سالم Sensitivity : 400/500 = 80% Specificity : 450/500 = 90%

17. ارزش اخباری تست غربالگری جمعیتی 1000 نفری در نظر بگیرید، 500 فرد بیمار و 500 فرد سالم PPV : 400/450 = 89% NPV : 450/550 = 82%

18. مهلت تصمیم گیری (Lead Time)؟؟؟حاصل غربالگری (Yield)؟؟؟

19. ملاحظات اخلاقی در آزمون های غربالگری • ارائه رایگان خدمات غربالگری به تمام افراد جمعیت هدف • توجه به پیامدهای حاصل از نتایج غربالگری (مثبت کاذب و منفی کاذب) • توزیع عادلانه منابع و امکانات غربالگری

20. تعیین اثربخشی برنامه غربالگری • نسبت جمعیت مورد نظر غربالگری شده • نسبت موارد غربالگری مثبت که به تشخیص نهایی رسیده و تحت درمان قرار میگیرند • هزینه برنامه غربالگری برای هر مورد و هزینه کل • کاهش میزان مرگ و میر در جمعیت غربالگری شده • افزایش درصد تشخیص موارد بیماری در مراحل اولیه • بهبود کیفیت زندگی افراد غربالگری شده

21. جمع بندی هدف اولیه غربالگری: کاهش مرگ و میر ناشی از بیماری از طریق کشف زودرس و درمان آن در برنامه غربالگری توجه به چه نکاتی مهم است؟ • داشتن یک بیماری با خصوصیات مناسب برای غربالگری • در دسترس بودن جمعیت در معرض خطر بیماری • تست غربالگری معتبر (حساسیت و ویژگی بالا) • قابلیت اجرایی غربالگری • نظام پیگیری افراد بیمار شناخته شده در غربالگری • اثربخشی غربالگری

22. Homework در حال حاضر نوزادان 5-3 روزه کشور برای چه بیماری هایی غربالگری می شوند؟

23. دانش به تنهایی یک قدرت است؛ همواره دانش را بجوییم با آرزوی سربلندی شما دانشجویان عزیز