260 likes | 1.04k Views
AKUT BÖBREK YETMEZLİĞİ. Hem. Diren TOSUN 2. Üroloji Kliniği. http://hastaneciyiz.blogspot.com. Sağlık. Slayt. Arşivi:.
E N D
AKUT BÖBREK YETMEZLİĞİ Hem. Diren TOSUN 2. Üroloji Kliniği http://hastaneciyiz.blogspot.com Sağlık Slayt Arşivi:
Akut böbrek yetmezliği böbrek fonksiyon-larının ani kaybıdır. Erişkin bir bireyde günlük idrar miktarının aniden 400 ml’nin altına düşmesi ve kanda üre düzeyinin devamlı olarak yükselme-sidir. Metabolitlerin vücuttan atılabilmesi için günlük idrar miktarının en az 400 ml olması gerekir.
Etiyoloji Üç ayrı grupta inceleyebiliriz. Prerenal nedenler: Böbreğin kanlanmasının engellendiği durumlardır. Böbreklere yeterince kan gelmeyince GFR(glomeruler filtrasyon hızı) düşer.
GRF’nı düşüren nedenler arasında; • Hipovolemiye neden olan kusmalar. • Kanamalar • Fazla diüretik kullanımı • Geniş yanıklar • Glikozüri • Peritonit ,akut pankreatit • Kardiyovasküler yetersizlik • Hipotansiyon ,sepsisler • Kanın pompalama gücünün yetersiz olması gibi durumlarda sayılabilir.
Renal Nedenler; Nefrotoksik maddeler veya böbrek hastalıkları nedeniyle böbrek dokusunun harabiyetidir. Bunlar arasında; • Glomerulonefrit • Travma • Arteroskleroz • Küçük ve büyük damarların iltihaplanması • Tümör ve böbrek damarlarının spazmı • Nefrotoksinler, ağır metaller, antibiyotikler, aneztezikler • Büyük cerrahi girişimler sayılabilir.
Postrenal Nedenler; • Üretral obsrüksiyon, prostat hipertrofisi, üretra ağzını tıkayan mesane tümörü, mesane boynu darlığı • Bilateral böbrek ve üreter taşları, ameliyat sırasında üreterin kesilmesi veya bağlanması retroperitoneal fibrozis
Belirti ve Bulgular Akut böbrek yetmezliğinin seyrinde 2 evre görülür 1- Oligüri Evresi: Bu evrede yukarıda belirtilen etiyolojik nedenlere bağlı olarak nefronlar harap olduğundan idrar süzülemez. Bu nedenle günlük idrar miktarı 400 ml’den az olup bazen bu miktar 100 ml’e kadar azaldığı gibi bazende hiç idrar yapılamayabilir (anüri).
Bu evrede idrar miktarının birden azalması nedeni ile üre ve diğer maddeler süzülemediği için, kanda potasyum, sülfat, kreatinin, fosfor, NPN ve BUN değerleri yükselir. Bunun yanı sıra tubular reabsorbsiyon olmadığından kalsiyum ve karbondioksit azalır. Hastalarda proteinüri,hematüri,halsizlik, bulantı-kusma ( ürenin yükselmesi nedeni ile ) ve hipertansiyon vardır. Bu evre 1-2 günden birkaç haftaya kadar sürebilir.
2- Diürez ( Poliüri ) Evresi: Bu evrede nefronlardaki bozukluklar düzelmiş ve hasta bol miktarda idrar çıkarmaya başalmıştır. Hasta günde 1-2 lt. Hatta bazen 3-4 lt idrar çıkarır. İdrar miktarı artınca kanda biriken maddeler dışarı atılır ve kan biyokimyası normale döner.
Yapılan laboratuvar incelemeleri • Tam kan sayımı, üretikülosit, periferik yayma • Trombosit sayımı • Tam idrar muayenesi, idrar miktarı, osmolorite, idrarda Na, kreatin miktarı • Serum, üre, kreatin, Na, K, Ca, Mg AlK (fosfotaz) albumin düzeyi
Kan gazları • İdrar, kan, boğaz kültürü • EKG • Radyolojik çalışmalar • Direk karın grafisi, el bilek grafisi, abdominal ultrasonografi
Tedavi & Hemşirelik bakımı Tedavide İlke; • Nedeni ortadan kaldırmaktır. • Sıvı-elektrolit dengesini düzenlemektir. • Metabolik komplikasyonlar ve enfeksiyonları önlemektir.
2. Hastanın çıkardığı sıvı dikkatle ölçülerek kaydedilir 3. Hastaya oral ve parenteral verilecek sıvı miktarı bir gün önceki idrar ve diğer sıvı kayıplarının toplamının +500 ml (fizyolojik kayıplar) fazlasını aşmamalıdır. İdrar miktarı arttıkça verilen sıvıda artırılır. 4. Sıvı ve elektrolit dengesinin kontrolü sağlanır. 5. Enfeksiyonlardan korunur (ziyaretçilerden uzak tutulur). Enfeksiyon varsa antibiyotikler verilir.
6. Cilt ve ağız bakımı yapılır. 7. Vücut ağırlığı sıvı tedavisinde iyi bir yol göstericidir. Bu bakımdan hasta her gün tartılmalıdır. Doğru bir tedavi uygulanıyorsa hasta her gün vücut ağırlığından 300-500 gr kaybeder. 8. Vücut ağırlığının artması fazla sıvı verildiğini gösterir. Ancak tartım çok doğru yapılmalı, hasta her gün aynı giysilerle, aynı tartıda ve aynı saatte tartılmalıdır.
9.Diyet; protein, sodyum ve potasyumdan fakir olmalıdır. Tuz; hipertansiyonlu ve ödemli hastalara verilmez. Protein ise vücutta yakılarak üre ve diğer azotlu maddelere dönüşür. Bu maddelerde hasta böbreklerden atılamadığı için kanda birikir. Bu nedenle protein kısıtlanır.
Potasyumlu yiyecekler (muz, portakal, patates gibi), hiperpotasemiye neden olur. Bu durum da ventriküler fibrülasyona yol açabilir. Akut böbrek yetmezliği olan hastalara yüksek kalori vermek önemli bir durumdur. Bu kalori şekerlemeler , şekerli sıvılar ve tereyağından sağlanabilir.
10. Ağızdan beslenemeyen hastalara gerekli kalori parenteral yoldan konsantre glikoz eriyikleri ile verilir. 11. Yukarıda sayılan akut böbrek yetmezliği nedenlerinden her hangi biri karşısında idrar miktarı yakından izlenmelidir. 12. Akut böbrek yetmezliğinde uygulanan diğer bir tedavi de diyaliz yöntemidir.
Dahiliye hastalıkları ve hemşireliği ders kitabı (Dr. Ahmet Dursun Dahiliye hastalıkları Uzmanı 1993.) İnternet erişimi Anahtar kelimeler Akut Böbrek Yetmezliği Kaynakça http://hastaneciyiz.blogspot.com Sağlık Slayt Arşivi: