870 likes | 1.12k Views
TÜTÜN KONTROLÜ. Dr. OSMAN ELBEK (osmanelbek@yahoo.com) TTD TÜTÜN KONTROLÜ ÇALIŞMA GRUBU BAŞKANI. ÇIKAR ÇATIŞMASI. 2010-2012 TTD MYK Üyesi (İlaç Endüstrisi) Son üç yıl içinde bir kongre, sempozyum, kurs, panel vb bilimsel programa katılmak için maddi destek aldınız mı?
E N D
TÜTÜN KONTROLÜ Dr. OSMAN ELBEK (osmanelbek@yahoo.com) TTD TÜTÜN KONTROLÜ ÇALIŞMA GRUBU BAŞKANI
ÇIKAR ÇATIŞMASI • 2010-2012 TTD MYK Üyesi (İlaç Endüstrisi) • Son üç yıl içinde bir kongre, sempozyum, kurs, panel vb bilimsel programa katılmak için maddi destek aldınız mı? • 2010 Sigara ve Sağlık Kongresi (Pfizer) • 2010 ERS Kongresi (Abdi İbrahim) • 2011 TTD Çukurova Şube Toplantısı (GSK) • 2011 TTD Orta Karadeniz Toplantısı (AstraZeneca) • 2011 TTD Çukurova Şube Toplantısı (B. Ingelheim) • 2012 TTD İstanbul Şube Toplantısı (Sanovel) • 2013 Malatya TTD Temsilciği Toplantısı (Sanovel)
TARTIŞMA HEDEFLERİ • Sağlığı geliştirme kavramını çözümlemek • Tütün kontrolü kavramının sağlığı geliştirme ile ilişkisini irdelemek • Tütün kontrolünde hekime düşen rolü vurgulamak • Ulusal ve küresel uygulamalar ışığında tütün kontrolünün bileşenlerini tanımlamak
KİMİ / NEYİ KONTROL EDECEĞİZ? • Tütün/Sigara içen insanları • Tütün/Sigara içmeyen insanları • Tütün/Sigara satış yerlerini • Tütün/Sigara endüstrisini • Kontrol kavramı özgürlüklere aykırıdır
SAĞLIĞA AYARLANMIŞ YAŞAM YILI (HALE: Healthy Adjusted Life Expectancy) Aslan D, Yaşlanan Kadın Sempozyumu, 1 Ekim 2009.
SAĞLIĞIN ÖNKOŞULLARI • Gelir • Barış • Eğitim • Barınma • Beslenme • Ekosistem • Sosyal adalet ve eşitlik • Sürdürülebilir kaynaklar
SAĞLIĞI GELİŞTİRME • Sağlığa yönelik herhangi bir davranış ve yaşam durumu için; • eğitim • örgütsel • ekonomik • çevresel desteklerin bileşimi Özvarış ŞB, Sağlık Eğitimi ve Sağlığı Geliştirme, 2001.
“YAŞAM TARZI DEĞİŞİKLİĞİ” WHO global strategy on diet, physical activity and health: a framework to monitor and evaluate implementation, 2008.
SAĞLIK EĞİTİMİ • Sağlığı toplumsal bir değer haline getirmek • Halkı bilgi ve becerilerle donatmak • Farkındalığı sağlamak • Davranışı değiştirmek • Sağlıklı davranışları destekleyen çevreler oluşturmak Yardım N, İst Tıp Fak Derg, 2009.
STRATEJİ • Sağlıklı kamu politikaları oluşturmak • Destekleyici çevreler yaratmak • Toplum eylemini güçlendirmek • Kişisel beceriler geliştirmek • Sağlık hizmetlerini yeniden düzenlemek Payal B, I. Ulusal Sağlığı Geliştirme ve Sağlık Eğitimi Kongresi, 2006.
sözleşmeyi onaylayan ulus devletlerin, tütün kontrolü ile ilgili halk sağlığı politikalarını “tütün endüstrisinin ticari ve diğer çıkar çevrelerinden” korumakla yükümlü
http://www.phmovement.org/enhttp://www.insev.org.tr/kategori/peoples-healt-movementhttp://www.phmovement.org/enhttp://www.insev.org.tr/kategori/peoples-healt-movement “Hastalık ve ölüm bizi her gün öfkelendiriyor. Hastalanan ya da ölen insanlar olduğu için değil. Öfkeliyiz, çünkü pek çok hastalığın ve ölümlerin temelinde bizlere dayatılan ekonomik ve sosyal politikalar yatıyor.”(Orta Amerika’dan bir ses)
HEDEF: TÜTÜN ENDÜSTRİSİ • “Bütün salgın hastalıklarda bir bulaşma yolu vardır ve hastalık ve ölümlerin yayılmasına yol açan bir de aracı vardır. Tütün salgını konusunda bu araç bir virüs, bakteri veya bir başka mikroorganizma değildir – bu araç bir endüstri ve çalışma stratejisidir.” Dünya Sağlık Örgütü, Tütün Salgını Raporu, 2008.
35 Milyar Dolar Yıllık Kar (2010) American Cancer Society & World Lung Foundation, Tobacco Atlas, 2012.
American Cancer Society & World Lung Foundation, Tobacco Atlas, 2012.
%89.3 American Cancer Society & World Lung Foundation, Tobacco Atlas, 2012.
American Cancer Society & World Lung Foundation, Tobacco Atlas, 2012.
IMF & DÜNYA BANKASI YÜRÜTME(Maliye / Sanayi ve Ticaret / Hazine / DPT) TBMM ÖZELLEŞTİRME YÜKSEK KURULU ÖZELLEŞTİRME
TÜRKİYE’DE SİGARA SATIŞI +%102 WHO, Tobacco Control in Turkey, March 2012 (yeniden görselleştirildi).
ÖZELLEŞTİRME = EKONOMİK BAĞIMLILIK WHO, Tobacco Control In Turkey, 2009.
ÖZELLEŞTİRME = ARTAN ÜRETİM Gilmore AB, Global Public Health, 2011.
ÖZELLEŞTİRME = ARTAN TÜKETİM Gilmore AB, Global Public Health, 2011.
ÖZELLEŞTİRME = ARTAN İTHALAT Gilmore AB, Global Public Health, 2011.
NEDEN & SONUÇ • Tütün Ürünlerinin Ucuzlaması • Dağıtım Ağının Yaygınlaşıp Etkinleşmesi • Tütün Şirketlerinin Lobi Uygulamaları • tütün tüketimi artıyor • sigara içmeye başlama yaşı düşüyor • sigara içenler arasında ek talep canlanıyor Gilmore AB, Global Public Health, 2011.
ULUSÖTESİ TÜTÜN ŞİRKETLERİ Özkaya T, Küreselleşme ve Tarım Politikalarıhttp://www.ikt.yildiz.edu.tr/sempozyum/metin/ozkaya.pdf
“SİGARA EĞİTİMİ” Ögüş C, Akciğer Arşivi, 2004.
%17.9 American Cancer Society & World Lung Foundation, Tobacco Atlas, 2012.
HANGİSİ BİR HEKİMİN GÖREVİ DEĞİLDİR? • Tütün/Sigara konusunda rol model olması • Tütün/Sigara bırakma faaliyetlerinde rol alması • İl Tütün Kontrol Kurulu faaliyetlerine katılması • Vergi mevzuatı ve değişikliklerini bilmesi • Tütün endüstrisi ile ortak çalışma yapması
DOKTORUN SORUMLULUĞU • Kişisel İmaj (Rol Model) • “sigara içmeyen” davranış, görünüm • “doktorlar da içiyor” • Mesleki Faaliyetler • Politik Rol • Lobi Faaliyeti (Yasal düzenleme) • Sigara Mücadelesi Etkinlikleri • İl Tütün Kontrol Kurulu Faaliyetleri
BİZİM “KARNE”MİZ • Türk Toraks Derneği’ne üye olan göğüs hastalıkları uzmanlarının • %69’u sigara kullanmıyor • Kadınlar erkeklere kıyasla daha az sigara kullanmakta (kadınlar %74, erkekler %60, p=0.001) • %11’i halen düzenli veya arasıra sigara içicisi • %52’si sigara bırakma konusunda mesleki eğitim almış • %9’u İl Tütün Kontrol Kurulu üyesi • Sigara içiciliği riskini; • Erkek cinsiyet (X1.8) • 2004 yılından önce tıp fakültesinden mezun olma (X1.8) • Sigara bırakma polikliniği faaliyeti yürütmemek (X1.3) • Eğitim hastaneleri ve/veya tıp fakültelerinin eğitim kadrosunda olmamak (X1.2) kat arttırıyor • Sigara bırakma yardımı eğitimi almış olmak • Aktif içici olmamak • İl Tütün Kontrol Kurulu üyesi olmak • Özel sektörde çalışmak hekimin sigara bırakma polikliniğinde çalışma olasılığını arttırıyor. Türk Toraks Derneği Tütün Kontrolü Çalışma Grubu, SSUK 5. Yıllık Kongresi, 2011.
HANGİSİ DSÖ’NÜN ÖNERDİĞİ MPOWER (KUVVET) STRATEJİSİNİN BİLEŞENİDİR? • Erkeklerin gelirini arttırmak için işsizliği önlemek • Kadınların eğitim düzeyini yükseköğretim seviyesine çıkarmak • Tütün endüstrisinin üretimini sonlandırmak • Tütün piyasasının özelleştirilmesini önlemek • Arkeolojik kazılara tütün endüstrisinin sponsor olmasını önlemek
MPOWER (KUVVET) DSÖ (Bilir N -Çev Ed), MPOWER KUVVET, 2008.
TÜRKİYE Yürekli A, Paris: Uluslararası Tüberküloz ve Akciğer Hastalıkları ile Mücadele Derneği, 2010.
DÜŞÜK ÜCRET / YÜKSEK TÜKETİM American Cancer Society & World Lung Foundation, Tobacco Atlas, 2012.
KAÇAKÇILIK American Cancer Society & World Lung Foundation, Tobacco Atlas, 2012.