Araştırma Destek Programları Başkanlığı (ARDEB)

1. Araştırma Destek Programları Başkanlığı (ARDEB) Doç. Dr. Cengiz ARICI Bilimsel Programlar Başuzmanı (ARDEB) 23 Şubat 2012, Namık Kemal Üniversitesi

2. TÜBİTAK ARDEB’in Paydaşları ARDEB Kamu Ar-Ge Enstitüleri Üniversiteler Gruplar ve Mali Denetleme ve Sözleşmeler Müdürlüğü Özel Kuruluşlar • Kamu Ar-Ge enstitüleri, • Temel ve uygulamalı araştırma yapan özel sektör, • Üniversitelerden gelen araştırma projelerine destek vermektedir.

3. TÜBİTAK ARDEB Araştırma Destek Grupları • Çevre, Atmosfer, Yer ve Deniz Bilimleri (ÇAYDAG) • Elektrik, Elektronik, Enformatik (EEEAG) • Mühendislik (MAG) • Sağlık Bilimleri (SBAG) • Sosyal ve Beşeri Bilimler (SOBAG) • Tarım, Ormancılık ve Veterinerlik (TOVAG) • Temel Bilimler (TBAG) • Kamu (KAMAG) • Savunma ve Güvenlik Teknolojileri (SAVTAG) • Uzay (UZAG) • Mali Denetleme ve Sözleşmeler Müdürlüğü(MADES)

4. TÜBİTAK ARDEB Destek Programları TÜBİTAK 1001 Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Projelerini Destekleme Programı TÜBİTAK 1002 Hızlı Destek Programı TÜBİTAK 1007 Kamu Projeleri Programı TÜBİTAK 1008 Patent Başvurusu Teşvik Programı TÜBİTAK 1010 Evrensel Araştırmacı Programı (EVRENA) TÜBİTAK 1011 Uluslararası Bilimsel Araştırma Projelerine Katılma Programı TÜBİTAK 3501TÜBİTAK Ulusal Genç Araştırmacı Kariyer Geliştirme Programı TÜBİTAK 1301Bilimsel ve Teknolojik İşbirliği Ağları ve PlatformlarıKurmaGirişimiDestekleme Programı (İŞBAP)

5. TÜBİTAK 1001 Programı (Başlangıç: Kuruluştan itibaren) • TÜBİTAK Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Projelerini Destekleme Programı • Yeni bilgiler üretilmesi • Bilimsel yorumların yapılması veya • Teknolojik problemlerin çözümlenmesi • için bilimsel esaslara uygun olarak yapılan çalışmaları destekler. http://www.tubitak.gov.tr/ardeb1001

6. TÜBİTAK 1002 Programı (Başlangıç: Kuruluştan itibaren) • TÜBİTAK Hızlı Destek Programı • Üniversitelerde • Araştırma hastanelerinde • Araştırma enstitülerinde yürütülecek • kısa süreli, • küçük bütçeli araştırma ve geliştirme projelerine destek sağlar. http://www.tubitak.gov.tr/ardeb1002

7. TÜBİTAK 3501 Programı (Başlangıç: 2004) • TÜBİTAK Ulusal Genç Araştırmacı Kariyer Geliştirme Programı (Kariyer Programı) • Kariyerlerine yeni başlayan doktoralı genç bilim teşvik etmeyi amaçlar. Şartlar: • Başvuru tarihinden önce, TÜBİTAK'ın desteklediği bilim alanlarından birinde doktora/tıpta uzmanlık derecesine sahip olmak, • “Doktora”/“Tıpta uzmanlık” derecesinin alındığı tarihi izleyen 5 yıl içinde başvuruda bulunmak, • “Doktora”/“Tıpta uzmanlık” derecesinin alındığı üniversiteden farklı ve Türkiye'deki yükseköğretim veya araştırma kuruluşunda kadrolu olarak çalışıyor olmak.

8. TÜBİTAK 1010 Programı (Başlangıç: 2007) TÜBİTAK Evrensel Araştırmacı Programı (EVRENA) Araştırmacılarımızın TÜBİTAK destekleriyle yürüttüğü projelerde, ülkemizde eksikliği hissedilen alanlarda uluslar arası bilgi ve tecrübe paylaşımını amaçlar. 1001 Araştırma Projelerinden ayrılan yönü, Proje Ekibine yurtdışından araştırmacı dahil edilmesidir. http://www.tubitak.gov.tr/ardeb1010

9. TÜBİTAK 1011 Programı (Başlangıç: 2007) TÜBİTAK Uluslararası Bilimsel Araştırma Projelerine Katılma Programı Birçok ulusun araştırmacılarının ve kuruluşlarının ortaklığıyla yürütülen uluslararası (üst/şemsiye) projelere, ülkemize istihdam edilmekte olan araştırmacıların katılmak için gerek duydukları desteğin sağlanmasını amaçlar. http://www.tubitak.gov.tr/ardeb1011

10. TÜBİTAK 1301 Programı (İŞBAP) (Başlangıç: 2007) • Ulusal ve uluslararası kurum, kuruluş, birim ve gruplar arasında işbirliğini oluşturacak, artıracak ve somut çıktılara yönelecek şekilde gelişmesini sağlayacak işbirliği ağlarının ve platformlarının kurulmasını destekler. • Başarılı Proje Örnekleri: • Otomotiv Teknoloji Platformu (Otomotiv Sanayii Derneği) • Ulusal Gıda Teknoloji Platformu (Hacettepe Üniv.) http://www.tubitak.gov.tr/ardeb1301

11. İl Yenilik Platformu Projeleri İl Yenilik Platformları Projelerinin amacı; illerimizin sahip olduğu ve onlara dünya çapında rekabet gücü sağlayabilecek değer ve birikimleri, araştırma ve geliştirme ve/veya yenilik ekseninde ekonomik ve sosyal faydaya dönüştürmek üzere yerel paydaşların bir araya gelerek ortak çalışmalar yürütmelerini sağlayan, sürekli ve dinamik bir işbirliği zemini oluşturmaktır. İlk çağrıda projeleri desteklenen iller: Aydın, Diyarbakır, Elazığ, Hatay, Siirt

12. TÜBİTAK 1008 Programı (Başlangıç: 2006) • TÜBİTAK Patent Başvurusu Teşvik Programı • Fikri ve sınaî hakların tescili yönünde bilinç oluşması • Türkiye’nin ulusal ve uluslararası patent başvuru sayısının arttırılması • Destek Miktarı • Ulusal Patent Başvurularının Desteklenmesi (3.000 TL) • Uluslararası veya Bölgesel Patent Başvurularının İlk Aşamasının Desteklenmesi (3.000 TL) • Araştırma Raporundan Sonraki İşlem Ücretlerinin Desteklenmesi (100.000 TL üst limit) http://www.tubitak.gov.tr/ardeb1008

13. TÜBİTAK ARDEB Destek Programları

14. Proje Değerlendirme Süreci İade Biçimsel Eksiklik Online Başvuru ARDEB Ön İnceleme (Biçimsel) Araştırma Grubu İnceleme (Biçimsel+Bilimsel) Panel Süreci İade • Etik/Yasal izin • Yetersiz içerik vb.

15. ARDEB İade ve Grup İade nedenleri - 1 • Etik Kurul / Yasal İzin / Özel İzin Belgesinin, Gerekli Olduğu Beyan Edildiği Halde Başvuruya Eklenmemiş Olması / Gerekli Olduğunun İlgili Grup Tarafından Tespit Edilmesi / İstenilen Kriterlere Uygun Olmaması. • Değişiklik Bildirim Formunun, Elektronik Ortamda Yer Almaması / Panel Raporunda İstenilen Değişiklik ve Düzeltmeleri İçermemesi / Yetersiz Bulunması. • Projenin Bilimsel İçeriğinin / Madde İçeriklerinin Yetersiz Bulunması. • Makine teçhizat ve proje bütçe üst limitlerinin aşılması.

16. ARDEB İade ve Grup İade nedenleri - 2 • Literatür Özetinin; Ham Liste Şeklinde Verilmiş Olması / Literatür Referansı Verilerek Tartışılmamış Olması, Literatür Künyesinin Belli Olmaması, Literatür Özetinde Verilen Referansların Metin İle İlişkilendirilmemiş Olması, Referans Listesinin Eksik Olması. • Projenin Araştırma Projesi Kriterlerine Uygun Olmaması. • İmza ve basılı belge eksiklikleri. • On-line sistemde yapılan hatalar. • Alt yapı projeleri.

17. Panel – Panelist Sayıları (2004 – 2011) 2009 2010 2004 2005 2006 2007 2008 2011 Toplam 577 556 517 Panel Sayısı 71 286 389 553 666 3615 Panelist Sayısı 423 1722 2329 3453 3904 21685 3082 3491 3281 Proje Sayısı 980 3364 2715 3330 3126 21469 2598 2816 2540 5,0 Panel Başına Ort.Pr. Sayısı 11,8 7,0 6,0 4,7 5,9 13,8 4,9 4,6 54 Üniversite • 423 Panelist 130 Üniversite • 3481 Panelist

18. ESF European Peer Review Guide • Değerlendirme ve izleme süreçlerimizin iyileştirilmesinde uluslararası nitelikli ve genel kabul gören uygulamalar takip edilerek aktif katılım sağlanmaktadır.

19. 3 Boyutlu Değerlendirme: Özgün değer Yapılabilirlik Yöntem Ekip Ekipman Yaygın etki Bilimsel Değerlendirme Kriterleri

20. TÜBİTAK ARDEB Proje Destek Kapsamı • Makine-Teçhizat • Sarf Malzemeleri • Burslar • Proje yurtiçi ve yurtdışı seyahat harcamaları • Hizmet alımları • Kurum hissesi • Proje Teşvik İkramiyesi (PTİ)

21. Araştırma Destek Programları Başkanlığına İlişkin İstatistiki Bilgiler

22. TÜBİTAK ARDEB 2000-2011 Proje Dağılımı 2000-04 ve 2005-11 karşılaştırıldığında önerilen proje sayısı 6 kat, desteklenen proje sayısı 4 kat arttı. 2000 yılında yürürlükte olan 843 proje varken, bu sayı 2011’de 2.695 oldu.

23. Ar-Ge ve Yeniliğe Ayrılan Kaynaklar Arttı Ülkemizde Ar-Ge faaliyetleri yürüten sektörler: Kaynak: TÜİK 14,7 Milyon TL 733 Milyon TL TÜBİTAK Doğrudan Ar-Ge ve Yenilik Fonları* * 2011 sabit fiyatlarıyla (TÜBİTAK fonları, proje temelli, yarışmaya ve uzman değerlendirmesine dayalı doğrudan kamu fonlarıdır.)

24. Ar-Ge Harcamalarının GSYİH’ye Oranı - Karşılaştırma Güney Kore’nin 2014 hedefi %5, Çin’in 2020 hedefi %2,5, Finlandiya’nın 2020 hedefi %4, AB’nin 2020 hedefi %3’tür. * Suudi Arabistan ve Endonezya dahil değildir. Kaynak: TÜİK, OECD MSTI 2011/1, UNESCO

25. TÜBİTAK ARDEB Destek Bütçesi 70 Milyon TL 2,4 Milyar TL 2005 - 2011 arasındaki destek miktarı, bir önceki 5 yıl ile karşılaştırıldığında 34 kat arttı.

26. 2003: İllere Göre Projelerin Bütçe Dağılımı

27. 2011: İllere Göre Projelerin Bütçe Dağılımı

28. ARDEB GYK/DK ÜYELERİ 2003-2011 GYK/DK ÜYELERİNİN ÜNİVERSİTE FARKLILIKLARI DAĞILIMI • 2003 yılında GYK Üyeleri, Türkiye’nin 17 farklı üniversitesinden seçilirken, 2011 yılında GYK/DK Üyeleri 51 farklı üniversiteye kadar yükselmiştir.

29. TÜBİTAK ARDEB’e 2011’de En Çok Proje Önerisi Sunan ve Destek Alan Kuruluşlar Öneri Bazında İlk 10: Destek Bazında İlk 10:

30. 1001, 1002 ve 3501 ‘Panel/Hakem’ Destek Oranları (Yıllara Göre) • 2010’da önerilen projelerden ‘’ARDEB İade’’ler ve ‘’Grup İade’’ler de hesaba katılırsa, destekleme oranı, • Araştırma Projeleri için %20, • Hızlı Destek Projeleri için %37, • Kariyer Projeleri için %24’tür.

31. Bilimsel Yayınlar 142 bin 56 bin Kaynak: Thomson’s ISI Web of Science (TÜBİTAK ULAKBİM) Kasım 2011 tarihi itibariyle güncellenmiştir.

32. Bilimsel Yayınlar Kaynak: WOS (SCI,SSCI,AHCI), Aralık 2010 2003 yılında 12 bin bilimsel yayın ile 22. 2009 yılında 25 bin bilimsel yayın ile 18. *2002 yılı bilimsel yayın sayısı değerlerine göre Türkiye’nin önündeki ülkeler

33. Türkiye’nin Bilimsel Atıf Sayısı 545 bin 268 bin Kaynak: WOS (SCI,SSCI,AHCI)

34. Yerli Patent Başvuru ve Tescilleri Kaynak: TPE 2002-2009 arasında Patent başvuruları 6,3, tesciller 6,2 katına çıktı.

35. Türkiye’nin Uluslararası (PCT) Patent Başvuruları Kaynak: WIPO

36. ISI Veri Tabanında Yer Alan Türkiye Kaynaklı Dergiler Kaynak: TÜBİTAK ULAKBİM Tüm üniversiteler, Sağlık Bakanlığı Eğitim Hastanelerini kapsayan TÜBİTAK Elektronik Kaynaklar Ulusal Akademik Lisans Projesi (EKUAL) 2006 yılında başladı.

37. ULAKBİM EKUAL (Elektronik Kaynaklar Ulusal Akademik Lisansı) • EKUAL, dünyanın önde gelen yayınevleri ve veri tabanı üreticileri ile yapılan ulusal lisans anlaşmaları ve çalışmalarını kapsamaktadır. • Temel Amaç? • Ulusal akademik ağ üzerinden araştırmacıların bilimsel içeriğe erişimini yaygınlaştırmak, uluslararası ve ulusal bilimsel yayın üretiminin ve bu yolla Türkiye’nin bilimsel çalışmalarda rekabet gücünün artırılması, akademik kurumlar ve araştırmacılar arasında bilimsel bilgiye erişimde fırsat eşitliği yaratmak.

38. Yerel İstatistikler

39. Destek Alan Marmara Bölgesi’ndeki İlk 20 Üniversite Namık Kemal Üniversitesi; 2011 yılında Türkiye genelinde 43.’dür. (destek alan 106 üniversite içinden) Marmara Böl. genelinde 15.’dir. (destek alan 31 üniversite içinden)

40. Namık Kemal Üniversitesi Proje Dağılımı

41. Proje Destek Oranları Karşılaştırması

42. Namık Kemal Üniversitesi Projelerinin Dağılımı

43. Namık Kemal Ü. Projelerinin Karşılaştırması 3,4 0,0

44. Namık Kemal Üniversitesi Projelerinin Gruplara Göre Dağılımı (2000-2011)

45. Namık Kemal Üniversitesi Panelist Sayısı * Panelist Sayısı Üniversite Sayısı

46. TÜBİTAK ARBİS-TARABİS-PYS http://arbis.tubitak.gov.tr http://tarabis.tubitak.gov.tr http://pys.tubitak.gov.tr TÜBİTAK Araştırmacı Bilgi Sistemi (ARBİS) TÜBİTAK Ulusal Araştırma Altyapısı Bilgi Sistemi (TARABİS) TÜBİTAK Panel Yönetim Sistemi (PYS) ARBİS ve TARABİS, Türkiye’deki araştırmacı ve araştırma alt yapısının envanterini tutan sistemlerdir. PYS ise proje önerilerinin panel sistemi ile değerlendirilmesi için kurulmuş bir sistemdir. Tüm bu sistemler, ARDEB elektronik proje başvuru sistemi ile entegre olarak çalışmaktadır. TÜBİTAK Destekli Projeler Veritabanı: http://uvt.ulakbim.gov.tr/proje

47. Ulusal Bilim, Teknoloji ve Yenilik Stratejisi 2011-2016 Ar-Ge ve yenilik kapasitemizin güçlü olduğu alanlarda hedef odaklı yaklaşımlar Tabandan yukarı yaklaşımlar (temel, uygulamalı ve öncül araştırmalar dahil) İvme kazanmamız gereken alanlarda ihtiyaç odaklı yaklaşımlar Enerji Uzay Su Gıda Otomotiv Makine, İmalat BİT Savunma BTY İnsan Kaynaklarının Geliştirilmesi (BTY insan kaynakları ve toplumun stratejiye yönelik etkinleştirilmesi) Araştırma Sonuçlarının Ticari Ürün ve Hizmete Dönüşümünün Teşviki(Araştırma sonuçlarının yeni ürün, süreç ve hizmetlerin ekonomide katma değer yaratması) Çok Ortaklı ve Çok Disiplinli Ar-Ge İşbirliği Kültürünün Yaygınlaştırılması (Sistem etkileşimlerinin sektörler ve disiplinler arası yöne çekilmesi) Ulusal Yenilik Sistemi İçerisindeki KOBİ'lerin Rolünün Güçlendirilmesi (Daha çok KOBİ’nin Ar-Ge ve yenilik yapanlar halkasına eklenmesi) Araştırma Altyapılarının TARAL’ın Bilgi Üretme Gücüne Katkısının Artırılması (Mevcut ve yeni araştırma altyapılarının stratejik yaklaşıma taban oluşturması) Ülkemizin Çıkarları Doğrultusunda Uluslararası BTY İşbirliklerinin Etkinleştirilmesi(Uluslararası BTY İşbirliklerinin stratejik yaklaşımı desteklemesi) 47 47

48. 23.BTYK Kararı: 2011/101 Ulusal Yenilik Sistemi 2023 Yılı Hedefleri 2023 yılında: • Ar-Ge harcaması/GSYİH: % 3 • Özel sektör Ar-Ge harcaması/GSYİH: % 2 • Araştırmacı sayısı: 300 bin1 • Özel sektör araştırmacı sayısı: 180 bin1 1Tam Zaman Eşdeğer olarak

49. Hazırlanan Destek Programları • Öncelikli Alanlar Destek Programı (1003) • Öncül Araştırmalar Destek Programı

50. TÜBİTAK Bünyesindeki Diğer Destekler