ANALIZA EKONOMICZNA PRZEDSIĘBIORSTW

1. ANALIZA EKONOMICZNA PRZEDSIĘBIORSTW dr Andrzej Sobczyk Konwersatorium 1 SZCZECIN,2007

2. Metoda kolejnych podstawień Służy do liczbowego określenia wpływu poszczególnych czynników na wielkość badanego zjawiska tylko wtedy, gdy współzależności mają charakter związku funkcyjnego wyrażonego w formie iloczynu, ilorazu lub sumy algebraicznej danych czynników

3. Metoda kolejnych podstawień • Ustalenie odchylenia łącznego między wielkością stanowiącą przedmiot porównania a wielkością przyjętą za podstawę odniesienia (bazę) • Określenie czynników wpływających na odchylenia łączne oraz istniejącego między nimi związku przyczynowego • Przeprowadzenie kolejnych podstawień w odniesieniu do poszczególnych czynników z jednoczesnym zachowaniem trybu postępowania: najpierw podstawia się czynniki ilościowe, a następnie uwzwględnia się czynniki wartościowe z jednoczesnym zachowaniem podstawionych uprzednio czynników ilościowych • Zestawienie odchyleń cząstkowych i ich interpretacja

4. Metoda kolejnych podstawień - przykład

5. Metoda kolejnych podstawień W1 = g1 * p1 = 205 * 11 = 2255 W0 = g0 *p0 = 192 * 10 = 1920 R = W1 – W0 = g1*p1 – g0*p0 = 2255 – 1920 = +335 Odchylenia cząstkowe Rg = g1*p0 – g0*p0 = 205*10 – 192*10 = +130 Rp = g1*p1 – g1*p0 = 205*11 – 205*10 = +205 • Zwiększenie o 13 liczby godzin przypadającą na 1 robotnika, przy bazowej stawce wynagrodzeń, spowodowało wzrost wynagrodzeń o +130 • Wzrost stawki wynagrodzeń o 1, przy rzeczywistej liczbie godzin pracy wpłynął na zwiększenie się wynagrodzeń o +335

6. Metoda kolejnych podstawień Plan Wykonanie Wielkość produkcji (q) w szt. 1000 1200 Norma zużycia mater. (n) kg/szt 5 4 Cena materiału (p) zł/kg 20 25 Całkowity koszt zuż. mater. (K) 100000 120000

7. Metoda kolejnych podstawień K1 = q1n1p1 = 1200*4*25 = 120000 K0 = q0n0p0 = 1000*5*20 = 100000 R = K1 – K0 = +20000 Odchylenia cząstkowe Rq = q1n0p0 – q0n0p0 = +20000 Rn = q1n1p0 - q1n0p0 = -24000 Rp = q1n1p1 – q1n1p0 = +24000 • Wzrost liczby wyrobów q o 200 jednostek spowodował zwiększenie kosztów o 20000 • Zmniejszenie normy zużycia materiałów n o jednostkę wpłynęło na obniżenie kosztów o -24000 • Wzrost ceny p o 5 jednostek spowodował zwiększenie kosztów o 24000

8. Metoda różnic cząstkowych Polega na jednoczesnym wyodrębnianiu cząstkowych odchyleń indywidualnych i cząstkowych odchyleń wyrażających łączny wpływ czynników oraz traktowaniu ich jako odrębnych elementów badania analitycznego

9. Metoda różnic cząstkowych • Obliczyć wpływ zmiany pierwszego czynnika, zakładając, że czynnik drugi pozostaje w wielkości przyjętej dla podstawy odniesienia • Ustalić wpływ zmiany drugiego czynnika, przyjmując z kolei, że czynnik pierwszy występuje w wielkości odpowiadającej podstawie odniesienia • Obliczyć wpływ obydwu czynników łącznie

10. Metoda różnic cząstkowych • Obliczyć wpływ każdego czynnika oddzielnie, przyjmując za każdym podstawieniem, że pozostałe czynniki uwzględnia się w wielkościach stanowiących podstawę odniesienia • Ustalić łączny wpływ czynnika pierwszego i drugiego • Ustalić łączne odchylenie dla czynnika pierwszego i trzeciego • Ustalić łączny wpływ czynnika drugiego i trzeciego • Obliczyć łączny wpływ wszystkich trzech czynników

11. Metoda różnic cząstkowych Rg = g1p0 – g0p0 = 205*10 – 192*10 = +130 Rp = g0p1 – g0p0 = 192*11 – 192*10 = +192 Rgp = (g1p1 – g1p0) – (g0p1 – g0p0) Rgp = (205*11 – 205*10) – (192*11 – 192*10) = +13 • Zwiększenie liczby godzin przyp. Na 1 robotnika, przy planowanej stawce wynagrodzeń, spowodowało wzrost zarobku o +130 • Wzrost stawki wynagrodzenia o 1, przy uwzględnieniu planowanej liczby godzin na 1 robotnika, wpłynął na zwiększenie się wynagrodzenia o +192 • Przekroczenie o 13 liczby godzin na 1 robotnika, przy przyjęciu wzrostu stawki wynagrodzeń o 1, spowodowało wzrost wynagrodzeń o +13

12. Analiza produkcji Wielkość wytworzonej produkcji stanowi jeden z głównych mierników oceny działalności przedsiębiorstwa Istotne jest badanie zależności między wielkością produkcji a innymi wskaźnikami techniczno-ekonomicznymi

13. Analiza produkcji Zakres • Wielkość wytworzonej produkcji • Dostosowanie produkcji do potrzeb rynku • Struktura asortymentowa produkcji • Jakość produkcji • Rytmiczność produkcji

14. Analiza produkcji Sprzedaż wyprodukowanych wyrobów – miernik dostosowania produkcji, jej poziomu, jakości i nowoczesności do potrzeb nabywców Cykl obrotu zapasów w dniach Co = (Pz*t)/Kw • Co – cykl (współczynnik) obrotu zapasów w dniach • Pz – przeciętny zapas wyrobów gotowych • t – liczba dni w okresie • Kw – koszty własne sprzedanych wyrobów w badanym okresie

15. Analiza struktury asortymentowej produkcji Cel • Ocena stopnia wykonania planu produkcji według poszczególnych asortymentów, • Rozpoznanie przyczyn niewykonania planu asortymentowego produkcji oraz sprzedaży • Ocena wpływu zmian asortymentowych na wyniki produkcyjne i finansowe wytwórcy

16. Analiza struktury asortymentowej produkcji Wskaźnik asortymentowośći prosty Ap = (Pz/Pp)*100 • Ap – wskaźnik asortymentowości produkcji • Pz – wartość produkcji zaliczonej do asortymentu • Pp – wartość produkcji planowanej danego asortymentu

17. Analiza struktury asortymentowej produkcji Wskaźnik asortymentowośći progresywny Apr = (Pzs/Pps)*100 • Apr – progresywny wskaźnik asortymentowości produkcji • Pzs – wartość produkcji wykonanej w granicach planu asortymentowego skorygowanego o ogólny procent wykonania planu produkcji • Pps – wartość wykonanej produkcji

18. Analiza struktury asortymentowej produkcji – przykład 1

19. Analiza struktury asortymentowej produkcji • Najszybciej były sprzedawane koszule bawełniane, ich zapasy utrzymywały się na niskim i równomiernym poziomie • Niecelowa była w tak dużych rozmiarach produkcja kurtek zimowych od marca, bo utworzyły się zbyt duże zapasy i wydłużył się cykl ich rotacji • Nie wzięto pod uwagę faktu, iż popyt na kurtki wiosenne jest sezonowy i ożywienie sprzedaży rozpoczyna się w kwietniu, czego skutkiem były zbyt wysokie cykle obrotu zapasów w miesiącach I kwartału

20. Analiza struktury asortymentowej produkcji – przykład 2 Firma X produkuje wyroby w trzech asortymentach. Planowana produkcja wynosiła: A-20000 szt., B-30000 szt., C-10000 szt. Faktyczna produkcja wyniosła: A-25000 szt., B-28000 szt., C-w ogóle nie wykonywano. Ceny jednostkowe wynosiły: A-21000 zł, B-20000 zł, C-23000zł. • Obliczyć wskaźnik asortymentowości produkcji (prosty i progresywny) • Ustalić odchylenia od zaplanowanej struktury asortymentowej produkcji • Ocenić realizację produkcji pod względem asortymentowości

21. Analiza struktury asortymentowej produkcji Ap = (980*100)/1250 = 78,4% Założenia asortymentowości wykonano w 78,4%. Nie wykonano także całej wartości zaplanowanej produkcji – odpowiedni wskaźnik wynosi 86,8% W obliczeniu progresywnego wskaźnika niezbędne jest skorygowanie planowanych wielkości produkcji o rzeczywisty procent wykonania produkcji ogółem

22. Analiza struktury asortymentowej produkcji

23. Analiza struktury asortymentowej produkcji Progresywny wskaźnik asortymentowności: Apr = (885,4*100)/1085 = 81,6%

24. Analiza struktury asortymentowej produkcji

25. Analiza struktury asortymentowej produkcji • W wykonaniu poszczególnych wyrobów nastąpiły dość istotne przesunięcia • Współczynnik asortymentowości prosty wskazuje, że proporcje asortymentowe utrzymano tylko w 78,4% • Uwzględniając procent wykonania planu produkcji (przy wskaźniku progresywnym), niezgodność z zaplanowaną strukturą wyniosło 81,6% • Brak jest informacji, które pozwoliłyby ocenić zjawisko struktury asortymentowej jednoznacznie. • Jeśli były to przesłanki wiążące się z zamówieniami odbiorców, pogłębioną analizą ich zapotrzebowania – wówczas zaistniałe zmiany należy ocenić pozytywnie • Mogły one jednak być wymuszone sytuacją zaopatrzeniową lub cechami techniczno-ekonomicznymi wyrobów korzystniej wpływającymi na wyniki produkcyjne, ale nie spełniającymi wymogów odbiorców

26. Analiza rytmiczności