500 likes | 1.02k Views
RENAL TRANSPLANTASYON. DR.GİRGİN. BEYİN ÖLÜMÜ GERÇEKLEŞMİŞ OLMALI DONÖRDEN GEÇEBİLECEK PATOLOJİ EKARTE EDİLMELİ TRANSPANTE EDİLECEK ORGAN KALİTESİ DEĞERLENDİRİLMELİ. YAŞ SINIRI.
E N D
RENAL TRANSPLANTASYON DR.GİRGİN
BEYİN ÖLÜMÜ GERÇEKLEŞMİŞ OLMALI • DONÖRDEN GEÇEBİLECEK PATOLOJİ EKARTE EDİLMELİ • TRANSPANTE EDİLECEK ORGAN KALİTESİ DEĞERLENDİRİLMELİ
YAŞ SINIRI • 65 YAŞ ÜZERİ DONÖR ,GENÇ YAŞ GRUBU İLE BENZER KISA DÖNEM SONUÇLAR • UZUN DÖNEM BAŞARI DÜŞÜK • ÜST LİMİT GENEL OLARAK 55 İLE SINIRLI
ENFEKSYON -HIV-1,-2 -HEPATİT C -HEPATİT B -EBV -CMV -AKTİF SİFİLİS -VİRAL ENFEKSYONLAR,TBC,NEDENİ AÇIKLANAMAYAN ENFEKSYON -CRAUTZFELDT-JACOBS HASTALIĞI BELİRTİ VEYA AİLE HİKAYESİ • MALİGNANSİLER -AKTİF KANSER VARLIĞI -METASTATİK KANSER HİKAYESİ -MEME KANSERİ,MELANOMA,LÖSEMİ VE LENFOMA GİBİ YÜKSEK REKÜREN GÖSTEREN KANSER HİKAYESİ • VASKÜLER DURUM VE RENAL FONKSYONLAR -RETİNAL VASKÜLER HASARLI ,UZUN SÜRELİ DM VE HT VARLIĞI
GEÇİRİLMİŞ MI • BY-PASS VEYA ANJİNA • CİDDİ SİSTEMİK VASKÜLER HASTALIK • UZUN SÜRELİ HİPOTANSYON SEBEBPLERİ • OLİGÜRİ • UZUN SÜRELİ YOĞUN BAKIM
KREATİNİN KLERENSİ 50 ML/DK ALT SINIR • BAZI MERKEZLER RENAL BİOPSİ İLE GLOMERÜLOSKLEROZ VE ARTERİOLAR SKLEROZU TESPİT EDER
SINIRDA DONÖR: • RİSK FAKTÖRÜ OLMAYAN 70 YAŞ ÜSTÜ • DM ,HT,RETİNAL VASKÜLER DEĞİŞİKLİK VE 1GR/GÜN PROTEİNÜRİ HİKAYELİ 60-70 YAŞ ARASI • CREATİNİN KLERANSI 50ML/DK • CRETİNİN KLERANSI<50ML/DK-DUAL GRAFT VEYA UYGUNSUZ • BİOPSİDE %5-%20 GLOMERÜLOSKLEROZ • >%20 GLOMERÜLOSKLEROZ VARLIĞI-RENAL FONKSYONA GÖRE KARAR VER
İKİLİ RENAL TRANSPLANTASYON: 1-İKİLİ RENAL TRANSPLANTASYON,NEFRON SAYISINI ARTTIRIR VE RENAL HASARI ÖNLER 2-ORGAN HAVUZUNU DARALTIR SONUÇ OLARAK : TRANSPLANTA UYGUN OLMAYAN BÖBREKLER YA İKİLİ NAKLEDİLİR YA DA DIŞLANIR
TRANSPLANTASYON • KADAVRADAN • CANLI DONÖR
CANLI DONÖR AVANTAJLARI • KISA VE UZUN SONUÇLARI DAHA İYİ • ERKEN FONKSYON UYUMU • TRANSPLANT BEKLEME SÜRESİ KISA • AZ AGRESİF İMMÜNOSÜPRESYON • DONÖRE DUYGUSAL KAZANÇ • GLOBAL TRANSLANT ORANLARINI ARTIRIR
MR ANGİOGRAFİ VEYA 3D –BT OLOANAĞI YOK İSE RENAL ANGİOGRAFİ GEREKİR
CANLI DONÖR İÇİN KESİN KONTRAENDİKASYON: • <18 YAŞ • KONTROLSÜZ HT • DM • PROTEİNÜRİ(>300MG/GÜN) • YAŞA GÖRE ANORMAL GFR • MİKROSKOPİK HEMATÜRİ • TROMBOEMBOLİ İÇİN YÜKSEK RİSK • BELİRGİN MEDİKAL HASTALIK • BİLATERAL BÖBREK TAŞI HİKAYESİ • HİV POZİTİF
CANLI DONÖR İÇİN RELATİF KONTRAENDİKASYON • AKTİF KORNİK ENFEKSYON -TBC,HEPATİT B/C,PARAZİT • OBESİTE • PSİKİYATRİK RAHATSIZLIKLAR
CANLI DONÖRDE CERRAHİ YAKLAŞIM • KLASİK TRANSPERİTONEAL • SUB YADA SUPRA KOSTAL EKSTRAPERTONEAL • DORSAL LOMBER • LAPAROSKOPİK
TRANSPERİTONEL BASİT VE RADİKAL NEFREKTOMİ GİBİ • TRANSPERİTONEL DAHA FAZLA İNTESTİNAL KOMPLİKASYON • GENELLİKLE SOL BÖBREK • İŞLEM ÖNCESİ MANNİTOL İLE DİÜREZ ARTIRILIR • ARTERİAL SPAZMIN ÖNLENMESİ İÇİN PAPAVERİN VERİLİR • LAPAROKOPİK KISA İNTERNASYON,AZ AĞRI,DONÖR ORANLARINI ARTIRIR
A-TRANSPERİTONEAL LAPAROSKOPİK -GENİŞ HAREKET ALANI -BÖBREK EKSTRAKSYONU KOLAY B-EKSTRAPERİTONEAL LAPAROSKOPİK -DAR HAREKET ALANI -BÖBREK EKSTRAKSYONU ZOR -RENAL ARTERE ERİŞİM KOLAY
TRANSPLAN KORUYUCU SOLUSYONLAR: • HİPOTERMİK İSKEMİ SÜRECİNDE, HÜCRE ŞİŞMESİNİ ÖNLER • İSKEMİ SÜRECİNDE ,İNTRA VE EKSTRA SELÜLER ELEKTROLİT BALANSINI SAĞLAR • ASİDOZU TAMPONLAR • ENERJİ SAĞLAR • OKSİDATİF REPERFÜZYON HASARINI ÖNLER
CELSİOR SOLÜSYONU • UW(UNIVERSITY OF WISCONSIN)SOLÜSYONU • HTK(HİSTİDİN-TRİPTOFAN-KETOGLUTARAT)SOLUSYONU
YAŞLI(>55) VE SINIRDA DONÖRLER ,GENÇLERE GÖRE İSKEMİYE DAHA DUYARLI • ORGAN PREZERVASYONU ASIL OLARAK HİPOTERMİYLE SAĞLANIR
TRANSPLANT ÖNCESİ TERAPİ • SON DÖNEM BÖBREK YETMEZLİĞİ,KONJENİTAL VEYA KAZANILMIŞ ALT ÜRİNER SİSTEM PATOLOJİSİ NEDENİ İLE OLUŞMUŞ İSE DÜZELT • KONJENİTAL VEYA KAZANILMIŞ PATOLOJİLER GREFT ÖMRÜNÜ ETKİLEMEZ
ÇOĞU OTÖR TRANS PLANTASYONDAN 8-12 HAFTA ÖNCE SUPRAPUBİK DİVERSYONU ÖNERİR • AUGMENTASYON VEYA KONDUİT ,TRANSPLANT SONRASI BAŞARI İLE YAPILABİLİR
TRANSPLANT ÖNCESİ NEFREKTOMİ • OTOZOMAL DOMİNANT PKB • DİRENÇLİ HT • KRONİK OLARAK ENFEKTE BÖBREK • RENAL VEYA ÜROTELİAL KANSER ŞÜPHESİ • NEFROLİTİAZİS
ALICI DIŞLAMA KRİTERLERİ • KANSER • AKTİF ENFEKSYON • PSİKİYATRİK RAHATSIZLIKLAR • KARDİAK HASTALIKLAR • PERİFERİK DAMAR RAHATSIZLIĞI • DM BAĞLI RİSK FAKTÖRLERİ • OBEZİTE • YAŞ(KO MORBİDİTE?) • REKÜRRENSİ YÜKSEK RENAL HASTALIKLAR
TRANSPLANTASYON YAPILMIŞ HASTALAR • GREFT KAYBI VARSA,HASTALARI MALİGNANSİ,KVH VE İMMUNİZASYON AÇISINDAN DEĞERLENDİR • GREFT KAYBI SEMPTOMATİK İSE ACİL TARNSPLANTEKTOMİ • PROFİLAKTİK TRANSPLANEKTOMİ YARARLI DEĞİL
GEBELİKTE TRANSPLANTASYON • 2.POST TRANSPLANT YILI EN UYGUN DÖNEM • BİRKAÇ YIL SONRA OLUŞAN GEBELİK,GECİKMİŞ REJEKSYON RİSKİ TAŞIR • ERKEN DÖNEM GEBELİKTE İMMUNOSUPRESYONU DÜZENLE
GEBELİK SÜRECİNDE -PROTEİNÜRİ -HİPERTANSYON -RENAL FONKSYON -REJEKSYON -ENFEKSYON • SİKLOSPORİN VEYA TAKROLİMUS(AZATİOPRİN VE PREDNİZOLON) • ABORTUS ORANLARI KONTROL GRUBU İLE AYNI • VAJİNAL DOĞUM OLASI • PRETERM EYLEM VE SEZERYAN ORANI FAZLA (PREDNİZOLON KULLANIMI)
ERKEN KOMPLİKASYONLAR • DUVAR ABSESİ(%5) • KANAMA • HEMATÜRİ • İNSİZYONEL HERNİ(%3-5) • ÜRİNER FİSTÜL (EN SIK) • ARTERİAL TROMBOZ(%0.5) • VENÖZ TROMBOZ(%0.5)
GEÇ KOMPLİKASYONLAR: • ÜRETERAL STENOZ(%2-7.5) • REFLÜ VE AKUT PYELONEFRİT • BÖBREK TAŞI • RENAL ARTER STENOZU(%2-38) • AVF VE PSÖDOANEVRİZMA(%7-17) • LENFOSEL(%1-20)
DONÖR VE ALICI UYUMU • ABO VE HLA-A,-B,-DR UYUMU • HİPERAKUT REJEKSYON DAN KAÇINMAK İÇİN (BÖBREK VE KOMBİNE BÖBREK/PANKREAS) -LENFOSİT KROS UYUMU TESTİ
HLA UYUMU • HLA UYUMSUZLUĞU ALICI CD4 VE CD8 AKTİVASYONU B HÜCRE ANTİKOR AKTİVASYONU HÜCRESEL VE HUMORAL REJEKSYON
KADAVRA DAN TRANSPLANTARDA DOKU UYUMU CANLI DÖNERLERDEN DAHA ÖNEMLİ
HİPER AKUT REJEKSYONDAN KAÇINMAK İÇİN -CROSS MATCH TEST (CDC TEST) yapılmalı ALICIDA DONÖR DOKUSUNA KARŞI VAR OLAN ALLO-ANTİKORLARIN TESPİTİ
PAZİTİF T-HÜCRE CROSS MATCH KONTRAENDİKE • OTOİMMÜN HASTALIKLARDA -YANLIŞ POZİTİF CROSS-MATCH (KLİNİK ÖNEMSİZ İgM AK TESPİTİ) DDT(DİTHİOTHREİTOL) İLE İNAKTİVASYON
ABO UYUMU • ABO UYMUMSUZLUĞU YÜKSEK HAR RİSKİ • AK ELİMİNASYON YÖNTEMLERİ VE ANTİ B-HÜCRE AJANLARI İLE BİRÇOK MERKEZDE MÜMKÜN
RENAL TRANSPLANTASYON SONRASI İMMÜNOTERAPİ • İMMÜNOSUPRESYON ERKEN POST-TRANSPLAN DÖNEMDE ÖNEMLİ • İLERLEYEN DÖNEMDE SUPRESYON DOZLARI AZALTILIR
NON SPESİFİK YAN ETKİLER: -ARTMIŞ KANSER OLUŞUM RİSKİ -OPORÇUNİSTİK ENFEKSYON RİSKİ • DOZ BAĞIMLI YAN ETKİLER
KULLANILAN AJANLAR • KALSİNÖRİN İNHİBİTÖRLERİ(SİKLOSPORİN/TAKROLİMUS) • MİKOFENOLAT (MMF VE EC-MPS) • AZATİOPRİN • STEROİD(PREDNİZOLON/METİLPREDNİZOLON) • m-TOR İNHİBİTÖRLERİ(SİROLİMUS VE EVRELİMUS) • İL-2 ANTKORLARI
TRANSPLANT SONRASI KOMPLİKASYONLAR • İMMÜNOLOJİK KOMPLİKASYONLAR -HİPER-AKUT REJEKSYON -AKUT REJEKSYON -KRONİK REJEKSYON • MALİGNANSİLER
HİPER AKUT REJEKSYON(HAR) • KOMPLEMAN BAĞLAYAN IgG Ab • ABO UYUMSUZ DONÖRLERDE -VAR OLAN IgM Ab (KAN GRUBLARINA KARŞI) • ABO UYUMLU DONÖRLERDE -ANTİ-DONÖR HLA IgG Ab
GÜNÜMÜZDE HAR -ABO UYUMU -KOMPLEMAN BAĞIMLI SİTOTOTKSİSİTE TESTİ(CDC) NADİR!!!!!!!!!
AKUT GRAFT REJEKSYONU • AKUT SİTOTOKSİK REJEKSYON(ACR) -T HÜCRE ARACILI REJEKSYON • AKUT HUMORAL REJEKSYON(AHR) -ANTİKOR ARACILI REJEKSYON
ACR %10-40 • GENELLİKLE İLK 5 GÜN İÇİNDE • STEROİD BOLUS TEDAVİSİNE İYİ YANIT • AHR %5-20 • GENELLİKLE 3 AY İÇİNDE • ACR DEN KÖTÜ PROGNOZ
KLİNİK OLARAK GRAFT REJEKSYONU TANISI MÜMKÜN DEĞİL
GRAFT REJEKSYONUNDA RENAL BİOPSİ ALTIN STANDART!!!!
KRONİK GRAFT REJEKSYONU • AYLAR VEYA YILLAR İÇİNDE • PROTEİNÜRİ VE HT • PROGRESİF BFT BOZUKLUĞU • DAHA ÖNCE ACR GEÇİRENLERDE YÜKSEK RİSK • AYIRICI TANIDA -NEFROSTOKSİSİTE -MARJİNAL BÖBREK TRANSPLANTASYONU
TAKİPLERDE • DÜZENLİ KREATİN,KREATİN KLİRENSİ,KAN BASINCI,İDRAR PROTEİN KAÇAĞI • PARAMETRELERDE BOZULMA İLERİ İNCELEME -RENAL BİOPSİ -Anti-HLA -ENFEKSYON
MALİGNANSİ • Donör den transmisyon • Alıcıda latentmalignansi • Transplant sonrası de-novo gelişimi
NON MELANOM CİLT TÜMÖRLERİ(%31) • MSS TÜMÖRLERİ(%25) • ÜTERİN VE SERVİKAL ( %13) • MELANOM VE KORİOKARSİNOM EN AGRESİF!!!
ÜROTELİAL KANSER -İNSİDANSI 3 KAT FAZLA -GENELLİKLE TRANSİZYONEL HÜCRELİ -MESANE VE NEFROJENİK ADENO CA İNSİDANSI ARTMIŞ • BÖBREK TÜMÖR -İNSİDANSI 10 İLE 100 KAT ARTMIŞ -RCC VEYA TÜBÜLO PAPİLLER KARSİNOMA