1 / 14

Fiilimsi Nedir?

Fiilimsi Nedir?. Eylem kök veya gövdelerinden belli eklerle türeyerek girişik bileşik cümlelerde yan cümleciğin yüklemi görevini üstlenen sözcüklerdir. Çift görevli sözcüklerdir.Bir yandan fiil gibi yargı bildirirken diğer yandan da isim,sıfat,zarf olurlar. FİİLİMSİLER(EYLEMSİLER).

faxon
Download Presentation

Fiilimsi Nedir?

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Fiilimsi Nedir? • Eylem kök veya gövdelerinden belli eklerle türeyerek girişik bileşik cümlelerde yan cümleciğin yüklemi görevini üstlenen sözcüklerdir. • Çift görevli sözcüklerdir.Bir yandan fiil gibi yargı bildirirken diğer yandan da isim,sıfat,zarf olurlar.

  2. FİİLİMSİLER(EYLEMSİLER) • İSİM FİİLLER • SIFAT FİİLLER • ZARF FİİLLER

  3. İSİM FİİLLER • Cümlede ad görevinde kullanılabilen eylemsilerdir. • Eylem kök veya gövdelerine”-me,-ma;-mek, -mak;-ış,-iş,-uş,-üş”ekleri getirilerek oluşturulurlar. • Bir ad tamlamasının tamlayanı ya da tamlananı olabilirler. • Ek eylem alarak temel cümlenin yüklemi olabilirler.

  4. -ış,-iş,-uş,-üş • Bu ek de fiillerden iş isimleri yapar. • ÖRNEK: • yaz-ış,bil-iş,sol-uş • NOT:oku-y-uş örneğinde olduğu gibi ünlü ile biten fiiller bu ekle birleşirken araya”-y-”yardımcı ünsüzü girer.

  5. -mak,-mek: • Bu ek,fiillerden hareket isimleri yapar. • ÖRNEK: • koş-mak,uyu-mak,düşün-mek • Bu ekle isim kalıplaşarak bir nesneyi karşılar. • ÖRNEK: • ye-mek,çak-mak

  6. -ma,-me • Bu ek,fiillerden iş isimleri yapar. • ÖRNEK: • al-ma,oku-ma,git-me • Bu ekle yapılmış nesne isimleri de vardır. • ÖRNEK: • dol-ma,sar-ma,dondur-ma

  7. SIFAT FİİLLER • Cümlede sıfat görevinde kullanılabilen eylemsilerdir. • Eylem kök ve gövdelerine şu ekler getirilerek oluşturulur:-r,-ar,-er,-ır,-ir,-ur,-ür,-mez,-maz,-acak,-ecek,-mış,-miş,-muş,-müş,-dık,-dik,-duk,-dük,-an,-en,-ası,-esi. • Hepsinde zaman anlamı vardır.

  8. -dık,-dik,-duk,-dük,-tık,-tik,-tuk, -tük • Bu ek genellikle iyelik ekleriyle birlikte kullanılır. • ÖRNEK: • bil-diğ-im(soru),ver-diğ-i(söz)

  9. ÖRNEK: yan-an(odun),bit-en(iş),piş-en(yemek) NOT: Bu ek,ünlü ile biten fiillere”-y-”yardımcı ünsüzü ile bağlanır. ÖRNEK: görme-y-en(göz) çıkma-y-an(can) ÖRNEK: bil-i-r(kişi) yaz-ar(kasa) gör-ü-r(göz) -an,-en -r,-ar,-er

  10. ÖRNEK: ağrı-maz(baş),bit-mez(iş) ÖRNEK: süslen-miş(oda),sön-müş(ateş) ÖRNEK: yat-acak(yer),bak-acak(kimse) öpül-ecek(el),söylen-ecek(söz) -maz,-mez,-mış,-müş -acak,ecek

  11. ZARF FİİLLER • Görevleri,tek başlarına ya da öğe olarak kurdukları yan cümlecik halinde temel cümlenin zarf tümleci olmaktır. • Eylem kök ve gövdelerine”-ıp,-ip,-up,-üp,-arak,-erek,-a,-e,-ken,-madan,-meden,-dıça,-dikçe,-dukça,-dükçe,-ınca,-ince,-unca,-ünce,-casına,-cesine”ekleri getirilerek oluşturulur.

  12. -arak,-erek -madan,-meden • Bu ekler,hal zarfı yaparlar. • ÖRNEK: • gül-erek(anlat-),koş-arak(eğlen-) • ÖRNEK: • bit-meden(gel-),anla-madan(konuş-)

  13. -ınca,-ince -alı,-eli • Bu ekler,zaman zarfı yaparlar. • ÖRNEK: • gel-ince(ver-),duy-unca(söyle-) • ÖRNEK: • gid-eli(çalış-),say-alı(çoğal-)

  14. -ken,-ıp,-ip,-up,-üp • -ken:zaman zarfı yapan bu ek sadece”i-”fiiliyle kullanılır.Bu fiil,bazen düşebilir. • ÖRNEK: • çıkar(i)ken(düş-),yaş(i)ken(eğil-) • ÖRNEK: • süzül-üp(geç-),al-ıp(çıkar-) • NOT: • koş-a koş-a,ver-e(bil-)örneklerindeki”-a,-e”eki ile”gül-ü ver-”örneğindeki –ı,-i,-u,-ü eki de birer zarf-fiil ekidir.Ancak bu ekler örneklerde de görüldüğü gibi tekrarlarda ve birleşik fiillerin yapısında bulunmaktadır.

More Related