1 / 43

Yaşam Kalitesi Değerlendirmeleri

Yaşam Kalitesi Değerlendirmeleri. Doç. Dr. Ahmet Emin Erbaycu İzmir Dr Suat Seren Göğüs Hastalıkları ve Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi. Herhangi bir çıkar çatışması yoktur. Hasta merkezli yaklaşım. Hastalığın yönetimi semptomlar, yan etkiler, tedaviye uyum, fonksiyonellik

frey
Download Presentation

Yaşam Kalitesi Değerlendirmeleri

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Yaşam Kalitesi Değerlendirmeleri Doç. Dr. Ahmet Emin Erbaycu İzmir Dr Suat Seren Göğüs Hastalıkları ve Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi

  2. Herhangi bir çıkar çatışması yoktur.

  3. Hasta merkezli yaklaşım Hastalığın yönetimi semptomlar, yan etkiler, tedaviye uyum, fonksiyonellik ve yaşam kalitesi

  4. Yaşam Kalitesi Ölçekleri  İlaçların yan etkilerinin yorumlanması,  Hastalık veya semptomların genel yaşam kalitesine etkisi ile ilgili daha açık yorum yapılabilmesi,  Yaşam süreleri üzerine eşit etkileri olan tedaviler arasında seçim yapabilme,  Yeni ilaç geliştirilmesi, Prognoz yorumunda, kolaylık sağlar

  5. Hasta / hasta yakını Hekim / diğer sağlık personeli

  6. Mills ME, et al. Feasibility of a standardised quality of life questionnaire in a weekly diary format for inoperable lung cancer patients. Eur J Oncol Nurs 2008; 12: 457-63. • Palyatif bakım hastaları • EORTC QLQ-C30 ve LC-13 • Dokunmatik ekranlı dijital günlük / haftada bir • Günlük doldurma oranı : çok yüksek • Hasta memnuniyeti yüksek

  7. Mills ME, et al. Feasibility of a standardised quality of life questionnaire in a weekly diary format for inoperable lung cancer patients. Eur J Oncol Nurs 2008; 12: 457-63. Anket doldurma oranları

  8. Mills ME, et al. Feasibility of a standardised quality of life questionnaire in a weekly diary format for inoperable lung cancer patients. Eur J Oncol Nurs 2008; 12: 457-63. Hekim ile ölçek skorlarının paylaşımı

  9. Mills ME, et al. Feasibility of a standardised quality of life questionnaire in a weekly diary format for inoperable lung cancer patients. Eur J Oncol Nurs 2008; 12: 457-63. • Yaş, cinsiyet, medeni durum ve sosyal statü ile ölçek doldurma ilişkili değil. • Verilerin hekimlerce kullanımı çok düşük (%23, 13/57)

  10. Bezjak A et al. Quality-of-Life Outcomes for Adjuvant Chemotherapy in Early-Stage Non–Small-Cell Lung Cancer: Results From a Randomized Trial, JBR.10 J Clin Oncol 2008; 26: 5052-9.

  11. Yanıtlama Oranları • Akciğer kanseri cerrahisi uygulanan hastalar • EORTC QL-C30 ve LC-13 • pre-op 100%, • postop 1. ayda. %71, • post-op 3. ayda %77, • Post-op 6. ayda %83, • Post-op 12. ayda %76 Balduyck B, et al. Quality of life evolution after lung cancer surgery: a prospective study in 100 patients. Lung Cancer 2007; 56: 423-31.

  12. Akciğer kanseri nedeniyle kemoterapi alan hastalarda anketlere uyum : %87 Grønberg BH, et al. Phase III study by the Norwegian lung cancer study group: pemetrexed plus carboplatin compared with gemcitabine plus carboplatin as first-line chemotherapy in advanced non-small-cell lung cancer. J Clin Oncol 2009; 27: 3217-24.

  13. Akciğer kanseri nedeniyle KT uygulanan hastalar • EQ-5D • Hasta / doktor toksisite bildirimi Basch E et al. Adverse Symptom Event Reporting by Patients vs Clinicians: Relationships With Clinical OutcomesJ Natl Cancer Inst 2009; 101: 1624-32

  14. Mills ME, et al. Does a patient-held quality-of-life diary benefit patients with inoperable lung cancer? J Clin Oncol 2009; 27(1): 70-7. • İnoperabl akciğer kanserli palyatif bakım hastaları • 1. grup standart bakım ile takip ediliyor • 2. grup EORTC QLQ-C30 ve LC13 / haftada bir / 16 hafta, evde. • Hastalara verileri doktorlarıyla paylaşması öneriliyor. • Yaşam kalitesinde, hastanın sorunlarının tartışılmasında, iletişim ve genel bakım ile ilgili memnuniyet değişiklikleri / başlangıç, 2. ve 4. aylarda değerlendiriliyor

  15. Mills ME, et al. Does a patient-held quality-of-life diary benefit patients with inoperable lung cancer? J Clin Oncol 2009; 27(1): 70-7. • Günlük ile takip edilen grupta yaşam kalitesi skorları birçok açıdan diğer gruba göre daha kötü • Bakım, iletişim veya hasta sorunlarının tartışılması ile ilgili memnuniyet açısından iki grup arasında farklılık yok. • İlgili hekimden eş zamanlı uygun bir geri dönüş alınmadıkça, düzenli yaşam kalitesi ölçeğinin doldurulması inoperabl akciğer kanserli hastalarda negatif bir etkiye sahip olabilir.

  16. Aydemir Ö ve ark. Kanser hastalarıyla çalışan hekimlerin yaşam kalitesine yönelik inanç ve tutumları. Türk Üroloji Dergisi 2009; 35(2): 124-30. • Tüm hekimlerin yaşam kalitesi ölçümü konusunda olumlu düşüncelere sahip oldukları, ancak değerlendirmede kendi klinik kanaatlerini ölçek kullanımına yeğledikleri gözlendi. • Yüksek mortalite oranlarına sahip hastalar ile uğraşan hekimler yaşam kalitesine daha az önem verdi.

  17. Aydemir Ö ve ark. Kanser hastalarıyla çalışan hekimlerin yaşam kalitesine yönelik inanç ve tutumları. Türk Üroloji Dergisi 2009; 35(2): 124-30. • Kendi görevlerini öncelikle yaşam kurtarmak olarak görmekte, • Yaşam süresini uzatmak söz konusu olduğunda yaşam kalitesini geri plana atılabilmekte, • Tedavi seçiminde kemoterapotiklerin kimyasal özelliklerini diğer özelliklerinden daha fazla hesaba katmakta, • Yaşam kalitesini çok bozmayan tedaviler veriyorlar ise yaşam kalitesi ölçeğine verdikleri önem ve kullanım da artmakta, • Ancak çalışma şartları daha uygun olduğunda yaşam kalitesini daha fazla dikkate alacaklarını belirtmektedirler.

  18. Aydemir Ö ve ark. Kanser hastalarıyla çalışan hekimlerin yaşam kalitesine yönelik inanç ve tutumları: Karşılaştırmalı bir çalışma. Türk Üroloji Dergisi 2009; 35(2): 124-30. • Tümü hastalara iyi bakım vermek için yaşam kalitesine inandıklarını ve önemini hep koruyacağını düşünüyor. • Yaşamı uzatmak pahasına yaşam kalitesinden vazgeçebileceklerini, Tedavi seçiminde yaşam kalitesinin kısmen bir baskı oluşturduğunu, ve Tedavi seçimini kısmen de olsa zorlaştırdığını düşünüyor. • Ölçek kullanımına genel anlamda olumlu baktıkları, ama yaşam kalitesi ölçümünün pek anlaşılır olmadığı ve bu nedenle yaşam kalitesi ölçeklerini kullanmaya her zaman gönüllü olmadıkları görüldü.

  19. Morris J, Perez D, McNoe B. The use of quality of life data in clinical practice. Qual Life Res 1998;7:85-91. • Onkologların%80’i tedaviye başlamadan önce yaşam kalitesi verilerinin toplanması gereğini vurgularken, ancak %50’si fiilen ölçüm yapmaktadır. • Gündelik uygulamada hekimler, yaşam kalitesi yerine hastaların işlevsellik durumunu sorguluyor, yaşam kalitesini klinik deneyimleriyle ölçüyorlar. Detmar SB, et al. Role of health-relatedquality of life in palliativechemotherapytreatmentdecisions. J ClinOncol 2002;20:1056-62. • Aslında onkologların %59’u yaşam kalitesi verisi toplamayı arzu ettiklerini belirtmektedirler. • Ancak, onkologlar yaşam kalitesinin palyatif kemoterapi seçiminde bile en önemli değişken olamadığını vurgulamaktadırlar.

  20. Belli G, et al. What do Italian hospital physicians know about quality of life assessment in Oncology? Tumori 1994; 80: 24-7. İtalyan onkologlar Kanser hastalarında kür şansı var olduğunda yaşam kalitesi parametrelerini geri plana atabilmektedirler. Yani, yaşam kalitesi konusuna yaklaşımları koşulludur ve kür şansı bulunan hastalarda etkili ama toksik tedavileri yaşam kalitesinin kötüleşmesi riskine karşın seçebilmektedirler.

  21. Berry DL, et al. Computerized symptom and quality-of-life assessment for patients with cancer part I: development and pilot testing. Oncol Nurs Forum 2004; 31: E75-83. • Radyoterapi uygulanan 101 kanserli hasta • Web tabanlı yazılım • PainIntensityNumericalScale (PINS), SymptomDistressScale, ve Short Form-8 (0-10) • Radyasyon Onkolojisi uzmanı ile görüşme öncesi sorular yanıtlanıyor • Düzenli veri girişi %40 • Veri giriş süresi 7.8 dakika

  22. Berry DL, et al. Computerized symptom and quality-of-life assessment for patients with cancer part I: development and pilot testing. Oncol Nurs Forum 2004; 31: E75-83. • Kanser semptomları ve yaşam kalitesinin bilgisayarlar aracılığı ile dijital ortamda değerlendirilmesi bir kanser kliniği için uygulanabilir bir yöntemdir. • Kablosuz ve web tabanlı sistem kullanımı hem hastanın veri girişini hem de veriye erişilmesini kolaylaştırır. • 10 dk’dan kısa süren dijital veri kaydı geleneksel bire bir görüşmeden daha verimlidir.

  23. Akciğer Kanseri Tedavisinin Sonuçlarını Değerlendirirken Yaşam Kalitesi Ölçeklerini Günlük Pratiğe Entegre Edebilir Miyiz?

  24. Elektronik ortamda oluşturulmuş hasta verileri hastayı takip eden her bölüm için ayrı mesajlar üretecektir. • Hemşire, ağrı uzmanı, diyetisyen, onkolog Kayıt → Veri → Bilgi → Strateji

  25. Hekimlerin hastanın klinik durumu ve tedavi ihtiyacı ne olursa olsun, yaşam kalitesi parametrelerini hastalarıyla paylaşmaları ve hastanın katılımını artırmaları gerekmektedir. Bunu sağlamak için • yaşam kalitesi ölçeklerinin tüm hekimlere daha iyi tanıtılması, • hekimlerin eğitilmesi ve • ölçek kullanımının yararları konusunda bilinçlendirilmesi gerekmektedir.

  26. Klinik pratikte yaşam kalitesi Erken sonuçlar • Hastalık ile ilgili durumların farkındalığında artış ve daha iyi tanımlanabilmesi, • İletişimde artış ve bakımdan memnuniyet • Hastanın hastalığı ile ilgili durumları daha kısa sürede ifade edebilmesi Geç sonuçlar • Hastanın bildirdiği tedavi sonuçlarında değişiklik, • Hasta yönetiminde değişiklik • Hastalık ile ilgili bakım ile ilgili memnuniyet artışı

  27. Frost MH. Applying quality-of-life data formally and systematically into clinical practice. Mayo Clin Proc 2007; 82: 1214-28. • Ölçekler hasta tarafından vizit öncesi hastanede yada evde doldurulabilir • Veriler hekim tarafından yorumlanabilir ya da bir teknisyen verileri özet haline getirebilir. • Hekim, skorları hastası ile paylaşır • Problemli alanlar üzerinde durulur ve hasta ile birlikte hedef belirlenir. (Dr. ?) • Amaca ulaşıldıkça (hasta yararlandıkça) vizitler daha verimli geçer • Ölçek kullanımı rutin içine yerleşir.

  28. Çalışmaların ortak sonucu Yaşam kalitesi ölçeklerinin kullanımı ile • Yaşam kalitesi ile ilgili problemler daha iyi tanımlanabiliyor • Hasta ve hekim arasında iletişim artıyor

  29. Bariyerler • Yaşam kalitesi skorunun “hastaya nasıl olduğunun sorulması” ile anlaşılacağına hekimlerce inanılması • Hekimler hastanın problemlerinin tümünü çözmede kendilerini yeterli görmüyorlar • Problemler iyi tanımlanırsa hekim bunların tümü için sorumluluk almak zorunda kalıyor (multidisipliner yaklaşım hekimi kurtarıyor) • Hekimler skorları yorumlama ve gereğini yapma sırasında fazladan zaman harcıyor

  30. Hastalar • Hekim ile görüşmede kendileri için en önemli olan problemlerden bahsediyorlar • Vizit sırasında üzerinde durulmayan problemlerinin • ya önemsiz olduğunu • ya da hiç çözümünün olmadığını düşünüyorlar • gelecekte de bu problem üzerinde durmuyorlar

  31. Velikova G, et al. Computer-based quality of life questionnaires may contribute to doctor – patient interactions in oncology. Br J Cancer 2002; 86: 51-59. Hasta: “Bu sorular sayesinde hastalığımı doktoruma daha iyi anlatabildim.” Hekim: “Bu yanıtlar sayesinde hastalık ile ilgili sorguyu daha geniş kapsamlı yapabildim. Hangi konuda ayrıntılı konuşmam gerektiğini anladım.”

  32. Kılavuzlar Hekimler, hastalarında tespit ettikleri yaşam kalitesi ile ilgili sorunları giderebilmeliler

  33. Yaşam kalitesi verilerinin klinik pratiğe yerleştirilmesi, ancak bu değerlendirmenin hastaların tedavisi için önemli olduğu anlaşıldığında mümkün olacaktır.

  34. Guzelant A, Goksel T, Ozkok S, Tasbakan S, Aysan T, Bottomley A. The European Organization for Research and Treatment of Cancer QLQ-C30: an examination into the cultural validity and reliability of the Turkish version of the EORTC QLQ-C30. Eur J Cancer Care 2004; 13: 135–44. EORTC QLQ-C30 v.2.0 Türkçe versiyonu • Geçerlilik ve güvenilirlik • EORTC QLQ-C30 ve Karnofsky PS korelasyonu • Ocak-Mart 2000 Sonuç Akciğer kanserinin evresi ve uygulanan tedaviye göre geçerlilik teyid edilemese de, EORTC QLQ-C30 v.2.0 Türkçe versiyonu, Türk akciğer kanserli hastalarda geçerli ve güvenilir bir enstrümandır ve klinik çalışmalarda kullanılabilir.

  35. Fatma Ataman, Necla Songür, Semra Ay, Şule Kaya, Andrew Bottomley. EORTC QLQ-C30 ve QLQ-LC13-Türkçe Versiyonu’nun Akciğer Kanserli Hastalarda Uygulanması: QLQ-LC13 Trans-kültürel Geçerlilik ve Güvenilirliğinin Değerlendirilmesi. • 38 akciğer kanserli hasta • EORTC QLQ-C30 ve QLQ-LC13-Türkçe versiyonu • QLQ-C30’un bilişsel ve emosyonel fonksiyon ölçeği hariç, QLQ-C30 ve QLQ-LC13’ün çok öğeli ölçekleri için iyi bir geçerlilik ve güvenilirlik düzeyi bulundu. • Hastaların hemen tüm alt-skala korelasyonları p=0.01 düzeyinde anlamlı idi. • Modülün iç tutarlığı yüksek idi. • Modülün, geçerlilik-güvenilirliği ve kültürümüze uygulanılabilirliği ortaya konuldu.

  36. Dr. Medet KORKMAZ, Dr. Çiçek Fadıloğlu • LCSS • Mart 2006-Nisan 2007 • 90 akciğer kanserli hasta • “Akciğer Kanseri Semptom Skalası”nın yapısal geçerliliği, iç güvenilirliği ve uygulanabilirliği kanıtlandı.

  37. Toraks Derneği-SAYKAD AKCİĞER KANSERİNDE YAŞAM KALİTESİ PROJESİ (AKAYAK) -1- Amaç: Akciğer kanserine özel yaşam kalitesi ölçeklerinin Türkçe sürümlerinin psikometrik özelliklerinin (geçerlilik ve güvenilirliklerinin) belirlenmesi ve bu ölçeklerin klinikteki kullanım özelliklerinin ortaya konması “çok merkezli proje” • EORTC QLQ - C30 v.3.0 • EORTC QLQ - LC13 • LCSS • EQ - 5D • FACT - L

More Related