Kurs walutowy w długim okresie

1. Kurs walutowy w długim okresie Finanse międzynarodowe 120180-1165

2. Plan wykładu • Prawo jednej ceny • Teoria parytetu siły nabywczej (PPP) • Model monetarny oparty na PPP • Rozwinięcie teorii PPP Finanse międzynarodowe 120180-1165

3. Prawo jednej ceny • Założenie: brak barier w handlu, brak kosztów transportu • Cena identycznych dóbr w różnych krajach wyrażona w tej samej walucie powinna być równa • Przykład: • Jeżeli ER=1,5 USD/GBP PGBP=30 GBP PUSD=45 USD Finanse międzynarodowe 120180-1165

4. Prawo jednej ceny • PGBP>PUSD import z USA cena spada w GB • PUSD= ER USD/GBP*PGB Finanse międzynarodowe 120180-1165

5. Teoria parytetu siły nabywczej (PPP)(1) • Siła nabywcza waluty odzwierciedla się w nominalnej cenie referencyjnego koszyka dóbr Finanse międzynarodowe 120180-1165

6. Teoria parytetu siły nabywczej (2) • Kus walutowy wiążący dwie waluty odpowiada PPP jeśli za jednostkę jednej waluty można nabyć taki sam koszyk dóbr w kraju i za granicą Finanse międzynarodowe 120180-1165

7. Teoria parytetu siły nabywczej (3) • Siłę nabywczą walut mierzy się za pomocą realnego kursu walutowego • RER= NER* Pn/Pa • NER*Pn/Pa=1 RER=1 Finanse międzynarodowe 120180-1165

8. Teoria parytetu siły nabywczej (4) • Waluta przewartościowana gdy RER>1 oznacza to: • NER* Pn>Pa • Waluta niedowartościowana gdy RER<1 oznacza to: • NER* Pn<Pa • Arbitraż  Pn i NER spada (lub wzrasta) więc RER=1 Finanse międzynarodowe 120180-1165

9. Absolutna i względna wersja teorii PPP • Absolutna wersja PPP nie jest potwierdzona empirycznie • RER nie równa się 1! Finanse międzynarodowe 120180-1165

10. Realny kurs PLN względem EUR Źródło: R. Kelm, Model behawioralnego kursu równowagi złotego do euro, Bank i Kredyt 41 (2), NBP, Warszawa 2010. Finanse międzynarodowe 120180-1165

11. Absolutna i względna wersja teorii PPP • Względna wersja PPP: • zmiany NER danej waluty są równe różnicy temp zmian cen w kraju i za granicą • (NERt+1-NERt)/NERt=Πnt-Πat Finanse międzynarodowe 120180-1165

12. Różnice w poziomie inflacji • Zgodnie z teorią PPP zmiany NER wynikają z różnych poziomów inflacji • Πn=3% Πa=1%  waluta krajowa powinna się zdeprecjonować o 2% p.a. • NERt+1/NERt=101/103=98% Finanse międzynarodowe 120180-1165

13. Empiryczna weryfikacja teorii PPP • Empiryczne poparcie jedynie w długim okresie • PPP RER często używane do porównań stanu dobrobytu w krajach • Problem- struktura konsumpcji • Zależność od konstrukcji referencyjnego koszyka dóbr – istnieje wiele RER PPP Finanse międzynarodowe 120180-1165

14. Model monetarny oparty na PPP (1) • Założenie: NER= Pn/Pa więc PPP spełnione • Pn=Mn/L(in, Yn) • Pa= Ma/L(ia, Ya) • W długim okresie NER jest wyznaczane przez względną podaż pieniądza i względny popyt na pieniądz w kraju i za granicą Finanse międzynarodowe 120180-1165

15. Model monetarny oparty na PPP (2) • Wzrost podaży pieniądza wzrost cen deprecjacja waluty • Wzrost stóp procentowych  spadek popytu na pieniądz przy stałej podaży pieniądza  wzrost cen deprecjacja waluty • Wzrost produkcji  wzrost popytu na pieniądz  spadek cen  aprecjacja waluty Finanse międzynarodowe 120180-1165

16. Model monetarny oparty na PPP (3) • Sprzeczne wnioski?? • Wpływ stóp procentowych na zmiany kursu walutowego jest zależny od powodu zmian stóp procentowych! • W modelu założyliśmy, że stopa procentowa jest niezależna od podaży pieniądza- czy słusznie?? Finanse międzynarodowe 120180-1165

17. Model monetarny oparty na PPP(4) • Stały wzrost podaży pieniądza  uporczywa inflacja • Paradoks tłumaczy połączenie parytetu stóp procentowych i PPP Finanse międzynarodowe 120180-1165

18. Połączenie parytetu stóp procentowych i PPP (1) • Πe=(Pe-P)/P • (NERe-NER)/ NER= Πen- Πea (względna PPP) • in= ia+ (NERe-NER)/NER (parytet stóp procentowych) • Wniosek: in- ia = Πen- Πea Finanse międzynarodowe 120180-1165

19. Połączenie parytetu stóp procentowych i PPP (2) • Jeśli ludzie oczekują spełnienia teorii PPP, różnica stóp procentowych miedzy dwoma krajami jest równa różnicy między oczekiwanymi poziomami inflacji w tych dwóch krajach Finanse międzynarodowe 120180-1165

20. Efekt Fisher’a (1) • in- ia = Πen- Πea • Wzrost oczekiwanej inflacji (uporczywej inflacji) w danym kraju powoduje w długim okresie identyczny wzrost stóp procentowych papierów wartościowych denominowanych w walucie tego kraju Finanse międzynarodowe 120180-1165

21. Efekt Fisher’a (2) • Wzrost inflacji powoduje, iż stopy procentowe doganiają poziom inflacji • Realna stopa zwrotu z aktywów denominowanych w walucie kraju, w którym występuje inflacja nie zmienia się Finanse międzynarodowe 120180-1165

22. Efekt Fisher’a (3) • Efekt działa tylko w długim okresie • Wyjaśnia on paradoks deprecjacji waluty przy wzroście stóp procentowych • W krótkim okresie sztywność cen powoduje, iż zmiany podaży pieniądza wpływają wyłącznie na poziom stóp procentowych a nie na ceny • W długim okresie zmiany cen niwelują efekt wzrostu stóp procentowych w ujęciu realnym Finanse międzynarodowe 120180-1165

23. Czynniki zaburzające teorię PPP • Bariery w handlu • Dobra niehandlowe • Struktury rynkowe zaburzające konkurencję • Różnice w strukturach konsumpcji i cenach • Efekt Ballassy-Samuelsona Finanse międzynarodowe 120180-1165

24. Bariery w handlu • Koszty transportu • Polityka handlowa • Ograniczenia przepływu kapitału Finanse międzynarodowe 120180-1165

25. Dobra niehandlowe • Usługi • Brak międzynarodowego powiązania cen • Duży udział dóbr niehandlowych w PKB Finanse międzynarodowe 120180-1165

26. Struktury rynkowe • Segmentacja rynku • Dyskryminacja cenowa • Ceny dumpingowe Finanse międzynarodowe 120180-1165

27. Różnice w strukturach konsumpcji • Różne sposoby mierzenia inflacji • Przewaga dóbr krajowych w strukturze konsumpcji • Różnice w strukturze konsumpcji wpływają na KW PPP Finanse międzynarodowe 120180-1165

28. Big Mac index Finanse międzynarodowe 120180-1165

29. Efekt Balassy-Samuelson’a • Kraje cechujące się szybszym wzrostem wydajności pracy cechują się wyższym poziomem cen niż kraje o niższym wzroście wydajności pracy • Różnice w wzroście wydajności w sektorze dóbr handlowych i niehandlowych • Wzrost wydajności  wzrost płac w obu sektorach Finanse międzynarodowe 120180-1165

30. Efekt Balassy-Samuelson’a • Wyższa inflacja w sektorze dóbr niehandlowych • Efekt- kraje o wyższym wzroście wydajności wyższy poziom cen  RER >1 • Zwłaszcza- gospodarki doganiające Finanse międzynarodowe 120180-1165

31. Długookresowa równowaga na rynku walutowym • Można potraktować realny kurs walutowy jako czynnik kształtujący nominalny kurs walutowy NERe/NER=RERe/RER+(Πen - Πea) • Z parytetu stóp procentowych wynika: NERe/NER=in-ia Finanse międzynarodowe 120180-1165

32. Parytet stóp procentowych w długim okresie • Czyli otrzymujemy: in-ia= (RERe-RER)/RER +(Πen - Πea) • Różnica w stopach procentowych jest równa oczekiwanej realnej deprecjacji kursu walutowego i oczekiwanych różnic w poziomach inflacji Finanse międzynarodowe 120180-1165

33. Parytet realnych stóp procentowych • Oczekiwane zmiany RER są równe oczekiwanym zmianom realnych stóp procentowych • rien-riea=(RERe-RER)/RER Finanse międzynarodowe 120180-1165

34. Literatura • P. Krugman, M.Obstfeld, International economics: theory and policy. Part II, Pearson, Addison Wesley, Boston2009 • R. Kelm, Model behawioralnego kursu równowagi złotego do euro, Bank i Kredyt 41 (2), NBP, Warszawa 2010 • M. Rubaszek, Economic convergence and the fundamental equilibrium exchange rate in Poland, Bank i Kredyt 40 (1), NBP, Warszawa 2009. • M. Wagner, J. Hlouskova, What’s really the story with this Balassa-Samuelson Effect in the CEECs?, Diskussionschriften, Universität Bern, 2004 Finanse międzynarodowe 120180-1165